terminologie

Etym: Fr. terme < Lat. terminus = grenslijn, grenssteen, eindpunt.

Terminologie is een onderdeel van de (toegepaste) taalwetenschap, maar de discipline is ook nauw verbonden met elk van de specifieke professionele, wetenschappelijke of andere kennisdomeinen waarop ze betrekking heeft. Meer en meer maakt ze gebruik van digitale taaltechnologie. De terminologie bestudeert het conceptuele systeem van een kennisdomein en het ‘technische’ vocabularium waarmee dit wordt verwoord in een specifieke vaktaal. Die studie kan beschrijvend zijn, of gericht zijn op optimalisatie en standaardisering. Ook het vocabularium zelf wordt als terminologie aangeduid.

O.m. de vertaalwetenschap vertoont sterke interesse in terminologie. Dit heeft te maken met de nood aan internationale normering om eenduidige communicatie tussen specialisten van verschillende taalgebieden mogelijk te maken.

NL-Term (de Nederlands-Vlaamse Vereniging voor Nederlandstalige Terminologie) werd opgericht in 1997. In 2007 ging het Steunpunt Nederlandstalige Terminologie van de Nederlandse Taalunie van start; het functioneert o.m. als informatie- en adviespunt voor alle aspecten i.v.m. terminologie in het Nederlands.

M.b.t. de literatuurbeschouwing valt op dat de grens tussen het ‘gewone’, niet-specialistische vocabularium en de meer technische of wetenschappelijke terminologie niet steeds gemakkelijk te trekken is. Daarnaast zijn polysemie (het verschijnsel dat een woord meerdere betekenissen heeft), synonymie (het omgekeerde: synoniemen zijn verschillende woorden met gelijke of bijna-gelijke betekenissen) en vaagheid er schering en inslag. Niet zelden ontlenen literatuurtheoretici termen aan andere vakgebieden, terwijl de druk van innovatie en distinctie in de academische wereld leidt tot een stroom creatieve neologismen. De studie van literaire termen legt aldus de dynamiek van het vakgebied zelf bloot.

Lit: R. Temmerman, Towards new ways of terminology description: the sociocognitive-approach (2000) • D. Delabastita, ‘Aspects de la terminologie littéraire’ in K. Canvat, M. Monballin & M. van den Bremt (red.), Convergences aventureuses. Littérature, langue, didactique: Pour Georges Legros (2004), p. 59-78 • H. J. Kockaert & Fr. Steurs (red.), Handbook of terminology, vol. 1 (2015) • W. Martin & M. Thelen (red.), Vak-Taal (2017).