Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Gheestelycke dichten (1622)

Informatie terzijde

Titelpagina van Gheestelycke dichten
Afbeelding van Gheestelycke dichtenToon afbeelding van titelpagina van Gheestelycke dichten

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.04 MB)

ebook (3.49 MB)

XML (0.52 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gheestelycke dichten

(1622)–Willem van der Elst–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XXVII. ghedicht.
Tot den Wysen mensch.

 
HEt eerste goet begin om wijsheyt hier te leeren,
 
Leyt nievers elders in, als in de vrees des Heeren:
 
Want, in een' boose siel sy niet te diep en gaet, Ga naar margenoot+
 
Noch in het lichaem woont dat sonden onderstaet.
 
Maer, die Gods reynen geest versoect met groot verlanghen,
 
Met overvloet van wens haer' gaven sal ontfanghen:
 
Op dat hy nimmermeer onwijselijck bedacht,
 
Berooft van wijsen sin, verlies' hem in de nacht.
 
De wijsheyt toch den mens bewaert in Godes segen,
 
En set sijn rechten voet in recht-gebaende wegen.
 
Sy is die hem versterct in allen sijnen ganck,
 
Op dat hy in de deught niet wanckelbaer en manck'.
[pagina 98]
[p. 98]
 
Ga naar margenoot+Sy is een warmen domp die smuyct uyt Godes krachten,
 
Waer mede wy vervult het beste goet groot achten.
 
S'is eenen schoonen vloet van 't alder-klaerste licht:
 
Van Gods almogentheyt, en van sijn schoon gesicht.
 
Ga naar margenoot+In haer dan niet en komt dat ymant kan besmetten,
 
Of dat een reyn gemoet onsuyver kan gesetten.
 
De spiegel is sy toch van Godes Maiesteyt:
 
Een beelt hem wel gelijck van inder eeuwigheyt.
 
Hier deure sy vermach, niet kleyn', maer groote dinghen,
 
Om na haer eygen sin ten eynde die te bringhen.
 
Sy stelt de vrienden Gods, Propheten boven dien:
 
En, die vernedert zijn, verheft voor alle lien.
 
Ga naar margenoot+Noch ymant Godt bemint, of sijn gesicht sal toonen,
 
Als, die haer hebben lief, en met haer inne-woonen.
 
Oock die van het begin hem waeren liefgetal,
 
Door haer, en haere kracht zijn sy genesen al.
 
Ga naar margenoot+Sy geeft toch onderwijs van altemael Gods wercken,
 
Om onsen krancken sin met wijsen raedt te stercken.
 
Als een Leerersse, geeft den mensche klaer bediet,
 
Van dat de werelt door bedecktelijck geschiet.
 
De wijsheyt weetet al: voor haer is niet verholen:
 
Die haer bemint en volght, kan in geen' wegen dolen.
 
Ga naar margenoot+S'is klaerder als het licht, en boven klaerheyt klaer;
 
S'en werdt toch geenen nacht of duysternis gewaer.
 
Aen haer kan oock geen quaet: want watter werdt bevonden
 
Verargert, of vervalst, sy blijft gants ongeschonden.
 
De rechte wetenschap door haer werdt ondersocht,
 
En watter is volmaect door haer is soo gewrocht.
 
Niet is haer onbekent: maer wat men kan bedincken
 
Voor d'alderbeste waer, dat aen den mens kan schincken.
 
Soo wie rijcdommen soect, met haer die vonden heeft:
 
Wat isser rijcker toch als wijsheyt, die se geeft?
 
Versoect ghy kloecken sin om konstenaer te wesen,
 
En, dat u konstigh werck ten vollen zy gepresen?
 
Dit komt u oock door haer: want niet soo d'oogh vermaect
 
Als, dat de wijsheyt heeft getoetst, en wel geraect.
 
En, die de rechtigheyt (door goddelijcke sinnen)
 
Voor 't alderbeste goet lief-hebben en beminnen,
 
Volkomelijck dat doen door haer; die 't recht vereert,
 
En, die de deughden al' ons met de waerheyt leert.
[pagina 99]
[p. 99]
 
Voorts wieër oock mach zijn genegen om te weten
 
Verscheyden wetenschap daer 't hert op is geseten;
 
Gemackelijck sal hy dat door de wijsheyt doen;
 
Die 't swaerste datter is, als 't lichtste kan bevroen.
 
Want watter is geschiet, dat weet sy te bedieden;
 
En, dat geschieden sal, haer niet en kan ontvlieden,
 
Maer komter naer en by: mits sy door wijsen vont
 
Daer niemant aen en kan, alomme vindt den gront.
 
Die konstigh kan ontdoen de woorden van schalckheden,
 
Die wat t'ontbinden is, ontbindt met wijse reden.
 
Den loop van son' en maen, van sterren kleyn en groot,
 
En wat tot wonder is, voor haer is even bloot.
 
Door haer werdt dan den mens geacht groot in sijn leven,
 
En boven alle man geëert en hoogh-verheven.
 
In 't midden van het volck een wijs man werdt aenhoort,
 
En yder met verheugh schept leeringh uyt sijn woort.
 
Wanneer hy sijnen mont doet open om te spreken,
 
Men sal van stonden aen een' ander reden breken,
 
En nemen acht op hem. Elck een sal hem sien aen,
 
Om met aendachtigheyt sijn seggen te verstaen.
 
Want, dat de wijsheyt doet, dat gaettet al te boven;
 
Haer' weerdigheyt en kan ten vollen niemant loven.
 
Sy is het alderbest dat hier den mensch bewoont,
 
En, dat hem naer sijn' doot in eeuwigheden kroont.
 
Door haer werdt 'shemels goet gewonnen en verkregen:
 
Den mens om wel te doen met grooten lust genegen:
 
Sy onderwijset al, wat goet is, en wat quaet,
 
Sy stort in ons gemoet wat dienen kan tot baet.
 
Sy leert het groot geschil van wel, en qualijck sterven:
 
Wat helpen kan de siel, en wat haer kan bederven.
 
Den goeden sterct in 't goet, en van het quaet hem keert:
 
En, waer in dat het quaet gelegen is, hem leert.
 
Sy is dan de meesterss' van altemael de saken
 
Die 's menschens saligheyt, en welvaert konnen raken.
 
Die, al dat eeuwigh is, ten diepsten onderwijst;
 
En desen aerdschen lust, voor achterdeel misprijst.
 
By haer en is dan niet in weerde te gelijcken:
 
Want alles wat het is, moet voor de wijsheyt wijcken;
 
Het kostelijck gesteent', het silver, het fijn gout,
 
Of iet van ander stof, daer ymant meer af houdt.
[pagina 100]
[p. 100]
 
Met neerstigheyt dan soect (daer't al moet voren swijgen)
 
Voor allen besten pant, de wijsheyt te verkrijgen.
 
Maer, om te soecken wel, moet soecken daer sy is,
 
En daer sy geerne woont, of anders slaet ghy mis.
 
Ga naar margenoot+Hier boven is't geseyt, waer in sy is gelegen,
 
En sult se vinden daer, stuert derwaerts uwe wegen:
 
Want in de vreese Gods de rechte wijsheyt leyt,
 
En, schouwingh van het quaet, werdt wetenschap geseyt.

margenoot+
Eccle. 1.
Eccli. 1.
Psal. 110.
margenoot+
Sap. 7.
margenoot+
Ibidem.
margenoot+
Ibidem.
margenoot+
Sap. 19.
margenoot+
Sap. 7.
margenoot+
Eccle. 1.
Eccli. 1.
Psalm. 110.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken