Der Griecxser princerssen, ende jonckvrouwen clachtige sendtbrieven, Heroidum epistolae ghenaemt
(1559)–Cornelis van Ghistele–
Auteursrechtvrij
[Folio 40v]
| |
Hier beghint de Epistele die Hypsiphyle schrijft tot Iason,
Ende beghint aldus int Latijn.
Littera Thessaliae reduci tetigisse carina
Diceris, auratae vellere diues ouis.
DAT ghy vrij en vranck zijt wederom comen
Met v scepen in Thessalien, hoore ick hier vermonden,
En met den gulden vliese tot uwer vromen
Ick verblije my dat ghy weluaert tot alle stonden.
Maer dat ghy hier af noyt en hebt my gesonden
Brief, oft eenich bescheet, belge ick my seere.
VVant ghy v so vastelijck hebt verbonden,
Dat ghy aen mijn rijck ten eersten keere
Sout gearriueert hebben: cleyn is v eere.
Valsch waren (merck ick nu wel) v woorden soete.
Sydy sulcken ionckere, oft so grooten heere?
VVas ick Hypsiphyle nz weert dat ghi my eẽ groete
Tsi tscepe, te peerde, ia oft te voete,
Soudt ghesonden hebben. O verachte vrouwe,
Ick mach wel schrijuen, och nergens gheen trouwe.
| |
[Folio 41r]
| |
Hoe coemt dat de fame, en niet uwen brief,Ga naar margenoot+
My heeft laten weten hoe dat de wreede dieren
Inden plouch gegaen bebben naer v gerief?
En datmen duer v saet sach multipliceren
Ghewapent volck quaet om bestieren,
Die een groote moort, onder haer hebben bedreuen.
Al was den draeck van eyselijcker manieren,
En wreet, ghy hebt nochtans hem doen sneuen.
En tguldẽ vlies hẽ ontnomẽ, dies ghy wort verheuẽ.
Och wat eenen moet soudick hebben gedreghen
Had ic muegẽ seggẽ, hi heeft selue my sulcx gescreuẽ,
Den genen die dit feyt (vol cloecker segen)
Slappelijck geloofden, maer al sydy gheneghen
Traechlijck om my te schrijuene eenighe tijdinghe,
Mach ick noch uwe blijuẽ, so scheppick verblijdinge.
Men seet dat Medea met v is comen openbaerlijck,Ga naar margenoot+
En mijn trouwe hebdy geiont haer als een amije.
Die mint, gelooft lichte. ick hope claerlijck
Dat sulcx niet en is als ick v aentije,
Onlancx quam hier int lant (ick wert blije)
Eenen van Thessalien, eer hy was binnen der dueren
VVat maect mijnen Iason sprack ick als de vrije.
Hy bleef stil staẽde vã schaemtẽ. segt sonder trueren,
Riep ick, is hy noch leuende tot deser hueren?
Hy leeft sprack hy. dwelck ick hem dede affirmeren
Bi eede. noch wou ick hem controlueren:
Qualijck cost my yemant sulcx persuaderen.
Maer ick hoorde hem so veel bescheets narreren,
Dies ick ghinck na v vroomheyt vraghen.
De vrouwen hooren geerne haers mãs lof gewaghen.
| |
[Folio 41v]
| |
Ga naar margenoot+ Hy vertelde hoe de stierẽ moesten ploeghen snellijck
En datmen sach op springen van een fenijnlijck saet,
Ghewapende mans, die teghen een sloegen fellijck,
En hoe dẽ draec verwõnẽ was: ic vraechde sonder verlaet
Oft ghy ooc leefde, tdocht mi ongelooflijck iaet.
Ick hoepte en ick duchte als de beswaerde,
En int aenhooren, mercte ick een ander quaet
My een pijne int herte, o valsch van aerde.
Is dit de trouwe, ende den eet die ghy verclaerde?
Ghy en bebt my vry niet secretelijck bekent.
Tis Iuno blijckelijck als de vermaerde,
Ga naar margenoot+ En Hymen wasser oock als ghetuyghe ontrent,
Och luttel warẽ my ionstich haer tortsen excellent.
Maer Erynnis toonde haer daet vileynlijck.
Alst qualijc gaet, houdt de duuel de keerse gemeynlijc.
Ga naar margenoot+ VVaerom hebbick oyt v, en v volck ghelogeert?
VVat hadde ontrent mijnen lande v schip te doene?
Tgulden vlies en wert hier niet ghereserueert.
Lemnos en was niet Oetes rijck coene,
Ick hadde voor my ghenomen met vasten opinione,
Dat ick v met v volck sou hebben veriaecht
Van mijnder eerden met ruyterlijcken fatsoene.
De vrouwen in Lemnos, wien dat mishaecht,
Connen oock den crijch hanteren onuersaecht,
Sulcke ruyters connen mijn lijf beschermen.
Maer als ick v sach (dwelck den sin beclaecht)
So hebbick uwer al tsamen moeten ontfermen,
En v minlijck ontfanghen in mijnen ermen.
Cupidoos pijlen terstont so vierich duerschoten ons.
Dat twee winters, en twee somers, luttel verdrotẽ õs.
| |
[Folio 42r]
| |
Het derde Iaer sachmen v eerst varen soetGa naar margenoot+
Na Colchos, och met herten weemoedich
God (spraect ghy) v so lange gesparen moet
O Hypsiphyle, tot dat ick voerspoedich
VVederkeere: v man die ick nu ben ootmoedich,
Sal ick dan oock wesen, en geen versmadere,
De vrucht ws swaers lichaems sy God behoedich,
Daer ghy moeder af worden moet, en ick de vadere.
Noch ben ick gedachtich hoe wy te gadere,
Ons ionste toonden, met weenen, met screyen,
En de vaste geloefte (valsch was v adere)
Dyer geschiede tusschen ons beyen.
Alderlest ginckdy tscepe, ons druckelijck scheyen
VVas v (soot scheen) een verdrietelijcke smerte.
Een geueyst geest, bedriecht dicwils een simpel herte.
Doen v schip in dzee was, als een bedructe matereGa naar margenoot+
Stondick, en als een die inwendich was gewont
Ghy saecht vast na dlant, en ick naer dwatere.
Aen den cant vander zee eenen toren stont,
Daer liep ick oppe, tdocht my eenen vont,
De zee ick van daer wijt en breet ouersach.
Vol tranen vloeyde den boesem, ende den mont
Die maecte menich deerlijck geclach.
Ick spuerde met mijn oogen verder dan ick plach.
Niet dan bidden, en geloeften doen voltrouwen.
Om v victorie was mijn werck al dien dach.
En nu ghy ouer sijt ghecomen behouwen,
De geloeften van my sonder flouwen
Moeten voldaen nu ongefaelt worden.
Geloefte maect schult, en schult moet betaelt worden,
| |
[Folio 42v]
| |
Ga naar margenoot+ Sal ick God eeren, om dat Medea verweruen mach
Ionstighe vruecht vol van malitien?
Oft wil ick offerande doen om dat Iason steruẽ mach.
Sal ick tot mijnder schaden doen sacrificien?
Och, noyt en was ick gerust, met quader suspitien
Heb ick altoos gevreest tgene datter nu is bedreuen,
Dat was dat Medeas vader, duer eenighe conditien,
Sijn dochter sou eenen Griecxsen heere geuen.
Och, dat ick sorchde, was my al toe geschreuen.
Ick ben gewont, niet vry onbedachtich
Niet dat Medeas schoonheyt oft duechdelijck leuen,
V Iason heeft behaecht waerachtich,
Maer met haer groote toouerijen crachtich,
Heeft sy v betrocken: ick mocht wel suchten.
Tgebuert gemeenlijck daermen voer siet duchten.
Ga naar margenoot+ Die mane can sy doen haren loop contrarieren,
En de Sonne verduysteren tot elcken termijne.
De stroomen bedwingtse, de loopende riuieren
Doetse stille staen, de boomen versetse sonder pijne,
De steenen doetse verrueren, met leuende schijne,
En onhebbelijck loopse ouer de grauen,
Rapende der dooder gebeenten, een stinckende mijne.
Haer cruyden doen v in liefden drauen.
Maer schoonheyt, wysheyt sijn de trouwelijcste gauẽ
Voor de liefde, hoe can v haer liefde gelusten,
En v herte haren valschen troost gelauen?
Hoe condy by haer sonder anxt snachts gerusten?
Denct gelijck de stieren duer haer stillick susten,
Ende tswaer gareel hebben moeten aenueerden,
So syde ghy betoouert oock duer haer vol onweerden.
| |
[Folio 43r]
| |
Bouen desen salmen haer altoos den lof ionnen sietGa naar margenoot+
Van uwen feyten, uwen naem blijft veracht.
Iason salmen seggen en heeft gewonnen niet
Tgulden vlies, dwelck hy int lant heeft ghebracht,
Medea die heuet principael feyt gewracht.
Gelooft my niet, gaet v eyghen moeder te rade,
Sy sal oock segghen dat ghy sijt qualijck bedacht.
Ia Iuppiter selue, van wiens sade
Ghy gesproten zijt. laet dese fenijnige quade
In haer lant in Scythia eenen man soecken.
O wanckelbaer Iason ick mach wel vrouch en spade
(Gelijck dẽ winterschẽ dach) v ongestadichz vloeckẽ.
Hoe licht sydy van woorden, in plaetsen in hoecken
En mocht ick (docht my) geen getrouwere vinden.
Fraudelijck schijn doet dicwils de minnaer verblindẽ.
Rechtuerdich mijn mã waerdy int wechreysen coen.Ga naar margenoot+
En is v mijns nu int weercoomen verdroten?
Mijn geslachte en derf v nz achterwaert deysen doen:
Ick ben Thoas dochter van Mynos sade gesproten.
En Bacchus, een van de hemelsche genoten,
Is mijn groot vader, mijn grootmoeder blijckelijck
Onder negen sterren is so na den hemel geschoten.
En Lemnos tvruchtbarich lant rijckelijck
Sal ick v te houwelijck ionnen onbeswijckelijck.
Naer my en mijn gheslachte muechdi wel verlangen.
God verleene v geluc. ooc twee tweelingẽ gelijckelijc
Hebick v ghebaert met swaer verstranghen,
Die ick (tyf my) van v hebbe ontfanghen.
Twee tweelingen my duer Lucina geiont zijn,
Om dat te sterckere soude ons verbont zijn.
| |
[Folio 43v]
| |
Ga naar margenoot+ Vraechdy wie sij ghelijcken? Iason wter maten wel
Soumen duer haer muegen kinnen tot desen stonden.
De welcke ick bycans als legaten snel
Tot v wt liefden hadde gesonden,
Als dat ick was moeder worden en ontbonden.
Maer doẽ ick õ de wreethz vã de stiefmoeder dachte
Soo hebbick by my gehouwen de soete monden.
Ick vreesde Medea de felle drachte,
VVant meer boosheyts dan een stiefmoeder onsachte
Hebben haer handen oyt geplogen.
Haren eyghen broedere dese ongeachte
Heeft sy verschuert, en zijn ledekens ongelogen
Op den wech ghestroyt: hoe soudse dan moghen
Mijn saet ghenadich sijn? schout haer conuerseren,
Die met den boosen wandelt moet boosheyt hanteren.
Ga naar margenoot+ Sy is als een ouerspeelster v beminnende,
Maer eerlijcke trouwe vouchde ons te gadere.
Den ouden Oeta bedrooch sy, weest dit bekinnende
Maer icke beschermde vander doot mijnen vadere,
Sy is wt Colchos geulucht, mijn goedertieren adere
En soude sulcx niet dorren peysen oft dincken.
Alst al volseyt is, de valscheyt (noyt werck quadere)
Verwint de duecht nu, haer boosheyt cã huer scincken
Eenen frayen man diemen in schoonheyt siet blinckẽ.
Maer ic mach Lẽnos en niet Iason dese schult scrijuẽ,
En alle die v latẽ wech reysen hebbẽ sonder crincken.
Segt vrijlijck oft ghy had nu comen drijuen
(Soot wel behoort ha) duer swinters verstijuen
Aẽ mijn lãt? wat soudy gedacht hebbẽ vol onuromẽ?
En als ic v met mijn kinderkẽs hadde tegen ghecomẽ.
| |
[Folio 44r]
| |
Soudy my en v kinderẽ wel hebbẽ derrẽ aẽscouwen?
Soudy niet weert hebbẽ geweest datmẽ versmadelijcGa naar margenoot+
V hadde getracteert, ghy boeswicht vol ontrouwen?
Niet dat ick uwen persoone nochtans schadelijck
Soude geweest hebben: maer ongenadelijck
Sou ick haer met mijnen tanden hebben gemineert.
Om dat sy duer haer touerije verradelijck
V so betoouert heeft, en mijn liefde verturbeert,
Och oft my God ionde, dat ic mocht ongecesseert
De tweede Medea wesen, soo mocht ick mijn leet
VVreken, eñ het bitter sop daerse my mede inficieert
Haer laten proeuen oock en schincken ghereet.
Gelijck ick nu worde van mijnen manne wreet
Ende moeder van twee kinderen verlaten och,
God geue dat Iason so haer moet haten noch.
God geue tgene dat sy nu onrechtelijck besit,Ga naar margenoot+
Dat haer dat een andere so moet afhalen
En dat haer gebuere, oock dat om dit:
So machse gaen in vremde landen dwalen.
Sulcke suster als sy haren broeder was sonder falen,
Sulcke dochter als sy was haren vader mede,
Met sulcke liefde moetse haren man oock betalen.
Niet betters en moet v ghescien is mijn bede.
Kattyuelijck noch in onsalichede
Sal sy haer leuen enden (so haer God is schuldich)
Als haer deerde te nau wort duer haer valsche sede,
Dan machse haer nade locht pijnen onuerduldich.
Ick Hypsiphyle wensche v sulck lijen menichuuldich
Als ick duer v liefde nu besueren moet,
Niet beters v beyen ghescien tot allen hueren moet.
Hier eyndt dese Epistele. |
|