De tale Kanaäns. Een leergang liederen (onder de naam Willem Barnard)

[p. 81]

De zevende zondag van de zomer

De drie mannen bij Mamre

Schriftuurlijk lofgezang over Genesis 18 vs 1-15.

Er staat een boom geplant,
die wortelt in de hemel,
er staat een boom geplant,
die groeit van boven af.

Hoe plant die boom zich voort?
Zijn top wijst naar beneden,
hoe plant die boom zich voort?
Zijn toekomst is een graf.

Te Mamre bij die boom,
drie mannen zijn verschenen
te Mamre bij die boom
op 't heetste van de dag.

Zij hebben hem begroet
en hij gaf hun te eten,
zij hebben hem begroet
en hij gaf goede vrucht.

Wat heeft de goede boom
aan goede vrucht gegeven?
wat geeft de goede boom?
zijn schaduw is een lach.¹

o Schaduwrijke boom
en vader van zo velen,
o schaduwrijke boom
op 't heetste van de dag.

1 Het motief van het lachen speelt in Genesis 18 vs 1-15, daar bij de eikebomen van Mamre, een voorspellende rol.

Van de slavernij

Epistelzang naar Romeinen 6 v. 19-23.

Wat is de soldij van de zonde?
Het magere loon van de dood!
Wij waren als slaven gebonden,
wij aten het bittere brood,

Het brood met de smaak van de honger,
van gulzigheid en gemis.
En wat is de drank die wij dronken?
Egyptische duisternis.¹

Wij waren geknecht en gekneveld,
wij hadden de nacht in het bloed,²
wij zochten de schok die benevelt,
de roes van de dood en de schoot.

Wij waren omringd en omsingeld
door 't graf van een diepe gracht.³
Wij werden bevrijd door een engel,
die heeft ons naar buiten gebracht.

De mond van het stilstaande water,
een slurpende gulzige muil,
de draak is door Christus verslagen,⁴
wij koesteren ons in het heil!

De kringloop, de ban is gebroken,
de vrijheid staat op in ons hart,
wij zijn uit het water getogen,
wij zijn aan het licht gebaard.

1 Als zinnebeeld van knechtschap geldt altijd weer Egypte.

2 De slavernij is echter niet alleen buiten ons, maar ook van binnen.

3 Spreuken 23 vs 27. In een soortgelijk stuk (Efeziërs 5 vs 15-20) citeert de apostel uit die Spreukenpassage.

4 Sexuele ontucht en doodsromantiek zijn verwant. Men denke b.v. aan sadisme. De onderwereld zelf wordt als een oerschoot vereerd, in de Bijbel echter getuchtigd. Zij wordt als een verslindend wezen voorgesteld. Dat is de achtergrond van St. Joris met de draak. Egypte, als beeld van de dood-schoot, heet ‘Rachab’ (psalm 87 vs 4), d.i. ‘oerkolk’.

[p. 82]

 

De nacht, die gevangenbewaarder,

 

verbleekt, het is zonnig en fris,

 

de hemel staat recht op de aarde,

 

wij voelen de dauw van de Geest.

 

 

 

Wij zochten de zwarte extase,

 

de eendere eeuwigheid.

 

Nij zijn onze ogen gewassen,

 

het leven begint op tijd.

Van boom en vrucht

Evangeliegezang naar Mattheüs 7 vs 15 21, op de wijs van de lofzang van Maria.

De boom van goede vrucht
die staat in goed gerucht,
men zal die boom vertrouwen.
Wat goed is van natuur,
dat gaat niet in het vuur
en wordt niet omgehouwen.

Een boom brengt vruchten voort,
Gods wezen draagt Gods woord,
de kruisboom geeft genade;
de boom in 't paradijs
der kennis maakte wijs,
door schande en in schade.

Daarom, men kent voorwaar
aan 't koren eerst de aar
en aan het werk der harten,
hetzij men vrank en vrij
bloeit voor Gods oog, hetzij
de worm knaagt aan de wortel.

Uit wat een mens verricht,
blijkt in des Heren licht
wat aardt in zijn geweten,
hetzij het duister zelf
of 't vuur dat op de elf
als tongen heeft gezeten.

O wortels van den Geest

waardoor de boom geneest,

om goede vrucht te geven!

Wie God oprecht gelooft,

zal dragen heilig ooft:

een graag godvruchtig leven.⁵

5 Als Mozes, als Israël in het paasverhaal van Exodus. Romeinen 6 bevat ook het ‘doopepistel’!