Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Tobias (1688)

Informatie terzijde

Titelpagina van Tobias
Afbeelding van TobiasToon afbeelding van titelpagina van Tobias

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.36 MB)

ebook (5.25 MB)

XML (0.18 MB)

tekstbestand






Illustrator

C.J. Visscher



Genre

poëzie

Subgenre

tragedie/treurspel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Tobias

(1688)–Elizabet Hartloop–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina *34-*35]
[p. *34-*35]


illustratie
Tobyas haest naer huys vertreckt van Godt gesegent * Met syn verkregen Bruyt syn ouders ryck bejegent
Desponsata suo Raguelis gnata Marito * Discedit linquens dulcia tecta patris


[pagina 81]
[p. 81]

Vyfde Uitkomst.

Oude Tobias. Anna, Jonge Tobias. Azarias.
 
An.
 
Myn Kind.
 
J. Tob.
 
Myn Moeder lief.
 
An.
 
Ach Zoon! voel ik nu glyen
 
Uw armen om myn hals? of droom ik?
 
J. Tob.
 
Moeder waakt,
 
En ziet met vol verstand.
 
An.
 
Zyt gy 't myn Zoon? of raakt
 
Nu myn verstand door vreugd geheel aan 't mis besturen?
 
Maar 't zy ik waak of droom, ô Heer! laat eeuwigh duren;
 
Myn liefde is nu voldaan, alwaar 't ook door uw geest.
 
J. Tob.
 
Daar 't leven zelfs nog is, daar's nooit geen schim geweest.
 
An.
 
'k Geloof dewijl, ik zie, ja voel, en hoor u spreken,
 
Ook geeft Azarias, die by u is, een teken,
 
Dat myn gemoed voldoet, want evenals gy ging,
 
Zoo keert gy weêr, dit geeft aan my verzekering,
 
Dat gy het waarlyk zyt, wat heeft uw afzyn tranen
 
Myn oogen afgeperst.
 
J. Tob.
 
't Waar beter die te spanen,
 
Als een onnodig ding.
 
An.
 
Dat wist gy wel, niet ik,
 
Liefd baart bekommering.
 
J. Tob.
 
Een yder oogenblik
 
Schynt hem een tyd, maar laat ons met dees reden wagten
 
Tot beter tyd, ik zie myn Vader in gedagten
 
Schynt om te nad'ren, 'k vrees komt hy een valse pas.
 
An.
 
Gaat ondersteunt hem Kind, dat hem geen val verras.
 
J. Tob.
 
Ey Vader! stut u gang, gy struikelt, laat my treden
[pagina 82]
[p. 82]
 
Weêr in myn oude dienst.
 
O. Tob.
 
Den Hemel gun u vrede;
 
Zyt gy 't myn waarde Zoon, weest wellekom myn Kind,
 
Ik voel en hoor u wel, waar nu 't gezigt niet blind,
 
Hoe zou ik met vermaak dit lang gewenschte wezen
 
Beschouwen.
 
J. Tob.
 
Hou maar moed, myn Vader,u genezen
 
Zal eêr zyn als gy 't weet.
 
O. Tob.
 
Flatteert myn blindheid niet,
 
't Is al te zeer veroud.
 
J. Tob.
 
Daa r's vreemder ding geschied,
 
Als een toevallig blind weêr ziende te doen maken,
 
Natuur heeft als men t' weet, dog raad in alle zaken.
 
O. Tob.
 
Hier is te veel verzogt, geleertheid is ten end.
 
J. Tob.
 
Of God dan door myn hand u nu een middel zend.
 
O. Tob.
 
U woorden doen my meer verwond'ren dan gelooven,
 
Dog weet gy yets beproeft, het kan dog niet ontroven
 
Van 't geen men niet en heeft.
 
An.
 
Daar 's veel verborgenheid,
 
Dat dikmaals in 't gering meer als in 't wigtig leid,
 
Stelt maar uw komst in 't werk, en Lief, gy moet gelooven,
 
Of anders zou de kracht der medecijn verdoven,
 
Daar 's nooit meer hindernis dan als de twyffeling
 
De lydende bekruipt.
 
J. Tob.
 
't Is zeker, hoe gering
 
't U toeschynt met Gods hulp, en 't heilzaam zaps vermogen,
 
Zal tot verwondering doen openen uw oogen,
 
En dat op staande voet.
 
An.
 
Wat wagt gy dan, begin.
 
J. Tob.
 
Ik zal, ey Moeder! houd het hooft van Vader in
 
Uw schoot, op dat de vogt dog als een zomer regen
 
Mag spuiten in 't gezigt, vermengt met Godes zegen,
[pagina *38-*39]
[p. *38-*39]


illustratie
Den ouden blinde man Godt soo veel vreucht verliende * Dat hy door t'strycken van de Galle weer wert siende
Ecce Redux chara deprendit luce carentem * Patrem sanat eum sed medicante Deo


[pagina 83]
[p. 83]
 
Dat 's eens, dat 's tweemaal nog.
 
O. Tob.
 
Ey, houd dog op myn Zoon!
 
Dit byt my al te scherp.
 
J. Tob.
 
't Gezigt is ongewoon
 
Zoo sterken vyand onder 't oog te moeten kyken;
 
Hou moed, door lyden moet de vlies van 't oog afwyken.
 
An.
 
Verzagt het nog niet Lief.
 
O. Tob.
 
Een weinig.
 
J. Tob.
 
Spalkt uw oogen
 
Eens op.
 
O. Tob.
 
O Heer! wat 's dit, 'k zie schemering om hooge.
 
An.
 
Is 't mog'lyk, gy weêr zien myn Lief en waarde Man,
 
Slaat uw gezigt eens op na 't hemels lugt-gespan,
 
Ziet hoe het u vertoont.
 
O. Tob.
 
Ik zie nu flaauwe stralen
 
Zoo uit een nevel-lugt als schaduw nederdalen,
 
Besproeit my andermaal.
 
J. Tob.
 
Nog eens, dan ziet het ligt.
 
O. Tob.
 
Wat wonderen zyn dit, myn Zoon, gy hebt uw pligt
 
Volbragt, de hindernis en nevelen verdwynen,
 
En 't helder lugtgespan komt myn gezigt verschynen;
 
Komt hier myn waarde hart, niet meer een blindens vrouw,
 
Verheugt u met uw Man, en looft hem die de trouw
 
En goetheid zelver is, die ons voorleden lyden
 
Nu met een bron van vreugd door weldaad doet verblyden,
 
Gelooft zy uwe Naam, met al uw hemels boôn,
 
Uw lof, ô Heer myn God! strekt boven alle Goôn,
 
Voor dezen heeft het u gelieft my te kastyden,
 
Nu door dees weldaad doet gy my te meer verblyden;
 
Ik zie, myn Zoon, gezont u met myn oogen weêr,
 
Met ware dankbaarheid buig ik ootmoedig neêr;
[pagina 84]
[p. 84]
 
'k Verbind my meêr aan U, myn God, om my te dragen
 
In als gelyk myn pligt vereischt nauw behagen.
 
An.
 
Myn vrome bedgenood, hoe heeft de Hemel u
 
Na droefheid weêr verblyd, gelukkig heeft God nu
 
De schellen afgeschud.
 
Azar.
 
Hier in blyk 't hoog vermogen;
 
Want hier geschied geen goed, of 't straalt al uit den hoogen,
 
Dat zelfs ook Tobias dees zaak ook wierd bewust,
 
Denkt vry dat dit geheim ook in Gods handen rust.
 
J. Tob.
 
't Geluk dat my beschoor dees wetenschap te leeren,
 
Is wonderbaar, en zal 't geloof ook zeer vermeêren,
 
Zo Vader my gelieft gehoor te geven, 'k zal
 
Een kort opregt verhaal doen van dit vreemd geval.
 
O. Tob.
 
Ik ben nieusgierig, ey, vervolg maar uwe reden!
 
J. Tob.
 
Het helder zonne ligt had naau de lugt doorsneden
 
Aan d'Horizont, of de rivier de Tygeris
 
Zeer bruizend in zyn loop, doch zyn gesteltenis,
 
Scheen doenmaals gantschelyk vry, Sephier blies onverbolgen,
 
Die met een zoet geruis ons stutten in 't vervolgen
 
Ons' reize voor die nagt, ik moê en afgemat,
 
Begaf my zoo terstond in 't Tyg'ris vlietend nat,
 
Die aangename koelt, zoo fris aan moede leden,
 
'k Ging onvoorzigtig diep alleen in 't water treden,
 
Azary riep vast keer, doen wend ik my en zag
 
Met schrik het monsterdier, dat op zyn luimen lag,
 
Ik voort verbaast weêrom, hy volgd' my op de hielen,
 
Myn Reisbroêr riep op nieuw, sta vast! gy moet vernielen,
 
Of zelfs zyn omgebragt, gryp moed, rukt hem op 't land,
 
De wanhoop voerd my aan, den hemel steund myn hand,
[pagina 85]
[p. 85]
 
Ik vat hem in de sprong zoo hard, dat hy het leven
 
Verliet, en dit's zyn gal, waar meê de schel gedreven
 
Is van uw oogen af.
 
O. Tob.
 
O wonderlyk geval!
 
Wie leerden u die kunst?
 
J. Tob.
 
Azarias die zal
 
't U zeggen wyl hy 't weet.
 
Azar.
 
God heeft my leeren kennen
 
De kragten der natuur, hoe heim'lyk dat ze bennen,
 
Dog had God niet getragt te stuiten uw verdriet,
 
In waarheid deze zaak waar nimmermeer geschied.
 
O. Tob.
 
Jehova zoo het schynt toont zelver zyn vermogen
 
Als door natuurs bewerk is 't beurlyk voor onze oogen
 
Te komen eenig ding dat tot genezing strekt;
 
Maar die het werktuig is, en zulken raad ontdekt,
 
Wat ben ik die naast God al schuldig.
 
Azar.
 
Neen, geen eere,
 
Nog lof en komt my toe, laat Tobias maar keeren
 
Tot zyn verhaal.
 
J. Tob.
 
Het hart, de lever, gal by een
 
Gebonden en bewaart, en 't vleesch van't been gesneên
 
En toebereid, was doen ons avondmaal, wy bleven
 
Die nagt daar, maar zoo dra den dag weêr aan brak geven
 
Wy ons zoo weêr op reis, en quamen t'Echbataan,
 
Op 't voorstel van ons vriend gaan wy by Rag'ël aan.
 
O. Tob.
 
Hoe! tot myn oude vriend dien Rag'ël, wiens gevalle
 
Met ons gelyk bestond, doen Assur Isr'ëls wallen
 
Innam, zyn wy vervoert gelyk doen na dit land,
 
Daar hy ook niet behiel als maar een eenig pand,
 
Een Dogtertje volmaakt gevormt, dog jong van jaren,
 
En ook zyn Egtgenoot, doen was ons wedervaren
 
En goed'ren als gelyk, 't vervolg gaf groot verscheel,
 
lk aan het wankel hof, maar hy't geruste deel,
[pagina 86]
[p. 86]
 
Van buiten dienst van 't Hof en Kerk te kunnen leven,
 
Dee elks gelegentheid te min byeenkomst geven;
 
Hebt gy hem dan bezogt, hoe heeft hy u onthaalt?
 
J. Tob.
 
Met alle vriendelykheid myn stoutigheid betaalt.
 
An.
 
Is 't waar het geen 't gerugt hier strooide van het sterven
 
Zyns dogters bruidegoms.
 
J. Tob.
 
Wie zou dat reppen derven,
 
Wyl zy nu blyft getrouwt.
 
An.
 
Getrouwt, met wie?
 
J. Tob.
 
Haar Neef.
 
O. Tob.
 
Dat kan niet zyn, want hier geen Jongeling en bleef
 
Doen over meer als gy.
 
Azar.
 
Of 't ook uw Zoon mogt wezen,
 
Die Zara tot zyn vrouw had weten te belezen.
 
An. Ik agt Toby te jong om min te voeden, daar
 
't Genot des huwelyks steunt op stylen van gevaar.
 
J. Tob.
 
Geen p'rykel stut de min, want niet kan meer behagen;
 
Als dat veel p'rykel ons den zegen weg doet dragen,
 
Een ligt gewonne buit werd ook het minst geagt,
 
Waar heeft de schoonheid niet een minnaar toe gebragt.
 
An.
 
Hoe is 't?
 
O. Tob.
 
Is 't jok of ernst? zou ik wel durven hopen,
 
Dat Rag'ëls eenig kind een liefde-band zou knopen
 
Met Tobias, myn zoon? hier schuilt wat agter.
 
J. Tob.
 
Neen,
 
En twyffelt vry niet meer, ik en myn Nigt zyn een
 
In 't wettelyk verbond.
 
An.
 
Waar is zy dan gebleven?
 
O. Tob.
 
Nu ziet men 't geen God neemt, hy 't ras kan wedergeven;
 
Was ik nog gist'ren niet gedompelt in den druk,
 
En heden vloeit myn huis van rykdom en geluk;
[pagina 87]
[p. 87]
 
Was ik nog gisteren niet een spot der lastertongen,
 
Liep niet het straatgerugt, en roep hoe ik gedrongen
 
In diepe droefheid zat, ging jemand my voorby,
 
Ik was een voorwerp van veel smaat en spotterny,
 
Maar nu zoo onverwagt, tot spyt van myn vyanden,
 
Zoo steunt nu Isr'ëls God myn zwakke knien en handen,
 
En stelt my nu in rust, tot eere van zyn naam,
 
Hoe zal uw goetheid, Heer, uitklinken door de Faam,
 
Die dog niet zwygen kan!
 
J. Tob.
 
't Baart veel veranderingen,
 
Eerst arm, nu ryk, eerst blind, nu ziende, dit zyn dingen
 
Zelfs boven de natuur.
 
An.
 
Wel Zoon, gy antwoord niet
 
Op 't vragen, waar gy nu uw Bruid of Huisvrouw liet.
 
J. Tob.
 
Myn Ega met haar sleep zyn in de groene Dalen,
 
Van 't Ninivees gebergt.
 
An.
 
Gaat haar dan aanstonds halen.
 
J. Tob.
 
't Is morgen vroeg genoeg, ik kom om u de weet
 
Te doen, op dat de plaats voor alle mag gereed
 
Zyn, want al ons gevolg van goed, van vee en slaven
 
Is groot, ons huis is eng.
 
An.
 
Ik zal voort heen gaan draven,
 
En stellen order tot haar inkomst morgen vroeg,
 
Dat al 't gevolg en vee zal hebben plaats genoeg.
 
O. Tob.
 
Lief, doet dan 't geen gy zegt, ik zien hier wond're blyken,
 
Hoe God het mogelyk maakt 't geen zou onmogelyk lyken.
 
J. Tob.
 
Azary gaat eens heen, doet aan myn Vrouw de weet,
 
Dat ik haast volgen zal, dat zy haar maakt gereed,
 
Om morgen vroeg te gaan, men zal niet langer wagten,
 
En dat de Harders dan met alle vlyt betrachten,
[pagina 88]
[p. 88]
 
Om 't Vee te stellen reê.
 
Azar.
 
't Zal alles zyn gedaan,
 
Eer dat men u daar ziet.
 
J. Tob.
 
En onderwylen gaan
 
Wy order stellen om myn Ega in te halen,
 
Op dat haar schoonheid hier op 't hoogst mag zegepralen.
binnen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken