Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

IV. Van den X gheboeden.2

 
Doe God in sijnre mogentheit
 
Alle dinc had overleit,
 
Ende gescapen als hem docht,
 
Dat mens verbeteren niet en mocht,
5
Doe waest seker wael gemaect;
 
Oec bi wat reden dat men laect
 
Sijn hantwere alhier op eerden,
 
Dat hi sciep in sulker weerde,
 
Dat hijt selver minnen woude.
10
Voer alle dinc dat wesen soude
 
Maecte hi den mensche na sinen beelde
 
Ende setten in alsulker weelde,
 
Dat hi ewich mochte leven.
 
Ende waer die mensche alsoe gebleven
15
Als hem God van ierste wrachte,
 
Soe soude hi hebben rein gedachte
 
Ende rechtveerdicheit in reden;
 
Stonde die mensche in sulken vrede,
 
Soe weren alle dingen goet.
20
Doe Adam bekende ende verstoet
 
Dat sijn meister hem beval,
 
Dat hi mocht gebruken al
 
Wat hemel, locht ende eerde droech,
 
Was hi doe niet rijc genoch,
25
Had hi gehoersam willen wesen?
 
Want God die dede hem overlesen
 
Een ewich woert voer sinen oren,
 
Ende mitten woerde soe moch thi horenaant.
 
God int woert ende twoert in God,
30
Ende uten woerde quam tgebot,
 
Dat Adam brac int Paradijs,
 
Daer dien appel stont aent rijs,
 
Die hem God beval te laten
 
Ongenut in sulker maten,
35
Dat hi kennen mocht in dien
 
Gehoersamheit. Ten was maer een
 
Clein gebot dat God geboet,
 
Dat Adam brac sonder noet,
 
Daer hi arbeit ende pijn
40
Om dogen most ende al die sijn.
 
Nu leven wi onder tien gebode,
 
Die ons gegeven sijn van Gode,
 
Ende wiese houden can te recht
 
Sal te hemel varen slecht
45
Sonder oerdel na dit leven;
 
Want doe si Moyses worden gegeven,
 
Doe dede hem God dat selve loven.
 
Wat meister mocht hier scriven boven
 
Vorder dan scriftuer ons seget?
50
Nu wort die mens meer ontweget
 
Dan wilde dier of ander beest;
 
Want menschen hebben sullic volleest
 
In hoeren redeliken sinnen,
 
Dat si doecht ende archeit kennen:
55
Dat en is den beesten niet bevolen;
 
Nochtan leven si sonder dolen
 
Recht als hoer natuer bewijst.
 
Wanneer hem dat lichaem is gespijst
 
+Van des si vynden opter eerden,
60
Soe en isser geen die anders geerden
 
Dan elc te rusten sinen tijt,
 
Tot dattet honger weder lijdt
 
Of dorst, die bi naturen coemt.
 
Nu wil die mensche sijn genoemt
65
Redelijc, alst wel betaemt,
 
Die hem bi tiden luttel scaemt,
 
Dat hi boven reden leeft,
 
Oec wat hem natuer geeft.
 
Si keren dic hoer redelicheit
70
In overvloedich ombesceit,
 
Dat nergent maet en helt no reden;
 
In gulsicheit ende in bosen seden
 
Breken si hoers selfs natuere
 
Ende Gods gebot ter meniger ure.
75
Oec spreecter som al openbaer:
 
Twaer den mensche voel te swaer
 
Gods gebot te houden al;
 
Wat in bedwange leven sal,
 
Dat moet ouden ende grisen.
80
Nu wil ic mitter waerheit bewisen,
 
Dat si langer levèn souden,
 
Die die tien gebode houden,
 
Ende oec voele minre arbeit liden,
 
Dan diese breken tallen tiden
85
Ende leven na der werlt eysch.
 
Een mens in overvloedich vleisch
 
Dien sietmen selden out van dagen.
 
Om te crigen hoer behagen
 
Soe dogen si heite ofte coude;
90
Ende eer si comen totter oude
 
Soe sterven si dicke roekelose,
 
Of si crigen sulcke nose
 
Aen hoeren lichaem, eer si sterven,
 
Dat si levens lijfs bederven:
95
Sulc vergicht, sulc wort lam.
 
Hoe dat gesciet of waert af quam,
 
Dat laet ic staen ten goeden recht,
 
Ende wil nu weder keren slecht
 
Aen die materie daer ic was,
100
Op dat ghi sult geloven das,
 
Dat een yegelijc wel mach
 
Sonder onscout ende geclach
 
Die X gebode, daer wi af spreken,
 
Lichter houden dan tebreken.
 
 
105
Dat ierste gebot, seit die scriftuer,
 
Dat is dat wi mit herten puer
 
God ten vorsten sullen minnen
 
Mit siel, mit cracht, mit allen sinnen,
 
Boven enige eertsche dingen.
100
God te minnen sonderlinge
 
Dats grote ruste ende salichede.+
 
Enen God in onsen gebede
 
Machmen lichter roepen aen
 
Dan vreemde gode in dullen waen,
115
Ghelijc den Joden of den heiden,
 
Die op loesen waen verbeiden,
 
Want si staen int scrift verloren,
 
Of wychelinge, die die doren
 
Licht geloeven of hanteren,
120
Die luttel vroemt in voel manieren
 
Dien si mit ongelove dient.
 
Men mach voel lichter wesen vrient
 
Enen here dan vier of vive.
 
Dus wil ic biden woerden bliven,
125
Die ic den bosen sprac te leide,
 
Datmen mit minre arbeide
 
Enen God mach aenbeden
 
Dan menigen gode in vreemden steden,
 
Die luttel eigentlike geven
130
Dan die helle na dit leven.
 
Mint ende oefent enen God,
 
Hoe mach dat sijn een swaer gebot?
 
Want min en is geen arbeit,
 
Soe wiese draecht in redelicheit,
135
Daer men minne in minnen verstaet.
 
Min en toent geen loes gelaet;
 
Soe en toent ons God oec dier gelijc,
 
Op dat elc man aen hem wijc,
 
Hi en sal ons vriendelijc ontfaen
140
Ende minne in minnen wel verstaen.
 
Wat wi geloven, dat of dit,
 
Wie enen God mit herten bidt,
 
Hi wort gehoert sonder twi,
 
Op dat hi bidt dat salich si;
145
Mer bidtmen boven salicheit,
 
Dat waer te horen ombesceit,
 
Al hoerdet God of eertsche diet;
 
Want het nutste is ongesciet.
 
 
 
Dander gebot van onsen Heer
150
Dat en brenct ons arbeit min no meer
 
Dan dat wi niet en souden sweren
 
In eerst, in spot, tot onsen sweren
 
Bi sinen naem, bi sinen bloede,
 
Ten dede verlies van eertschen goede
155
Of van live, mochtment keren.
 
Dat moetmen wel bi onsen Here
 
Nemen op onscult te maken,
 
Op dat ghi recht hebt in der saken;
 
Mer hebdi onrecht ende doedi ede,
160
Ghi maecter mede een lange vede,
 
Die anxtelike is te ontbeiden;
 
Want ghi staet van God gesceiden.
 
+Sweerdi voer uwes selfs sculde
 
Mit onrecht bi Gods hulde,
165
Of ander ede die luttel vromen,
 
In eernst, in spot of hoe si comen,
 
Die sijn onnuttelijc geleert;
 
Want alsment blat te rechte keert,
 
Men vynt geen ede in die scriftuer;
170
Mer domme sotte nagebuer
 
Die lerent malcanderen voert.
 
Ja ende Neen is elc een woert,
 
Datmen voele lichter spreken mocht
 
Dan sweren, dies hem wel bedocht;
175
Ja ende Neen beteikent vrede,
 
Al daer die goede sceiden mede
 
Malc van ander sonder twi,
 
Ende malcander comen bi
 
Sonder ede ende sonder kiven.
180
Hoe soudemen beter brieve gescriven,
 
Waert van vorwaerden of van scouden,
 
Dan Ja ende Neen, wout elc man houden?
 
Want brieve rotten of si scoren;
 
Mer mocht ons Ja ende Neen geboren
185
Totten einde van onsen leven,
 
Soe soudemen nemen ende geven
 
Sonder ede ende sonder brieve.
 
Hi die sterf om onse lieve,
 
Die sonde die werelt dan benedien
190
Ende ons van allen quaden vrien:
 
Dus seker is sijn toeverlaet.
 
 
 
Dat derde gebot, diet wel verstaet,
 
Dat waer den menschen licht te houden,
 
Want God geboet ons dat wi souden
195
Rusten op die heilige dage;
 
Ende conden wi wegen rechte wage,
 
Hi hevet ons gelijc gemeten
 
Ende in geenre wijs vergeten,
 
Daer salicheit af mach gescien.
200
Want hi selver woude oversien
 
Sijn eigen werc van egge tot oerde,
 
Doe docht hem dattet wel behoerde,
 
Dat hi màecte enen sonnendach,
 
Daer hi op rusten ende oversach
205
Hemel ende eerde al omtrent,
 
Planeten ende dat firmament,
 
Ende alle dinc dat wesen soude;
 
Ende in teiken dat hi woude
 
Den sondach hebben geviert,
210
Soe heeft hi rust daer toe versiert
 
Om des menschen orbaer;
 
Want soude hi werken dat lange jaer,
 
Den arbeit worde hem voele te groet:
 
Dus maecte hi doer des menschen noet
215
Den sondach uut rechter minnen.+
 
Oec wist hi wel van dien beginne
 
Einde, middel, elc bisonder,
 
Adams misdaet ende menich wonder,
 
Datter synder is gesciet.
220
Hier om en ondersceide hi niet
 
Den sondach in dit gebot,
 
Mer hi sloet in een beslot
 
Die heilige dage al onversceiden,
 
Dat wi daer op souden reiden
225
Ons tot allen goeden werken,
 
Ende overpeinsen ende mercken
 
Onse gebrec ende onse sunden.
 
Dus wort om salicheit gevonden
 
Dit gebot ende dander mede.
230
Ic woude een yegelijc soe dede
 
Als hem God geboden heeft.
 
Daer en is mensche geen die leeft,
 
Hi en mach voel lichter rusten vieren
 
Ende wesen blide ende goedertieren,
235
Dan groten arbeit onderstaen,
 
Of sheilichs daechs te sunden gaen,
 
Die ons bevolen sijn te laten;
 
Want die sunden sijn verwaten
 
Claerlije voer sijn ogen al,
240
Die rechte sentencie geven sal
 
Over groet ende over clein.
 
 
 
Tvierde gebot is hier na gemein
 
Ende doet ons wisen ende leren,
 
Dat elc mensche sal sijn ouders eren
245
Inden leven ende inder doot;
 
Want menigen arbeit ende noet
 
Lyden die ouders voer hoer kynder;
 
Ende als si leven dan te hynder
 
Horen ouders ende te scanden,
250
Soe dreyen si God uut horen handen;
 
Want tselve gebot, dat hi hem biet,
 
Dat breken si ende houdens niet.
 
Doch en statet niet te wegen,
 
Hoe voele dat lichter is te dragen
255
Tot onsen ouders rechte min
 
Voer wredicheit, wt fellen sin,
 
Of eer te doen mit vrien wil
 
Voer scande, want tis groet gescil,
 
Al daert die goede wegen soude,
260
Die eer voer scande kiesen woude.
 
Doch die boese heeft meere genoecht
 
Menichwerven in ondoecht,
 
Dan die goede int weldoen heeft;
 
Mer tloen, datmen van beiden geeft,
265
Waer onghelijc die kiesen mochte;
 
Want deen is haert, dander sachte.
 
God die loent den goeden alsoe,
 
Dat si ewich bliven vroe;
 
+Den bosen geeft hi der hellen pijn,
270
Daer altoes droefheit groet sal sijn
 
Sonder middel ende sonder einde.
 
 
 
Tvijfte gebot, dat God ons seinde
 
Bi Moyses, die die waerheit verstoet,
 
Dat mogen wi prisen wel voer goet
275
Ende lichter houden dan versmaden,
 
Waren wi alsoe beraden.
 
Dit gebot, als ict versinne,
 
Brenct ons bruederlike minne,
 
Die God selver heeft vercoren.
280
Ghi en sult in nyde noch in toren
 
Nyemont slaen noch steken doot
 
Met vrien wil, sonder noet;
 
Want ons is oerdel ende wit
 
Van elker saken hier geset
285
Malc van ander mede te sceiden.
 
Of God wil zichten, mogen wi beiden:
 
Noet die staet altoes te wegen.
 
Al waer u vader doot geslegen,
 
Broeder, oem ofte neve,
290
Men sal God die wrake geven,
 
Want hi wilse aen hem behouden;
 
Mer quaemdi buten uwen scouden
 
In felre lagen sonder hoede,
 
Al daer a lijf in vresen stoede,
295
Ghi en mostet keren mitter hant,
 
Daer is noet te recht becant;
 
Of voert daer een heer gebiet
 
Om ongelijc, dat hem gesciet,
 
Sijn volc te vechten of te striden,
300
Ende dan staet gesceert aen beiden siden,
 
Ende men ummer striden moet,
 
Dan is hy wijs diet beste doet
 
Ende sijn eigen lijf verweert;
 
Maer wie den strijt mit onrecht sceert
305
Sonder noet om sijn hoveerde,
 
Die altoes climmet in onweerde,
 
Die here is selver allene die sake
 
Ende sal van God ontfangen wrake,
 
Het si hier of na der tijt:
310
Elc sie anders hoe hi strijt.
 
Of leetmen ergent felle lage,
 
Desmen wel mocht sijn verdragen,
 
Om deen den anderen dlijf te stelen,
 
Die doen al boven Gods bevelen
315
Soe vele, tmach hem lange rouwen,
 
Sijn si mannen of sijn si vrouwen,
 
Die daertoe wisen ende raden,
 
Dat yemont wort alsoe verladen.
 
Si sijn sculdich int gelage+
320
Van alre noet, van alre plage,
 
Die daer af sciet of vallen mach;
 
Ende wie dat drincken sulc gelaech,
 
Selden leven sy buten sorghe;
 
Al can die waert langhe borghen,
325
Int leste moetmen tghelach betalen.
 
Nu willic slaten ende verhalen
 
Dit gebot op deerste reden:
 
Men mach veel safter sijn te vreden
 
Sonder toorn ende sonder nijt,
330
Dan warringhe houden ofte strijt
 
Op onsen buyr, op onsen broeder.
 
 
 
Voirt willic u maken vroeder
 
Tseste ghebot in reden claer,
 
Hoe licht wy moghen off hoe swaer
335
Dit ghebot vervullen al.
 
Wij en sullen stelen groet noch smal
 
Yemants guet of yemants have,
 
Dair wy sijn ghescheiden ave
 
Mitten eyghendoem te gronde.
340
Is stelen dan soe groten sonde,
 
Dattet God verboden heeft?
 
Jaet! wye dat hem te stelen gheeft,
 
Hy ontsiet hem dit noch dat,
 
Hy moorde mede om cleynen schat,
345
Vonde hijs stede ofte stonde;
 
Want ontfarmicheit te gronde
 
Die heeft die dief een deel ghelaten:
 
Dat doet, hi en weghet in gheenre maten
 
Tusschen arm ende tusschen rijck:
350
Tcomt den dieff altoes ghelijck,
 
Op dat hi wat te stelen vint:
 
Een dieff van aerde is soe ghesint.
 
Op die alre hoechste daghen
 
Soe leyt die dieff sijn nauste laghen;
355
Want die goede is dan in waen,
 
Dat elck in doechden sel volstaen.
 
Dus steelt hi vander luder goede
 
Op hoghe daghen sonder hoede
 
Meer dan op een ander stont;
360
Want sulke neringhe is hem condt.
 
Rechte heymelike dieve
 
Die doen den bosen dicke lieve;
 
Want als die luden hoer guet verliesen,
 
Soe raden sy daer nae ghelijc den riesen,
365
Die misselike dinck vermoeden;
 
Ende eer sy hem selven dan bevroeden,
 
Soe brenghen si menighen scamelen man
 
In woird, des hi nye schuld ghewan.
 
+Dan verhettent hem sijn bloet
370
Om schaemte, die hi lyden moet,
 
Dat deen den anderen verslaet:
 
Dus sijn die dieven sduvels saet;
 
Waut sy mit hoerre diefte weven
 
Dair die goeden om laten tleven.
375
Judas was een dieff van aerde,
 
Doe hem ontghinck alsoe veel waerde
 
Als vander salve dat thiende deel,
 
Die lichte waerdich was gheheel
 
Drie hondert penninghen meer noch min,
380
Doe socht hi weder sijn ghewin
 
An die Joden, die hem gaven
 
Dertich penninghen van hoerre haven,
 
Daer hi sijn meester om verriedt.
 
Wanneer die dieff te stelen siet,
385
Alst hem ontgaet soe wort hi arre.
 
Dit was Judas al die warre,
 
Doe Maria Magdaleen
 
Salfde ons Heren voeten reen,
 
Dair toe sijn hoeft ende ander lede,
390
Doe had hi gaerne ghestolen mede
 
Den thienden penninc om sijnre proy.
 
Die dieven en hebben gheen vernoy,
 
Dat si stelen horen vrient,
 
Die altoes doecht aen hem verdient,
395
Beyde in woerden ende in wercken.
 
Dat mochtmen wel by Judas mercken,
 
Die thiende deel te stelen plach
 
Van des men gaf op elken dach
 
Onsen Here mitten sinen.
400
Watten dief mach verschinen,
 
Op dat hijt heymeliken ziet,
 
Dat en laet hi onghestolen niet,
 
Al soude hijt onder hem versmoren,
 
Soe dattet rotte off bleve verloren.
405
Soe ghierich is hi van naturen,
 
Al soude hijt stelen seer besuren,
 
Hy en liets om arbeit noch om rust.
 
Want hem altoes te stelen lust,
 
Soe is sijn tijt alsoe gheschepen:
410
Ssnachs, als ander luden slapen,
 
Soe moet hi waken ende poghen,
 
Off hi erghent siet voer oghen
 
Wankel sloten, dair hi mach in
 
Om te crighen sijn ghewin.
415
Nochtan hebben die ketive
 
Meer vrese van horen live,
 
Dan die hoir eyghen goet verteren+
 
Ende hem gherechtelijc gheneren
 
Beyde ter zee ende oock te lande.
420
Menighen arbeit, menighe scande
 
Is den dieven oeck beschaert;
 
Want si sijn altoes vervaert,
 
Dat mense melden sal off vanghen,
 
Want hoer ghelijcke sien sy hanghen
425
Hierentaer tot menigher stadt.
 
Dus come ic weder inden pat
 
Daermen sonder dolen gaet.
 
Men mach der goeder luder staet
 
Houden mit veel minre pijn
430
Dan inder dieven staet te sijn,
 
Die nymmermeer en mach ghenoeghen.
 
 
 
Tsevende ghebodt soude oeck voeghen
 
Enten mensch luttick crencken,
 
Woud een yghelijc hem bedencken;
435
Want dit ghebodt beduut niet el
 
Dan God verbiedet overspel,
 
Om dattet sonde is ende schande;
 
Ende oock soe doetment menigherhande
 
Inder werlt, diet mercken kan.
440
Een wijff, die heeft een troude man,
 
Entaer een ander boven kiest,
 
Openbaer dat wijff verliest
 
Hoerre goeder naem ende ooc hoer eer.
 
Dat mach hoer rouwen alte zeer
445
Nader hant alst hoir wanhaecht,
 
Datsi te voren licht ghewaecht.
 
Mannen, knapen ende hoer ghesellen,
 
Die hem tot sulken leven stellen,
 
Die horen mede in een convent,
450
Al sijn si niet soe seer gheschent
 
Voirden oghen, het staet voer Gode
 
Altemale in een ghebode
 
Ghelijck gheteykent ende ghescreven.
 
Men vint oec nichten biden neven
455
Ende die neven byden nichten.
 
Die hier off soude die waerheit dichten,
 
Dair hoerde toe een lanc verbeit.
 
Sy mochten sochter een ghescheit
 
Tusschen hem beyden hebben ghelaten
460
Dan soe te leven in ommaten.
 
Besiet wat arbeit hoert hier toe,
 
Die nacht ende dach, spade ende vroe,
 
Dit regieren sal mit vresen.
 
+Si maken weduwen ende wesen
465
By manslacht, die daer off gheschiet,
 
Ende ander menich swaer verdriet.
 
Noch vintmen inder werlt vele
 
Volcs in quaden overspele:
 
Dat sijn si die hem daer toe gheven,
470
Dat si op myene wiven leven,
 
Die int bordeel off opt velt
 
Mit horen lichaem winnen tghelt,
 
Dair sy hoer lijff om avonturen
 
Ende harde sondelijck besuren.
475
Die leven van alsulken goede,
 
Hoir lijff dat staet in crancker hoede;
 
Want diefft, verraderi ende moort
 
Vintmen al in hoir accoert:
 
Dat is een staet van crancken leven.
480
Tconvent, dair si hem in begheven,
 
Doetmen selden goede bederve.
 
Alle soude die helle sijn hoir erve,
 
Hoir lijff in avonturen gheset,
 
Elck wil den horen houden vet,
485
Dan die ander sijn beschaven.
 
Men sietse drencken, men sietse graven,
 
Vro ende spade tot menighen tyden,
 
Tot alder smaetheit die si lyden.
 
Mochten si dan niet sochter winnen
490
Hoir broot mit noppen ofte spinnen
 
Entie mannen byder ploech,
 
Dan leven in sulc onghevoech?
 
Dander, daer ic eer off sprac,
 
Mochten lichter hoer ghemac
495
Houden, als hem God gheboot,
 
Elck by sinen beddenoot,
 
Vroech ende spade, in allen stonden,
 
Dan mit schanden ende mit sonden
 
Horen tijt ter werlt te leven.
 
 
500
Tachtende bot dat quam ooc neven:
 
Woude een yghelijc bekennen,
 
Den rechten pat is goet te mennen,
 
Die onderscheit van beiden weet.
 
Ghine sult om lieff noch om leet,
505
Condijt weten off bevraghen,
 
Gheen valschen tuuch der werlt dragen,
 
Daer lijff ende goet ende eer by crenct.
 
Siet anders dat ghi u bedenct,
 
Eer ghi tuuch off oirdel gheeft
510
Over yemant die dair leeft.+
 
Ghi moecht veel lichter spreken waer
 
Off swighen, dan ghi set in vaer
 
U ziel, u eer, u lijff, u goet,
 
Mit loghen in een overmoet,
515
Off om neven, off om nichten,
 
Off om enigherhande ghichten;
 
Want op die waerheit selmen muren:
 
Loghen mach onlanghe duren,
 
Al is sy snel in horen loop.
520
Si hebben selve den quaetsten coop,
 
Die die loghen eerst visieren,
 
Of andere diese voert hantieren;
 
Want hoerre gheen en loeftmen twint,
 
Als men hoor woorden loghen vint.
525
Dus bliven si selve meest bedroghen,
 
Want si bliven inden loghen.
 
 
 
Die leste twee van desen thienen
 
Die machmen sluten in yenen;
 
Want dbegheren van hem beyden
530
Comen moet, al staen sy ghescheiden
 
Elc bysonder in sijn reden.
 
Wat holp ghesweghen of vermeden?
 
Ic wil die waerheit gaen beduden
 
Tot enen exempel goeder luden,
535
Daert nuttelijck is vermoghen.
 
Hoe veel dat wy ter werlt vermoghen,
 
Men sal om wille noch om deren
 
Nyemants beddenoot begheren,
 
Noch sijn guet, al hadden wy commer.
540
Nu isser menich armer dommer,
 
Die lichteliken wart becoort.
 
Mocht tbegheren ganghen voert,
 
Soe soude wonders meer gheschien
 
Dan ye ter werlt worde ghesien;
545
Want tbegheren hevet in
 
Van elker saken een beghin,
 
Wye vast in sijn begheren staet,
 
Weder tgoet si ofte quaet,
 
Hadde hi macht, het worde volbrocht.
550
Hier om isset offgheknocht,
 
Datmen begheren niet en moet
 
Nyemants beddenoet ofte guet,
 
Dat ons te bruken niet en staet.
 
Begheren is die eerste raet
555
Van des daer schiet off vallen mach;
 
+Begheren en heeft gheen verdrach
 
Weder in vrouwe off in man.
 
Elck volbrenghet, off hi can,
 
Sijn begheren, macht gheschien:
560
Dus comt begheren al op yen
 
Byder daet, al staen si ghedeelt:
 
Doch onghequetst hem selven heelt.
 
Wanneer die daet blijft ongheschiet,
 
Soc en is een quaet begheren niet
565
Dan ene ghenadelike sonde;
 
Mar doch sy comt uut bosen gronde.
 
Dus mochtwy ons selven wel regieren
 
Veel sachter in een goet begheren,
 
Dan om quade begheert te peynsen;
570
Want quaet begheren moet hem veynsen
 
Buten broederlike minne.
 
Hadden wy die in onsen sinne,
 
Die werlt en waers niet veel te quader;
 
Wanttic thien gheboden alle gader
575
Tmeerre deel comet dair inne.
 
Rechte broederlike minne
 
Dat is goedertierenhede:
 
Die sonden wy malcander deelen mede
 
Ghelijc ons selven min noch meer.
580
Dit is tghebot van onsen Heer,
 
Dair dander gheboden veel op sluten,
 
Beyde binnen ende buten.
 
Want wye den anderen tsijn ontsweert,
 
Die en doet niet als hi selve begheert;
585
Off afterdeel sijn onders hiet,
 
Dat en gheert hi selve niet:
 
Off doot te slaen mit onghenade,
 
Dat en wilde hi niet datmen hem dade.
 
Goet te stelen off tontwensschen
590
En gheren wy niet van anderen menschen;
 
Valschen tuuch off overspel
 
Dat en sonde ons niet ghenoeghen wel,+
 
Diet ons verchde in onbescheide.
 
Dus come ic weder als ic seyde:
595
Soc wye sijn evenkersten doet,
 
Dat hi selve naem voer guet,
 
Die hondt die thien gheboden reen.
 
Gheloeft hi wel ende bid alleen
 
Enen God, diet al vermach,
600
Dat wesen sell off ye ghescach,
 
Isset teen off isset tander,
 
Al leefde die moghende Alexander,
 
Wilde hi hem een weynich deeren,
 
Hy mochte onlanghe regneren.
605
Nu siet, ghi domme creaturen,
 
Hoe ghi die helle moet besuren,
 
Eer ghi die thien gheboden breect,
 
Die God selve in u wreect
 
Naden oerdel, als ghi vaert
610
Om u misdaet ter hellen waert,
 
Ghi en wort in beter staet ghevonden
 
Mit berou van uwen sonden,
 
Die u God wel mach vergheven,
 
Op dat ghi beteren wilt u leven
615
Ende blijft in doechden vaste staen,
 
Sonder twifel ende waen.
 
Van Reynsburch die abdisse
 
Was die ghene, des sijt ghewisse,
 
Die Willem aldus te dichten bat
620
Vanden thien gheboden wat.
 
Dair om soe heeft hi dit ghevonden,
 
Ende wilre yemant naerre gronden
 
Ende segghen dattet is misraect,
 
Hi weets hem danck, diet beter maect,
625
Die van Hildegaersberch is gheboren:
 
Soe gaern wil hi wat nyewes horen.

Vorige Volgende