Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

+LXIV. Van die achte salicheiden

 
Meesters, die wel dichten conden
 
Ende wijlneer goede exemplen vonden,+
 
Die worden allesins gheheert:
 
Nu is die werlt soe verkeert,
5
+Datmen der consten luttic acht;
 
Want ghiericheit mit hoerre macht
 
Die heeft die werlt nu beseten.
 
Die nu nader waerheit meten
 
Mochten liever swighen stil,
10
Want elck wil horen sinen wil;
 
Daerom soe blijft die waerheit verborgen
 
Ende dichters hert in groter sorghen,
 
Want seyden sy een ygheliken twaer,
 
Sy worden thants hoers liifs in vaer;
15
Ende sellen sy voerden oghen prisen,
 
Daer wy om dalen sonder rysen,
 
Soe waren sy beter ongheboren.
 
Tes sienre camp dan hals verloren:
 
Hierop willic mi verbouden,
20
Want als wy varen totter mouden,
 
Soe en vinden wy cofer gheen gheladen.
 
Ic wil een ygheliken raden,
 
Dat hi peynse om thene varen:
 
Dit rijcke en can niet ewich waren,
25
Tis verganclic ghescepen.
 
Ghi hebt een glasen werc begrepen,
 
Dat broosch is ende onghestade.
 
Ic waen, hi wiseliken dade
 
Die hem hier voer misdoen wachte.
30
Men leest ons salicheiden achte,
 
Die Matheus heeft bescreven
 
Unt sinen monde, die selve tleven,
 
Beghin is alre salicheit.
 
Al crighen wy macht off hoven breyt,
35
Die ons behaghen an te sien,
 
Die eyghendoem is alte clien,
 
Die ons dair off ghebueren mach;
 
Want onvoersien soe comt den dach,
 
Dat wy der doot moeten verbeyden,
40
Die ons haestelic doet scheiden
 
Beyde van goet ende oec van magen.
 
Al heeft die werlt een schoon behaghen,
 
Tis bedrieghenis alte male.
 
Wat helpt borghe off hoghe zale,
45
Cracht off wijsheit voer die doot?
 
Sy storven als hoer tijt gheboot,
 
Hoe rijc, hoe machtich dat sy ye waren.
 
Hier om soe wil ic ons verclaren,
 
Hoe wy salich worden moghen
50
Ende totten hemelrijc ghetoghen,
 
Daer leven is al sonder eynde.
 
Alle souden wy mit ghenende+
 
Dienen om die hoghe feeste.
 
Die gheen die arm sijn van gheeste,
55
Die sullen themelrijc ghewinnen,
 
Als die ewangelie doet bekinnen;
 
Want dit goet van aertrijck
 
Besitten sy oneyghentlijck,
 
Ende sy ghebrukent ane vaer,
60
Recht offt hoer eyghen waer,
 
Alst doch en is inder waerhede;
 
Want int eynde voeren sy luttic mede,
 
Ende onse beghin is altoes naect.
 
Wye sijn middel alsoe maect
65
Alst beghin ende teynde wijst,
 
Tis recht dat hi mit Gode rijst
 
Ende sijn hemelrijc te loon ontfaet.
 
Soe sijn si zeer in dommer daet,
 
Die der werlt te zeer betruwen;
70
Want als onse leven sel vernuwen,
 
Soe doet sy crancken loen ontfaen.
 
Salich sijn sy oec die daernae staen
 
In vreedsaemheit al horen tijt,
 
Al worden sy vander werlt benijt,
75
Si sullen Goods kynder wesen;
 
Want ghi hebt wel horen lesen,
 
Doe God sijn jongheren openbaerde,
 
Dat hi was uter Joeden zwaerde
 
Opgheresen vander doot,
80
Al daer si doechden vrese groet,
 
Sprac hi: ‘Vrede sy mit u!‘
 
Tot allen tyden ende nu
 
Meende hi dat soude gheduren.
 
Hier om sel hem dat loen gheburen,
85
Die vreedsaem sijn in aertrijck,
 
Een kint te wesen ewelijck
 
Mitten vader inden troon.
 
Soe doen si hem selven groten hoon,
 
Die horen tijt al hier beneden
90
Dicke leyden in onvreden:
 
Wat loon hem daer off bueren mach,
 
Dat vynden sy opten lesten dach,
 
Als ons reden sal oirkonden.
 
Ten derden mael worden si ghevonden
95
Inder salicheiden pleyn,
 
Die mit goeder herten reyn
 
Horen tijt ter werlt plyen:
 
Dat doet, sy sullen Gode sien
 
+In sijn eyghen wesen claer;
100
Want hi neder quam van daer
 
Ende vercoes die maghet goede;
 
Want sy leefde in reynen moede,
 
Wildire in rusten neghen maende.
 
Die reyn van herten dan bliven staende,
105
Tis rechte dat sy Gode bescouwen;
 
Soe mach hem zeer den tijt berouwen,
 
Die hoer consciencie staet onreen;
 
Want God ist al te wetene alleen
 
Wat ye was off is gheschiet:
110
Hem en blijft verborghen niet.
 
Hoe off waer, in wat sysoen,
 
Behaghelijc ist wel te doen.
 
Wat God den sonder witen sal
 
Int leste, dat weet hi selve al,
115
Want hi is God ende oec die minne.
 
Nu is sachtmoedicheit van sinne
 
In groter salicheit ghevoecht;
 
Want wye hem setten tsulker doecht,
 
Veel salicheiden is hem by;
120
Want aertrijcke besitten si
 
Ende ghebrukent thoren vromen,
 
Ende nader tijt sellen sy comen
 
Inde hoochste salichede.
 
Mit overmoede, sonder vrede,
125
Canmen aertrijcke niet besitten.
 
Hoe soud enich meester dat ghevitten,
 
Want sy en menens selve niet?
 
Hoveerde, nijt ende swaer verdriet
 
Besitten sy in horen daghen,
130
In overmoede worden sy verslaghen,
 
Dus moeten sy die werlt begheven.
 
Besitten sy dan dat langhe leven,
 
Soe hebben sy beter avontuer
 
Dan diet mit lyden wort te zuer;
135
Doch wy en sellen nyemant doemen.
 
Ten vijften mael machmense noemen
 
Salich, seghet die scriftuer,
 
Die mit ganser herten puer
 
Wenen om hoer sonden hier;
140
Want sekeren troest die comt hem schier,
 
Alst schiede Marien Magdalenen,
 
Die mit suchten ende mit wenen
 
Van horen sonden wort verlost,
 
Ende mit Jhesus selve ghetroost.
145
Een sondich hert alsoe versteent,
 
Dat nymmermeer suchtet noch traenen weent,
 
Is anxtelic mede te sterven;
 
Want moghen si sekeren troest verwerven+
 
Sonder berou, dat hout mi wonder.
150
Hier om rade ic elken sonder,
 
Dat hy te tijt sijn sonden claghe,
 
Ende en houdes niet ten lesten daghe;
 
Want die doot comt al onverhoet.
 
Salich sijn si ende vroet
155
Die hoer sonden hier bekinnen,
 
Om zekeren troest van Gode te winnen;
 
Want hi gheeft loon dat ewich duert.
 
Ten sesten male hebben si ghemuert
 
Op een salich fundament,
160
Die barmhertich hoir consent
 
Staet in minne totten armen:
 
God die wil hem hoirs ontfarmen,
 
Waer si sijn in enigher noot;
 
Want sijn barmhertichede groot
165
Heeft hi ghetoont al hier te voren.
 
Om die gheen die waren verloren
 
Quam sijn barmhertichede neder,
 
Ende verloste ons allen weder
 
Vander eweliker pijn.
170
Hier om sullen si salich sijn,
 
Die sijn barmherticheit bedencken,
 
Hoe hi hem liet mit pinen schencken
 
Voer ons, des hem ghenen noot en was.
 
So sijn si dommer dan een Sas,
175
Die hier besitten taerdsche guet
 
Eyghentlijck in haren moet,
 
Ende gheen barmherticheit en smaken;
 
Want als die doot beghint te naken,
 
Soe waer beter in horen node
180
Een ontfarmicheit van Gode
 
Dan alt goet, dat sy ye wonnen.
 
Wat hem God dan wil gonnen,
 
Dat weet hi selve, tis ons verborghen.
 
Vinden si nacht al sonder morghen,
185
Dat is een tijt van onghevoeghe.
 
Ic waen hi zeker borden droeghe,
 
Die sijn barmherticheit bekinde.
 
Ten sevenden mael, diet wel versinde,
 
Sijn si ter salicheit ghewracht,
190
Die hougher lyden ofte smacht
 
Om der gherechticheden staet;
 
Want si worden noch versaet
 
Mit salicheiden vanden Heer,
 
Die rechtichede mint soe seer,
195
Dat hi hem selven daer om gaff
 
Te legghen in een nuwen graff,
 
+Den bosen gheest teenre blamen.
 
Om dat hi Yeven ende Adamen
 
Mit groten onrecht hadde verraden,
200
Des halp hise weder tot ghenaden,
 
Daer si mit Gode sijn verhecht.
 
Want die Heer die leet onrecht
 
Entaer toe hongher ende dorst,
 
Soe proeftmen waer in corter vorst,
205
Dat sy altoes salich bliven,
 
Die voer die rechtichede kiven,
 
Entaer voer smacht off hongher doghen;
 
Want God die wilse noch verhoghen
 
Ende zaden mitter selver spise,
210
Die Adam inden Paradise
 
Was bereet mit goeder smake.
 
Nu hoort voert die leste zake
 
Vanden achte salicheiden:
 
Wye lyden wil off heeft gheleden
215
Persecuci buten schouden,
 
Om die gherechticheit te houden,
 
Off noch lijt versmadenes,
 
Themelsche rijc is hoer ghewes:
 
Dat heeft die Heer bewijst te gronde,
220
Die selve ontfinc soe menighe wonde
 
Vander bosen Yoden schaer.
 
Om dat hi die waerheit claer
 
Predicte ende leerde met,
 
So waren sy in toern op hem gheset,
225
Dat sy hem persecuci daden.
 
Hy liet hem crucen ende verraden
 
Ende vanden Yoden zeer castien,
 
Om gherechticheit te vryen;
 
Want recht wast dat wy dan wederquamen
230
Ter stat, daer wy beghinsel namen.
 
Al hadde Adam tghebot ghebroken,
 
Twort mit onrecht zeer ghewroken;
 
Wanttie propheten entie vroede
 
Saten onder der duvelen roede.+
235
Want God voert recht dus harde street,
 
Soe is hem sonder twy bereet
 
Hemelrijc ten lesten tyden,
 
Die noch persecucie lyden
 
Om die reehticheit te minnen.
240
Dus mach een yghelic versinnen,
 
Dien God sijn recht bevolen haet:
 
Keyser, coninc off prelaet,
 
Ander heren hier op eerde,
 
Die recht bewaren mitten zweerde,
245
Soe wye dat wel in eren hout,
 
Hemelrijc mit rechter schout
 
Moghen sy Gode dan panden ave:
 
Dat is ghewin voer alle gave,
 
Die die werlt can volbringhen.
250
Men sal gheen recht om ghelt verdinghen,
 
Maer sijn oerdel eerst bekennen,
 
Daer nyemant mach mit valen mennen,
 
Die ter werlt oyt lijf ghewan.
 
Hy, die anden cruce stan,
255
Sel dan gherechtich oerdel gheven.
 
Ghi heren, peynst om tlanghe leven,
 
Ende neemt dese acht in u gheleiden;
 
Want sy sijn al onverscheiden.
 
Soe wyerre een heeft, al sonder twy,
260
Dander seven staen hem by
 
Te wisen al den rechten pat.
 
Tis al hier een wankel stat
 
Op te tymmeren zwaren last,
 
Mar salicheit die staet u vast:
265
Daer moechdi boudelic op muren.
 
Soe wye die doot hier waent besuren,
 
Die wese hier wel te tyde in vaer:
 
Dat radet u Willem openbaer
 
Van Hildegaersberch, wildijt verstaen,
270
Soe moechdi rijcken loen ontfaen.

Vorige Volgende