Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[Rijmspreuken]+

1
+Gode te vresen van allen danc,
 
Dat is des wijsheits aneganc.
2
Soe wye sijn recht tot onrecht doet,
 
Die wert sijn eynde selden goet.
3
So wye twee heren dienen sel,
 
Die behoevet veel gheluckes wel.
4
Soe wat een man mit eren haet,
 
Schaemt hi hem des, dat is misdaet.
5
Soe wye mit rusten gaerne sy,
 
Die wese den heren selden by.
6
Ic name eens wisens mannes moet
 
Voer eens rijckes doren goet.
7
Wye meynt dat hi die wijste sy,
 
Veeltijt woenre doren by.
8
Soe waer die wolf een harde waert,
 
Daer moeten die schapen sijn vertaert.
9
Die menighe wil bekennen mich,
 
Die selve en kan bekennen sich.
10
Kende hem selven een yghelijc man,
 
Hine spraeck gheen quaet van anderen dan.
11
Wy wenschen om des outmans daghen:
 
Wanneert dan comt, ist ons een claghen.
12
Soe ganse doecht nye man en haet,
 
Hine moste nochtan kennen misdaet.
13
Hoe zeer een wijf behoedet si,
 
Nochtan is hoer begheerte vry.
14
Soe wye niet wel ghespreken en can,
 
Die swighe ende wese een wise man.
15
Soe wye gheluc ende eer wil haen,
 
Die en sel sijn goet niet laten vergaen.
16
Soe wye can houden ende gheven,
 
Te recht mach hi mit eren leven.
17
Soe wye schoenheit in sijn zeden can
 
Ghedoen, dat is een wise man.
18
Nijt ende ongbestadighe ere+
 
Die crencken den wisen alte zere.
19
Van hem daer ic dbest of hoir ghewaghen,
 
Dies wapen wond ic gaerne draghen.
20
Des honichs soetheit wert verdriet,
 
Alsmens alte veel geniet.
21
Men moet wel horen lieghen.
 
Mar ghenen vrient selmen bedrieghen.
22
Der werlt craft en is niet meer,
 
Dan dat sy stryden om die eer.
23
Hat ende nijt inder herten
 
Bringt den mensch in groter smerten.
24
Een vreckman niet en woude
 
Goet, ende hijt wech gheven soude.
25
Soe wye dat lachet ende grijnt,
 
Ontrouwe dat in hem schijnt.1
26
Van naturen men dat mint
 
Dat selve datmen mit arbeiden wint.
27
Op eerden en is gheen dinc soe goet,
 
Als datmen uut rechter minnen doet.
28
Tis niet te schelden dat yemant doet,
 
Maect hi sijn daet ten eynden goet.
29
Voert en gaet die ezel niet,
 
Als hi den anderen vallen ziet.
30
Wye des anders diefte heelt,
 
En weet van beyden wye daer steelt.
31
Gheen man en mach sonder dat sijn,
 
Dats alder werlt wel aenschijn.
32
Des menschen onghestadicheit
 
Is der zielen harde leyt.
33
Die vroem is, men prijst hem wel:
 
Niemant hem selven prisen sel.
34
Nyemant en sel sijn volcke laen
 
Sonder vroechde, wil hi eere haen.
35
+Het hoort menich loghenaer
 
Dicwijl harde leyden maer.
36
Een man van veel dinghen ere haet,
 
Dat goeden wiven qualic staet.
37
Men siet nu, leyder! Selden
 
Trou mit trouwen ghelden.
38
Begraven schat, verborghen min,
 
Daer of en haet nyemant ghewin.
39
Wyen ghenoeghet dat hi heeft,
 
Die is rijc, oec hoet hem gheet.
40
Der wiser wercken salmen plien,
 
Der boser horen, mer niet te gheschien.
41
Wye hem mit enen vreeken man
 
Versellet, hi verliester an.1
42
Die quade en can nymmermeer verstaen,
 
Hoet mitten armen is ghedaen.
43
Die arme man mint sijns ghelijcken,
 
Alsoe ist ooc al mitten rijcken.
44
Dronckenscap is selden goet,
 
Want si valscht eens wisens moet.
45
Soe wye een cleyne quaetheit doet,
 
Hi stelt oec wel dat grote goet.
46
Hoe schone dattie mensche sy,
 
Hi is binnen vuyl daer by.
47
Die grote onghestadicheit doet,
 
Hi valschet menighen stadigen moet.
48
Die rijcke men alles goets toescrijft,
 
Daer die arme buten blijft.
49
Soe wye sijn tijt leyt sonder gheven,
 
Die sal int eynde mit schande leven.
50
Menich door spreect wise woort,
 
Mar onderscheyden en can hise niet een oert.
51
Ic sie menighen wisen man,
 
Die ghene wijsheit spreken en can.
52
Hoe groten schat die door ye vant,
 
Hi comt den wisen al ter hant.
53
Wye sijns selfs scande meert,+
 
Hi blijfter selve by onteert.
54
Een yghelijc man hem miden moet,
 
Tret hi den distel inden voet.
55
Een man en mach gheen langhe tijt
 
Ere hebben onbenijt.
56
Hoe sel des lasters worden raet,
 
Die sijn eer vol lasters haet?
57
Die boosheit doet, hi wert vermaert,
 
Mar doechde setmen achterwaert.
58
Wat een nu priset inden man,
 
Daer kent hi sinen vlijt an.
59
Selden te misse sijn dinc sel gaen,
 
Diet al an Gode wil laten staen.
60
Wy mochten zonden vele stelen,
 
Woud ons die duvel helpen helen.
61
Die valsche mensche altoes vermoet,
 
Dat die goede boesheit doet.
62
Soe wye wel sprect ende qualic doet,
 
Die en heeft niet dan een quaden moet.
63
Bernende min heeft menich man,
 
Die doch al doer verdervet an.
64
Die wille voer dat werc gaet,
 
Het sy goet of tsy misdaet.
65
Al ist dat vrient van vriende sy,
 
Nochtan sel trouwe daer wesen by.
66
Ic mercke dat een yghelijc man
 
Hem selven veele goets gan.
67
Wye lief heeft, die is selden vry
 
Van sorghen, des hi stedich sy.
68
Soe wye dat inden pecke roeret,
 
Onreynicheit dat hi daer of voeret.
69
Niemant en hevet wisen moet,
 
Dan die altoes Goods wille doet.
70
Soe wye hem selven prijst alleyne,
 
Sijn ere is dan harde cleine.
71
+Men mach die beste niet untlesen,
 
Want nyemant en wil die snootste wesen.
72
Men prijst nader doot menich man,
 
Die in sijn leven nye eer ghewan.
73
Men sel spreken mit wisen sin:
 
Qualijck te spreken en brenct niet in.
74
Deser dommer werlts sin
 
En is der werlt gheen ghewin.
75
Die lose sijn den heren lief,
 
Die ere stelen si als een dief.
76
Mocht ic mijus selfs meester sijn,
 
Soe had ic van wille die wille mijn.
77
Menich prijst des anders zwaert:
 
Had hijt, het waer hem onwaert:
78
Soe wye mi leret goeden sin,
 
Die is wiser dan ic bin.
79
Men sel goet ende arch verstaen,
 
Dat goede doen ende tarchste laen.
80
Soe wye dat mercket quaet ende goet,
 
Die wetet wel of hi misdoet.
81
Een man sal goeden wille haen,
 
Mach hi der wercken niet bestaen.
82
Schat, begheerte ende domme min,
 
Verdervet menich wijsmans sin.
83
Armoede, ziecheit ende spise cranc,
 
Die maect een corte stonde lanc.
84
Die gave is eenre gaven waert,
 
Diemen gheeft alsmense begaert.
85
Soe wye dat vraghet na staden
 
Die vraghet luttel naden zinne.+
86
Die menighe tot Gode wijsheit haet,
 
Die hem ter eren niet en verstaet.
87
Wat schadet vroechde ende yoghet?
 
Gheen man is edel sonder doeghet.
88
Die zede den man qualijcken laet,
 
Die hi inder joeghet gheleert haet.
89
Die penninghe ende sulver hem onderdoet,
 
Die weken menighen harden moet.
90
Die menighe hevet wisen moet,+
 
Die nochtan dommelijcke doet.
91
Wat si twaelf hebben ghestolen,
 
En blivet nymmer jaer verholen.
92
Die grote toorn int herte breyt,
 
Die doet hem selven dicwijl leyt.
93
Wye minne volghet, den volghet sy;
 
Ende wyese yaecht, si jaech hem bi.
94
Die moede en mach gheen hoecheit haen,
 
Want hine machs mitten wercken niet bestaen.
95
Visschen, voghelen ende vy
 
Houden haer ewe het dan wy.
96
Vrienden heb ic altijt vil,
 
Dan als ic my bedroeven wil.
97
Men mercket byden rade wel,
 
Hoemen die heren dienen sel.
98
Soe wye der werlt becopen wil,
 
Die volghet recht der apen spil.
99
Wye sel wesen den anderen goet,
 
Die hem selven altoes misdoet?
100
Huden lief is morghen leit:
 
Dats der werlt onghestadicheit.
101
Een man sel sijn ghetrouwe wijff
 
Minnen boven sijns selfs lijff.
102
Dobbelspel ende wives lieve
 
Maken menighen man tot dieve.
103
Nyemant en woude sinen moet
 
Gheerne wisselen omme goet.
104
Soe wat man hem can bewaren
 
Voir sonden, die heeft wel ghevaren.
105
Soe wye can lieghen in elken hoff,
 
Die crijcht al omme der boser lof.
106
Vrolijc te wesen in armoede,
 
Dats grote rijcheit sonder goede.
107
Men wart mit goeden volke goet,
 
Quaet mit quaden die oevel doet.
108
Dat herte truert tot menigher stont,
 
Dat nochtan lachen moet die mont.
109
+Die milde mi te loven staet,
 
Die gheeft dat hi selve niet en haet.
110
Soe wye mit trouwen wil leven,
 
Die sel sijn ere menighen gheven.
111
Wat doet die werlt van jaer tot jaer?
 
Si boset ende arghet, des nemet waer.
112
Een cloec dief mit sorghen helet,
 
Want hi op sijn lijf stelet.
113
Soe wye sijns selfs sonden bedachte,
 
Des anders naem hi clene achte.
114
Der heren leer is worden crom:+
 
Daerom soe worden die wise dom.
115
Soe wye dat hertsen leit sal draghen,
 
Die mach seer wel van node claghen.
116
Vriende ic gaerne hebben wil,
 
Mer gesellen nietste vil.
117
Soe wye des anders lieve leydet,
 
Van menigher vroechde hi hem scheidet.
118
My wasset noch alle jaer
 
Sonde, naghel ende haer.

Vorige Volgende