Nederlandse gedichten 1614-1625. Deel 2. Apparaat en commentaar

[119] Snicken

Commentaar

In 38 paarsgewijs afwisselend mannelijk en vrouwelijk rijmende regeltjes van één versvoet demonstreert Huygens letterlijk zo kort mogelijk wat het spreekwoordelijke Latijnse motto betekent dat hij aan dit gedichtje meegaf: ‘de malis minimum’ (zo weinig mogelijk van het kwade). Met ‘malis’ (kwade) doelt hij op zijn gedichten.

In de eerste van de drie zinnen waaruit dit versje bestaat (r. 1-10), verontschuldigt hij zich ook voor de ‘Quaden Sang-Gang’, de slechte metriek, van zijn ‘Sucht-Klucht’. Hij vouwt zijn versregels, zegt hij in de tweede zin.

Hij houdt ze kort en legt zeven keer een grens waar anderen dat maar een keer zouden doen.¹

Korter kan hij, zegt hij in de laatste zin, met behoud van een redelijke inhoud (‘Na de Re'en’ r. 32-33), zijn gedichten niet maken.

1 Schorten: wnt, xiv, 909; teven: wnt xvi, i.v. teuven ‘tegenhouden, stremmen’.

[p. 764]

Uitgaven

Worp, Gedichten ii, p. 124.

Literatuur

Hellinga 1962, nr. 91; Ram 1987, p. 45 [119].

Overlevering

H	Autograaf Huygens, ka xl^a, 1625, fol. 14. Een blaadje papier van 208 × 198 mm. Dit ontwerphandschrift schreef Huygens, in anderhalve kolom (r. 1-30 en 31-38) aan de linkermarge van de recto-zijde. De verso-kant is blanco.
H-Ot	H is kopij geweest voor de Otia. Rechts onder op het onder H beschreven blad papier noteerde Huygens het gedicht in de lay-out die hij het in zijn Otia wenste te geven: Daarboven schreef hij: Van deze regeltjens mogen maer 3. ten hoochsten | neffens een opde page staen. Dus salmen dit | gedicht setten mogen met 12. in elcke colomme als | hier onder aengewesen is; Van gelijcken salmen alle | de volgende aff tellen mo<g>>eten, dat sij ten naesten | bij gelijck staen.
	Huygens berekende de lengte en het aantal der kolommen blijkens een rekensommetje dat tussen de hierboven geciteerde tekst en het lay-out-model staat genoteerd. Andere kopijkenmerken zijn het nauwelijks nog leesbare potloodcijfer 23 en de formaatsignatuur en de zetinstructies naast de titel van H (in Capitalen, Cursif) of naast de aanduiding De malis mimimum tussen de laatste regel van H en de datering (Capitaeltjens).
Ot	Otia 1625, ‘Lib. vi. Van Als’, V3^r+v, p. 159-160.
K1	Koren-bloemen 1658, ‘Vierde Boeck. Van Als’, 2l2^r, p. 267 (foutief gepagineerd: 271).
K2	Koren-bloemen 1672, ‘Achtste Boeck. Mengelingh’, 3p3^r, p. 485.

Datering

Huygens dateerde H: 1625. Zie voorts onder Commentaar.

Varianten

		[titel]
	H	snicken. |		De malis minimum. | Aen mijnen Leser.
	H-Ota	snicken |		<de malis> De malis minimum |
	b	[	]	De malis minimum.

3	H	Na den
	H-Ot	Na den

4	H	Quaden
	H-Ot	Quaden

6	H	gang,
	H-Ot	<g>>Gang,

[p. 765]

11	H	'Khouwse
	H-Ot	Huygens noteerde hierbij eerst ook het woord van de volgende regel (12) en daaronder de regels 13, 14 en 15. Hij haalde deze door en begon opnieuw, correct in de tweede kolom.

13	H	Kort,
	K2	Kort;

15	H	Seuen
	H-Ot	Zeven

24	H	Vouwen
	H-Ota	Vouwen,
	b	Vouwen.

26	Ha	Snicken,
	H-Ota	Snicken
	b	snicken:

34	H	Geen
	K1	Geen,
		[onderschrift en datering]
	H	[ontbreekt]
	H-Ota	De malis minimum. 1625
	b	mdcxxv.
	K1	[ontbreekt]