Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Etymologicum teutonicae linguae (1972)

Informatie terzijde

Titelpagina van Etymologicum teutonicae linguae
Afbeelding van Etymologicum teutonicae linguaeToon afbeelding van titelpagina van Etymologicum teutonicae linguae

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (38.30 MB)

XML (5.38 MB)

tekstbestand






Editeur

Frans Claes



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon
taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Etymologicum teutonicae linguae

(1972)–C. Kiliaan–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[B]

B A

BAbbaerd, babbaerdeken.

Pupus. pupulus, pupa: infans ital. bambo, bamba, bambolino, bambolina: gal. poupart: angl. baby.

Babbelen, barbelen.

Praesepiola, alueoli, cauitates ossium in quibus dentes firmantur.

babbelen.

Mandere praesepiolis siue acie gingiuarum, edentulorum more.

Babben.

fland Garrire, nugari, cauillare, gal. bauer: ang babble.

Babel, bebel.

Loquacitas confusa & inepta, garrulitas.

babelen, bebelen.

Confundere verba, inarticulatè loqui, confuse loqui, blaterare garrire, loquacitare, βαβάζειν j. confuse loqui. gal. babiler ang. babble.

babeler.

Blatero, garrulus, ineptè loquax Babylo, vel fortè Babyla, βαβύλας dicitur futilis. Anton. Muretus in Adelph. Terent. gal babislard.

Bachten.

flan. j. achter. Retro an. backe.

Back, backe. j. baecke.

vetus. porcus.

Back, troch.

Linter, alueus, mactra.

Back.

ger sax. sicamb j. beke. Torrens.

Back, beker.

Poculum, vas potorium.

Back, schuyte.

Scapha, ponto. gal bac, bachot.

backsken.

Alueolus. & Lembus, phaselus, faselus.

Back, backe.

Bucca, maxilla, mala.

back-huys.

Bucca, os, rictus, rostrum.

back-slach.

Alapa.

back-tand.

Dens maxillaris, molaris, genuinus, columellaris.

Back, gheback.

Cibus pistus, cibus coctus, coctum pistum.

back-buer. j. ouen-buer.

back boord.

Nauigij sinistra pars: pars nauigij quae furnum & focum continet.

back-huys.

Pistrinum: locus vbi panis coquitur.

back kruyd.

fland. Holus, herba esculenta.

back-ouen.

Furnus, clibanus.

back-panne.

Testus.

back-steen.

Later coctus, later coctilis.

back troch. j. moelie.

Mactra.

backen inden ouen.

Coquere in clibano.

backen brood backen.

Pinsere, panem coquere, panem facere.

backen in de panne. j. frijten.

backer.

Pistor, artocopus, panifex.

backerije.

Pistrinum, artopteum, coquendi panis officina: & Pistura, artopeia, furnaria, panis coctura, panificium.

backerije houden.

Furnariam exercere.

backersse.

Pistrix, panifica, artopta, fornacaria.

backsel.

Coctura panis.

Bad.

Balneae, balneum, balineum, laconicum: sudatorium, Senec. tepentes fontinus Baiae, Iul. Flor. thermae vulgò baia. ger. bad. gal. bain: ital. bagno his. baño: angl bath.

bad-doeck, bad kleed.

Castula, praecinctorium.

bad kuype, bad-tonne.

Solium, labrum.

bad-meester.

Balneator.

bad-steen.

Pumex.

bad-stoue. j. bad.

Balneum, thermae.

bad-stouer.

Balneator.

bad-stofster.

Balneatrix.

baden.

Perfundere, madidare, madefacere, lauare, rigare germ. baden: gal. baigner it bagnare: his. bagñar: ang. bathe.

Bade.

sax. j. bode. Nuncius.

Bademoeme.

sax. Obstetrix.

Baduyt.

vetus. j. uperken. Cheopina.

[pagina 23]
[p. 23]

Baeck. j. beuck.

Truncus corporis.

Baecke backe.

vetus j. vercken . Porcus.

baecke, baecken -vleesch, baeck-vleesch.

fland. Caro porcina, caro suilla, lardum, succidia, perna. gal bacon: ang. bacon.

baecke-smeer.

fland. Adeps porcinus, aruina.

baecke-speck.

flandr. Caro porcina, lardum.

baecke vleesch.

fland. Caro porcina.

baeckelen, baggelen. j. viggen.

Foetare.

Baecke, vier boete.

Specula, pharus, signum siue vas litorale.

Baecke.

sicamb j. keerne. Nucleus.

Baeckelaer, lauwer besie.

Bacca lauri.

Baeckelaris.

Tyro bonis artibus imbutus qui è tyronibus initiatus excessit.

baeckelaris in de rechten.

Lita, qui tyrocinium iuris fecit: bacealaurius, baca laureatus. Batalarius dicitur is miles qui iam semel proelio siue bataliae interfuit collatis signis, & manum cum hoste conseruit: ita in palaestra literaria, batalarius vocatur is qui publicè de arte quapiam disputauit. Lud. Viues. gal. bachelier: ital. bacalario: hisp. bachillier: ang bachiler. Bachiler quoque angl dicitur, Ephebus, vesticeps, iuuenis.

Baeckeren.

Curare corpus, curare cutem.

baeckeren.

Satis superque calefacere, excalfacere, fouere, nutrire.

baeckeren een kint ende op houden by t'vier.

Fouere infantem ad ignem, puerum fasciis exemptum ad ignem pandere.

baeckeren in de sonne.

Apricari, captare solem, percoqui in sole.

baecker-korf.

Corbis nutritia: in qua nutrix infantem ad ignem fouet.

Baey.

Leuidensa pannus vilis raro & tenui textu. Baeyken. fland. Leuis vestis, theristrum.

Baeye, baey-verwe, baeyaert.

Badius siue baius color, spadiceus. gal. bay: it. baio: hesp. vayo.

baeyaerd.

Badius. Ros barnaerd. Equus badius, balius, spadiceus.

Baeye, beye.

flan. holl fris. j. besie. Acinus.

baeye, beye

vetus fland. j. backelaer. Bacca lauri. gal. baye Olie van baeyen. Oleum laurinum, oleum ex baccis lauri.

baey-not.

fland. Bacca lauri.

baey tere.

vet. Laurus. ang. baytree.

Baeye.

holl Sinus maris, statio nauium. hisp. baia.

baye sout.

Sal aequoreus, marinus.

Bael.

vet. fland. j. Praefectus, administrator: & Tutela, administratio tutelae. gal. vet bail. j. tutela. balio, ital. altor, nutritius: quem nos vocht vocamus: sicut am-man teutonicè à pascendo siue nutriendo dici videtur.

bael-monden. j. balmonden.

baelin, baelliu, bailliu.

fland. hol. zeland. Nomarcha, diocetes, praepositus, praetor, praetor peregrinus, qui ius dicit inter peregrinos, & ruri causas audit. vulgò baliuus, balliuus. gal. baili, baillif. Bailife angl. satelles, stator, & villicus, villae gubernator dicitur.

baeliuschap.

Praefectura, praetura. vulgò ballia, ballionatus.

Bael-not.

Balanus, & nux muscata selecta.

Baene. j. bane.

Baenst.

fland. j. voncke.

Baer. j. bere.

Vrsus.

Baer.

Paratus, promptus, apparens, praesens: nudus, apertus, planus. ger. bar: angl. baer.

baer gheld.

Praesens pecunia, numerata, praesentaria.

baer gheld gheuen.

Repraesentare praesentem pecuniam. Met baer gheld coopen. Mercari Graeca fide. i. numerata pecunia.

baer-hoofts.

vetus j. bloots hoofts. Aperto, nudo capite

baer blijckende, baer-blijckelijck.

Manifestus cuidens.

baer-schuldich.

Manifestè reus.

baer-voet, baer-voets, baerscher been.

Nudipes, planipes.

baer-voet-broeder. j. minder broeder.

baere-baeren spel.

Gymnas, ludus gymnicus, exercitium, gymnasticum, palaestra, certamen currendi. De baere iaeghen. Cursu ad metas contendere, cursu certare.

Baere.

Repagulum, vectis, longurius, obex. gal. barre: hisp barra: ang. barre.

Baere.

sicamb., j. berie. Feretrum.

baere.

Cenotaphium, vacuum sepulchrum, tumulus honorarius, inanis. ger. baar: gal. biere: angl beare.

Baere-water-baere.

Fluctus, vnda.

baer wijs.

Vndatim.

[pagina 24]
[p. 24]

baere, dood-baere.

Feretrum, capulum, sandapila, libitina, orciniana sponda, Stygius lectus. ital. bara. βαρὶς, baris, cymba qua Aegyptij cadauera ad sepulturam vectabant.

baeren.

Ostendere, manifestare.

baeren, beren, ghebaeren.

Gestire, vultum simulare, vultu, gestu & sermone aliquid praeseferre.

baeren, beren, ghebaeren.

Baritum edere, sublatè & ferociter clamare more vrsorum: vnde & fluctibus marinis apud nòs nomen. Iust. Lips.

baeren, beren, boren.

vetus. Vti.

baeren.

Párere, edere, gignere, procreare, edere in lucem, eniti.

baer-moeder.

Loci, orum, vulua, vter, vterus, matrix.

baer-waeter.

Secundae, arum.

baeringhe.

Nixus, genitura, enixus.

baerlick.

Manifestus, cuidens.

Baerd.

Barba, vestis, barbitium. Apul. ger bart: gal barbe: ital. barba. his barba ang. bearde.

baerd-aere.

Arista.

baerd-doeck.

Velum menti siue barbae.

baerd-loos.

Imberbis, inuestis, impubes.

baerd-man.

Barbarus.

baerd-manneken.

Barbatulus.

baerd-maecken.

fland. vetus j. baerd-scheren.

baerd-maecker.

fland. vet. Tonsor.

baerd-scheren. j. barbieren.

baerd-scherer. j. barbier.

baerden.

Barbam emittere, pubescere.

baerdende.

Pubescens.

Baerg, barg.

Maialis, porcus castratus.

baerghen-smeer.

Aruina, adeps suillus.

Baerm, barm, berm.

Agger.

baerm.

vet Fluctus, globus aquae, vnda.

baerm hoys.

sic. Meta foeni, congeries.

Baerm. j. berm.

Faex.

Baers.

Perca, piscis.

Baerscher-voets. j. baer-voets.

Baersen, baersten.

flan. j. baeren. Párere.

Baersie. j. barsie.

Baes.

Amicus. & Herus, pater familiâs. q.d. bie-aes. j. praebens nutrimentum. Becan Sicambri regem suum Basan siue Basanum solent appellare, anno, vt scribit Tritemius, ante Christum natum 284. Basan-goth. j. Deus Dominus, & Deus amicus, θεόβασαν.

baesinne.

Amica: & Hera, mater familiâs.

baesinneken.

Amicula.

baes ken.

Amiculus.

Baesen.

sax. fris. Delirare, errare, oberrare, vagari.

Baet. j. bat.

Melius.

baete.

Vtilitas, commodum, fructus, lucrum, profectus emolumentum: & Medela, remedium: & Emendatio, correctio.

baet-soecken.

Querere proprium lucrum.

baet-soecker.

Sui studiosus, cupidus priuati commodi siue lucri: lucrio: quaestuosus.

baet-soeckigh. j. baet soecker.

baeten.

Prodesse, vtile esse, conferre.

Baffen.

holl j. bassen. Latrare.

Baffusen, ghisarmen,

&c. Armorum veterum genera.

Bagagie.

Sarcina. vulgo bagagia.

bagagie, tros.

Impedimenta, sarcinae, clitellaria iumenta, asseclae exercitus, &c. gal. bagagie: ital. bagaglie: hisp. bogajes: ang. baggage.

Bagghe.

Bacca, gemma, lapis pretiosus & Bulla, monile vulgò bagga.

bagghen ende iuweelen.

Cimelium, cimelia, orum.

Bagghele.

holl. j. vigghe. Porcellus.

bagghelen. j. vigghen.

Baghijne. j. beghijne.

Bay. j. baey.

Bailliu. j. baelliu.

Bake. j. baecke.

Bal, kaets-bal.

Pila, pila lusoria, follis. germ. ball: ital. balla, palla: hisp. bala, bela: angl. bal.

bal van de hand. j. bergh.

Metacarpium.

bal der ooghen.

vetus. Pupilla.

bal des voets.

Planta pedis, inferior pars pedis, callus pedis.

bal-net.

Rete rotundum, pansum.

Bal, bale, balle.

Fascis, fascis mercium, sarcina conuoluta gal. balle, bale: ital. balle. vulgo balla, & bala.

Bal.

vet holl. Malus, inutilis.

bal-daed.

vet. Malefactum, maleficium.

bal-daedigh.

vet holl fland. j. boos. Malus, maleficus.

bal-daedigh.

rectius bald-daedigh. Audax.

bal-monden, bael-monden. j. verbaelmonden.

[pagina 25]
[p. 25]

Malè tueri rem pupilli. & Prohibere siue adimere tutori tutelam, reicere tutorem tanquam suspectum, Specul. Sax.

bal-last.

Saburra, inutilis sarcina, inutile onus. sabulum vilius, quo nauis oneratur, vt stabilior sit. sax. ballast. ang. ballesse.

bal-lasten.

Saburrare.

bal-oorigh, bal hoorigh.

Defessus audiendo saepè & grauiter eadem audiens.

Balance.

Libra, trutina. vulgò bilanx, gal balance: ital. balancia: hisp. balanca: ang. balaunce.

Balck.

Trabs, tignus, tignum.

balck-ghewicht.

Trutina, statera.

balck band.

Subscus, fibula.

balck steen, not not-steen.

Mutulus.

balck-waeghe.

Trutina, statera.

Bald.

ger. sic Citò, breui, propediem.

Bald.

vet j. boude. Audax.

bald daedigh.

Audax, temerarius, praeceps.

Bale. j. bal.

Fascis.

Balgh.

Scortum, pellis, cutis.

balgh. j. quabbel.

Scirrhus.

balgh.

ger. heluet Pellex, pallaca.

balgh.

Venter, aluus stomachus. germ. balgh: ang. beally, belly. Den balgh vullen. Curare cuticulam, curare pelliculam.

balgh.

Corpus truncum.

balgh.

Puer Per contemptum dicitur.

Balghen.

vetus. j. belghen. Irasci.

balghen.

Decertare, pugnare, altercari, conserere manus, confligere.

Balie.

sax fris. sicamb. holl. j. kuype.

balie.

Conseptum, vallum, septum.

balie.

Repagulum, repagulum versatile, obex versatilis.

balie. j. parck.

Arena: locus in quo pugnant gladiatores.

balie, wind-boom.

Ergata.

balie, egghe heck.

Cataracta.

balie, léne.

Podium.

balie.

Hippodromus, equorum curriculum: & Xystum: ambulacrum subdiale.

balien.

Concludere, consepire.

balie-boom, balie.

Repagulum.

Balinek.

hol. j. trachter. Infundibulum.

Balieu. j. baelieu.

Ballinck. j. banlinck.

Exul.

Ballouter.

Testis, testiculus, colcus. ang. ballocke.

Ban.

ger. sax. vetus. Iurisdictio, auctoritas iudicialis: iudicium, ius: & Territorium. vulgò bannus, bannum.

ban

vetus j. ghebannen vierschaere.

ban-mijle.

Lapis primus, miliare circumscriptum territorio siue iurisdictione.

ban-molen.

Mola publica intra terminos iurisdictionis.

ban-ouen.

Furnus iurisdictionis.

Ban.

Dira proscriptio, execrabile programma, anathema. Inden ban doen, verwaeten. Anathemateferire, interdicere ecclesia, ecclesiae, & ecclesiam: abdicare à matre ecclesia, à coetu collegioquo abigere.

Ban.

Denunciatio publica, proclamatio, edictum publicum.

Ban.

inquit Ioachimus Perionius ad milites cùm deliguntur. & ad ineunda coniugia, & ad molas pistrinas, & ad furnos accommodatur, ἀπὸ τοῦ παντος: π quidem in β mediam saepè transfertur: itaque πᾶν . i . omne, totum, universale, generale, ban appellare Gallos existimo: vt si ad coniugium transferatur, generalis denuntiatio, prima, secunda & tertia: si ad pistrinam molam, mola communis itemque furnus communis: si ad milites, extremus delectus generalis, atque omnium, intelligatur.

ban-foreest, ban woud.

Lucus. nemus regium siue imperiale: in quo nemo sine graui mulcta venari, aut feras capere potest.

Ban.

Exilium, proscriptio, relegatio, exterminatio, vulgò bannum, bannus. gal ban: ital. bando.

banlinck,

& euphoniae gratia ballinck. Exul, extorris, apolis, relegatus.

banlinck zijn.

Exulare.

banlinckschap.

Exilium relegatio.

Bannen.

vetus. Edicere, denuntiare. & Obligare. vulgo bannire.

bannen oft banden de vierschare.

Tribunal denuntiare, senatum siue praetorium cogere, edicere senatum, edicere conuentum senatorum, dare senatoribus diebus iuridicis dicendi iuris auctoritatem, tribunal denunciare: hinc banniti in Specul Sax dicuntur scabini, siue senatores, & corum nati atque posteri: eorumque sedes bannitorum sedes vocatur.

[pagina 26]
[p. 26]

bannen, wt-bannen.

Exilio afficere, in exilium agere, in exilium mittere, multare exilio, relegare, exterminare, proscribere. vulgò bannire. gal. bannir: ital. bandire, sbanire: angl bannishe.

bannen, vloecken ende schenden.

Sinistra imprecari, diris deuouere, execrari, detestari, deuouere vulgò anathematizare. Het bannen ende schenden. Dirae, sinistra imprecatio, detestatio, execratio.

Bancke.

Scamnum. vulgò banca. germ. banck: gal. banc: ital. banco, banca: hisp. banco: ang. benche.

bancke, pijn-bancke.

Equuleus, fidiculae. Ter bancken brenghen. Quaestioni siue torturae subijcere,

bancke van recht.

Tribunal, consessus indicum, senaculum, sedes iudicum, sedes iudicij, subsellia: & Iurisdictio, forum.

bancke. j. plaete.

Puluinus. ang. bancke.

banckigh

Scopulosus.

bancke.

Mensa, trapeza, taberna argentaria.

bancken. j. roeder-bancken.

Iuga, transtra.

banck-houder. j. banckier.

bancke-rote.

Argentaria dissoluta vulgò banca rupta. gal banqueroutte: ital. bancorotto: hisp. bancarota: ang. banckroute.

bancke roten, bancke rote spelen.

Argentariam dissoluere, cedere foro, tabernae numulariae exercitium deserere, conturbare rationes conturbare, dissipare pecuniam, fraudare creditores. vulgò Facere bancam ruptam, rumpere bancam.

banckerotier.

Decoctor, conturbator.

banckier, banck-houder. j. wisselaer.

Mensarius, argentarius, gal. bancquier: ital. banchiero: his. banquero: an banqueter.

bancken, bancketeren.

Comessari. gal. banqueter: angl. banqueten.

banck-arm, borst

vetus Catapulta, balista maior, tormentum bellicum in scamno collocari solitum.

banck-boeue.

Potator assiduus, comessator, epulo, barathro, lurco, calicum remex, decoctor.

banck broeder.

Epulo, compotor.

banck gheselle.

Compotor, comessator.

banck laecken.

sicamb. Tapes, opus plumarium. vulgo scamnale ang. benchclote.

banck-kussen.

holl. Puluinar plumarium.

banck-werck.

sax fris sic. Tapes, tapetum, opus polymitum, opus plumarium, peristromata. vulgò bancalia, scamnalia. bancal hisp. subsellij stragulum.

banckaerdt.

germ. sax. sicamb Spurius, nothus, illegitimus. vulgò banchardus: non in lecto geniali, sed quouis scamno fortuitò à matre conceptus. VVolfgang Hunger.

bancker.

Comessator, epulo.

bancket.

Conuiuium, comessatio, concoenatio, epulum, symposium, compotatio vulgò banquetum. gal banquet: ang banquet.

bancketken, slaep dronck.

Pocoenium, comessatio à coena.

bancketéren.

Agitare conuiuium, comessari, epulari.

Band,

Ligamen, ligamentum, ligatura, vinculum, copula, lorum loramentum.

band, wendel.

Fascia, fasciola.

band hond.

Canis vinculis assuetus: & Canis pecuarius, pastoralis.

band-hout.

Lignum viminale, lignum victorium.

band-naghel.

Confibula.

band roede.

Vimen maius.

band roeden.

Vitilia, vimina lenta, virgae vinimales, retinacula.

bandeken, snoer.

Taenia, vitta, fasciola.

bandelen.

Deuincire, obligare, astringere, vinctum tenere.

bandigh.

Vinctus: cicur, domitus.

bandighen, bandigh maecken.

Ligare, vincire, domare, refraenare.

Bande bende.

Sodalitium, caterua, conuentus, classis, grex hominum, copia, copiae, arum, cohors, tumia. vulgò banda. gal. bande: ital. banda. hisp. banda: angl. bande, bende. Banda & bandum dicitur vexillum siue signum militare. & Bandophorus, qui ducis gerit signum.

bande ruyters.

Turma equitum.

bande van ordinantie.

Turma equitum equis publicis merentium.

banden, rotten.

Coire in vnum, colligi in turmas, cohortes, classes.

banden, bannen.

vetus. Obligare. vulgò bannire

banden de vier schaere. j. bannen.

bander-heer, baner-heer.

Baro, dynasta, dynastes, satrapes: bandophorus Be-

[pagina 27]
[p. 27]

cano dicitur, id est, dominus bandae siue praecipui signi gal. baron: ital. barone his varon ang baron. Baro autem vulgo vocatur. qui inter nobiles opibus & potentia antecellit: homo generosus & insignis, merum mistumque imperium in aliquo castro aut opido con sensu principis habens, quem Satrapem Perse appellabant. Baro item Gallis dicitur mas, vir, maritus.

banderotse, banrotse, banrots-heer.

flan. j. baner-heer.

banderije banerije

vulgò Baronia, barionatus, banderia, bandophori ditio.

Bane.

Via, platea, planities, callis, via trita, via aperta. bane. vet. Campus, ager.

bane klos-bane, tuysh-bane.

Area, locus vbi luditur.

bane-doeck, baen-doeck.

Cerotum siue ceratum, malagma viatorium.

banen den wegh.

Viam munire, viam planam reddere.

Baner-heer. j. bander-heer.

Banghe, banghigh.

Anxius, angustus, oppressus, afflictus. & Languidus.

banghen.

vet. q.d. be-anghen, be-enghen. Angere, angustiare.

banghicheyd.

Angustia, pressura, angor, aegritudo premens.

Baniere.

Signum militare, signum, vexillum, vulgò bandera & banda. germ. paner: gal. baniere: ital bandera, bandiere: hisp. bandera ang. banner, bander.

Bannen.

vide Ban.

bannigh. j. verwaeten.

Barbelen. j. babbelen.

Presepiola, alueoli.

barbelen-betken.

Minutal frixum, protrimenta, carnes minutim tritae aut frustulatim concisae, ita vt etiam gingiuis sine dentium alueolis mandi possint.

Barbeel.

Barbus, mullus barbatus. piscis genus, ger. barbel: sax barbe, barble: ital. barbone.

Baerbier, baerd-scherer.

Tonsor. vulgò barberius. gal. barbier: ital. barbiero: hisp. barbero: angl barboure.

barbiers winckel.

Tonstrina.

barbieren, baerd scheren.

Radere barbam.

Barch, bargh. j. bergh.

Maialis.

Barcke. j. bercke.

Barde.

vet. Dolabra, ascia: & Bipennis. germ. barte.

bard-ackse.

vet. Bipennis.

Barde van myrre

vetus fland. Fasciculus myrrhae.

barde van peerden.

Phalerae. gal. bardes.

bardéren.

Phalerare, phaleris ornare. gal barder.

Bardse. j. barde, bijle.

Bare. j. baere.

Barentéren

vetus fland. Perterrere.

Bargh. j. bergh.

Barm. j. baerm.

Barmen.

vetus q.d. be-armen. Commisereri, commiserescere

barm-hertigh.

Misericors, pius.

barm-herticheyd.

Misericordia, eleemosyna: alienae miseriae in nostro corde compassio.

Barmer, bermer. j. barbeel.

Barnen. j. branden, bernen.

Ardere.

barninghe. j. berringhe.

barninghe, plate.

Breuia, vadosa maris loca, vbi mare arenarum aestu feruet.

barn-steen.

germ sax. sic Succinum. q.d. lapis ardens: nam succinum accensum tedae & resinae modo deflagrat.

barninck-hout.

holl. j. ber hout.

Barre. j. baere.

Repagulum.

Barret, birret.

germ sax sicamb. Pileus. vulgò biretrum, birretum, birrum, birrus, ital. berretta.

Bars, barsch.

Perca. piscis genus.

Barsie.

Nauis vectoria, nauis actuaria, nauigium actuarium. angl. barge.

Barste. j. borste.

Barste. j. berst.

Barsten, borsten, bersten.

Crepare, rumpi, frangi, dirumpi.

barsten.

fland. j. baeren. Párere.

Barteeren. j. calengieren.

Exigere mulctam, irrogare mulctam.

Bas.

Vox depressa, inclinata, grauis infirma: & Cantilenae pars infima: harmonia grauiore voce concinenda. gall. basse contre j. imus sonus. angl. base.

bas-contre.

Succentor, cantor infimae vocis, barritonans: vulgo bassus: & basis. siue fundamentum musices.

base, neder-kousse.

Tibiale, caliga inferior. gal. bas.

base.

Basis columnae, spira: & Basis aedificij, stereobata, fundamentum gal. basement: ital. basemento.

Bas, ghebas.

Latratus.

bassen.

Latrare βαυζειν.

[pagina 28]
[p. 28]

Bast.

Cortex. & Scheda, liber, membrana. & Funis, restis. & Laqueus.

bast, booste, sluyme.

Siliqua.

Bast. j. som-sadel.

Clitellae. βασαγμα gal. bast.

Bastaerd.

Nothus, spurius, illegitimus, proles naturalis: dicitur bastaerd. q.d. best-aerd. i. optima indoles siue natura: illegitimo enim & furtiuo concubitu procreati, animo plerunque sunt alacri & elato, ingenio sagaci, & iudicio exacto. Huc quoque facit quod Columel. lib. 8. cap. 2. 10 ait, Nothos pullos ex peregrinis maribus conceptus optimos esse. Euripides in Andromache indicans spurios legitimis esse meliores, inquit πολλάκις δὲ τοὶ ξηρὰ βαθεῖαν γῆν ἐνίκησε σπορὰ, νόθοιτε πόλλοι γνησίων ἀμείνονες. id est, Saepè arida seminatio vicit profundam aut pinguem terram: & multi nothi ingeniis meliores. Aut fortè bastaerd siue bestaerd per antiphrasin dici posse conijcio, quasi minimae bonae indolis: sunt enim nothi siue spuris legitimis nequiores, prauiores & falaciores. Pro spuriorum vituperatione & defensione multa congessit Palaeotus in libro de spuriis & nothis filiis, à cap. 55 vsque ad libri finem Rhetores rhythmici Amsterod. vocem bastaerd deriuant à bast & aerd. j. die niet nae het pit, maer na den bast aerdt. Vulgo bastardus. germ. basthart. gal. bastard. ital. & his. bastardo ang. bastarde.

bastaerd.

Adulterinus, degenerans, vel alterius naturam non satis aemulans.

bastaerd-peper.

Piper adulteratum, non sincerum.

bastaerd-wind.

Canis hybris, vel hybrida ex venatico & gregario natus.

bastaerd wijn.

Vinum passum, vinum dulce & generosum ex vuis passis & sole siccatis expressum.

bastaerdije.

Stemma illegitimum, thorus illegitimus. natales illegitimi.

Basune, basoene, basuyne.

sax. sic. holl. fland Buccina. gal. buisine. hisp. bosina.

basunen.

Buccinari, canere buccina.

basuner.

Buccinator.

Bat. j. bad.

Thermae, balneum.

Bat, bet.

Potius, melius, rectius, magis, amplius, plus.

bare baten. j. baete baeten.

Batalie.

Dimicatio, conflictus, certamen, proelium: batualia, à verbo batuo, is. Batualia, inquit Just. Lips. sunt exercitationes gladiatorum vel militum. gal. bataille. ital. bataglia. hisp. batalla, ang. battayle.

batalie.

Secunda acies.

batalien.

Proeliari, conflictari.

Batsch.

Astutus, argutus, cautus, callidus, versutus.

batscheyd.

Astutia, stropha. gal. baste.

Baude. j. boude.

Bauiaen, bauiaenken.

Cynocephalus, arctopithecus, sphinx. vulgò papio. ital. babuino. angl. babion.

B E in composit.

Be.

praepositio inseparabilis plerunque exponitur Latinè per con siue com. vt be-grijpen, be-wegen, be-droeuen: Comprehendere, commouere, contristare. & per de: vt be-drieghen, be-leyden, be-weenen. Decipere, deducere, deplorare, &c.

Be-ademen, be-aessemen.

Adspirare, afflare.

Be-aerden. j. begrauen.

Be-and-woorden.

Respondere.

Be-angst.

Coangustatus, anxius, sollicitus.

be-angsten.

Coangustare, angere.

Be-arbeyden.

Elaborare, adniti.

Be-bloeden.

Cruentare, cruore inficere, sanguine maculare.

be-bloedt.

Cruentus, sanguinolentus, sanguine conspersus, cruore maculatus.

Be-bolwercken.

Aggere siue vallo munire.

Be-brieuen.

Literis mandare, instrumentis inscribere.

Be-broedt.

Fotus.

be-broedt ey.

Ouum pullescens.

Be-dacht.

Meditatus, deliberatus, consideratus.

be-dachtigh.

Meditatus.

be-dachtighlick.

Meditatè, consideratè, cogitatè, cogitatò, cogitatim, consultò.

Be-daeght.

Prouectae aetatis, senex dierum, maturus aeui, maturus dierum, dies debitos assequutus. bedaeghden ouder. Aetas prouecta, integra

be-daeghde maeght.

Virgo plenis nubilis annis.

be-daeghtheyd.

Prouecta aetas, aetatis maturatis, matura aetas, maturitas aeui.

Bedammen.

Aggere, munire.

[pagina 29]
[p. 29]

Be-dampelen.

fland. Pedibus terere, conculcare.

Be-dancken. j. dancken.

Agere gratias, habere grates.

bedancken. j. belouen.

Concentum esse, gaudere.

Be-dàrren.

holl. fris. Reualescere. j. be-komen.

Be-dauwen.

Irrorare, rore aspergere.

be-dauwt.

Roscidus, rorulentus.

Be-decken.

Tegere, contegere, obtegere, velare, operire.

be-decken.

holl. j. broeden.

be-decksel.

Obtexus: praetextus, velamen.

be-decktelick.

Tectè, absconditè, latenter.

Be-deelen.

Partiri.

Be-deemen , be-deemsteren.

flan. Obscurare.

Be-deghen.

vetus fland. Factus. & Auctus, re auctus, re vel liberis auctus, promotus.

Bedelf.

Defossus, us fossa, agger cum fossa.

be-deluen.

Terrae infodere, terra obruere, defodere, sepelire: & Vallo ac fossa munire.

Be-dencken.

Meditari, cogitare, animo versare, deliberare, considerare, ponderare, mente pertractare.

be-denckinghe.

Meditatio, deliberatio, cogitatio.

be-denck-dach.

Induciae deliberatoriae.

Bederue.

vetus. j. behoef. Necessitas, egestas.

be-deruen

vetus j. deruen . Carere, egere.

be-deruen. j. verderuen.

Corrumpere, perdere, deperdere.

be-deruelinck. j. ver-deruelinck.

be-deruenisse. j. ver-deruenisse.

Be-died.

Significatio, interpretatio, declaratio, argumentum.

be-dieden, beduyden.

Significare, denotare, designare & Exponere, declarare, explicare, interpretari. Niet te bedieden hebben. Esse parui momenti. adag.

be-diedenisse.

Significatio, significatus: & Interpretatio, declaratio, expositio.

be-diedsel.

Significatio: & Interpretatio.

be-dieder.

Interpres, explicator, declarator.

be-diedelick.

Apertè, significanter, expressè.

Be dienen.

Administrare, tractare, gerere, obire, curare munus, officium, prouinciam: fungi officio, munere, prouincia.

Bedijden.

vet. Fieri, euadere, peruadere.

be-dijden, be-dijghen.

Augescere, augeri, bene prouenire, rectè prouenire, crescere, proficere, rem multam coacetuare, rem facere, promouere, rem augere, ditescere, venire in diuitias.

Be-dillen.

holl. Actitare, factitare, administrare, regere, imperitare.

Be-dingh.

Condictio, condictum, conditio, pactum. & Disceptatio.

be-dinghen.

Disceptare, condicere, pacisci. & Conducere, redimere.

Be-dodden. j. be-drieghen.

Imponere alicui.

Be-dompen.

Fumigare, vaporare.

Bedorf.

vetus Egestas.

be doruen, be-deruen.

vetus Egêre.

Be-draeghen.

Referre, reportare, conferre: & Deferre, accusare, criminari.

be-draeghen.

Referre, in consultationem alterius ponere, referre ad alterius iudicium siue arbitrium, committere iudicio alicuius, referre ad arbitros, permittere arbitris rem omnem, reijcere causam ad arbitros.

be draeghen.

Conferre, conficere. De somme be-draeght hondert guldens. Summa centum florenorum rem tenet. Het be-draeght oft beloopt veel. Ratio in magnam excrescit summam, abit in magnam summam.

be-draeghen.

Contestari.

be-draeghen.

Sanie siue pure contaminare.

be-dragh.

Relatio, reportatio. & Accusatio.

Be-draeyen.

Inuoluere, perplexum reddere.

be-draeyt.

Perplexus.

be-draeytheyd.

Perplexitas, difficultas.

Be-draeyen.

holl j. etrapen.

Be-dreuen.

Commissus, admissus. Een bedreuen feyt. Facinus commissum.

be dreuen in den handel.

Exercitus, exercitatus, doctus experientia, assuetus, tritus, expertus.

be-dreuen zijn.

vet. j. begaen. be-noodight. Angi, anxium esse.

be-dreuen wegh.

Via trita.

Be drieghen.

Decipere, capere, defraudare, ludificari, circumuenire, illudere, cludere, verba dare, fraudare, fallere,

[pagina 30]
[p. 30]

circumscribere, imponere, fucum facere, frustra habere, frustrare.

be-drieger.

Deceptor, impostor, illusor, ludificator, fraudator, planus, captiosus.

be-drieghelick.

Fallax, dolosus, fraudulentus.

be-drieghelicken.

Fraudulenter, dolosè, infidiosè.

Bedrijf.

Exercitium, exercitatio, actio, actus, gestio, administratio, opera, officium: & Admissum, commissum. & Molimen.

be-drijuen.

Exercere, agere, edere: & Perpetrare, committere. & Moliri.

Be-drijten. j. be-schijten.

Be-droeft.

Turbatus, contristatus, moestus, tristis, afflictus.

be-droeftheyd.

Tristitia, moeror, aegritudo.

be-droefdelick.

Moestè.

be droeuen.

Turbare, perturbare, commouere.

be-droeuen.

Contristare, sollicitare, turbare, afficere moerore, tristitia, sollicitudine.

be-droeuen sy seluen, bedroeft worden, bedroeft zijn.

Concipere dolorem, moerorem, tristitiam: sustinere, pati, ferre dolorem: angi dolore, tristitia, moerore: dolere, contristari, moerere.

Be-drogh.

Fraus, fallacia, impostura, pellacia, ludificatio, dolus, techna, ars, artificium, fucus, astutia, strophi.

be droghen.

Deceptus, fraudatus, ludificatus, circumscriptus, captus dolis, falsus.

Be drucken.

Premere, vrgere angustiis, premere doloribus.

be druckt zijn.

Premi angustiis, doloribus, malis.

be-druckt zijn van herten.

Premere altum corde dolorem.

be-drucktheyd.

Angustia, moeror, moestitia, moestitudo.

be-drucktelick.

Moestè, dolenter.

Be-druypen, be-druppen.

Guttis maculare, guttis aspergere.

Beducht.

Solicitus, anxius.

be ducht zijn.

Metuere.

be-duchte.

Reuerentia, obseruantia.

be-duchten.

Vereri, metuere, timere.

Beduyden. j. bedieden.

Be duyuelt. j. verduyuelt.

Bedunck.

holl. Opinio.

be-duncken.

Opinari.

Be-dwanck.

Coactio, coactus, us: & Vis, violentia vulgo angaria.

be-dwanck.

fland j. braecke. Lupatum.

Be-dwelmen.

vet. Opprimere, aggrauare.

be-dwelmen.

Concidere animo, deficere animo, exanimari, vertigine corripi.

be-dwelmt.

Semianimis, exanimis, defectus animo.

be-dwelmtheyd.

Defectus animi, mentis caligo, scotoma, exanimatio: & Vertigo: vertigines & tenebrae oculorum

Be-dwinghen.

Cogere, compellere, adigere, comprimere, reprimere, coërcere, cohibere, restringere. vulgo angariare.

Be-eeden, be-eedighen.

Iurare, iuramento confirmare, coniurare.

be eedt be eedight.

Iuratus, iuramento confirmatus.

be eedde.

Coniurati, conspirati.

be-eedde kriechs lieden.

Authorati milites.

Be eruen.

Haereditatem acquirere, haeredirate frui.

Be faemen.

Diffamare, infamiae nota aspergere.

be-faemt.

Famosus, diffamatus.

Be gaeden.

Decorare, ornare, colere, deformare, conformare, formare, figurarere Leelick begaeden. Dedecorare, deturpare.

be-gaeden de wonde.

vet Curare vulnus.

Be-gaeft.

Donatus, praeditus.

Be-gaen.

Adire, aggredi, accedere, inire, obire, circumire: & Celebrare, concelebrare.

be-gaen.

Obire, agere, facere, committere, admittere.

be-gaen een quaed feyt.

Incurrere in crimen, admittere facinus, obire, committere flagitium.

be-gaen zijn met eenige saecke.

Premi cura alicuius rei: laborare, solicitum esse, anxium esse.

be-ganckenisse.

Aditus, accessio, congressus, frequens conuentus, frequentia, celebritas & Exequiae.

be-ganckenisse houden.

Celebrare, concelebrare.

Be-gapen.

Aperto ore intueri, oscitando aspicere, contueri hiantibus oculis.

Be-gauen.

Donare, dare, dotare.

[pagina 31]
[p. 31]

Be-ghecken be-spotten.

Deridere.

Be-gheeren.

Petere, expetere, appetere, cupere, poscere, deposcere, desiderare, auere, studere

be-gheerigh.

Cupidus, auidus: & Desiderabilis, desideratus

be-gheerlick. j. begheerigh.

be-gheerlickheyd.

Cupiditas.

be-gheerlicken.

Cupidè, auidè.

be-gheerte.

Cupido, cupiditas, desiderium, appetitio, affectus, animus, voluntas, animi sententia. & Appetitus, orexis.

be-gheerte, bede.

Petitio.

Be-gheuen.

Conferre, applicare, dedere, dare, tradere, addicere, adiungere.

be-gheuen. j. wt-gheuen.

Erogare.

be-gheuen.

germ. sax. sic. Euenire accidere.

be-gheuen, verlaeten.

Destituere, deserere, relinquere, derelinguere, defidere. De beenen begheuen my. Genua succidunt, labant.

Be-gieten.

Aspergere, conspergere, perfundere, offundere, rigare.

Be-ghiften.

Donare, munere donate siue ornare aliquem, donis honestis ornare, munerare.

be-ghiftinghe.

Donatio.

Be-ghijlen.

fland. j. be-drieghen. Decipere. angl. begyle.

Be-ghijne, be-ghine.

Virgo sacra, virgo vestalis, mulier monastica, monacha: vulgo beguina. Sunt autem beguinae mulieres religiosae nulli voto adstrinctae, in sacro muliebri contubernio viuentes quamdiu illis gratum est. Ioach, Hopperus à be-ghinnen. i. incipere deducit: quòd principium siue initium quoddam res monastacae ponant.

be-ghijne.

Bos pulli siue cinerei coloris: quo scilicet beghina siue virgines sacrae plerumque vestiuntur.

be-ghijne.

Vitta puerilis, vitta puellaris, gal beguin.

Be-ghin. j. be-ghinsel.

Principium.

be-ghinnen.

Incipere, inceptare, inchoare, ordiri, exordiri, oriri, aggredi, auspicari, instituere

be-ghinsel.

Principium, initium, coeptum, exorsus, primordium, exordium.

Be-ghipsen.

Gypsare.

Be-ghuychelen.

Illudere.

Be-goedighen.

Mitigare, pacare.

Be-gonst.

Inceptus, orsus, a, um.

Be-gorden.

Cingere, accingere.

be-gorden.

Grauidam redere foeminam, grauidare. vulgò incingere.

be-gord.

Cinctus, accinctus.

be-gorde vrouwe. j. be-vruchte.

Praegnans, grauida mulier. vulgò incincta.

Be-grafde boter.

hol. j. gras-boter.

Be-grauen.

Defodere, infodere, terra obruere.

be-grauen.

Sepelire, humo, mandare, humare, inhumare, funerare, condere terra, tumulare, mandare tumulo.

be-grauen, be-schantsen.

Munire fossa, vallo.

be-grauinghe, be-grauenisse.

Sepultura, humatio: & Funus, exequiae inferiae.

Be-gremen be-griemen be-gremelen.

flandr: Denigrare, maculis inficere, maculare angl. grime.

Be-grijp.

Comprehensio, captus. Cort begrijp des inhoudts. Argumentum, periocha.

be-grijp.

Reprehensio.

be-grijpen.

Comprehendere, capere: complecti, continere, concipere. & Occupare.

be-grijpen, be rispen.

Reprehendere, carpere, taxare, perstringere, redarguere, vituperare.

be-grijpelick.

Comprehensibilis.

be-grijpelick, be-grijpachtich.

Vitupero, vituperator, reprehensor; facilè aliquem reprehendens siue vituperans: & Captiosus, fallax.

be-grijper.

Comprehensor.

be-grijper, berisper.

Reprehensor, carptor, vituperator, vitupero.

be-grijpigh.

Capax.

Be-grijpen iemanden.

Frendere in aliquem, frendere orem aliquem: & Subsannare.

Be-grooten

vetus Compensare.

be-grooten.

Augere & In magnos sumptus ascendere, magno constare.

Be-guyghen.

holl Illudere.

Be-haegen.

Placere, cordi esse, arridere, aglubescere sedere animo.

be-haeghinghe.

Lubentia, libentia, voluptas.

be-haeghelijck.

Gratiosus, gratus.

be-haeghsel.

Lubentia, voluptas.

[pagina 32]
[p. 32]

Be-haelen.

Acquirere, nancisci, contrahere, adipisci, obtinere.

be haelen danck.

Inire gratiam ab aliquo, beneuolentiam alicuius demereri.

be-haelen: de sieckte.

Cotrahere morbum.

be-haelende sieckte. j. haelende.

Be-haeren.

Crinibus aspergere, pilis obducere.

be-haeren.

Gelido vento afflare siue adhalare, vrente aura aspirare.

Be-haeten.

Odio habere, odio persequi.

Be haluen. j. wtghenomen.

Praeter, absque, extra.

Be-handen, behandighen. j. be-hendighen.

be-handsaem. j. behendigh.

Be-hanghen.

Obhaerere, adhaerere.

be-hanghen met doecken,

&c. Velare, praeuelare, conuelare, obtendere.

be-hangen tusschen de beenen.

Mutoniatus, vasatus, testiculatus, mentulatus.

be-hanghen zijn met sorghen.

Implicari, constringi curis.

be-hanghen met gierigheyd.

Implicitus siue implicatus, irretitus, illaqueatus auaritia, deditus auaritiae.

be-hangsel.

Velum, obtendiculum, siparium.

be-hanghsel, veur-hanck van kameren oft bedden.

Peristromata, velamina, peripetasmata, ornatus pensilis.

be-hanghsel der peerden.

Phalerae.

Be-harmen. j. be-hermen.

Be-harren.

germ. sax. Manere.

Be-heet.

vetus. j. ghebiedt.

Be-heymen.

Sepire, consepire, obuallare.

be-heymsel.

Sepes, seps, septum, sepimentum.

Be-help, be-hulp.

Auxilium.

be-helpen, behulpen.

Auxiliari, opitulari: & Vti, frui. & Fouere, nutrire.

be-helper.

Auxiliator, opitulator.

be-helpigh, be-hulpigh.

Auxiliaris, auxiliarius: & Munificus.

be-helpigh zijn.

Auxiliari, suffragari.

be-helpelick.

Auxiliaris.

be-helpelickheyd.

Auxilij promptitudo. & Munificentia.

be-help-saem.

Auxiliaris.

Be-helsen.

Amplecti.

Be-hend, be-hendigh, be-handigh, be-hand-saem.

Dexter, manu promptus, agilis, citatus, pernix, sagax, industrius, solers, nauus.

be-hendigheyt, be-hendsaemheyt.

Dexteritas, agilitas, fagacitas, ars, solertia.

be-hendighlick.

Dexterè, rapidè, propere, sagaciter, fabrè, affabrè.

be-henden, be-handen, be-handigen.

Tradere, tradere in manus, dare, offerre, reddere.

be-hend-saem. j. behend.

be-hendsen, behandsen.

Comitari. & Congredi, conserere manus.

Be-hermen, be-harmen.

Defendere, tueri, seruare, conseruare à damno & malo.

Be-herten, be-hertighen.

Cordi esse, placere: & Adamare.

be-hertight.

Amicus ex animo, amicus, charus, intimus.

Be-hinderen.

Cohibere, impedire, obesse, interpellare.

Be-hoed.

Conseruatio, custodia, protectio.

be-hoeden.

Conseruare, custodire, protergere.

be-hoeder.

Conseruator, protector, custos.

be-hoed-saem.

Sibi cauens, cautus, praecautus.

be-hoed-saemlick.

Cautè.

Be-hoef.

Egestas, necessitas, indigentia, vsus.

be-hoeftigh.

Egens, indigens.

be-hoeftigheyd. j. behoef.

Be-hoeuen.

Egere, indigere, carere, opus habere.

be-hoeuigh, be-hoeftigh.

Egen, egenus, indigens, indigus.

be-hoeuelickheyd.

Necessitas.

Be-hooren.

Pertinere, attinere.

be-hooren.

Debere.

be-hooren, be-taemen.

Decere, condecere, conuenire.

be-hoorlick.

Decens, condecens, consentaneus, conueniens, proprius, honestus.

be-hoorlickheyd.

Condecentia, conuenientia, decor, decentia.

be-hoorlicken.

Decenter, condecenter, conuenienter.

be-hoorte.

Condecentia, proprietas.

be-hoorte.

Vice, vicem. j. Met behoorte iet doen. Per vices aliquid agere, per vices & condecenter, alternatim.

Be-houden.

Seruare, conseruare, tenere, retinere, continere.

[pagina 33]
[p. 33]

be-houden.

Seruatus, faluus, incolumis.

be-houdenisse.

Conseruatio:& Salus.

be-houder.

Seruator, conseruator, custos.

Be-houden.

Matrimonio nancisci: & Coniugio iungere vel iungi.

be-houdt broeder. j. schoon-broeder.

be-houdt maeghe, be-houdt vriendt.

Affinis.

be-houdt maeghschap.

Affinitas.

be-houdt vader.

Socer.

be-houdt sone.

Gener.

be-houde moeder.

Socrus.

be-houde dochter.

Nurus.

be-hulpen. j. behelpen.

Be-iaen.

Affirmare.

Be-iaerd.

Maior annis, maturus annis, maturus aeui, aetatis mature, nempe 25. annorum.

Be-iagh.

Aucupium, venatio.

beiaghen.

Aucupari, venari, nancisci venando.

Be-iammeren.

Misereri & Miserari.

Be-ieghenen.

fland. j. be-teghenen.

Be-kacken.

Commerdare, permerdare.

Be-kaem. j. bequaem.

Conueniens.

Be-kaemen, be-kaenen.

Incanescere situ, mucescere.

be-kaemt.

Canus situ, mucidus.

be-kaemtheyd.

Canus situs, mucor.

Be-kallen. j. be-kouten.

Be-keeren.

Conuertere, reducere, reuocare in rectam viam, reducere ad frugem.

be-keeren.

Conuerti, resipiscere, redire in viam, emendari & corrigi, recipere se ad bonam frugem.

Be-keken.

Inclamare, clamore obiurgare.

Be-kennen.

Noscere, cognoscere, agnoscere, recognoscere.

be-kennen. j. belijden.

Fateri.

be-kennen.

Coire, concumbere: cognoscere, apud Eccles.

be-kensaem.

Cognoscens, recognoscens: & Gratus, memor beneficij accepti.

be-ken-saemheydt.

Gratitudo.

be-kent.

Notus, cognitus.

be-kent maecken.

Notum reddere, palam facere.

be-kent worden.

Notescere, innotescere.

be-kentenisse.

Confessio.

Be-kermen.

Lamentari.

Be ketenen.

Catenare.

Be-keuselen. j. bekoselen.

Be-kijcken.

Inspicere, in tueri, aspicere, obseruare, intendere, inspectare, lustrare, circumspicere.

Be-kijuen.

Obiurgare, increpare.

Be-kladden.

Luto aspergere, commaculare, inficere maculis, interlinere.

Be-klagh.

Querela, questus, conquestus, querimonia, lamentatio: & Postulatio, expostulatio: & Accusatio.

be-klagh doen. j. be-klaghen.

be-klaghen.

Queri, conqueri, iactare querimonias, iacere ore querelas, querimoniam habere, querelam interponere.

be-klaghen, aen-klaghen.

Accusare.

be-klaghen van onrecht.

Expostulare.

be-klaghen ende iameren.

Lamentari: & miserari, plangere, deplangere.

Be-klappen.

Infamare, diffamare, deferre aliquem, accusare.

Be-kleeden. j. kleeden.

Conuestire, amicire.

Be-kleemen.

fland. j. beleemen.

Be-kleppen, be-klippen.

Deprehendere, decipere siue capere transenna aut laqueo, illaqueare, irretire, excipere incautum.

Be-klicken. j. be-klippen.

Deprehendere. & holl. Accusare, deferre.

Be-klijuen.

Coalescere, concrescere, adhaerere, cohaerere. & Coagmentare. & Proficere, rem facere.

Be-klimmen.

Conscendere, adscendere, inscendere.

be-klimmen een stadt.

Scalis muros ascendere.

Be-klippen. j. bekleppen.

Be-knabbelen.

Arrodere, corrodere.

Be knijpen.

holl. Coarctar, comprimere.

Be-komen.

Conuenire, congruere.

be-komen.

Cedere, succedere, euenire. Wel be-komen. Bono esse, foelix & faustum esse, prodesse.

be-komen.

Assequi, consequi, acquirere, recuperare, nancisci

be-komen.

In veterem slatum redire, reualescere, ad sanitatem redire, colligere se, recolligere se ab aegritudine, vires resumere, recipere: Emergere ex morbo, calamitate, malis.

be-komte.

vetus. Conuenientia, congruentia,successus.

Be-kommeren.

Impedire, detinere, distinere, retinere, comprimere, subsistere, remotari, occupare, molestia afficere,

[pagina 34]
[p. 34]

angere, contristare, infestare, inquietare, molestare, vrgere, vexare, sollicitare, obruere negotiis, molestiis. & Distringere, distrahere negotiis, difficultatibus. & Retenare, manus iniicere. vulgo arrestare gal encombrer: angl. encombre.

be-kommeringhe.

Angor, impedimentum, occupatio, negotium.

be kommernisse.

Angor, aegritudo, incommoditas, impedimentum, mora, remora, occupatio.

Be koopen.

Satisfacere, soluere, luere: & Multari, poenas dare.

Be-koren.

Tentare, experiri.

be-koringhe.

Tentatio, experientia.

Be-korsten.

Crustare, incrustare.

Be-koselen, be-keuselen.

Squalore siue sordibus maculare.

be-koselt.

Squalidus, sordidus.

Be-kosten, be-kostigen.

Sumptus siue impensas soluere, impendere.

Be-kouten.

Alloqui, colloqui. & Blandè dicere, mulcere verbis. & Persuadere, inducere verbis.

Be-krabbelen.

Vnguibus arare, radere.

Be-krachtighen.

Vires dare. & Vi superare. & Niti, moliri, conari pro viribus.

Be-kraeyen iemanden.

Cornicari in aliquem, calumniari aliquem.

Be-krijten. j. beschreyen.

Be kronen, be-kreunen.

Conqueri.

Be-kroselen. j. be-kruysen.

Be-krotten.

fland. j. be-kladden.

Be-kruypen.

Adrepere, irrepere, obrepere: & Occultè inuadere, suggredi, latenter aggredi.

be-kruypen een maeght.

Impraegnare virginem: subagitare.

Be-kruysen, be-kruyselen.

Oblinere fuligine, denigrare.

be-kruysen, be-kroesen.

Vrgere culullis siue scyphis, obruere poculis.

Be-labberen. j. be lammeren.

Be-lacchen.

Ridere, arridere: risu & ioco prosequi.

be-lacchelick.

Iocularis, ioculatius, ioco risuque dignus.

Be-lacken.

Lactare, illectare, inescare, captare, decipere, fallere illecebris.

Be laeden, be-swaeren.

Degrauare, onerare, onus imponere, premere.

be-laeden be-swaert.

Grauatus, oneratus, onustus.

be-laeden met een pack.

Suffarcinatus, sarcina oneratus.

be-laeden zijn met eenighe saecke.

Laborare, angi, solicitum esse.

Be-laeghen.

Insidiari, insidias ponere.

be-laeghinghe.

Insidiae.

Be lammeren.

Impedire, intricare, disturbare, praepedire, interturbare, inquinare, polluere.

Be-landen.

Potiri terra.

Be-langh. j. ver-langh.

Res momentosa, necessaria.

be-langh.

vetus. Propinquus, proximus, vicinus, affinis.

be-langhen, aen gaen.

Attingere, attinere, pertinere, peruenire.

be-langheyd.

vet. Propinquitas, necessitudo.

be-langhende. j. aengaende.

Be-lasten.

Onerare, grauare, onus imponere: & Munus imponere, prouinciam tradere, dare negotium, mandare negotium, in mandatis dare.

be-lasten, ver-setten te pande.

Oppignerare.

Be-leedighen, leed doen.

Nocere.

Beleeft beleuet.

Humanus, ciuilis, comis, vrbanus.

be-leeftheyd.

Humanitas, ciuilitas, comitas, vrbanitas.

be-leefdelick.

Humaniter, humanè, ciuiliter, comiter, vrbanè.

Be-leemen.

Linere argilla.

Be-leenen.

Pignerare, pignerari, ponere pignori vel in pignus, opponere pignori.

be leent.

Pigneratitius, pignori oppositus.

Belegh.

Appositio, appositus, dispositio, dispositus.

be-legh, be-leghsel.

Instita.

be-legh. j. be-legheringhe.

Obsidio.

be-legghen.

Apponere, disponere, componere, ordinare.

be-legghen.

Praetexere, instita cingere.

be-legghen sijn woorden.

Ornare verba: appositè, ornatè, eleganter loqui.

be-legghen, be-legheren.

Obsidere, circumuallare, obsidione cingere vrbem, claudere muros obsidione, obsidionem facere.

be-leghsel, soom.

Instita, simbria, praetextus, praetextum, limbus.

[pagina 35]
[p. 35]

Be-legheren. j. belegghen.

Obsidere.

be-legheringhe.

Obsidio, obsidium, obsessio.

be lęgherer.

Obsessor.

Be-leyd.

Deductio. & Administratio.

be-leyd doen op den pand oft grond.

Postulare addici sibi fundum. Met be-leyd op de goeden volghen. Fundos sibi obligatos persequi, iudicemque. in rem praesentem deducere: curare fundum sibi addici & necti.

be-leyden.

Deducere.

be-leyden de erue.

Iudicem ad fundum nectendum in rem praesentem ducere.

be-leyden int goed.

Mittere in possessionem fundi.

be leyden.

Regere, dirigere.

be-leyden sijn leuen.

Vitam instituere.

be-leyden eenen handel.

Administrare, regere, exercere.

be-leyden het ghedinghe tot t'vonnisse.

Cursum litis ad sententiam perducere.

be-leyden de orloge.

Ducere bellum, gerere bellum.

Be-lemmeren. j. be-lammeren.

Be-lenden.

fland. j. ver-eynden. Euadere, peruadere.

Be-lesen.

Lectione adiurare, exorcizare, coniurare, incantare.

be-lesinghe.

Incantatio, incantamentum, exorcismus.

be-leser.

Exorcista.

Be-let.

Impedimentum, impeditio.

be-letsel.

Impedimentum, impeditio, obstaculum, remora.

be-letten.

Impedire, praepedire, obstare, obsistere, obesse, cauere, interpellare, remorari, officere.

Be lętten.

Viuere, superstitem vitam agere.

be-lęnen.

Exercere vira, praestare viuendo.

be-lęuet. j. be lęeft.

Be-lieghen.

Criminari, falso culpare.

Be lieuen.

Placere, libere, collibere.

be-liefte.

Placitum, voluntas, consensus, votum.

Be-lijd.

Confessio.

be-lijden, be-kennen.

Fateri, confiteri, agnoscere.

Be-lijuen.

vetus. Manere.

Be locken. j. be lacken.

Illicere.

Be-loeren.

Obducta fronte adspicere.

Be-lofte, belouinghe.

Promissum, promissio, pollicitatio, fides.

be-loftenisse. j. belofte.

Promissum.

Be-loken.

Clausus, conclusus.

be-loken paesschen.

Pascha conclusum, pascha absolutum, octaua paschae, quasi modo, dominica in albis: vltimus dies clausi temporis apud Eccles.

Be-lomberen.

Opacare, obnubilare, obumbrare.

Be-loncken.

Limis adspicere.

Be-loonen.

Mercedem persoluere, praemio afficere.

Be loop.

Concursus, discursus.

be-loop van de rekeninghe.

Collectio, numerus, summa.

be-loopen.

Concurrere, percurrere.

be-loopen.

Incursare.

be-loopen oft be-rennen een stad.

Explorare locum commodum expugnationi, lustrare equis muros. & Oppugnare.

be loopen eenighe saecke.

Obire legationem, exsequi munus legationis, obire negotium.

be-loopen. j. be-draeghen.

Conferre.

Be-lost. j. be-lust.

Appetens.

be-losten, be-lostighen, be-lustighen.

Delectare, oblectare.

be-lostheyd.

Appetentia, appetitio: & Delectatio, oblectatio.

be-lostheyd der bevruchter vrouwen.

Malácia, pica, appetentia absurda praegnantium.

Be-louen, ghe-louen.

Polliceri, promittere, fide spondere, fidem dare, recipere.

be-louen.

Landare, probare, approbare.

be-louen, be-dancken.

Laudes & gratias agere. Sich belouen. Contentum esse, gaudere empto, facto, &c. Sich quaelick belouen. Dolere empto, facto, &c.

Be-luyck.

Clausum, septum, locus conclusus siue septus.

be-luycken.

Claudere, concludere.

Be lust. j. be-lost.

Appetens.

Be-machtighen.

Potestatem dare, authoritatem dare.

Be-maenen.

Admonere.

be-maenen.

Adiurare, coniurare, exorcizare.

Be-mannen.

vet. sax. sicamb. Nubere viro.

[pagina 36]
[p. 36]

Be-mantelen.

Amicire penula. & Palliare, celare.

Be-maschelen, bemascheren.

Maculare, commaculare, contaminare.

Be-merck.

Consideratio, conspectus, inspectio, ratio.

be-mercken. j. aen-mercken.

Be-minnen.

Diligere.

be-mindt.

Dilectus.

Be-moed. j. ver-moed.

Suspicio.

be-moeden. j. vermoeden.

Suspicari.

be-moeden. j. moeden, onderwinden.

Be-moren, be-mooren.

flan Maculare luto.

Be morghen-gauen.

Dotare.

Be-moselen.

Maculare luto, aut sordibus.

Be-mosen. j. be-slijcken.

Be-mossen.

Obduci situ.

be mostheyd.

Situs.

Be-mueren.

Cingere siue munire muro.

Be-mullen.

fland. Aspergere puluere.

be-mult.

fland Puluerulentus.

Be-nachten. j. vernachten.

Be-naemen.

Nominare, cognominare. & Famosum reddere.

Be nauwen.

Arctare, coarctare, comprimere, premere, opprimere, angustiis premere, angere, adducere in angustias, arctè vrgere, arctè premere, opprimere.

be nauwt.

Angustus, anxius, arctus, angustiis oppressus.

be-nauwtheyd.

Angustia, angor, anxietas.

be-nauwtheyd van herten.

Contractio cordis.

be nauwtheyd van adem.

Difficultas spirandi, angustia spiritus.

be nauwtheyd des tijdts.

Angustia temporis.

be-nauwdelijck.

Artè, angustè, strictè.

Be-neden.

Infrà, inferius, subter, subtus. ger. daniden: angl. beneth.

Be-neen, be-neenen.

Negare, inficiari.

Be neerst.

Solicitus, diligens.

be neersten, be neerstighen.

Procurare, accurare, studiosè & diligenter curare: operam dare, conferre nauare, ponere: adniti summo studio: diligentiam adhibere, conferre, ponere: contendere & eniti: fatagere.

Be-neffens. j. bij-neuen.

Iuxta.

Be-nemen.

Adimere, auferre, eripere, intercipere.

be-nemen het licht.

Officere luminibus, obstruere luminibus, aedificando officere luci domus vicini.

be-nemen de victalie.

Intercludere commeatum.

be-nemen den wegh.

Iter claudere, intercludere, praecludere.

be-nemen iemanden sijn eere.

Detrahere famae, honori, gloriae alicuius.

Be-neuen, bij-neuen.

Iuxta.

Be-nijden.

Inuidere, aemulari.

be-nijder.

Inuidus, aemulus, zoilus.

be-nijdinghe.

Inuidia, inuidentia. liuor.

Be-noeghen. j. ghenoeghen.

Placere. & Satisfacere.

Be-noemen.

Nominare: & Constituere, designare.

Be-noodighen, be-nooden.

Necessitate premere, necessitate compellere.

Be-noosen.

Nocere.

Be-noodsten. j. benauwen, be-noodighen.

Be-ooghen.

Aspicere, obseruare.

Be-oor-saecken. j. ver-oor-saecken.

Be-paelen.

Determinare, termino distinguere, definire.

Be-panden.

Oppignerare. Be-panden de renten. Constituere reditus in hypotheca, statuere censibus hypothecam, obligare hypothecam reditibus.

Be-percken.

Picare, impicare, pice oblinere.

Be-peynsen.

Meditari, deliberare, mente pertractare.

Be-pissen.

Commingere, permingere.

Be-placken, be-plecken.

Maculare, commaculare.

be-placken.

Crustare.

be-placksel.

Opus tectorium.

Be-planten.

Plantare, conserere, plantis opplere.

Be-proeuen.

Probare, tentare, experiri rei psa, periculum facere.

be proeuinghe.

Experientia.

Be-quaem.

Conueniens, idoneus, aptus, habilis, commodus, accommodus, congruens.

be-quaem maecken.

Aptare, adaptare, accommodare, concinnare.

be quaem zijn.

Conuenire, quadrare, congruere.

be-quaemheyd.

Conuenientia, aptitude, commoditas, congruentia.

[pagina 37]
[p. 37]

be-quaemelick.

Conuenienter, aptè, commodè, appositè. q.d. becomelijck.

Be-quelen.

Elanguere, oblanguere.

Be-quicken, ver-quicken.

Refocillare, reficere.

Be-quijlen.

fland. j.be-seeueren.

Be-raed.

Deliberatio, deliberatum consilium, consultatio.

be-raed-dagh.

Induciae deliberatoriae.

be-raeden.

Deliberare, consultare, consulere.

be raeden.

sax. fris holl. Connubij foedus inire. & Elocare, viro tradere.

be-raedigh.

Consultus, pollens consilio.

be-raed-saem, raed-saem.

Frugi, frugalis.

be-raed-saemheyd.

Frugalitas.

be-raed-saemlick.

Frugaliter.

Be-raed-slaghen. j. raed-slaghen.

Be-raepen.

Colligere, acquirere.

be-raepen. j. be haelen.

Be-raest.

Furore percitus, furiatus, furiosus.

Be-recht, be-rechtinghe.

Doctrina, institutio, instructio, rectio, gubernatio.

be-recht.

Doctus, instructus, institutus.

be-rechten.

Docere, instituere, instruere. & Regere, gubernare.

be-rechten.

Decernere.

be-rechten.

Administrare ius, iure agere, iudicare.

be rechten.

Sacramenta Ecclediae administrare.

Be-reden.

Persuadere, inducere.

be-redent.

vetus Eloquens, facundus.

be-redenheyd.

Eloquentia, facundia, persuadendi facultas.

Be-reed, be-reyd.

Paratus, promptus, expeditus.

be-reeden, be-reyden.

Parare, praeparare, apparare, ornare, adornare: aptare, adaptare: instruere.

be-reeder, be-reyder.

Praeparator, parator, instructor.

be-reeder, laecken-bereeder, droogh-scherer.

Fullo.

be-reedsel.

Apparatus, us.

Be-reghenen.

Compluere.

Be-reycken.

Pertingere, attingere.

Be-reyden. j. be-reeden.

Be-rekenen.

Pernumerare, enumerare.

Be-rennen. j. be-loopen.

Incursare, equis percurrere.

be-rennen een stad.

Lustrare equo muros.

Be-respen.

fland. j.berispen.

Be-richten. j. be rechten.

Be-riecken.

Subolere, persentiscere: & Examinare, explorare, sagaciter inquirere.

Be-rijden.

Perequitare.

be-rijden een peerd.

Conscendere equum, insidere, residere equo: inuehi, prouehi equo: equitare, inequitare.

be rijden, be-springhen.

Inire, salire feminam.

be-rijdsel.

Equitatus. & Admissura.

Be-ringhen.

Circumdare, cingere circulo.

Be-rispen.

Reprehendere, redarguere, arguere, improbare, vituperare.

be-rispelick.

Improparabilis, vituperabilis.

be-risper.

Reprehensor, vituperator, momus.

Be-rocken.

Vestire tunica.

be-rocken met vlasch.

Lino vestire colum.

be-rocken iet quaedts.

Moliri, machinari, concitare, aliquid mali.

be-rocker van t'quaed.

Molitor, machinator, auctor mali.

Be-roemen.

Celebrare, praedicare, illustrare. & Iactare, iactitare, arrogare, ostentare, gloriari, magna loqui, iactare ampullas, meras spirare glorias.

be-roeminghe.

Celebratio. & Iactatio, iactitatio, iactantia, arrogantia, ostentatio, praesumptio.

be-roemer.

Iactator, arrogans, ostentator, magniloquus, gloriosus.

be-roemigh.

Iactabundus.

be-roemelick.

Iactanter, arroganter, gloriosè.

be-roemt.

Celebris, clarus, inclytus.

Be-roep, beroepinghe.

Prouocatio.

be-roepen.

Prouocare, ciere, citare, vocare, aduocare, appellare: in certamen vocare.

Be-roeren.

Contingere, attingere.

be-roeren.

Commouere, turbare, perturbare, agitare.

be-roeringhe.

Commotio, agitatio.

be-roerlick.

Mobilis.

be-roernisse.

fris sic j. ghe-raecktheyd. Apoplexia, paralysis.

be-roert.

Commotus, percitus, turbatus, motus, concitus.

[pagina 38]
[p. 38]

be-roert.

fris. sic. j. gheraeckt. Apoplecticus, artonitus.

be-roerte.

Commotio, tumultus, turba, turbatio. & Seditio.

Be-roest.

Rubiginosus, aeruginosus.

be-roesten.

Rubiginem siue aeruginem contrahere.

Be-royt. j. berooft.

Depauperatus.

Be rooken.

Fumigare, infumare, suffumigare, suffire, fumo denigrare.

be-roockinghe.

Fumigatio, suffumigatio suffitus, suffitio, suffimentum.

Be-rooft.

Spoliatus, priuatus, orbus, orbatus, exutus, destitutus.

be-rooft van sinnen.

Mente captus, demens, amens.

be-roouen.

Spoliare, depraedari, priuare, expilare, orbare.

be-roouinghe.

Spoliatio, priuatio, compilatio, expilatio, direptio.

be-roouer. j. roouer.

Spoliator.

Be-rouw.

Poenitentia, poenitudo.

be-rouwen.

Poenitere, poenitudine duci.

be-rouwenisse.

Poenitentia.

be-rouwigh.

Poenitens facti vel de facto.

Be-ruchtighen, be-ruchten.

Diffamare, infamare.

be-rucht.

Famosus.

Be-rueren. j. beroeren.

Be-sabberen.

Maculare, coinquinare.

Be-saeyen.

Serere, conserere, obserere.

be-saeyt land.

Seges, terra subacta & sata.

Be-saluen.

Vngere, inungere.

Be-schaedighen, beschaeden.

Damnum dare, facere: damno afficere: nocere, officere.

Be-schaeduwen.

Obumbrare.

Be-schaemen.

Confundere, pudefacere, pudorem incutere.

be-schaemt.

Pudefactus, pudibundus.

be-schaemt aen-sicht.

Verecundus vultus.

be-schaemt worden.

Pudefieri, pudore suffundi, verecundari, pudore affici, erubescere.

be-schaemtheyd.

Pudor, verecundia.

be-schaemdelick.

Pudenter, verecundè.

Be-schaffen.

Conficere, perficere.

Be-schampen. j. beschimpen.

Subsannare.

Be schantsen.

Vallo munire, vallo cingere, vallo & fossa circundare, vallare, obuallare: munire gerris.

be-schantsinghe.

Vallus, vallum, munimentum.

Be-schatten.

Taxare, adaerare.

Be-scheed, be-scheyd.

Distinctio, discretio, discrimen, definitio. Int bescheed gaen. Intercedere, conciliandi gratia interuenire.

be-scheed.

Decretum, conditio, ratio: & Argumentum.

be-scheed.

Responsio, responsum.

be-scheed, be-scheed-brief.

Libellus, pictacium.

be-scheed gheuen.

Decernere, certum facere.

be-scheed hebben.

Certum habere.

be-scheed doen.

Aequum, iustumque praestare.

be-scheed doen int drincken.

Aequali haustu respondere: praescriptam &c. praebibitam poculi mensuram ebibere. vulgò aequum facere, rationem facere.

be-scheeden, bescheyden.

Definire, praefinire, determinare, constituere, praestituere, decernere.

be-scheeden.

Discernere, distinguere.

be-scheeden.

vetus. Respondere.

be-scheeden.

Condicere.

be-scheeden.

Distinctus, discretus, definitus, constitutus, praestitutus: & Modestus, moderatus, temperatus.

be-scheedenheyd.

Discretio, discrimen.

be-scheedenheyd.

Modestia, moderatio, temperantia.

be-scheedelick.

Distinctè, discretè, manifestè, liquidè, apertè, expressè, euidenter.

Be schelden. j. be-kijuen.

Be-schemen, be-schemeren.

Obumbrare, adumbrare. & Perstringere oculos.

Be-schencken.

Donare, munerare.

Be-scheren.

germ. sax. sicamb. Praefinire, praestituere, destinare, ordinare, disponere, proponere. & Concedere.

be-scheringhe, be-schere.

Ordinatio, dispositio. & Fatum, fatalis necessitas.

Be-schermen.

Defendere, tueri, tutari, patrocinare, adesse alicui, protegere. ital. schermire.

be-schermer.

Defensor, protector, patronus.

be-scherminghe.

Defensio, protectio, tuitio, clientela.

be-schermsel.

Defensio, munimen, mu-

[pagina 39]
[p. 39]

nimentum, munitio, tutamen, tutamentum, praesidium.

Be-schick.

Dispositio. & Gubernatio, regimen.

be-schicken.

Disponere, destinare, curare, procurare, administrare, praestare, constituere, gubernare, regere, moderari.

be-schicken, wt-rechten.

Expedire, exequi, curare, conficere, transfigere.

be-schicker.

Curator.

Be-schieten.

Iaculis impetere.

be-schieten een stad.

Tormentis concutere oppidum, muros contundere machinis bellicis, quatere moenia tormentis aeneis, verberare bombardis.

be-schieten met wagen-schot. j. be-setten.

Be-schijnen.

Affulgere.

Be-schijten, be-kacken.

Commerdare, permerdare, connforire, stercore liquido foedare, siue inquinare.

be-schijten, be-drieghen.

Decipere, defraudare.

Be-schimmelen.

Mucere, mucescere.

be-schimmelt.

Mucidus.

Be-schimpen.

Subsannare, carpere, irridere, conuitiari, insultare.

be-schimper.

Subsannator, irrisor, conuitiator.

Be-schobben, be-schoppen.

flandr. j. bespotten. Irridere.

Be-schoft.

Compositus, decens.

Be-schot.

Interstitium, intercapedo.

be-schot.

Contignatio intermedia, coaffatio, contabulatio.

be-schot.

Paries medianus.

be-schot, ge-schot.

Prouentus, incrementum, accrementum, accretio, augmentum, momentum, pondus. ger. beschuss.

be-schot. j. schot.

Pollen.

Be-schouwen.

Contemplari, intueri, lustrare, speculari.

be-schouwenisse.

Visio, contemplatio, intuitus.

be-schouwinghe.

Visio, contemplatio, speculatio.

Be-schreyen. j. be-weenen.

Be-schrijden.

Passu attingere.

be-schrijden een peerd.

Conscendere equum.

Be-schrijuen.

Describere, conscribere, perscribere: & Annotare.

be-schrijuen.

Libello citare, scripto in iudicium vocare.

be-schrijuen te houe.

Citare in curiam.

be-schrijf-brief.

Libellus, scriptum quo quis in ius vocatur.

be-schrijuinghe.

Descriptio.

Be-schroyen.

Amputare, resecare, circumcidere.

Be-schudden. j. beschutten.

Protegere, defendere.

Be-schuymen.

Spuma adspergere.

be-schuymt.

Spuma adspersus.

Be-schuldighen.

Accusare, incusare, culpare, reum agere, reum postulare, insimulare, arcessere.

be-schuldigh.

Accusatorius.

be-schuldighlick.

Accusatoriè.

Be-schut. j. be-schermsel.

be-schut der schepen.

Nauium tuta statio.

be-schutten. j. be-schermen.

be-schutsel. j. be-schermsel.

Be-seeueren.

Saliurare, saliua madefacere.

Be-seeuwen.

Madefieri aque marina.

be-seeuwt goed.

Merces salo infectae, siue madefactae.

Be-seffen.

fland. Comprehendere, percipere.

Be-seghelen.

Consignare, obsignare sigillo, signare signo.

Be-seycken. j. be-pissen.

Be-seylde schepen.

Naues veliferae, veliuolae.

be-seylen.

Nauigare naue velifera, nauigare aequor velo.

be-seyligh.

Nauigabilis velo, siue naue veliuola.

Be-senghen.

Adurere, suburere.

Be-seten.

Possessus, occupatus: & Obsessus.

be-seten mensch.

Lymphatus, lymphaticus, fanaticus, furiosus, arreptitius, abreptitius, numine afflatus, bacchabundus, infatuatus, spiritu correptus: pythonicus, spiritu fatidico correptus, energumenus, qui actionem diaboli in se patitur, laruatus, ceritus. vulgò Obsessus à daemone, daemoniacus.

Be-set.

Compositus, appositus: & Decens, aptus: & Consertus, intextus, intercinctus.

be-set.

vetus Hypotheca.

be-set, be-setsel.

Detentio, sequestratio, euictio.

be-set van goede.

Detentio bonorum per praetorem, sequestratio, retentio.

[pagina 40]
[p. 40]

be-sette goeden.

Bona sequestrata & retenta.

be-setheyd.

Decentia, condecentia.

be-settelick.

Compositè, decenter, condecenter, aptè.

be-setten.

Componere.

be-setten.

Constituere, instituere.

be-setten. j. be-planten.

Conserere.

be-setten ende beslaen den pand.

Percludere pignus: bona auctoritate iudicis possidere siue detinere, euincere, conuincere.

be-setten den pand, doen beleyden ende wt-winnen.

Pignora persequi, & eorum addictionem postulare.

be-setten tot een testament.

Legare.

be-setten met kalck, leem.

Crustare, incrustare, exornare tectoriis, tectorium inducere, contegere calce, albarium parieti illinere.

be-setten met berd.

Contabulare, coascare. & Opere intestino munire parietem, murum.

be-setten, plaueyen.

Sternere locum saxis, aream consternere silicibus, pauimentare.

be-setten rond-om.

Circumdare.

be-setten met costelick ghesteente.

Conserere, intexere gemmis.

be-setten met krieghs-volck.

Munire praesidio militum, firmare praesidiis, fulcire, communire, sepire praesidiis.

be-setten de weghen.

Itinera obsidere, occupare.

be-setsel.

Constitutio.

be-setsel van mueren ende wanden.

Crusta, incrustatio, tectorium, albarium.

be-setsel.

Detentio, sequestratio.

be-setter.

Crustarius, tector, dealbator.

be-setter.

Testator legati.

be-settinghe van kriechs-volck.

Praesidium: praesidia milites qui tutelae & defensioni locorum imponuntur. vulgò garnisonium.

be-settinghe.

Legatum.

Be-seuen. j. be-seffen.

Be-seuluwen.

fland. j. be-kladden.

Be-seuren.

Fallere, decipere.

Be-sibbe. j. ghesibbe.

Cognatio.

Be-sichtighen.

Inspicere, conspicere, lustrare, collustrare.

Be-sieckt.

Affectus morbo, contaminatus morbo, morbidus. & Comitialis.

Be-sien.

Intueri, inspicere, videre. Besien si seluen. Contemplari se. & Circumspicere se magnificè, gloriari & seipsum admirari.

Be-sigh. j. besigh.

Be-sijden, besijdens.

A latere: & seorsum.

be-sijden setten.

Seponere.

be-sijden gaen.

Secedere.

Be-silueren.

Obducere argento, caelaere argento.

Be-sinnen.

Meditari, animaduertere.

Be-sit.

Possessio. Oudt besit. Vsucapio.

be-sit, be-sitte.

vet. holl. Obsidio.

be-sitten.

Possidere, occupare, tenere.

be-sitten een stadt.

vet. holl. Obsidere ciuitatem.

be-sitter.

Possessor, dominus.

be-sittinghe.

Possessio.

Be-slabben.

Lambendo inquinare, cibo liquido commaculare.

Be-slach.

Occupatio, negotium.

be-slach.

Detentio, retentio.

be-slach met vochticheyd.

Maceratio.

be-slach.

Intritum, arenatum.

be-slach, vulsel.

Fartura, fartum, intritum.

be-slach.

Fibula.

be-slach van den boeck.

Vmbilicus, lamella libro etrinsecus exhibita.

Be-slach van den riem.

Bulla.

be-slach van het rad.

Canthus, ferrum quo absis munitur.

be-slach maecker.

Fibularius.

Be-slaen.

Circumcludere.

be-slaen de plaetse.

Occupare locum.

be-slaen.

Retinere, retentare, manus inijcere. vulgò arrestare.

be-slaen den pand.

Percludere pignus, bona detinere iure, ne pateant amotioni, vsui, aut dispositioni debitoris: sequestrare.

be-slaen.

Macerare aqua, vino, oleo: temperare, miscere conuenienter.

be-slaen het kalck.

Calcem harenato linere, interere.

be-slaen met naeghelen.

Figere siue affigere clauis.

be-slaen het peerd.

Equum calceare, calceum ferreum equi vngulae inducere, inducere soleam equo.

beslaen met yser.

Cludere ferro. beslaeghen met yser. Ferratus.

beslaen met goud.

Cludere vel claudere auro, auro tegere, celare, aurare. be-

[pagina 41]
[p. 41]

slaeghen met goud. Clusus vel clausus auro, auro tectus, auratus.

be-slaen met siluer.

Argento tegere, cludere, claudere. be-slaegen met siluer. Argentatus, argento tectus.

Be-slaepen.

Concumbere, condormire.

be-slaepen eens anders wijf.

Temerare alterius cubile.

Be-slagh. j. beslach.

Be-slichten.

Explanare, aequare.

be-slichten.

Conficere, componere negotium, componere lites, dirimere controuersiam.

Beslijcken.

Lutare, luto linere, luto maculare, inquinare, inficere.

Be-slissen. j. be-slichten>.

Be-slommeren.

Occupare rebus friuolis.

Be-sloten.

Conclusus, occlusus, clausus.

be-sloten brief.

Diploma: principum literae.

be-sloten stadt.

Vrbs moenita, muris siue moenibus cincta.

be-sloten dagen.

vet. sax. sicamb. j. ghebonden daghen. Dies nefasti.

be-sloten tijd.

Tempus clausum: tempus quo solennitates nuptiarum prohibentur, nempe à quarta cinerum vsque in octauam Paschatis inclusiuè: a prima quoque Dominica Aduentus vsque in diem Epiphaniae.

Be-sluyt.

Conclusio, clausula.

be-sluyt des raeds.

Senatusconsultum, statutum, platitum, decretum. vulgò arrestum.

be-sluyt-rede.

Epilogus, peroratio, clausula orationis, conclusio.

be-sluyten.

Concludere, claudere: intercludere, includere, secludere, discludere.

be-sluyten/vastelijck veur-nemen.

Constituere, deliberare, statuere, decernere.

be-sluytsel.

Clausura, conclusio.

Be-smeeren.

Inungere, oblinere, illinere, obducere.

Be-smet.

Commaculatus, maculatus: & Epilepticus, morbo comitiali laborans, comitialis.

be-smetten.

Commaculare, maculare, contaminare, inficere, inquinare, conquinare, polluere.

be-smetheyd.

Epilepsia, morbus comitialis, morbus sacer.

be smettelicke sieckte. j. haelende.

Morbus contagiosus.

be-smetsel.

Contaminatio, maculae.

Be-smeuren. j. besmeeren.

Be-smockelen.

fland. Maculare, inquinare.

Be-smuysteren.

Oblinere, perungere, inquinare re pingui.

Be-snarren.

Reprehendere, obiurgare.

Be-snauwen/be-snabben.

Latrare in aliquem, allatrare alicui.

Be-sneden.

Circumcisus, praecisus.

be-sneden als een Iode.

Verpus, apella, recutitus, cui pellis virilis membri decorticata est.

be-sneden.

Contractus, attenuatus.

be-sneden van aen-sicht.

Gracilis & exilis facie.

be-snedenlick.

Praecisè.

be-snijden.

Circumcidere, amputare, praecidere, attenuare. & Minuere, diminuere. & Comprimere se, coarctare, abstinere.

be-snijdinghe/besnijdenisse.

Circumcisio.

be-snijdsel.

Segmen, resegmen. & Praeputium.

Be-snoeyen.

Concîdere, praesecare.

be-snoeyer.

Ferramentum concisorium, quo vngulae iumentoruum conciduntur.

Be-snot.

Mucosus.

be-snotten.

Muco maculare, muco vngere.

Be-snuffelen.

Sagaci naso perscrutari: indagare canum more.

Be-soeck.

Visitatio: & Tentamen, examen.

be-soecken/heym-soecken.

Visere, inuisere, visitare.

be-soecken dick-wils.

Frequentare.

be-soecken/ver-soecken.

Experiri, tentare, examinare. & Exercere.

Be-soeren. j. be-sueten.

Acerba pati.

Be-soetelen.

Inquinare, coinquinare, foedare fuligine, contaminare, conspurcare, maculare, polluere.

be-soetelt.

Inquinatus, sordidus, squalidus.

Be-soeuen. j. besorghen.

Be-solden.

Soluere stipendium.

be-soldinghe/soud.

Stipendium, aes militare.

Be-solderen.

Contabulare, assare, coassare.

Be solfferen.

Sulphure, imbuere, aspergere, linere.

be-solffert.

Sulphuratus.

Be-soluwen.

fland. Maculare. gal souiller.

[pagina 42]
[p. 42]

be-solffert.

Sulphuratus.

Be-someren. j. ver someren.

Be sonder/be-sunder.

Singularis, peculiaris, exquisitus, proprius, priuatus.

be-sonder/be-sonderlick.

Singulatim, sigillatim, singillatim, seorsum, peculiariter, propriè, speciatim, specialiter, separatim, priuatim, priuatè. germ. besunder: ang. a sonder.

be-sonderen.

Distinguere, separare, seligere.

Be sondighen.

Peccato inquinare.

Be-sorghen.

Vereri, timere.

be-sorghen.

Procurare, accurare, curare, prospicere. & Satagere.

be-sorgher.

Curator.

be-sorght.

Sollicitus, cura affectus, metu affectus.

be-sorght zijn.

Angi, laborare, solicitum esse.

be-sorghtheyd.

Solicitudo.

be-sorgh-saem.

Sollicitus.

Be-soudinghe. j. be-soldinghe.

Be-spaeren.

Comparcere.

Be-sparsen.

fland. Aspergere.

Be-speuren. j. be-sporen.

Be spieden/be spien/spien.

Explorare, speculari, dispicere, obseruare, insidiari, insidere.

be-spieder/spie.

Explorator, speculator, catascopus.

be-spie schip.

Nauis episcopia, nauis exploratoria, catascopium.

be-spie-torn.

Specula.

Be-spijen. j. bespouwen.

Be-sporen/bespeuren.

Indagare, inuestigare, peruestigare.

be sporer.

Indagator, inuestigator.

Be-spotten. j. spotten.

Subsannare, naso suspendere adunco.

be-spotter. j. spotter.

be-spottinghe. j. spot.

Be-spouwen.

Conspuere, sputo defaedare. & Conuomere.

Be-spraeyen/be-spreyen.

Consternere.

Be-sprek/be-spreck.

Conditio, condictio, condictum, pactio, pactum.

be-sprek.

vetus fland. Legatum, donatio testamento relicta.

be-sprek.

holl. Consultatio, deliberatio.

be-spreken.

Condicere, praedicere conditionem, pacisci, praefinire, praefigere conditionem.

be-spreken.

vetus fland. Legare, decernere & testamento relinquere.

be-spreken.

vet. holl. j. be-raeden. Consulere, consultare, deliberare.

Be sprenckelen. j. be-sprenghen.

Be-sprenghen.

Aspergere, conspergere, inspergere, respergere.

Be-springhen.

Assilire, insultare, adoriri, inuadere, impetere. & Salire, inire feminam, assilire.

Be-sproeyen.

Aspergere.

Be-spuyten.

Aspergere.

be-spuyten.

Siphone conspuere.

be-spuyt-kruycke.

Harpagium, clepsydra: vas foraminosum quo hortorum herbae & puluilli irrigantur.

Be-staen.

Constare, consistere, subsistere, manere, persistere.

be-staen.

Incipere, inceptare, attentare, experiri, conari, audere, aggredi, instituere, inire, subire.

be-staen/aen-gaen.

Attinere, attingere.

be-staen van bloede.

Consanguineum siue cognatum esse, connecti sanguine, contingere sanguine, cognatione: iungi sanguine, teneri cognatione.

be-staen.

Affectus. be-staen van sieckte. Affectus morbo.

be-staen/beseten.

Numine afflatus, lymphaticus, fanaticus.

be-staende.

Cognatus, agnatus, necessarius, affinis.

Be-stand/be-standigheyt.

Firmitas, immutabilitas.

be-stand.

Induciae, pax sequestra, cessatio pugnae pactitia, belli feriae.

be-standigh.

Stabilis, firmus, durabilis, constans.

be-standigheyd.

Constantia.

Be steck.

Septum, sepimentum.

be-steck.

Coeptum, incoeptum, molimen, machinatio, dolus.

be-steck/be-worp.

Delineatio siue adumbratio operis conficiendi.

be-stecken.

Figere clauis ligneis: & Sepire.

Be-steden.

Locare, elocare, collocare, ablocare, oblocare, impendere.

be-steden ter aerden.

vetus fland. sepelire, inhumare.

be-steden/wt-gheuen.

Insumere, erogare, impendere, expendere, collocare.

be-steden een werck.

Addicere opus, locare alicui opus faciendum, merce-

[pagina 43]
[p. 43]

dem alicui constituere opere faciendo.

be steden te houwelijck.

Locare, vel elocare in matrimonium, nuptum dare, nuptui dare, nuptui collocare, maritare, iungere coniugio.

be-stedster.

Commendatrix ancillarum.

Be-steken.

Configere, affigere, circumfigere. & Circumsepire. & Moliri, machinari: & Informare, delineare opus conficiendum.

be-steken het garen.

Tendere retia, tendere plagas: sepire plagis nexilibus: tendere insidias, struere fallaciam.

be-steken met bloemen.

Ornare floribus.

Be-stellen.

Disponere, constituere, collocare, statuere, suppeditare: & Procurare, curare, expedire, exequi conficere.

be-stellen.

vetus. Conducere.

be-stellen.

fland. Curare equum, alere, pascere.

be-stellinghe.

Dispositio, constitutio, suppedicatio: & Conductio. & Redemptio. & Expeditio, apparatus bellicus.

Be-stemmen/be-spreken.

Condicere, praedicere conditionem: & Constituere, statuere: & Comprobare.

Be-steruen.

Mori, emori.

Be-stier.

Regimen, rectio, directio, gubernatio.

be-stieren.

Regere, dirigere: moderari, & Domare. & Fallere.

Be-stieuen. j. ver-roesten

Squalere.

Be-stoken.

fland. j. be-stormen.

Be-stolpen.

hol. j. be-decken.

Be-stompen.

Fallere incautum, imponere incauto.

Be-stooten.

Impetere, inuadere, aggredi, incursare, irruere, impetum facere, impugnare, oppugnare, adoriri.

Be stoppen.

Obthurare: & Fallere.

Be-stormen.

Oppugnare, impugnare, impetere.

be-storminghe. j. storm.

Be-storten. j. be-ghieten.

Perfundere.

Be-stouen.

Puluereus, puluerulentus, respersus puluere, puluere sorditatus, obductus situ poluereo, afflatus puluere.

be-stouen. j. be-waeyt.

Afflatus spiritu, fanaticus.

Be-straelen.

Affulgere radiis.

Be-stranghen. j. benauwen.

Be-strecken.

Extendere. & Erogare.

Be stricken.

Illaqueare, intricare, irretire, implicare, perplexum reddere.

Be-strijcken.

Illinere, oblinere, inungere.

be-strijcken. j. wt-strijcken.

Fucum facere alicui, os alicui sublinere, circumscribere.

Be-strijden.

Oppugnare, debellare, impugnare.

be-strijden.

vet. fland. Obiurgare.

Be-stringhen.

Vinculis coërcere.

Be stroyen.

Conspergere, consternere, insternere.

Be-stueren. j. be-stieren.

Be-stuyuen.

Respergere siue aspergere puluere, sordidare puluere, obducere situ puluereo, afflare puluere.

Be-suecken. j. be-soecken.

Be-sueren.

Acerba pati, dura perpeti, perferre: acerbos labores siue dolores exanclare: elaborare.

be-sueren de dood.

Acerbam pati mortem, duram subire mortem, perferre mortem.

Be-sunder. j. besonder.

Be swaercken. j. be-swercken.

Be swaeren. j. belaeden.

Be-sweeten.

Sudando niti, sudare multo labore.

be-sweet.

Sudabundus.

Be-sweken.

Languescens, viribus destitutus.

Be-swelten.

fland. Deficere, languescere animo, lingui animo.

Be-swercken/be-sworcken.

sax, fris. sicamb. Caligare, nubilum fieri.

Be-sweren.

Iurare, iuramento confirmare.

be-sweren.

Adiuerare, coniurare, incantare, imprecari: & Exorcizare.

be-sweren. j. be-eeden.

Iurare in leges alterius.

be-sweringhe.

Adiuratio, incantatio, imprecatio, carmen: exorcismus.

be-swerer.

Adiurator, exorcista, exorcisator, incantator.

Be swijcken.

Fatiscere, pessum ire. & Deficere, deserere, linguere.

be-swijcken. j. beswijmen.

be-swijmen.

Animo deficere, intermori, animo linqui, exanimari, deliquium pati.

be-swijminghe/be-swijmtheyd. j. onmacht.

Deliquium animi.

[pagina 44]
[p. 44]

be-swijmt.

Lypopsychus, lypothymicus, intermortuus.

Be-sworcken. j. be-swercken.

Be-taelen.

Soluere, persoluere, resoluere, exoluere, satisfacere, luere, pendere, pensitare, dependere.

be-taelen ten vollen.

Satisfacere in assem, in solidum.

be-taelinghe.

Solutio, numeratio, pensio.

Be-taemen.

Decere, condecere. Het betaemt. Decet, condecet, conuenit, parest, aequum est.

be-taemelick.

Decens, conueniens.

be-taemelickheyd.

Decentia, conuenientia.

be-taemelicken.

Decenter, conuenienter.

Be-taeteren.

fland. Foedare, maculare, inquinare.

Be-tasten.

Scrutari tactu.

Be-teeckenen.

Significare, indicare, notare.

be-teeckenisse.

Significatio.

Be-teghenen.

Obuiare, occurrere, aduersum ire, adire contra, fieri obuiam. offendere, incidere in euntem, contra ire.

be-teghenen.

ger. sax. sicamb. Accidere, euenire.

be-teghenheyd.

Occursus, offensio.

Be-terden. j. be-treden.

Be-tichten.

Accusare, agere contra aliquem.

be-tichtinghe.

Accusatio, actio contra aliquem.

be-tichter.

Accusator.

Be-tijen.

Pergere, tendere vlterius.

be-tijen.

vetus. Agere, iure agere.

Be tijghen.

Accusare, imputare.

Be timmeren.

Inaedificare, instruere aedificio. Be-timmeren iemandts licht. Officere luminibus alicuius, obstruere luminibus propriore aut altiore structura alicuius lumen tollere, & luci officere.

Be-tochte goeden.

Bona vsufructuaria.

Be-toogh.

fland. j. be-toon.

be-tooghen.

fland. j. betoonen.

Be toomen.

Refrenare.

Be toon. j. be-wijs.

be-toonen. j. be wijsen.

Be tooueren.

Incantare, excantare, fascinare, effascinare

be-tooueringhe. j. toouerije.

Be-toteren/be-totelen.

Commouere, turbare animo, difficultate afficere, incutere metum.

Be-trachten.

Meditari, excogitare, perpendere, deliberare, subtiliter excogitare.

Be-traenen.

Lachrymis rigare.

Be trapen/be-trappen.

Sistere cursum aufugientis. & Deprehendere aliquem in delicto, interuenire, ex insidiis superuenire, opprimere in actu. gall. attrapper.

Be-treck.

Attractio, pertractio.

be-treck. j. be-worp.

Delineatio.

be-treck van vonnisse.

fland. Appellatio, prouocatio.

be-trecken.

Attrahere, pertrahere, allicere, ducere, inducere.

Be-trecken. j. be-worpen.

Delineare, ruditer depingere.

be-trecken in recht.

In ius vocare, prouocare.

be-trecken het ghewijsde.

fland. Appellare, prouocare.

be-treckelick in recht.

Qui in ius vocari potest.

Be-treden/be-terden.

Conculcare, terere pedibus. Be treden wech. Via trita.

Be-trepelen/be trippelen.

Tripudio, conculcare, tripudiando calcare.

Be-trompen. j. trompen.

Fallere.

Be-trouwen.

Fidere, confidere, fidem habere, credere: & Committere, committere fidei, mandare, commendare fidei.

be-trouwt gheld.

Pecunia deposita, ad custodiendum tradita.

be trouwinghe.

Fiducia, confidentia.

Be-tuyghen. j. ghetuyghen.

Testari, testificari.

be-tuyghinghe.

Testatio, testificatio.

Be-tuynen.

Sepire, consepire, praesepire, circumsepire.

Be twijfelt.

Dubius, dubitans.

Be-vaen/be-vanghen.

Capere.

be vaen/be-vanghen.

Captus.

Be-vaeren. j. vervaeren.

Expertus.

Be-vallen.

Accidere.

be-vallen.

Euenire casu vel sorte: & Obuenire sorte, accidere sorte, obtingere sortito.

be vallen.

Placere, cedere cordi vel animo, arridere, capere, obuenire, cadere,

[pagina 45]
[p. 45]

apud Ecclesiast. Hierem. 42, 2. Cadat oratio nostra in conspectu tuo, id est, placeat, accepta sit.

be-vallick,

Venustus, lepidus, festiuus, gratiosus, gratus.

be-vallicken.

Venustè, lepidè, festiuè.

be-vallicheyd.

Venustas, lepor, festiuitas, gratia.

Be vangh. j. bij-vangh.

Confinium.

be-vangh/be-vanck.

Conseptum: locus clausus siue munitus, ambitus.

be-vanghen.

Capere, comprehendere, implicare, irretire, corripere, occupare.

be-vangen.

Captus, implicitus, irretitus.

be-vangen met slaep.

Correptus somno.

Be-vechten. j. be-strijden.

Be-veeden.

Hostili animo nocere.

Be-vel.

Mandatum, commendatum, commissum, delegatio, munus. & Imperium, praeceptum, iussum.

be-vel-hebber.

Discepator, recuperator, delegatus.

be-vels-man.

Mandator, imperator.

be-velen.

Mandare, commendare, demandare, committere, munus iniungere, prouinciam tradere, negotium legare, dare curationem deferre, in tutelam tradere, mandare siue committere alicuius fidei.

be-velen.

Imperare, indicere, iubere.

Be-vesten/be-vestighen.

Confirmare, corroborare, firmare, fortificare, munire, communire. & Moenire, cingere moenibus, muris, vallo, fossa. & Sepire presidiis, moenibus. & Sancire, stabilire, ratum facere, inuiolabiliter & sanctè constituere. & Affirmare, asserere, asseuerare.

Be-veur-monden.

Tueri pupillum, agere tutorem.

Be-veur-waerden. j. be-spreken.

Condicere, prescribere: & Pacisci, depacisci.

Be-vinden.

Comperire, reperire, deprehendere, sentire, praesentire, perspicere, experiri re ipsa.

Be-vlecken. j. be-smetten.

Be-vlijten/be-vlijtighen.

Diligentiam adhibere.

Be-vloten melck.

zeland. j. ghe-vloten.

Be-vochtighen.

Humectare, rigare.

Be-voelen. j. ghe-voelen.

Sentire.

Be-voghdten.

Tutorem pupillo constituere. & Tutari pupillum.

be-voghtinghe.

Tutela.

Be-volckt.

Populis frequens, populi multitudine munitus, copiosus populi frequentia.

Be-volen.

Commendatus. & Praeceptus, iussus. My is beuolen te gaen. Iussus sum ire.

Be-vonden.

Compertus, inuentus.

be-vonden dieuerije.

Conceptum furtum, cùm apud aliquem testibus praesentibus furtiua res quaesita & inuenta est.

Be-vrachten.

Vecturam imponere.

be-vrachten een schip.

Nauiculariam facere.

Be-vraeghen.

Interrogare: & Consultare, deliberare.

Be-vredighen/be-vreden.

Pacare, pacificare, placare, complacare.

Be-vreesen.

Vereri, timere.

be-vreest.

Anxius, perterritus timore, trepidus, pauidus, timens.

be-vreest maecken.

Incutere metum.

Be-vrienden. j. ver-maeghschappen.

Be-vriesen/ver-vriesen.

Gelascere, gelari, congelascere, durari glacie, glacie constringi, astringi, glaciari, frigore densari: congelare, congelari.

Be-vrijen.

Munire, tutum reddere.

Be-vrijen.

Dare immunitatem, dare vacationem. & Asserere, liberare, vindicare in libertatem.

be-vrijinghe.

Manumissio, vindicta.

Be-vroeden.

Animaduertere, considerare, perpendere, sapienter secum putare.

be-vroedsaem.

Consideratus homo.

Be-vrosen.

Gelatus, congelatus.

Be-vrucht.

Grauidus, foetus.

be-vruchte vrouwe.

Mulier foeta, grauida, praegnans, vterum ferens, vtero grauis.

be-vrucht zijn.

Vterum ferre.

be-vrucht worden.

Concipere vtero.

be vruchten.

Implere vterum, grauidam siue praegnantem reddere.

Be wachsen.

Incerare.

Be-waeyen.

Afflare, inspirare.

be-waeyt.

Afflatus aura, vento.

be-waeyt/be-stouen.

Afflatus spiritu, fanaticus, infatuatus.

Be-waen.

vetus fland Suspicio.

be-waenen.

vetus. Suspicari, putare.

[pagina 46]
[p. 46]

be-waent.

Putatus, existimatus, creditus.

be-waent vader.

Pater creditus. vulgo putatiuus.

Be-waeren.

Custodire, seruare, reseruare, conseruare, asseruare, tueri. & Condere, reponere. & Munire. & Probare, approbare. Te be-waeren geuen. Deponere, fidei alicuius committere, dare seruandum, concredere.

be-waerder.

Custos, seruator.

be-waerder hand.

Manus sequestra, sequester. In bewaerder hand stellen. Sequestrare, sequestrò deponere, apud sequestrum deponere.

be-waeringhe.

Custodia, seruatio, conseruatio. & Munimen, munimentum.

be waernisse.

Custodia.

Be-waerighen.

Ratum facere. & Probare. & Approbare.

Be waeteren.

Munire aquis: & Adaquare humectare, irrigare.

Be-wallen.

Cingere aut munire vallo.

Be-wandelen.

Perambulare.

be-wandelt.

Tritus itinere.

be-wandelde weghen.

Viae tritae, itinera trita.

be-wandelt man.

Expertus multis itineribus: qui mores hominum multorum vidit & vrbes.

Be-weenen/be-schreyden.

Deflere, deplorare, complorare, lugere, plorando lamentari, fletu prosequi.

be-weeninghe.

Deploratio, comploratus, comploratio.

Be-weghen.

In viam dirigere.

be-weghen.

Mouere, commouere, permouere, ciere, conciere, concitare.

be-weghelick.

Mobilis.

be-weldighen.

Vi superare.

be-weren.

Defendere: & Probare, approbare: & Asserere.

Be-werp/be-werpen. j. be-worp/be-worpen.

Be weruen.

Acquirere.

Be-wettighen.

Lege affirmare, lege probare. & Cognitionem rei ad iudicem deferre.

Be-wichtighen.

Ponderare, perpendere.

Be-wieren. j. be-kijcken.

Be-wijs.

Demonstratio, constitutio, argumentum, documentum. & Ratio.

be-wijsen.

Demonstrare, probare, arguere.

be-wijsen.

Praestare, praebere, perhibere, exhibere, constituere, assignare, attribuere.

be-wijsen met redenen.

Probare rationibus, demonstrare argumentis.

be-wijsen met ghetuyghen.

Testatum relinquere, testimoniis comprobare, testari, testificari.

Be-willighen. j. verwillighen.

Be-wind

Inuolucrum.

be-wind.

Administratio, curatio, prouincia, officium.

be-wind hebben.

Administrare, curare.

be-wind-hebber.

Administrator curator.

be-winden.

Inuoluere, conuoluere, obuoluere, implicare, circumplicare, intricare.

be-winden. j. be-dienen.

Administrare, tractare.

Be-wimpelen.

Velare, palliare, tegere, celare, implicare, inuoluere. & Tegere, simulare.

Be winteren.

Hibernare, hiernare.

Be-wist.

fris. Certus.

be-wisten.

holl fris. j. versekeren.

Be-witten.

Dealbare.

Be-wolckt.

Nubilus.

Be-wompelen.

fland. j. be-wimpelen.

Be-woonen.

Habitare, inhabitare, colere domum, aedes: incolere vel tenere locum.

be-woonde steden.

Vrbes habitatae.

be-woonlick.

Habitabilis.

Be-worp/be-werp.

Lineamentum, lineatis pictura, monogrammus.

be-worp/be-werp.

Summarium, breuiarium.

be worp/be-worp-boeck.

Protocolum: breuiter & succinctè notata à tabellione, vt deinde extendi & absolui possint: protocolorum liber.

be-worp der schilderijen.

Adumbratio: pictura rudibus lineamentis constans: graphis, ichnographia, delineatio futurae picturae.

be-worp van een huys. j. platte forme.

be-worpen/be-werpen int kort.

Summatim comprehendere.

be-worpen.

Informare, rem aliquam inchoare, & principium operi quodammodo informe & impolium dare.

be worpen in schrifte.

Breuiter & suc-

[pagina 47]
[p. 47]

cinctè notare, vt deinde extendatur & absoluatur.

be-worpen met de kole oft anders.

Delineare, lineamentum ducere, designare, primas lineas ducere, deformare, adumbrare.

be-worp-boeck. j. be-worp.

Protocolorum liber.

be-worpsel j. be-worp.

Lineamentum adumbratio

B E extra compositionem.

Beck.

Rostrum vulgo beccus. Suetonius in Vitellio, beccum vocat rostrum. gal. becq: ital. becco: hisp. pico. beço hisp. labium significat. ang. beake.

becken/picken.

Rostro ictum facere.

becksken.

Rostellum.

Becken.

Peluis. vulgo bacinum. ger. beckin: gal.bassin: ital. bacine: hisp. bacin: angl. basyn.

Beckeneel/helm.

Galea, cassis.

beckeneel/hooft-schotel.

Calua, caluaria, cranium.

beckeneel-huyd.

Pericranium, cutis capillum gignens.

beckeneel-naed.

Commissura siue sutura cranij, vt pote Coronalis, lambdoides, & sagittalis, siue veruculata.

beckeneel-maecker.

Buccularius.

Bedde.

Lectus, torus, lectus cubicularis, stratum, cubile. germ. bett: angl. bedde.

bedde.

Torus coniugalis, matrimonium. Met vollen bedde. Constante matrimonio.

bedde.

Puluinus, puluini torus, torus, areola, eminentior in hortis terra in qua semina depanguntur. & Porca, terra inter sulcos duos elata.

bedde-ghelijck deylen.

Aequaliter per stirpes cuiusque tori diuidere.

bedde-ghenoot.

Coniux, maritus, vror: socius & socia lecti, siue tori: consors thalami.

bedde-kleed.

Lodix, stragulum, lecti operimentum, lecti fascia.

bedde-laecken.

sax. holl. fris. sicamb. j. slaeppe-laecken. Toral.

bed-luys. j. wand-luys.

bedde-maecker.

Culcitrarius.

bed-panne.

Batillus cubicularius: ignitabulum: instrumentum aeneum, in quod coniectis prunis ardentibus excalefiunt lecti.

bed-plancke.

Sponda.

bed-schraeghe.

Fulcrum, fulcimentum lecti.

bed-sijde.

Sponda.

bed-sponde.

Sponda, fulcrum lecti.

bed-spreeder.

fris. holl. j. bedde-laecken. Toral.

bed-stroo.

Stramenta lecti.

bed-stede.

Sponda, fulcrum lecti.

bed-stoue. j. bed-panne.

bedde-vulsel.

Tomentum, fartura lectorum siue culcitarum.

bedden.

In lecto collocare & curare puerperam.

bedder.

Clinicus: ita morbo affectus, vt surgere è lecto non possit.

bedderick.

vetus. Maritus, consors thalami.

Bede.

Precatio, petitio, preces, rogatio, postulatio, postulatum.

bede/bede-gheld.

Oblatio, subsidia, orum: indictio, collatio, collecta: exactio, census, vectigal. & Exactiones principum: rogationes siue petitiones primo dictae: nam fiebant rogato, & consentiente populo in proborum principum subsidium: nunc etiam acerbissimae exactiones vetus nomen retinent: vrgent enim principum preces: Cogit rogando qui rogat potentior. Est orare Ducum species violendi iubendo, Et quasi nudato supplicat esse potens.

bede-setter.

Censor.

bede-vaert.

Peregrinatio religionis ergo. q.d. iter precationum gratia.

bedelen.

Mendicare, emendicare, victum precibus exposcere, quaeritare victum, stipem cogere.

bedel-armoede.

Mendicitas.

bedel-sack.

Mantica mendici: & Mendicitas, mendicabulum.

bedel-werck.

Mendicabulum, mendicatio.

bedeler.

Mendicus, medicabulum, rogator apud Plautum.

bedelersse.

Mendicans mulier.

bedelrije.

Mendicitas, mendicatio, mendicabulum.

Bedelle.

Apparitor, viator: apparitor academiae, rhabduchus academiae, accensus, minister scholae: clauarius, quòd clauam argenteam gerat, Ludouic. Viues, vulgò bedellus, petellus. germ. buttel: sax. petel: gall. bedeau: ital. bedello: ang. bedle.

[pagina 48]
[p. 48]

Be-dillen.

Regere siue administrare, actitare, factitare.

Bee/bęe.

Vox est ouium. Varro.

been/bęen.

Balare.

Beeld-beld.

Imago, simulachrum, sculptura, signum, icon, effigies, statua.

beeldeken.

Imaguncula.

beeld-snijder/beeld-houwer.

Statuarius, anaglyptes, hermoglyphus.

beeld-steker.

Sculptor.

beeld-stormer.

Iconomachus.

beeld-stormerije.

Iconomachia.

beeld-weuer.

ger. sax. sicamb. Barbaricarius, phrigio, textor barbaricae vestis.

beelden.

Effingere: effigiem siue imaginem fingere, pingere, sculpere, formare, cudere, imaginare, effigiare.

beeldinge.

Imago, signum, imaginatio.

beeldenisse.

Imago, simulachrum, imaginatio.

beeldener.

Typus, figura, proplasma, architypus, exemplar, exemplum.

Beemd.

Pratum.

Been.

Os, ossis. Beenken. Ossiculum.

been.

Crus, tibia.

been berghe.

Tibialia, ocreae, arma quibus teguntur crura. vulgò beinberga. in legibus Ripuariis Francorum.

been-herd.

Osseus.

been-hout.

Ligustrum.

been-houwer. j. vleesch-houwer.

been-huys der dooden.

Ossuaria, ae.

been-loos.

Exos, exossis.

been-pijpe. j. pijp-been.

been-schene.

vet. Tibiale.

beenlinck.

vetus. Tibiale.

beenen.

Osseus beenen kam. Osseus pecten.

beente. j. ghebeente.

Beenen.

fland. j. schimpen. Cauillari.

Beer/euer-swijn.

Aper. ger. aber: an. boare

Beer/beer-vercken.

Verres, porcus non castratus: Becanus beer à baeren dici ait, quòd plurimos foetus gignat. ger. eber: an. boare. sax. beher: gal. verrat: it. verro: his. berraco. Ten beere gaen. Subare.

beer

Vinea: instrumentum bellicum.

beeren-vleesch.

Caro aprugna.

beer wortel.

Libanotis, officin. foeniculus porcinus.

Beere/beyre.

ger. sax oc. j. besie. Acinus, bacca. ang. bery.

Beeste.

Bestia, animal ferum, animal brutum, brutum, pecus, belua. gal. beste: ital. bestia: hisp. bestia: angl. beaste.

beest-kamper,

Bestarius.

beesten-voeder.

Pabulum.

beestelick.

Brutus, beluinus.

beestachtigh/beestigh.

Brutus, beluinus

beestalie.

fland. Pecus. gal. bestiail.

Beete.

Beta. ital. beta: ang bete.

beet-koole.

fland. Beta.

Beete.

fland. j. recke. Sedile auium, pertica gallinaria.

beeten.

fland. holl. Descendere, sidere, considere, sedere.

Beeten.

ger. sax. sicamb Inficere, officere.

beeten het leder. j. vetten.

Praeparare coria, vulgo frunire, tannare. ger. beitzen.

beet-water.

Nautea, aqua coriariorum.

Beffe. j. almutse.

Amiculum pelliceum. vulgò beffa.

beffe.

hol j. kraghe. Collare.

beffe.

Nuge, irrisio. vulgò beffa. ital. beffa.

beffe.

Mulier garrula, nugatrix.

beffen.

vetus Gannire, latrare: & Nugari, nugas effutire: illudere. ital. beffare: gal. bauer.

Beghijne. j. be-ghijne.

Beyaerd. j. bayaerd.

Badius.

Beyaerd

Frequentamentum tintinnabulorum.

beyaerden.

Resonare, modulari tintinnabulis, in numeros pulsare tintinnabula.

beyaerder.

Nolae curator, aeramenti curator.

Beyde.

Ambo, vterque.

beyde-gaders.

Ambo simul. ger. albeid: angl. bothe.

Beyden.

Expectare, manere, morari, cunctari, operiri, praestolari. vulgò badare. ital. badare.

Beye.

holl. j. baye. Acinus.

Beyr. j. baere.

Vrsus.

Beysigh weder.

Caelum aestuosum.

Beytel/klief-beytel.

Cuneus.

beytel/stek-beytel.

Caelum.

beytel/klos-beytel.

Vola.

beytel.

Pristis: nauigium oblongum & angustum.

Beyteler/buyteler.

holl. Ludius, histrio. gal. basteleur.

Beke.

Torrens: riuus: amnis πεγὴ. i. fons.

Beke-boom.

holl. Cepea, anagallis aquatica. vulgò becabunga.

Beker.

Calix, cyathus, scaphium, capis,

[pagina 49]
[p. 49]

scyphus, crater, poculum. ital. bichiero.

békercken.

Caliculus, acetabulum, cyathus.

Belcken/bulcken.

sicamb. Mugire, boare.

Beld. j. beeld.

Imago.

Bele-witte.

sicamb Lamia, stryx.

Belghen.

Indignari, aegrè ferre, grauiter accipere, stomachari, irasci: offendi. & offendere.

belghen. j. balghen.

Pugnare.

Belle/schelle.

Nola, tintinnabulum. vulgò bella. ang bel.

belle. j. bobbel.

Bulla.

bellen/schellen.

Pulsare tintinnabulum, concutere nolam.

bellen iemanden.

fland. j. stadt-kindt maecken.

bellen.

ger sax fris. j. bassen. Latrare.

bel-hamel.

Veruex sectarius, dux gregis & per metaph. coryphaeus. gal mouton à la sonnette.

belle-man.

Praeco feralis: qui funus praeuia nola edicit.

belle man. j. bel-hamel.

Belue.

vetus. Belua.

Bemd beemd.

Pratum, ager ex quo foenum percipitur.

Ben/bin.

Sum. Ick ben. Ego sum. Ghy bent oft bint. sax. fris. sicamb. pro quo nos dicimus. Ghy zijt. Tu es.

Bende. j. bande.

Turma.

Bende.

fland j. wendel. Fascia.

bendel wendel.

Fascia, fasciola, taenia.

Beneden. j. be-neden.

Benghel.

Fustis, stipes, baculus, sparus, sparum.

benghel.

Rusticus: & Homo stupidus, truncus, caudex.

benghel-kruyd.

Mercurialis.

benghelen.

Caedere fustibus, vulgò fustigare.

Benne.

Cista plana, corbis planus: & Mactra, arca panaria. gal. banne: angl. bynne. Benna teste Festo, lingua Gallica & Belgica vehiculum siue carrus dicitur.

benneken.

Cisula plana, corbula, plana, fiscella.

Berbele. j. barbele.

Berbelen. j. barbelen.

Berch. j. bergh.

Mons.

Berck/bercken-boom/berckeler.

Betula, siue betulla. ger. birck. angl. byrche.

bercken.

Betulaceus. bercken roeden. Virgae betulaceae.

bercken-mey.

Ramus betulaceus. & Culullus betulaceus, siue faginus. Fabricata fago pocula quae caua sunt flauentibus illita ceris Ouid. Metam 8. Pocula fagina, caelatum diuini opus Alcimedontis: Lenta quibus torno facili superaddita vitis, Diffusos hedera vestit pallente corymbos, &c. Virgil. Eclog. 3. Solent autem ex fago fieri pocula, quae nunc ex betula fiunt.

berck-hoen.

Erythrotaon, tetrao, tetrix, vrogallus. vulgò gallus betulae.

Berck/bercke/barck/barcke/borck.

ger sax. sicamb. Cortex ang. barcke.

bercken/barcken.

Arbores decorticare, delibrare, desquamare. & Emuscare siue purgare cortices.

Bercke/barcke.

Nauigium actuarium. vulgò barca. gal. barque: ital. & hisp. barca: ang. barke.

berck-hout/gorden van t'schip.

Cinctus, subligaculum, zona nauis.

Berd.

Asser, assis, tabula, planca. germ. bred: ang bourd.

berd. j. spel-berd.

Magis.

berdeken.

Asserculus, assiculos, assula.

berderen.

Coassare, contignare.

berderen aensicht.

Atticus aspectus, os impudens: frons proterua, frons siue facies perfricta. q.d. facies lignea: quae personis aut laruis ex ligno aut assere factis non habet opus. Een berderen aensicht hebben. Sine persona lasciuire: impudentiam ipsam loco laruae aut personae habere.

berderinghe.

Assamenta, asseres, tabulae sectiles, coassatio, contignatio.

Baere/beyr/baer.

Vrsus. germ. baer: angl. bere. berken. Vrsulus.

Bere.

Nauis genus.

Bere.

Vinea: instrumentum bellicum.

beren vleesch.

Caro vrsina.

berinne.

Vrsa.

beren-klauw.

Acanthus, herpacantha, topiaria. officin. branca vrsina, marmoraria.

bere leggher.

fland. j. veur-cooper. Propola, dardanarius.

Beren baeren boren.

vetus. Vti, in vsu habere hinc orberen/orbaren/orboren/ontberen/ &c.

beren. j. baeren/ghe-beren.

Gestire. & Barritum edere.

[pagina 50]
[p. 50]

Beren.

fland. j. kneden. Depsere, subigere.

Berf/berue.

sax. sicamb. j. berie.

Bergh/bargh.

Maiallis, porcus exsectus siue castratus. ger bargh. ang. barrouue.

Bergh.

Mons, berghsken. Monticulus, collis.

bergh.

holl. sicamb. Promptuarium, pabulatorium, foenile, horreum.

bergh.

vetus. Portus: & Statio nauium.

bergh-blauw.

Caeruleus, cyaneus color.

bergh-dellinghe.

Conuallis.

bergh-ganck.

Arrugia, cuniculus subterraneus ex quo aurum effoditur.

bergh-gheel.

Ochra, sil.

bergh-gheyte.

Ibex.

bergh-groen.

Chrysocolla, auri gluten, terra viridis, viror montanus seu saxosus.

bergh-knaep/bergh-man.

Metallarius, metallicus, fossor siue artifex metallicus: qui metallis effodiendis & purgandis dat operam.

bergh-hoen/bergh-haen.

Lagopus.

bergh-rood.

Sandyx, sandataca factitia.

bergh-sout.

Nitrum, niter, salniter, sal lucidus, sal petrosus, sal fossilis, natiuus.

bergh-top.

Iugum montis, vertex montis.

bergh-wachs.

sax. Bitumen.

bergh-werck.

Metallum. & Fodina. & Res metallica.

berghachtich.

Montosus.

Berghen/borghen.

Condere, abscondere, abdere, occultare, celare: & Seruare, custodire, tueri, saluare.

berghen sijn lijf ende goed.

Consulere vitae & rebus suis, prouidere, prospicere.

bergh-loon.

Merces pro re seruata.

Berie/berrie.

Feretrum. gal biere: angl. beare.

berie/heylighdom-berie.

Thensa.

Berm. j. baerm.

fland. Agger.

Berm/berme/barme.

sax. sicamb. Faex, crassamen, sanies. berm, barme, angl. Spuma cereuisiae.

Bermer. j. barbeel.

Berm-hertigh. j. barm-hertigh

Bern/berne/breyn.

vetus Stercus. galli transposita litera r, bren dicunt.

bern-steken.

Tollere stercora, latrinas purgare.

bern-steker.

Coprophorus: scarabaeus opifex, foricarius, purgator latrinarum.

Bernagie.

Borago, buglossum, euphrosynon. gal. borraches: his. borraienes, borraies.

Bernen/barnen/branden.

Ardere, vri. ger brinnen: ang. bren, burn.

bern-hout.

Ligna igni struendo accommoda, ligna foco apta.

bern-ijser.

Cauterium.

bern-maye.

Cicindela, lampyris.

bern-oogen.

Oculis ardentibus intuerì, lumina immota & ardentia tenere, scintillantibus & flammae instar subsilientibus oculis intueri.

bern-ouen.

Clibanus.

bernende kole.

Pruna.

bernende hitte.

Febris.

berninghe/berringhe/bern-hout.

Materia foco apta.

bern-steen. j. barn-steen.

Bers/bors.

holl. Vrsus.

Bersch.

Properatio, properantia, acceleratio. & Colluuio, colluuies, concursus sordium.

berschen.

Properare, accelerare, & Confluere.

Berst.

fland. Crepitus, fragor.

bersten. j.barsten.

Frangi, rumpi, crepare. ang. brasten.

Berst.

vetus. j. ghebreck. Penuria, defectus germ. brest, ghebrest.

Berte.

vetus. j. tuyte. Obba.

Bertram.

ger. sax. sic. ang. Pyretrum, saliuaris.

Berue.

sax fris. Quietus, tranquillus, placidus, bonus, modestus, probus.

Berue/berf.

sax. fris. j. berie.

Besane.

Epidromus, epidromon: velura ad puppim siue in parte posteriori nauis extentum. ital. & hisp. mezana.

Bese/besie.

Acinus, baca, semen.

beseken ouer zee. j. ael-besie.

Acinus ribis. q.d. acinus vltramarinus.

Besem/bessem.

Scopae. ger. baesen: angl. besome.

Besigh/on-ledigh.

Occupatus, impeditus, intentus operi, actuosus, operosus. gal. embesogné. ang. busy.

besigh zijn.

Satagere, vacare alicui operi: operari.

besighend.

Opus, operositas: occupatio, negotium.

besighen.

Vti, frui, vsurpare.

Bessem. j. besem.

Scopae.

Best.

Melius, potius.

[pagina 51]
[p. 51]

beste.

Optimus, perbonus, potissimus. ger. best: angl best.

beste vander stad.

Optimates, primates summates.

beste-vader.

sic. fris. holl . j. groot-vader. Auus.

beste moeder. j. groot-moeder.

Auia.

beste.

Optimum, potissimum. Sijn beste doen. Sedulò operam dare, niti, conniti. Ten besten gheuen. Dare in sumptum, largiri in commune: dare in symbolum. vulgò in antipodium dare. Ten besten spreken. Intercedere, deprecatorem agere, interuenire conciliandi gratia.

Besten.

fris. sicamb . j. drieghen. Leuiter consuere.

Besuyne.

Pedule, calceus laneus.

Bete.

Morsus, bolus, buccea. Betken. Morsiuncula, buccella.

bete, mond-vol.

Bolus, buccea, buccella.

betigh. j. ghe-betigh.

Beten. j. beeten.

Bet,beth.

sax. fris. hol sicam . j. tot. Vsque. ger. biss.

Bet.

holl fland . j. bat. Melius, amplius.

bet-voorts.

holl. fland. Vlterius, longius, praeterea.

beter.

Melior, melius: potior, potius, satior satius. ger. besser. ang. better.

beter, bat, bet.

Meliùs, potiùs, satiùs.

beteren, beter maecken.

Meliorare, melius reddere, corrigere, emendare.

beteren, beter worden.

Meliorescere. Sich beteren. Animum ad frugem applicare, recipere se, siue redire ad frugem bonam.

beteringhe, beternisse.

Emendatio, correctio.

Betonie.

Betonica, vettonica, serratula.

Betten.

fland . j. stouen. Fouere, fomentis foris applicatis tepefacere.

Beuck.

vetus . j. buyck. Venter, aluus.

beuck van de kercke.

Aluus templi, medium templi, gremium templi, mediana basilicae pars: basilicae concauitas. vulgò capsum.

beuck van t'schip.

Carina: pars nauis quam aluum, vterum, aut ventrem vocant: nauis concauitas.

beuck, baeck.

Truncus corporis, truncum corpus.

beuck.

Tunica siue indusium sine manicis & collari: colobium, exomis: thorax.

Beuckeler. j. bockeler.

Clypeus.

Beudel. j. beul.

Carnifex.

Beuen. j. beven.

Beughel. j. boghel.

Beughen. j. booghen.

Flectere.

Beul, beule, bole, beudel.

Carnifex, tortor, lictor. ital. boia.

beulije, beulerije.

sax. sicamb. Carcer. & Carnificina. & Cruciatus, supplicium, tormentum.

Beulinck.

Intestinum, intestinum fartum. Farcimen, hila. q.d. vullinck. vulgò bodellus. germ. fulle. gal. boudin. ital. bodello: ang. boding.

beulinck-deyl.

Visceratio, distributio farcimium vel carnium, cum mactantur sues.

Beur, bore.

Eleuatio, acceptio.

beuren, boren.

Leuare, tollere, eleuare & Portare, gerere, ferre. & Accipere in promptu, recipere. ang. beare.

Beurte. j. behoorte, ghebeurte.

Vice, vicem.

beurtigh.

Alternus.

Beusel.

Nugae, tricae, gerrae, nugamenta, friuola. ital. bugia.

beuselen.

Nugari, tricari, nugas agere.

beuseler.

Nugator, friuolarius, gerro, nugigerulus. & Impostor.

beuselinghe.

Nugae.

beuselrije.

Nugae, futilia, trice, gerre, logi.

beusel merckt.

Causa futilis, friuola, tricae, res nugatoriae, nugamenta.

Beven.

Tremere, contremere, tremiscere, tremore concuti.

bevende.

Tremulus, tremebundus.

bevinghe.

Tremor.

Bever, beuer-swijn.

Fiber, castor, canis ponticus. germ. biber: gal. bieure: ital. biuaro: hisp. biuerio: angl. beuer.

beverskullen.

Castoreum.

Bevernelle, beuernaert. j. pimpernelle

B I.

Bibbelen.

fland. j. babbelen. Acie gingiurarum mandere.

Biberen.

vet. Bibere, potare. ital. bere, beuere: hisp. beuer.

biberer.

vet Bibaculus. angl. bibber.

Bichten. j. biechten.

Bick-bere.

sicamb Vaccinium.

[pagina 52]
[p. 52]

Bickel, pickel.

Talus ouillus. & Talus, taxillus, talus lusorius.

bickel.

vetus. Calum, instrumentum sculpendi.

bickel, bickel-steenken.

vetus. Petrae mica, petiae fragmentum quod scalpendo desilit, assula, segmen, segmentum.

bickelen pickelen.

Ludere talis.

bickelen bicken.

holl. Sculpere, scalpere, frangere: frendere, mandere.

bickelen.

vetus. Desilire, exsilire. De tranen bickelen wt de ooghen. Exsiliunt oculis lachrimae.

bickeler bicker.

holl j. steen-houwer.

bickeler.

Aleator, lusor talorum.

bicken.

holl . j. steen-houwen.

bickelken.

Scrupus scrupulus.

Bicken.

q.d. becken. Rostro pungere.

Bidden.

Rogare, precari, orare, postulare obsecrare, obtestari: & Petere.

bidden. j. nooden.

Inuitare.

bid-brief.

Libellus, libellus supplex.

biddinghe. j. bede.

Rogatio.

Bider.

ger sax. sic. Probus.

bider-man.

Vir probus.

Bie, bye.

Apes, apis. bieken. Apicula: dicitur bie, inquit Becanus q.d. biede: multa nobis offerat. hisp. abeia ang. bye, bee.

bi-bancke.

vetus Apiarium.

bie-bock, bie-buyck.

vetus. Apiarium, aluearium.

bie-gaerder.

Apiarius.

bie-hof.

Apiarium.

bie-karre.

vetus . j. bie-korf.

bie-korf.

Aluearium, alueare, alueus, aluus, apiarium, caerea castra.

bie-moeder, bie-koningh.

Dux apum, rex apum, dux examinis.

bie-man.

Apiarius.

bie-stock.

vetus. Aluearium.

bie-swerm.

Examen.

bie-wolf.

Merops, apiaster.

Biechte.

Confessio delictorum coram sacerdote exomologesis.

biechten.

Confiteri, fateri, exomologesin conscientiae facere: animi sui pondus exponere. D Cyprian.

biechter. j. biecht-vader.

biecht-vader.

Presbyter à sacris confessionibus, auditor confessionis, presbyter auricularius. vulgò confessarius.

Bieden.

Offerre, praebere, praestare.

bieden gheluck.

Gratulari, bene precari.

bieden, reycken.

Porrigere.

bieden om te koopen.

Licitari, offerre. angl bye.

Bieghen.

Pandare, incuruare, flectere. & Pandari, incuruari, flecti.

bieghende.

Pandus, incuruus.

Bier.

Cereuista, ceruisia, cereale poculum, potus cerealis, zythum. βρῦτον gal. biere: ang biere. vulgò bera & biria.

bier bancke.

Sedile potorium.

bier-buys, bier-buyck.

Bibax, bibulus, potor cereuisiae.

bier-brouwer.

Cereuisiarius.

bier-steker. j. bier-tapper.

bier-pappe.

Puls cereuisiaria.

bier-en-brood.

Sorbitiuncula cereuisiaria. Eras

bier-tap.

Zythopolium, taberna cereuisiaria.

bier tapper.

Zythopola.

bier-vliege.

holl . j. dronckaerts puyste.

Biese, biendse.

Iuncus, scirpus sicut iuncus Latinè a iungendo, ita biese siue biendse Teutonicè à ligando dicitur. ger. bintz, binz.

bies loock.

Scoenoprassum: sic dictum Teut. à iuncis qui illi vice foliorum sunt. germ. binzlauch.

biesen.

Scirpeus. biesen korfken. Scirpiculum, scirpiculus, sportula scirpea.

Biesaerd, biesarre.

Bellus, elegans, bullatus. & Vagus, inconstans, cerebrosus, morosus, phantasticus, vesanus & ingeniosus, euporus, ἐυφαντασιωτὸς felix & dexter in imaginando. ital. byzarro vulgò byzarrus. Digum relatu, (inquit Cael. Rhodigò) imaginosos id genus homines dici passim byzaros, credo, ab inconditis moribus populorum qui in Ponto dicuntur Byzares

Biesen. j. bijsen.

Aestu exagitari.

bies-bout.

Scarabeus alis strepitans, & cum maximo impetu ac stridore volans q.d. stridulum telum.

bies-bouten.

Discurrere cum impetu & strepitu.

Biest.

Area, platea spatiosa, forum, vicus rusticus, viculus.

Biest biest-melck, bienst.

Colostrum, colostra, lac nouum, lac faetantis enixaeque bouis ger. bienst.

biestighe boter.

Butyrum à colostro.

[pagina 53]
[p. 53]

Bieten. j. bijten.

bietebauw bijtebauw.

Mandueus, larua, spectrum.

Bigghe.

sax. fris holl j. bigge. Porcellus.

Bij.

Ad, apud, penes, iuxta, prope, propter, secus: & Circa, circiter. Bij de deure. Ad portam.

bij.

Per. By God sweren. Per Deum iurare. by uwen raed. Tuo consilio. by daghe ende by nachte. Nocte dieque, de die, de nocte. by gheval. Fortè, forsan, fortè fortuna, casu fortuito.

Bij-blijuen.

Permanere, assiduum esse, persistere.

bij-blijuende cortse.

Febris assidua.

Bij-brenghen.

Adducere, afferre, apportare. & Allegare. & Adferre aetatem, aegritudinem, occupationes, id est, in causam vel excusationem adducere. & Circumuenire, ludere, fallere, circumducere dolis.

Bij-doen.

Addere.

Bij-gaen.

Adire, accedere.

Bij-ghe looue.

Superstitio.

bij-ghe-loouigh.

Superstitiosus.

Bij-gordel.

Zona, pasceolus.

Bij-hanck.

Appendix.

bij-hanghen.

Appendere.

Bij kants.

Propè, ferè, fermè, propemodum, penè.

Bij-land.

Vicina terra.

bij-landigh.

Conterminus.

Bij-legghen.

Apponere.

Bij-leuen.

Conuiuere.

bij-leuinghe.

Vsus fructus: & Dos, dotalis fructus. vulgo vitalia.

Bij-ligghen.

Adiacere, accubare. & Concumbere.

bij-ligghende landen.

Terrae adiacentes, confines, conterminae.

bij liggher.

vetus. Concubinus.

Bij-moeder. j. baer-waeter.

Secundae, secundinae.

Bij-nae, bij-naest.

Propè, proximè/ & Ferè, fermè.

Bij-naem.

Cognomen, cognomentum, agnomen.

bij-naemen.

Agnominare, cognominare.

Bij-nemen.

Assumere.

Bij-neuen, be-neuen, bij-neffens.

Secus, iuxta, apud, propè.

Bij-oordeel, bij-vonnisse.

Decretum iudicis interpositum, interloquutio decretoria, sententia disceptationis interposita, sententia interloquutoria.

Bij-scheute. j. rieffe.

Palmes foraneus.

Bij-schicken.

Adiungere, adaptare, accommodare.

Bij-schien.

vet j. mach-schien. Fortè.

Bij-setten.

Apponere.

bij-setten int wedden, oft spelen.

Ponere, deponere, apponere in ludum.

Bij-sien.

Propiùs videre.

bij-siende, by-sienigh.

Lusciosus, lucitiosus: & Myops, qui nisi propius admota non videt.

Bij-sijn.

Adesse.

Bij-sinnigh.

hol. Prudens, consideratus.

bij-sinnigh, bisinnigh.

sicamb. Amens, demens.

Bij-sitten.

Assidere. & Concumbere, illegitimè cohabitare.

bij-sitte, bij-sitster.

flandr. Concubina. & Pellex.

bij-sitter, raed-gheuer.

Assessor.

Bij-slach. j. veur-berd.

bij slach.

fris. j. stoepe. Exedra.

Bij-slaep.

Concubitus.

bij-slaepen.

Concumbere, concubare.

bij-slaeper.

Concubinus.

bij-slaepster.

Concubina.

Bij-sonder. j. besonder.

Bij-spel.

Exemplum, parabola, similitudo, prouerbium, apologus.

Bij-spraecke.

holl. Parabola, prouerbium.

Bij-staen.

Adstare, assistere: & Adesse.

bij-staen.

Adesse, praesto esse alicui, stare pro aliquo, opitulari alicui.

bij-stand.

Assessio, suffragium, subsidium, suppetiae.

bij-stand.

vet. j. be-stand. Induciae.

bij-stand doen.

Adesse, opitulari, ferre suppetias.

bij-standigh.

Auxiliaris, fautor.

bij-standigheyd.

Auxilium. vulgò assistentia.

Bij-stier, bijster.

Immanis, ferus, nocens.

bij-stier, bijster.

Ad extremum redactus: exhaustus bonis. exinanitus: inops.

bij-stier sijner sinnen.

vet. Mentis inops, demens.

bij-stier arm maecken.

Ad extremam paupertatem redigere, exinanire, vastare. De stad by-stier maecken

[pagina 54]
[p. 54]

met den sweerde. Vrbem ferro vastam facere.

bij-stier groot, byster groot.

Vastus, immensus, enormis.

bij-stierheyd.

Vastitas, vastities. & Miseria, angustia, inopia.

bij-stierlijck.

Vastè: extremè, summè.

Bij-teecken.

sax. fris. sicamb. Exemplum, exemplar.

Bij-vangh.

Comprehensio: & Septum, locus conclusus.

bij-vangh.

Confinium.

bij-vangh der stad.

Territorium, districtus, & suburbia, regio suburbana, ager, circumiectum territorium vrbis vel prouinciae.

bij-vanghen.

Comprehendere.

Bij-voeghen.

Adiungere, applicare, adaptare, accommodare, admouere, addere, subijcere.

Bij-voet.

Artemisia: vulgo herba sancti Ioannis. dicitur by-voet, vt interpretatur Becanus, quod pedibus euntium adsit & opituletur.

Bij-vonnisse. j. bij-ordeel.

Bij-wegh.

Diuerticulum, diuortium.

Bij-werpen.

Adijcere.

Bij-wesen.

Adesse. Het by-wesen. Praesentia.

Bij-wijf.

Pellex, pallaca, succuba.

Bij-wijlen.

Quandoque, subinde.

Bij-woord.

Prouerbium.

Bij-worpen.

Adiicere.

Bijle.

Securis, ascia. bijlken. Securicula.

Bijle. j. nol, tote.

Epomis.

Bijse.

vetus. Boreas, Septentrio.

bijse.

Tempestas horrida, furens impetus aëris.

bijse.

sicamb. colon. Pestis.

bijsen, biesen.

Aestuare, exaestuare, aestu exagitari: & Furente ac violento impetu agitari, insano more discurrere: & Morsicatim ludere, lasciuire. germ. bijssen. i. mordere, siue morsicatim ludere. Gesnerus.

Bijster. j. bij-stier.

Bijt, bijte.

hol. j. loeme Apertura glaciei.

bijten het ijs.

holland. Glaciem rumpere, siue aperire.

Bijten.

Mordere, dentibus laedere. germ. beysssen: angl. byte.

bijten.

Mordere, mordicare, pungere, dolore afficere.

bijten op de tonghe.

Vrere, vellicare linguam.

bijten. j. ioocken.

Prurire.

bijten, etsen.

Erodere aqua forti, insculpere aeri aut ferro, aspersa aqua erodente siue caustica: encaustica arte pingere in laminis aereis: incidere in aes.

bijt-tanden.

Dentes incisorij.

bijtachtigh.

Mordax.

bijtigh, ghebetigh.

Mordax.

bijtebauw. j. bietebauw.

bijter.

Mordax.

bijters.

Dentes primores, incisores.

Bilck.

fland. Pascuum.

Bild. j. beld.

Bille.

Natis, clunis, pygis. billen. Nates, clunes, sedes.

billen, op de billen slaen.

Caedere nates.

Bille.

vetus. Securicula, instrumentum lapicidae. vulgo billa.

billen den molen-steen.

Acuere lapidem molarem, lapidis molaris sulcos excudere, cudendo exasperare. vulgò billare. ger. byllen.

Billet, bullet.

Inscriptum, symbolum, syngraphum. gal. bulette: angl. byl. ital. bolletino.

Billigh.

Aequus, a, um.

billigheyd.

Aequitas, aequum.

billighen.

germ sic. sicamb. Approbare, comprobare.

billighlick.

Iure, iustè, merito.

billighs.

Iure, iustè, licitè, meritò.

Billion.

Aes: & Aes confusaneum. & Moneta adulterina, improba. gal. billon: hisp. billon.

Bilsen. j. mal-kruyd.

Hyoscyamus, altercum.

Binck, binghel.

Rusticus.

Binden.

Ligare, nectere, vincire. binden de boecken. Compingere libros, compaginare libros. germ. binden: angl. bynde.

bind-ijsers, slotelen.

Ansae ferreae.

bind-seel.

Ligamen, camus, vinculum.

bindel.

Ligamen. & Fascia, fasciola.

binder.

Ligator.

binder.

sicamb . j. kuyper. Vietor.

binder, boeck-binder.

Bibliopegus, compactor librorum.

bindsel.

Alligatura.

Binghel. j. brenghel.

Fustis, &c.

[pagina 55]
[p. 55]

binghel-kruyd.

Mercurialis, linorostis.

Binnen.

Intra, intus, in.

binnen een iaer.

Ad annum, intra annum.

binnen een ure.

Ad horam, hinc ad horam, intra horam. Binnen twintich daghen. Intra viginti dies.

binnen die daghen, binnen die iaeren.

Per dies illos, per annos illos.

binnen-dijck. j. in-ham.

Sinus.

binnen-kamer.

Conclaue, conclauium: locus secretior in penetralibus domus.

binnen-landtsch. j. in-landtsch.

binnen pleyn, cinghel der stadt.

Pomerium.

binnen-waerts.

Intro, introrsum.

binnenste.

Interior, intimus. Het binnenste des huys. Penetrale, interior pars domus.

Birret. j. barret.

Bischop.

Episcopus, antistes, antistes sacrorum, mysta infulatus, protomystra. ger. bisschoff: gal. euesque: ital. vescovo: hisp. obispo: ang. byssope, byshop.

bischop-dom,

per syncopen. bischdom. Episcopatus, munus episcopale.

bischop-dom, bisch-dom, sticht.

Diocesis, tractus in quem episcopus ius exercet.

Bisen. j. biesen.

Biten. j. bijten.

Bitter.

Amarus, acerbus. ger. bitter: ang. bytter.

bitter van t'kaskoen.

fland . j. soet. Fuligo, q.d. amarum.

bitterheyd, bitternisse.

Amaritudo.

bitterlick.

Amarè.

B L.

Black-vlack.

Aequus, planus: & Aequor, planities.

black.

Glaber.

Black.

sax. sic. angl. Ater, niger.

black.

sax. sicamb. angl. Atramentum.

black-horen. j. enckt-horen.

black-papier.

Papyrus nigra.

black-visch.

ger. sax sicamb. Lolligo, sepia, felis marina: piscis cuius sanguis atramentum est.

Blad.

Folium: frons, frondis. blat. inquit Becanus, dicitur à plat. i. latus, planus.

blad papiers.

Philyra, philura, scheda, membrana papyri.

blad oft sijde des boecks.

Pagina.

blad van metael, folie.

Bractea.

blad, plancke.

Asser, tabula sectilis, πλαξ.

blad van de riemen.

Palmula, tonsa, extrema & latior pars remi.

blad.

sax. sicam . j. weuers kam. Pecten.

blad van de saghe.

Lamina.

blad, blade.

fland. holl . j. bladinghe. Vsusfructus. bladum vulgò. i. fruges.

Blader.

vetus . j. blad. Folium. Bladeren. Folia, frondes.

bladeren.

Frondere.

blader-loose.

Vermicularis herba, crassula minor.

blader-bobbel.

Bulla. germ. blader: ang. bladder.

blader, blaere, puyste.

Pustula, vesicula: tuber, tuberculum. ger. blaeterle: ang. bladder.

blader. j. bluyster aen het brood.

Hecta, hetta.

bladerachtigh.

Pustulosus.

bladinghe.

Vsusfructus bonorum, prouentus, fructus agrorum, fruges. vulgò bladum. ital. biada.

blaecken.

Flammare, flagrare.

Blaecker.

Lychnuchus pensilis vel pendens: candelabrum laquearibus, aut parietibus affixum.

blaecker, vier-panne.

Trulla ferrea.

blaecker,

sive vlacker, Becano. flammae vibratio, & incendij maior vis dicitur.

Blaeyen.

Pandare, curuare.

blaeyen oft waeyen een sweerd.

fland. Vibrare, ventilare gladium.

Blaeme. j. blame.

Vituperium.

Blaere. j. blader.

Pustula.

Blaeren.

Boare, mugire.

blaeren.

sax. Vagire. & Balare.

blaere.

Vacca nigra, sed fronte alba.

Blaes, blaesinghe.

Flatus. germ. blast: ang. blaste.

blaese.

Vesica. blaesken. Vesicula.

blaese.

sax sicamb j. bobbele. Bulla.

blaesen.

Flare, sufflare, spirare.

blaesen het vier.

Excitare ignem bucca, folle, flatu: excitare crebris languentem flatibus ignem: suscitare ignem flatu.

blaeser.

Sufflator: & Follis.

blaes-balgh.

Follis.

blaes-horen.

Buccina.

blaes-kaecke.

Buccinator: & Blatero, iactator, gloriosus, magniloquus, tu-

[pagina 56]
[p. 56]

midus fastu, ventosus, inflatus, logo daedalus.

blaes kaecke.

Bucco, qui tumidiores habet buccas.

blaes-kaecken.

Buccas inflare: iactare, iactitare: proflare fastum.

blaeser.

Sufflator. & Follis.

blaesoen.

Buccina, tuba: & Praeconium, laus. gal. blason. fortè à blaesen, inquit VVolfgangus Hungerus. i. flare. & nimiis vanisque laudibus rem efferre, ac inani flatu infarcire.

blaesoen.

Spinter, armilla: clypeus, pictura scuti. & Descriptio ac declaratio clypeariorum armorum. & Symbolum clypei, clypeus pictus armis & symbolis. & Symbolum heroicum, embleme vulgo blasonium.

blaesoen.

Buccinator.

blaesoen.

Thraso, gloriosus, magniloquus

blaesoenen.

Publicare, diuulgare.

Blaet.

Blatero, inaniloquus, vaniloquus, ventosus, bardus; blax: & Gloriosus, magniloquus.

blaet.

vetus fland Accipitris genus.

blaeten, blaeteren.

Blaterare, stultè loqui: & Proflare fastum.

blaeterije.

Iactantia: vaniloquentia.

blaetachtich.

Inaniloquus, magniloquus.

Blaeuw, blauw.

Caeruleus, caerulus, caesius, glastinus, glaucus. vulgò blauius germ blavv: gal. bleu: ital biauo: angl. blevve Licht-blauw. Venetus, thalassinus, cymatilis color.

blaeuwen hemel.

Apertum celum. Onder den blaeuwen hemel. Sub dio, sub Ioue, sub caelo aperto, sub diuo, sub aethra. q.d. sub caelo caeruleo.

blaeuwe ooghe.

Suggillatio: liuor sub oculis ex percussu: oculus suggillatus: oculus sanguine perfusus & liuidus: liuor.

blaeuw schuyt. j. scheur-buyck.

blaeuw-voet.

sax. Accipiter stellaris, aquila stellaris, circus, vulgò blauipes.

blaeuwen.

Inficere caeruleo colore.

blaeuwen, blauwen.

vetus. Lacessere, vexare.

blaeuwen. j. blouwen.

Percutere.

blaeuwigheyd van slaegen.

Insignita.

Blaf.

Planus, aequus & amplus: superficie plana, non rotunda. Blaf aensicht. Factes plana, & ampla.

blaf van voor-hooft.

Fronto.

blaffaert.

Facie planus: & Luridus, pallidus, suppallidus, subcaeruleus. gal. blaffard.

blaffaert.

Nummus superficie plana, nummus nulla signatus nota: & Nummus argenteus idem ferèqui blancke.

blaffaert.

Charta sampla: & Catalogus: & Commentarius, commentarium.

blaffetuere.

Speculare chartaceum, fenestra papyracea vel membranacea: tympanum.

Blaf.

Latratus.

blaffaert.

Balatro, blatero, blaterator, iactator.

blaffen.

sax. sicamb. fris. holl j. bassen. Latrare: & Inepta effundere verba: reddere sine mente sonum, gannire.

Blaken. j. blaecken.

Blame, blaemte. j. laster.

Blasphemia, vituperium. gal. blasme: ital. biasimo: angl. blame.

blamen blameren. j. lasteren.

Blasphemare gal. blasmer, ital biasimare: biastemare: angl blame.

Blanck, blinckende wit.

Candidus. gal. blanche: ital bianco: hisp. blanco ang. bleache.

blanck. j. blancketsel.

Fucus.

blanck oft wit papier.

Charta pura, non descripta.

blanck, rolle.

Album: dealbata tabella edictorum & interdictorum.

blancke.

Dipondius, dupondius, vulgò blanca. hisp. blanca i. as. bessis.

blancketten.

Fucare coloribus, tingere, pingere, inficere, linire fuco.

blancketsel.

Fucus, cerussa, pigmentum.

blancketsel, roosetsel.

Purpurissum.

Blanden.

fland . j. smeecken. Blandiri.

Blansen.

fland . j. storten.

Blasoen. j. blaesoen.

Blauw. j. blaeuw.

Bleck blick.

Bractea tenuis: lamina & Plumbi lamina, charta plumbea.

bleck-slaegher.

Bractearius, laminarius.

blecken.

vet . j. blicken . Coruscare, fulgere.

blecken.

Decorticare, corticem detrahere, delibrare, desquamare & Excoriare.

bleck aers, blick aers.

Intertrigo, attritus, intertrimentum in feminibus: pellis attrita circa nates. q.d. podex decorticatus. eenen bleck-aers rij-

[pagina 57]
[p. 57]

den. Adurere foemina equitatu.

bleck-hout.

Lignum decorticatum.

Blecke.

vetus . j. vlecke. Pagus, vicus.

Bleeck.

Pallidus. bleecke verwe. Color pallidus: & Color dilutus, minus intensus.

bleeck worden.

Pallescere, expallescere, exalbescere

bleeck-gheel.

Luteus color, & Flauus, buxeus.

bleeck-root. j. vael.

Heluus, giluus.

bleeck steert. j. quick-steert.

Motacilla.

bleeck-verwigh.

Pallidus, subalbidus.

bleeckachtigh.

Suppallidus, pallidulus.

bleeckheyd.

Pallor.

bleecken.

Pallere, pallescere.

bleecken.

holl. fland . j. bleycken. Excandefacere.

Bleffen. j blaffen.

Gannire.

Bleyck.

vetus j. bleeck. Pallidus.

bleyck.

Insolatio, & Linteorum dealbatio & Solarium.

bleycken.

Dealbare, candidare. ang bleache

bleycken.

Albescere, inalbescere.

bleycken.

ger Fullonicam artem exercere.

bleycken bleecken in de sonne.

Excandefacere insolando. bleycken het lijnwaet. Candificare lintea, candidare, candifacere, insolare. gal. blauchir ital. blancheggiare, embiancare: hisp blanquear ang bleache.

bleyckerije.

Solarium, locus vbi lintea ad solem candescunt.

bleyck-pleyn, bleyck-velt.

Solarium, planicies graminosa candificandis lineis apta.

bleycker.

ger. Fullo.

Bleye.

Alburnus. pisculus. ang. bleye.

Bleyne, blaere.

Pustula, pusula. angl. blayne.

Bleken.

sax Latrare.

Blencke.

Macula emicans.

blencke, blincke.

holl Tenia maris, crepido cautium longo tractu excurrens: dicitur blencke a splendore.

blencken.

hol j. blincken. Micare, splendere.

Blend.

fland j. blind. Caecus.

Bles, kael.

Caluus, recaluaster, recaluus.

blesse.

vet. Synciput.

blesse, veur blesse.

Frons relicina, frons refugo capillo nuda.

blesse.

Antiae, rectiùs bresse.

blesse.

Macula alba frontis.

blesse.

Nigram medio frontem distinctus ab albo: albus maculâ in frontephalius: dicitur de equis vaccis, &c.

Blesschen, lesschen.

Extingere.

Bleten.

Balare. ang. bleate.

Bleuelinck.

Reliquus.

bleuelinghen, ouerblijfsel.

Reliquiae.

Blick. j. bleck.

Bractea.

blick.

vetus . j. blanck. Candidus.

blick.

holl j. siluer-cruyd. Argemone, argentina.

blick.

ger. sax. sicamb . j. bleye, blije. Alburnus. pisciculi genus.

blick.

Lux micans, fulgor coruscans, vibratio luminis.

blick.

sax. sicamb Vmbra.

blick, ooghen-wit.

Album oculi.

blick.

Nictus, nictatio.

blick-ooghen.

Micare oculis, nictarè, nictitare pupillis.

blicken.

Coruscare, resplendere, micare, nitere, fulgere.

blickende.

Coruscus, nitidus.

bliek-aers. j. bleck-aers.

Intertrigo.

blick-spel spelen j bock ouer haghe.

Micare digitis.

blick-tand, tuyte-muyl.

Broncus, brochus qui dentes habet prominulos & os productum. q.d. micans siue coruscans dentibus.

blick-tand.

Aglaodos: canis nitidis admodum dentibus.

blick-tanden.

Dentes renudare, vt canes & equi mordere volentes.

blicksem.

Fulmen, telum trisulcum, ignis trisulcus, sulphur sacrum.

blicksem, weder-licht.

Fulgetrum, fulgur.

blicksemen.

Fulgurare, fulminare. Het blicksemt. Fulgurat, fulminat, abrumpitur ignibus aether.

blicksem-steen. j. donder-steen.

Blij bley.

ger. sax sicam . j. loot. Plumbum.

blij-waeghe. j. richt loot.

Amussis.

blij wit. j. loot-wit.

Cerussa.

Blijcken.

Patere, liquido constare, compertum esse. Het blijckt. Liquet, palam est, liquidò constat Doen blijcken. Palam facere, patefacere, ostendere, manifestare, docere.

blijckelick.

Manifestus, euidens, conspicuus. & Palam.

[pagina 58]
[p. 58]

Blijde.

Laetus, hilaris.

blijd-gheestigh.

Hilaris.

blijd-rood.

Flammeus.

blijd-schap.

Laetitia, hilaritas.

blijd-schap toonen.

Ouare, iubilare, gestire.

blijde-maendt.

sax. sic. Februarius q.d. Hilaris mensis ob Baecchanalium petulanciam.

blijdelick.

Laetè, hilarè.

Blije.

vetus. Trutina, statera.

blije.

vetus. Ballista: organum petrobolicum, balista lithobolica, petraria. vulgò Biblia, biblia petraria, balea, balestrum: Ego trutinam bellicam, siue stateram petrariam interpretari posse puto. Machina bellica instar trutine, qua saxa maximi ponderis proijui olim solent. Ballistam, inquit Blondus, dixerunt maiores prisci trabem validam, ita libratam, vt eùm pars densior ponderibus attracta descenderet, eleuata proceritas sua funiculis quos habebat alligatos, funda saxum maximi ponderis longè emitteret

Blijuen.

Manere, morari, haerere. q.d. be-lijuen.

blijuen.

Cadere, interfici, perire.

blijuen hanghen.

Haerere.

blijuen staen.

Subsistere, consistere: restitare, sistere gradum.

Blincken.

Splendere, fulgere, nitere, micare, candere, coruscare, rutilare.

blinckende.

Fulgidus, coruscus, nitidus, candidus splendidus.

blincksel.

Candor, fulgor, splendor.

Blind.

Caecus, oculus captus. ger. blind. angl. blynde.

blinde.

sax. sicamb . j. focke. Dolon.

blinde muer.

Paries caecus, Virgil. qui fenestras non habet:murus sine fenestris.

blinde venster. j. masier-gat.

Riscus.

blinden hooft-sweer.

Vertigo: capitis grauedo & rotatio cum tenebris & caligine oculis obuersantibus.

blindheyd.

Caecitas.

blinden, ver-blinden.

Caecare, obcaecare. excaecare, priuare oculis.

blindelick, blindelincks.

Clausis oculis.

blind-hocken.

holl sicamb. Collocare in obscuro stabulo, collocare in tenebris, obseruare: velare oculos.

blind sleycker.

ger. sax. Caecilia, caecula, serpentis genus caeci.

blind spel.

Myinda: puerilis ludus obstructis oculis.

blindselen.

Caecutire, caecultare.

Block.

Truncus, caudex. gal. blocq. an. bloc.

block.

Homo stupidus, ignauus

block lands.

Ager, fossa, aggere aut sepe cluaus, septum, ager septus. q.d. belock/à luycken. i. claudere.

block, stock der gheuanghenen.

Numella, cippus.

block-hout.

bruxel . j. hol-block.

block-huys.

Propugnaculum: arx, turris, moles turrita.

block-werck. j. bol-werck.

block-wijck.

Curia.

block meester. j. wijck-meester.

block-beld.

Statua.

block-sleyper.

Anteambulo.

blocken.

zeland. Truncare, mutilare.

Blocken.

Assiduum esse in studiis, in opere, in ergastulo.

blocker.

Assiduus in studio, immersus studiis.

Bloed.

Sanguis, cruor. bloed-ader. Vena.

bloed-ganck.

Fluxus sanguinis: dysenteria, tormina.

bloed-ghierigh.

Sanguinarius.

bloed-hond.

Canis sagax.

bloed-lauw.

Tepidulus, subtepidus.

bloed-loop.

Profluuium sanguinis, cruenta alui deiectio. bloed-loos. Exsanguis.

bloed-rood.

Sanguineus, rubicundus.

bloed-schande.

Incestus.

bloed-schandigh, bloed-schender.

Incestus, incestuosus.

bloed-rasten.

Suggillare.

bloed-rastinghe.

Suggillatio.

bloed-reysen, bloed-rijsen.

vet. Effundere sanguinem, infligere cruentum vulnus.

bloed-steen.

Haematites.

bloed-suygher.

vetus . j. ecchel. Sanguisuga. angl. bloud sucker.

bloed-suyper.

Exactor sanguinarius: sanguisuga.

bloed-sweer.

Carbunculus.

bloed-veder. j. stoppel-veder.

Perma tenerior, sanguinea: caulis.

bloed-vincke, loof-vincke.

Rubicilla, pyrrhula, frigilla sanguinea: auicula rubra collo, pectore & ventre.

bloed-verwigh.

Sanguineus.

bloed-ver-wante.

Consanguineus.

bloed-vendel.

Cohors prima in acie.

bloed-vinne.

vet. Vlcus.

bloed vriend.

Cognatus, consanguineus.

[pagina 59]
[p. 59]

bloed-waeckel. j. bloed-sweer.

bloed-wortel.

Haemathodes.

bloed-voght, bloed-richter.

sicamb. Latrunculator.

bloed-worst.

Apexabo, botulus.

bloeden.

Sanguinem reddere, sanguinem emittere, sanguinare.

bloeden, bloeyen, bloemen.

Florere.

bloedachtigh.

Subcruentus.

bloedigh.

Cruentus, cruentatus, sanguinolentus, cruore respersus.

bloedighe saecke.

Causa criminalis, capitalis.

bloedsel, bloemsel.

Flos, flores.

Bloeme.

Flos. bloemken. Flosculus.

bloeme.

Vacca maculosa.

bloeme.

vet fland. Antrax, vlceris genus.

bloeme.

Menstruum, fluxus menstrui.

bloem-biese.

Iuncus floridus.

bloem-gaerd.

Viridarium, hortus floribus consitus.

bloem-krans.

Sertum, corolla è floribus.

bloem-potten, bloem-teylen.

Horti imaginarij.

bloeme, bloemen-meel.

Flos, pollen: & Similago, simila.

bloem-koole.

Brassica Pompeiana, Cypria, florida.

bloem-maend.

vetus. Maius.

bloem-werck, fruytagie, vinietten.

Encarpa:implexus florum frondiumve zophoro insculptarum, frondes fructuariae.

bloemaerd, bloem-gaerd.

Viridarium, hortus floribus consitus.

bloemen, bloeyen.

Florere, florescere, frondere, frondescere.

bloemigh.

Floridus, florens.

bloemsel, bloedsel.

Fos, flores, flosculi. & Nucamenta, iuli.

Blont.

Flauus, subflauus, auricomus. vulgò blondus. gal. blond: ital. biondo.

blont, vlasch-verwigh.

Xerampelinus, sunflauus.

Bloode.

Ignauus, timidus, imbellis, ceruinus, formidolosus.

bloodheyd.

Ignauia, formido.

bloodelick.

Ignauè, timidè.

Bloot.

Nudus. & Implumis.

bloot hooft.

Caput nudum, apertum.

bloots hoofts.

Capite nudo, aperto.

bloot sweerd.

Ensis nudus, strictus.

bloot-gat.

Podex nudus. epithetum simiae. Simmeken bloot-gat. Simia cluna. ab attritis clunibus.

bloote.

Pellis ouilla cui lana detonsa est.

blootheyd.

Nuditas.

blootelick.

Nudè.

blooten.

Nudare, denudare.

blooten de vellen.

Decerpere lanam velleribus, nudare vellera lanis.

bloot-wolle.

Lana velleribus decerpta.

blooter.

Vellerum siue lanarum tonsor.

Blose, blosken.

Rubor, purpurissum.

blosen.

Rubescere, irrubere, erubescere genis. ang blus he.

blosende verwe.

Purpurissum, purpureus color.

blosende wanghen.

Purpureae, rubescentes, roseae, rubentes genae.

blosem. j. bloemsel.

Flos, floris.

blosaerd.

Ruber facie.

blosaerd.

Malum sanguineum, rubellum, purpureum.

Blouw. j. blauw.

Blouwe.

vetus Alapa ang. blouvve.

blouwen.

Alapas impingere: batuere & Punire.

blouwen.

holl. Brachia quatere calefaciendi causa.

blouwen het vlasch. j. swingen.

Flagellare, mollire linum: ger. pluvven.

blouwel.

Malleus ligneus planus, malleus lotorius.

Bluyster.

Pustula. angl. blister.

Bluyster, bluysteringe op het brood.

Hecta, hetta, pusula, pustula in panis crusto assurgens. ang. blister.

bluysteren.

Adurere, retorrere.

blusschen, blesschen.

Extinguere.

blusch-pot.

Olla carbonaria: in qua prunae extinguuntur.

Blutse, butse.

Contusio, illisio.

blutsen, butsen.

Quassare, contundere, illidere.

Blutten.

Homo stolidus, obtusus, incautus, inanis.

B O

Bo.

Satur, oppletus, obrutus cibo, potu.

bo.

Talus ab vna tantùm parte punctos habens: vulgò talus caecus.

bo, rouw-kappruyn.

Cucullus lugubris oculos faciemque obstruens.

Bobbel, bobbert.

Iuncus leuis, mariscus.

Bobbel.

Bulla, vesicula aquae superna-

[pagina 60]
[p. 60]

tans. gall. bouillon: angl. buble.

bobbelen.

Bullare, bullire, ebullire.

bobbelinge.

Ebullitio, scatebrae aquarum.

Bocael.

Baucalium, caucalium, vasculum augusti oris. vulgo bocalium gal. bocal: ital. bocale.

Bocht, bucht.

Septum, septa, orum; interseptum, sepimentum clausum.

Bock.

Hircus, hirquus, caper, vir gregis. ger bock gal bouc ital becco.

bock ouer haghe spelen, bocken spelen, bocken setten, bock-horen spelen.

Micare digitis.

bocken-leer bocken leder.

Pellis hoedina, hircina.

bocken leer, bokeler.

Pelta, ancile, parma, cauus orbis, clypeus, scutum, vmbo pelliceus. aegis, clypeus Palladis Amaltheae caprae corio factus. q.d. bocken-leder. j. corium pellis hirci: quod clypei corsüs bestiarum & iumentorum, praecipuè verò haedorum, vestiantur. Scutum quoque ἀπὸ τοὺ σκὺτεος corio siue pelle deriuant Latini: Simili etiam ratione Graeci rhinon pellem vocant & scutum. gal. bouclier: ital. brocchierre: hisp. broquel: angbuckler.

bocken stal.

Hoedile.

bocken-vel.

Hoedina pellis. & Vter.

bocks-harinck, bocks-harinck, buckingh, bocking.

Halex infumata, fumo durata, passa q.d. halex hircina. à foedo nempe odore.

bockingh.

holl . j. buckingh.

bocksken.

Hoedus, hoedilles, hoedulus.

Bockel.

sax. sic . j. boeckel. Bulla.

Bockerael.

Tela cannabina leuigata. gal. bougrain: ital. bucherani.

Bocken.

holl . j. bucken. Inclinare se.

Bockse.

Campestre, bracca.

bocksen, wijde koussen.

Caligae follicantes.

Bod.

vetus . j. ghe-bod.

Bodde. j. botte.

Corbis dossuaria, orca, vas. angl. butte.

boddeker.

sicamb . j. kuyper.

Bode.

sax . j. boede/boeye. Domuncula.

Bode.

Nuncius: & Tabellarius.

bode van macht.

Legatus, orator.

bode dienst bode.

Famulus, seruus: famula, serua. boden dienst-boden. Famuli, famulitium: seruitia, arum.

boden-brood boden-loon.

Euangelium.

bode-schap, bod-schap.

Nuncius, nuncium. & Legatio.

bode-schappen, bod-schappen.

Nuntiare, nuntium adferre.

Bodel.

vetus. sax. sicamb. Apparitor & Carnifex.

Bodem. j. grond.

Fundum. & Fundus, solum. germ bodem: ang botteme.

bodem van t'schip.

Carina.

bodemrije j. boomerije.

Bodsigh land.

holl Palus.

Boech, bocht, boecht van t'schip.

Nauigij latus vtrunque ad proram.

boech-lijne.

Funis bolidis.

boech-seerden boecht-seerden.

Vtrinque inire. & Remulco trahere: remigando trahere nauem grandem è scapha.

boech-spriet.

Antenna anterioris veli.

Boeck.

Liber. boecksken. Libellus.

boeck papiers.

Volumen papyraceum, 25. membranae papyri.

boeck-binder.

Bibliopegus, compaginator, compactor librorum.

boeck-drucker, boeck-printer.

Typographus, librarius.

boeck houder, reken-boeck.

Codex accepti & expensi, tabulae accepti & expensi.

boeck-houder, rekening-schrijuer.

Aerarius scriba, librarius.

boeck-houder, in-blaeser int spel.

Monitor, polsticus admonitor.

boeck-kasse.

Pluteus, armarium librorum, librarium, foruli.

boeck-laeye.

Pluteus, foruli.

boeck-mangher.

vetus. Bibliopola.

boeck-printer. j. boeck-drucker.

Typographus.

boeck-staf boeck-staue.

ger. sax sicamb. Character, litera.

boeck-stauen. j. spellen.

boeck vercooper.

Bibliopola, librarius.

boeck-voerder.

Bibliopola.

boeck-winckel.

Taberna libraria, bibliopolium.

boeck-worm.

Blatta.

Boecke, buecke.

Fagus: & Glans faginea.

boeck weyt.

Fagopyrum, fagotriticum, faginum, frumentum. q.d. bueck-weyt.

boecken boom, buecken-boom.

Fagus. Arbor, inquit Becanus, quae libris materiam suppeditare consueuit q.d. librorum arbor.

[pagina 61]
[p. 61]

boeckel, bockel.

Ansa, fibula. & Bulla, gal. boucle. angl buckle.

Boechel.

holl . j. bult. Gibbus.

boechelen buechelen.

Niti, conarisub onere.

Boede bode. j. boeye.

sax sicamb. Domuncula, casa.

Boedel. j. boel.

holl. Facultates à defuncto relictae./ & Dos.

Boef boeue.

Nebulo, tenebrio.

boef.

Puer, adolescens. ang. boye.

boefken.

Puellus, puerulus.

Boeget, boegiet, boegie.

Bulga, hippopera. gal. bougette: ital. bolgia. hisp. bolsa angl. bovvget.

Boeye, boede.

Tugurium, domuncula, casa, casula. & Promptuarium mercium, horreum, cellarium.

Boeye.

Compes, pedica, vinculum pedis boia apud Plaut.

Boeye.

Anchoralis tabula, anchorae index in superficie aquae natans.

boey ancker-touwe.

Anchoralia, vrgentes, camelus.

boeyssel van t'schip. j. op-boeyssel.

boeyen.

Compedire.

boeyer, karreueel.

Dromas, dromon: genus nauis.

Boel, boedel, inboel.

fris holl Supellex, & Dos. & Bona à defuncto relicta: pars haereditaria, haereditas, facultates.

boel-goed, boel-gaue.

fris holl. Dos.

boel-huys.

fris holl . j. sterf huys. Domus feralis.

Boel, boelken.

Concubinus, concubina: amasius, amasia, glycerium.

boel.

vetus Ancilla, focaria.

boelen.

Amare.

boeler, boelérer.

Procus, amator, amasius: & Scortator, homo venereus.

boeléren.

Amare, operam dare amori, scortari.

boelinne.

vetus. Amica, amasia.

boel-schap, boeleringhe.

Venerea res, venerea voluptas, amor venereus amor.

boel-schap, boel.

Concubinus, concubina.

boel-gheld.

Mulcta pecuniaria concubinatus.

boel-kruyd. j. kruydeken loopt my nae.

boel-vranck.

Philtrum, poculum amatorium.

Boen.

sax. Palatum oris.

Boene, buene.

ger. sax. sicamb. Tabulara.

Boenen

fland. Inquinare colore, aut maculis.

boensel.

fland. Macula, inquinamenta.

Boer.

Agricola, colonus, ruricola, agricultor. dicitur boer. per syncopen pro bouwer. sax. buer. ger baur.

boeren.

vetus fland . j. bouwen. Rurari, rusticari, ruri agere.

boeren huys.

Villa.

boeren kennisse.

Paganalia.

boer-mael.

vet. sax Ius pagi, ius rusticum.

boerachtigh.

Rusticus, agrestis, subrusticus, rusticulus

boerachtigheyd.

Rusticitas.

boerinne.

Rustia, villica.

boersch.

Rusticus, rusticanus, agrestis.

Boerde, iock.

Nugae, iocus, ioci, ioca. gal. bourdes: ang. bourde.

boerdigh.

Nugax, iucundus, facetus.

boerdighlick.

Iocose, ioculariter.

boerden.

Nugari, tricari, iocari. gal. bourder ang. bourden.

Boerdinck.

sax Carabus, genus nauis.

Boesem.

Sinus. ger. busen: ang. bosome.

boesem, slab doeck.

Fascia pituitaria, rica, ricula.

boesem der zee.

Sinus maris.

Boesem-weese.

Posthumus.

Boesen.

Impetuo epulsare.

boesman.

fris . j. biete-bauw.

Boesen.

vet. Basiare, osculari. gal. baiser: ital. basciare: hisp. besare.

boesen het duymken.

Basiare pollicem alterius.

Boest. j. bolster.

Gluma. & Muscarium herbae.

Boete.

Poenitentia.

boet-vaerdigh.

Poenitens.

boet-vaerdigheydt.

Poenitentia.

boete, baete.

Emendatio, correctio: & Remedium: & adiumentum. Boete Becanus naturale adiumentum vocat.

boete, breuck.

Mulcta, multa, poena: & Satisfactio, luitio.

boeten.

Mulctare, multare, multam irrogare. & Piare, expiare.

boeten.

Mulctari, multari: poenas dependere, poenam aut multam subire, luere delictum, redimere.

boeten.

Remedium adhibere, mederi.

boeten den dorst.

Sedare, sistere, leuare sitian.

[pagina 62]
[p. 62]

boeten den lust.

Explere animum voluptate, explere libidinem, satiari.

boeten het vier.

fris. sic. Struere ignem, admouere titiones. gal. bouter.

boeten.

Emendare.

boeten de netten.

holl. Retia reficere, refarcire.

boetsel. j. baete, beteringhe.

Emendatio.

Boetse. j. butse.

Tuber.

Boetse, bootse.

Cauillum, cauillatio, facetiae, ludicrum, res ludicra, gesticulatio, ludibrium.

boetse. j. bootse.

Adumbratio picturae.

boetsen-maecker, boetser.

Atellanus, scenicus, gesticulator, histrio, pantomimus, mimus, ludio.

boetsen, bootsen.

Iocari, gesticulari.

boetseren. j. bootseren.

boetsigh.

Ioculus, facetus, venustus, festiuus.

Boetsen. j. lappen.

ger. sax. sicamb. Interpolare, ornare. angl. bodge, botche.

boetser.

Interpolator. angl. bodger.

Boetsen.

germ. sax. sic . j. snutten.

boetsel. j. snutsel.

Boeue, boef.

Nebulo, nequam, impostor, tenebrio, semissis homo, vatinio vappa, frugiperda: homo improbus: & Homo impurus, impudicus. & Famulus, seruus, fur apud Virgil. & Scortator, adulter. & Histrio, mimus, scurra. vulgo bouinus, buso. ital. bufone.

boeue, boefken.

Puer, ephebus.

boeuen-net.

Transenna, funis extentus: textum è funibus supra foros nauium, supra quod itur. volgò bouenetum: quod nebulones, fures & piratas arceat.

boeuen-stuck.

Scelus, flagitium.

boeuerije.

Nequitia, impostura, stropha, versutia, probrum: & Impudicitia.

boeuerijachtigh, boefsch.

Nequam, flagitiosus, scurrilis, impurus, impudens.

Bof. j. hou.

Celeusma.

Bof, boffe, pof.

vetus. Bucca, buccarum inflatio. &c.

boffen.

Inflare buccas: & Iactare.

boffen.

holl. fris. A contractu resilire: poenitere contractus.

Bogaerd.

rectius boom-gaerd. Pomarium.

Boggher. j. pot-appel.

Boghe, booghe.

Arcus, cornu, à bogen, siue booghen.i. flectere. germ. boghen: ang. bovve.

boghe, welfsel.

Arcus, concameratio, fornix, testudo.

boghe-koker.

Corytus.

boghe-scheut.

Teli iactus.

boghe-maecker.

Arcuarius.

boght-saghe, boghel-saghe.

Serrula arcuara.

boghe-schutter.

Sagittarius, arcitenens.

boghe-wijs.

Arcuatim.

boghe-wijs ghemaeckt.

Arcuatus, curuatus in modum arcus.

boghel, beughel.

Hemicyclus: semicirculus, curuatura semicircularis.

boghel, beughel.

Numella, & Annulus.

boghel, klospoorte.

Annulus, porta, annulus ferreus sphaeristerij.

boghel-bane.

Area, sphaeristerium: locus, in quo globis luditur per annulum adactis.

boghel-saghe. j. boghe-saghe.

boghelen.

Ludere sphaera per anulum.

boghelen. j. booghen.

Arcuare.

boghen. j. booghen.

Arcuare.

Boget. j. boeget.

Bokael. j. bocael.

Boke. j. baecke, beuck.

Bokel.

vet. fland. Vmbo. & Fibula. gal. boucle.

Bokeleer. j. bocken-leer.

Pelta.

Boken. j. booken.

Batuere.

Bokene.

vetus. Phantasma, spectrum.

Bokerael. j. bockerael.

Boket.

Sertum, fasciculus florum. gal. bouquet.

Bol.

Tumidus, turgidus, fungosus, spongiosus, cauernosus, fistulosus, multicauus. & Palustris.

bol-hooft.

Hydrocephalon, caput aqueo humore turgidum.

bol-korstigh brood.

Panis ruptus: cuius crusta à medulla separata est.

Bol, bolle.

Globus, sphaera. gal. boule: ital. balla: hisp. bola: ang. boule.

bol, bolle.

Caput. per metaphoram, à sphaerica figura. bolleken. Capitulum, capitellum.

bol-aersen.

In caput deuolui, clunibus in altum sublatis: praecipitare, praecipitari: inuertere, inuerti, subuerti.

bol, bolleken van loock.

Caput allij, bulbus.

bol.

holl. Panis rotundus.

bol des booms.

fland. Caudex, truncus.

[pagina 63]
[p. 63]

bollen.

Voluere, rotare. hisp. boluer.

bollen.

Voluere globum, iactare, globum.

boller.

vet . j. donder-busse. Balista.

Bol.

Garrulitas, loquacitas.

bollen, klappen.

Fabulari, nugari, effutire.

bollaerd.

Homo futilis, fabulator.

bol-bane, rol-bane.

Spaeristerium.

bol-werck, block-werck.

Propugnaculum, agger, vallus, vallum. vulgò balloartus. gal. bouleuert, boulevvard, bouleuer: ital. bellouardo, baluardo: hisp. baluarto: ang. bulvvarke.

bol-wercken.

Emunire, munire propugnaculo, aggere, vallo, vallare, circumuallare, aggerem iacere.

Bolck, bolgh.

Asellus piscis.

Bolcken.

sax. fris. sicamb. Mugire: rudere.

Bolderen, bulderen.

Blaterare, debacchari, intonare, minari.

bolder-gheesten, bulder-gheesten.

Lemures nocturni, nigri.

Bole, beul.

Carnifex. ital. boia.

Bolghe, bulghe.

sax. fris. Fluctus maris, vnda, procella.

Bolghenschap.

Offensa, culpa.

Bolingh. j. beulingh.

Intestium, Farcimen, botulus, botellus. gal. boudin: ital. budelle: ang boding.

Bolle. j. bol.

Globus.

bolle, bulle, bollen.

Taurus non castratus. ger. bollen: ang. bulle.

bolle-gheld.

Merces pro admissura tauri. & Mulcta pecuniaria illegitimi concubitus, siue concubinatus. quae & boel-gheld dicitur.

Bollinck, bolck.

Asellus piscis.

Bolster.

Peripsema, limatura, ramentum, & Tomentum. & Furfures.

bolster, sloester.

Culleola.

bolster, booste.

Siliqua, gluma, folliculus grani.

bolster.

Stramenta.

bolster.

Culcita, siue culcitta, culcitta stramentitia, culcitralanea, tomentitia. bolster. ang. Ceruical.

bolster, gelijuigh.

Pinguis corpore, habitior. & Bucculentus, malis plenioribus & inflatis.

bolsterken.

Tomix, siue tomice.

bolsteren de not. j. sloesteren.

Bolt. j. bout.

Sagitta capitata.

bolten boom.

sicamb. Sambucus.

Bombammen. j. beyaerden.

Pulsare campanas, tinnire, ital. ribombare.i. resonare.

Bombasijn, boombasijn, boomwolle.

Gossipium, xylum, gossipium linum, xylinum, lana xylina, siue de arbore, aut ligno, βάμβαξ, βαμβάκιον. vulgò bombasium: & bambasium. q.d. boom-sije.i.sericum arboreum, gal. bombasin: ital. bambagia, bambace.

bombasijnen kleed.

Vestis gossipina, xylina, bambacina.

Bomme. j. trommel.

Tympanum.

bomme oft bonde van t'vat.

Operculum vasis, obthuramentum dolij. gal. bondon.

bomme-gat.

Gula siue os dolij.

bommen het vat.

Vas operculare, operculo operire.

bommen.

Resonare: & Tympanum pulsare.

bommele.

fland . j. hommele. Bombilius, fucus.

bommeler, bommel-necker.

Neptunus, daemon aquaticus: larua, lamia, spectrum: manducus.

Bommerije. j. boomerije.

Foenus nauticum.

Bonck.

sax. fris . j. been. Os, ossis.

boncket.

Globulus osseus, sphaerula eburnea.

Bond.

vetus. Vinculum: Ligatura. & Fascis. & Foedus. ger. bund: ang bond.

bondelken.

Fasciculus.

bond-ghenoot.

Foederatus, socius.

bond-brekigh.

Foedifragus.

bonde. j. bomme.

Operculum dolij.

bondel, bundel.

Fascis, sarcina.

bondel.

fland. Spicarum fascis.

bondel-loos.

Non ligatus, solutus vinculis. & Irritus.

bondelen, bundelen.

Colligare.

bonder, bunder.

Iugerum.

bondigh.

Firmus, ligatus, & Ratus.

bondsel.

fland. Cunabula, fasciae.

bondselen.

fland. Fasciare, fasciis ligare.

bond-schoen.

Pero, gallica. & Ocrea.

Bonet.

Pileus, pileum. vulgò bonetum. ger. baret: gall. bonnet: ital. beretta. hisp. bonete: angl. bonnet.

bonet.

Orthiax, appendix quae infimae veli parti adijcitur.

bonet-maecker.

Pileo.

[pagina 64]
[p. 64]

Bonghe, bunge.

sax. fris sicamb . j. bomme. Tympanum.

Bonne, bunne.

ger. sax. sicamb. Coassatio, tabulatum. & Fori nauium.

Bonne.

holl . j. wijck. Vicus, regio vrbis.

bonne-meester.

holl . j. wijck-meester. Vici prefectus. magister regionis in vrbe.

bonne-gheseten.

Vicum vrbis inhabitans.

Bonsinck, bontsinck, buntsinck.

sicam. holl. fris . j. visse Putorius.

Bont.

Varius, maculosus.

bont kleed.

Vestis pellita, pellicea, discolor, maculosa.

bonte mutse.

Pileus pellitus, pelliceus.

bonte kraeye.

Cornix varia, cinerea.

bonten os.

Bo maculosus, varius.

bont-werck.

Pelles variae, maculosae: Babylonicae, diuersorum colorum.

bont-wercker.

Pellio, maculosarum pellium concinnator.

Boocken, boken.

Tudere, pulsare, batuere gal. buquer.

boocken het vlasch.

Demulcere linum malleo: contundere linum.

boock-hamer.

Tudes. & Malleus stuparius.

Booghe. j. boghe.

Arcus.

booghen, bogen, buygen, buegen.

Flectere, curuare, sinuare, pandare, arcuare.

boogh-saem.

Flexilis, flexibilis.

Boom.

Arbor, arbos: boomken . Arbuscula.

boom.

Vectis & Repagulum. & Trabs & Pertica.

boom. j. schip-boom.

Contus.

boom. j. draey-boom.

Repagulum.

boom. j. draegh-boom.

Phalanga.

boom. j. weuers boom.

Iugum.

boombasijn. j. bombasijn, boom-sije, boom-wolle.

Gossipium. q.d. sericum arboreum.

boom-gaerd.

Arbustum, arbustinus locus, arboretum, locus arboribus confitus, amoenitatis vtilitatisque gratia.

boom-gaerd, ooft-gaerd.

Pomarium, locus fructuum gratia consitus.

boom-gans.

Anser arboreus, concha anatifera.

boom-gheld, hauen-geld.

Portorium.

boom-leere. j. schoor-leere.

boom-meester, boom-sluyter.

hol. Portitor, limenarcha.

boom-not.

Iuglans, nux basilica.

boom olie.

ger. sax. sicam . j. olie van olijuen. Oliuum.

boom-planter, boom-setter.

Consitor, plantator.

boom-ruyter.

Elurus siluestris. q.d. eques arborum.

boom-schip boom-kaen.

sax. sic Monoxylon: nauigiolum ex vno ligno.

boom-sluyter. j. boom-meester.

boom-sterck.

Robustus, validus.

boom-swamme.

Panus, tuber, tumor fungosus in arboribus

boom-varen. j. eycken-varen.

Polypodium, filicula.

boom wachs.

vetus. Resina.

boom-wolle.

germ. sax. sicamb. fland . j. boom-basijn. Gossipium, xylon, lana xylina, lana lignea. Vlpian.

boom-worm.

vetus germ. Cantharis: vermis in summitate ramorum fraxini & oliuae nascens.

boom-vrucht.

Pomum.

boomigh ghewas.

Arboreus foetus.

boomighe tanden.

Dentes stupidi q.d. arborei: prouenit enim dentium stupor esu fructuum immaturorum & acerborum.

boomigheyd der tanden.

Stupor dentium, torpor dentium.

boomerije,

rectius bodemrije. Foenus nauticum,, vsura maritima, nautica, traiectitia, reditus ex nauibus sax. bodmerije: à bodem .i. carina nauis.

Boone.

Faba. Remberto Dodonaeo bωna dicitur.

boon-houde.

Siliqua.

boon-lapken.

Hilum.

boon-meel.

Lomentum, farina fabacea.

boon-stroo.

Fabalia, stipulae fabales.

boon-worm.

Midas, vermis fabas exedens.

boonken.

Fabula, fabulum.

boonken.

Crustulum.

boonken.

metaphor. Nanus, pumilio.

boonkens hol-wortel.

Capnos tabacea radice.

Boor, boorer.

Terebra. hisp. barrena.

boorken.

Terebellum.

booren.

Forare, fodere, infodere, perforare, fodicare, foramen facere. gal. forer: ang. bore.

booren met het boor.

Terebrare. hisp. barrenar.

boor-ijser.

Terebra.

Boord.

Margo ora, extremitas.

boord, soom.

Instita, limbus, ora vestis,

[pagina 65]
[p. 65]

fimbria: gal. bord: hispan. borde.

boord oft rand van de schotel.

Crepido lancis aut catini, extremus margo.

boord oft rand van den pot.

Labrum, corona, margo, ora poculi.

boord van t'schip, ouer-loop.

Fori, orum.

boord-vol.

Ad marginem plenus, à summo plenus, coronatus.

boord-vol schencken.

Craterem inducere corona, vina coronare, cereuisiam coronare: ad summum vsque marginem implere poculum, calicem.

boorden.

Praetexere, praesuere fimbrias. gal. border.

boordinghe. j. kruyseringhe.

Limbus, impages. Adr. Jun.

boordueren, boorduer-wercken.

Pingere acu, plumare, variare acu. gal. broder: hisp. bordar: ang. embroder.

boorduerer, boorduer-wercker.

Acupictor, phrygio, plumarius, limbolarius, barbaricarius, segmentarius. gal. bordeur, broddeur: hisp. bordador.

boorduersel, boorduer-werck.

Limbus vestimenti, peniculamentum, fimbria, opus phrygium. gal. bordure. hisp. bordadura.

boordsel.

Limbus, instita.

Booren.

vide boor.

Boos.

Malus, prauus, peruersus, malignus.

boos-vaerdigh.

Ad malum pronus.

boos-wee.

sax. sic. Morbus sonticus, caducus.

boos-wicht.

Scelerosus: telluris inutile pondus, terrae onus: homo prauus & inutilis, terram suo pondere grauans.

boos-willigh.

Maleuolus.

boos heyd.

Malicia, malignitas.

booslick.

Malitiosè, malignè, malè.

Booste, boostele. j. pelle.

Siliqua, folliculus, boiste. gal. cistula.

boosten, boostelen. j. pellen.

Glabere, deglabrare, decorticare.

Boot.

Acacium, nauigium actuarium, scapha, lembus, cymba vulgò bota. sax. both: ang bote, beate.

boot.

vetus . j. tonne. Cadus.

boots-gheselle.

Nauta, nauita, nauiculator: & Remex, socius naualis.

boots-man, boot-vaerder.

Nauta, nauita, nauiculator, nauicularius, epibata, virnauticus: Nauclerus, nauarchus.

Booten.

fland. Malleo contundere, pinsere.

boot-hamer.

fland. Malleus.

Bootse. j. boetse.

Cauillatio.

Bootse. j. beworp.

Adumbratio, delineatio.

Bootséren.

fland. holl . j. be-worpen. Delineare, deformare.

Bor.

holl. Cholera, felliflua passio.

Boragie, bruynagie.

Buglossa. vulgò borago, borrago.

Borat.

Multitia, orum. ital buratto.

Borbelen.

Scaturire, scatere.

Borcke. j. barcke.

Cortex, crusta.

Borckel.

vetus . j. gheere/slippe.

Borcht. j. borght.

Bord.

holl fris. fland . j. berd. Asser, tabula: & Orbis ligneus, orbis mensarius. ang. bourde.

bord-decks, bord-deckse.

flandr . j. looue. Proiectum ligneum: vmbraculum. & bruxell. veur-berd. Appendix tabernaria.

Borde, burde.

Onus, fascis, sarcina, pondus, φορτος ger. burde: ang. burden.

bord-esel.

Burdo, mulus ex equo & asina natus: asinus clitellarius, dossuarius, sarcinarius: Burdo, inquit Conrard. Gesnerus, dictus videtur, απὸ τῶν φορτῶν. i.ab oneribus: nam & Graecè apud quosdam recentiores ὁ φόρτων legitur.

Bordeel.

Ganea, ganeum, prostibulum, lupanar. vulgo bordellum. gal. bordeau: ital. bordello: hisp. burdel ang. brotelhouse.

bordeel-brocker, bordeel-brocke.

Ganeo, scortator.

bordeel-hoere.

Prostibulum, abiectissimum scortum. ang. brothel.

bordeel-houder.

Leno.

bordeel-houdster.

Lena.

Bordelen. j. bortelen.

Aestuare.

Bordene, borde,

holl. Onus.

bordenen.

Onerare.

Bordessche.

fland . j. bord-decks.

Bordueren. j. boordueren.

Boren. j. booren.

Forare.

Boren. j. beuren.

Leuare.

Boren. j. baeren, beren.

Vti.

Borg, borght.

Arx, castrum, castellum. à borghen siue berghen. i. in tutum recipere, seruare: est enim locus editus & munitus ad salutem hominum. vulgò

[pagina 66]
[p. 66]

burgum. Dicitur & vrbs, oppidum, ciuitas, apud veteres tam inferiores quàm superiores Germanos. Graecis πυργος, turris est. gal. bourg: ital. borgo.

borgh-esel. j. bord-esel.

borg-graue.

Burgi comes, arcis comes, vici comes, vicecomes, praefectus arcis, praefectus castri. vulgò burg-grauius, comes castrensis.

borgh-meester, borgher-meester.

Consul tribunus plebis. vulgò burgi magister. q.d arcis, opidi, ciuium plebisque magister, praefectus, & defensor.

borgh-recht, borger-recht.

Ius ciuium, ciuitas.

borgh-saet.

Incola arcis, habitator castri.

borghen, berghen.

Abscondere.

borgh-spel.

Apodirascinda. Pueritia ludus, quo obstructis ei qui in medio sedet oculis, caeteri in latebras sese abdunt mox dato signo, dum ille latentes vestigat, hi ad sedem eius tanquam ad metam recipientes se, praevertere illum satagunt.

borghen, berghen.

In tutum recipere, seruare, dare salutem.

borgher, poorter.

Ciuis, municeps vulgò burgus & burgensis. gal. bourgeois. ang. burges.

borgher-mael.

vet. sax. Ius ciuium.

borgher-meester. j. borgh-meester.

Consul.

borgher-schap. j. borgherije.

borgherije.

Ciuitas: ciuium ius & praeferentia.

borgherlick.

Ciuilis, ciuicus, politicus.

borgerlick recht.

Ius ciuile, municipale.

Borghe.

Fideiussor, sponsor, compromissor, appromissor, vas, praes, author credendi. ger. burg: angl borovve.

borghe blijuen.

Vadari, spondere, fideiubere pro aliquo, praestare, recipere in se alterius promissum, promittere se praestiturum quod alter, pro quo se interponit, tenebatur: se debitorem fideiussoremque constituere: expromittere: dato fideiussore creditorem securum reddere.

borghe stellen.

Vadari, satisdare, cauere/

borgh-man.

Creditor.

borgh-schap.

Vadimonium.

borgh-toght.

Fideiussio, vadimonium, fideiussor.

borghen, vertrouwen.

Credere, credere debitum, dare mutuum.

Borght. j. borgh.

Borlen.

fland. Clamare, vociferare.

Borne.

Fons, puteus: & Aqua fontana, aqua puteana: Born Becano aquae ex ortus siue aqua nascens dicitur, qualis est fontium & puteorum perennes venas habentium.

born-kanne.

Hydria.

born-put.

Puteus.

born-put water.

Aqua putealis, puteana.

bornen.

fris . j. drencken. Aquare.

Bornen.

hol . j. bernen. Ardere.

born-steen.

ger. sax. Succinum, electrum, glessum. q.d. petra ardens. electrum enim accensum taeda more ac nidore ardet.

Bors.

holland . j. bere. Vrsus.

Bors,

germ. sax. sicamb . j. rot. Contubernium, manipulus.

bors-ghesel,

ger. sax. sicamb . j. rot-ghesel. Contubernalis.

bors-meester. j. rot-meester.

Decurio.

Borse.

Crumena, marsupium, vidulus, sacculus, loculus, loculi, mantica, bursa. βυρσα i. corium. gal. bourse: ital. borsa: hisp. bolsa: ang. purse.

borse der koop-lieden.

Basilica, Ianimedium, conuentus mercatorum. vulgo bursa: ab ampla domo, bursae siue crumenae signo insignita Brugis Flandrorum sic primo dicta.

borsen-snijder.

Saccularius, manticularius, zonarius sector, crumeniseca.

Borst.

Pectus, thorax. germ. brust: angl. breast.

borste, mamme.

Mamma, mammilla, vber.

borst-been.

Os pectoris, os sternon.

borst-boghe.

vetus. Antilena.

borst-gheslagh.

Planctus.

borst-ghetuygh.

Antilena.

borst-ghesweer.

Emphyema.

borst-gheweer.

Thorax, pectoralis armatura.

borst-harnas.

Thorax ferreus, siue aeneus, pectorale.

borst-lap.

Pectorale, & Mammillare, strophium, fascia pectoralis.

borst-plate.

Thorax ferreus.

borst-riem.

Antilena.

borst-tepel.

Papilla.

borst-weer, borst-weeringe, schantse.

[pagina 67]
[p. 67]

Lorica castrorum: sepimentum muri: sepimentum militare: propugnaculum: structura in muris, pectus vt lorica muniens.

borstigh.

holl. Asthmaticus, anhelator.

Borstel.

Seta. ger. bursthaar: angl. bristle, brushe.

borstel, kladder.

Peniculus, penicillus. borstelken. Echinus.

borstel-draet.

Cheleuma, canabinum, filum setis praepilatum, filum sutorium.

borstelachtigh.

Setosus, hispidus.

Borsten. j. bersten.

Rumpi, frangi: crepare.

Bortelen.

Tumultuari, aestuare: & Fluctuare, agitari, tumultuare: & Bullire, ebullire.

Bosch.

Silua, nemus, lucus, saltus, vulgò boscum, buscum. gal. bois: ital. bosco: his. bosque: ang. busse. βοσκειν i. pascere.

bosch-besie.

hol . j. kraecke-besie.

bosch-duyue.

Palumbus.

bosch van haer. j. haer-bosch.

bosch van wijn-besien.

vetus. Vua, racemus, botrus.

bosch-goden.

Fauni, satyri, dij siluestres.

bosch-hoeder.

Saltuarius, saltuum custos.

bosch-kolen.

Ligna acapna, carbones acapni: carbones siluatici vulgò dicti, quòd in siluis vrantur & praeparentur.

bosch-man.

Siluicola.

bosch-not.

fland. Nux decumana, praegrandis.

bosch-os.

Bubalus.

bosch-roouer.

Latro, grassator.

bosch-slanghe.

Coluber.

bosch wachter.

Saltuarius.

boschagie.

Arboretum. gal. boscage.

boschachtigh.

Siluester: siluestris.

boscher. j. snoeyer.

Frondator.

Bosele. j. beusele.

Bosemer. j. wssel.

Bosse.

fland . j. busse.

Bosse. j. bokeler.

Vmbo.

Bosse-boom.

Buxus ital. bosso: hisp. box.

Bossen, botsen.

Pulsare, tundere, quassare. ital. bussare.

Boste. j. booste.

Bot.

vide post dictionem Boter.

Bote, boten-schoen.

holl. sicamb. Pero, calceus rusticus è crudo corio. ital. bottes: hisp. botes: ang. & gal. bottes. i. ocreae.

bot-aersen, leersen, bridse slaen.

Xylegogio castigare: ocrea, assere vel rudente ferire nates.

Botel.

Butyrum. ger. butter. ang. butter.

boter-am, boter-ham.

Panis butyratus, panis butyro illitus.

boter-bloeme.

Ranunculus, polyanthemum: herba floribus aureis, quae à vaccis depasta butyri colorem commendare creditur.

boter-brugge.

fris. fland. sic . j. boter-am.

boter-melck.

Lac serosum, lac agitatum, lac secundarium, lac pressum, lac ex quo butyrum confectum est.

boter-schete, boter-schijte, boter-schitte, boter-vliege.

fland . j. pepel.Papilio.

boter-stande, kerne.

Vas in quo lac agitatur, & butyrum cogitur.

boter-tanden.

Dentes primores, incisores tomici, gelasini, ctenes anteriores.

boter-vlaeye.

leod . j. boter-am.

boter-vlieghe.

fland . j. pepel. Papilio.

boter-voghel.

sax . j. boter-vlieghe.

boteren.

Linere siue condire butyro.

boteren, kernen.

Butyrum coagulare, cogere, conficere, lac in butyrum densare, spissare, cogere: lac agitando extundere butyrum.

Bot.

holl. fris. sicamb j. been. Os, ossis.

Bot, bot-visch.

Passer, piscis, rhombus: piscis planus, latus & extensus.

Bot, plomp.

Boeoticus, boeotus, stolidus, stpuidus, hebes, obtusus, rudis. hisp boto.

bot maecken.

Retundere, obtundere, hebetare.

bot-bijle.

Imperitus & obtusus faber lignarius.

bot-muyl.

Homo obtusus, stolidus, obesae naris.

bot oore.

Auris boeotica, auris bataua, auris pinguis. & crassa: homo stolidus & pingui iudicio.

bot-aerd.

Homo obtusus.

botheyd, bottigheyd.

Obtusio, hebetutu, stupiditas.

botterick.

Boeoticus, obtusus homo.

bottelick plompelick.

Obtusè, stolidè.

Bot, botte.

Impulsus, ictus: & Resultus. gal. boutee.

bottelinck.

Subitaneus, subitus, repenti-

[pagina 68]
[p. 68]

nus: & Subitò, repentè, ilicò. it. di botto.

Botte.

Gemma germen, oculus gal. bouton: hisp. boton.

botte.

Papula.

botte.

zeland. Hydrops ac tumor strumosus ouium.

Bottel, buttel.

sicamb. Arbutum, vnedo.

bottel.

sicamb vet . j. cornoelie. Cornum.

bottel-boom.

sicamb. vetus . j. cornoelie-boom. Cornus.

bottel doren.

vetus. Rubus.

Botten.

fland . j. stooten. Trudere. gal. bouter.

botten, wt-botten.

Gemmare, gemmascere, fruticare, pullalare, trudere gemmas, Virgil. Vernare.

botten als een gheswil.

Caput facere. gal. aboutir.

botten, op-botten.

Resultare, resilire. ital buttare: hisp. botar. i. repellere, expulsare.

botten op d'water. j. slingheren.

botten.

Edere, exponere, eiicere, sternere, pellere, propellere, impellere. gal. bouter: ital butare. hisp. botar.

botten.

holl fland . j. bedrieghen. Fallere, imponere.

botten.

Fraudulenter extrudere aleas, componere aleas, taxillos mittere compositos. Lud. Viues.

botter.

Deceptor, impostor, circumscriptor, qui quauis ratione per fraudem priuat & emungit aliquem rebus suis. & Aleator improbus & praeuaricator, aleator famosus, planus, deceptor.

Botse, butse.

Pulsus, concussus.

botsen, butsen.

Pulsare, concutere, pellere, impellere. gal. poulser: ang. pushe.

Botte, butte, bodde, hotte.

Corbis dossuaria, orca, cophinus.

bot-dragher, bod-dragher.

Baiulus corbis dossuariae, cistifer.

bot-dragher, bod-dragher.

louan . j. ruytersche blancke. Dipondius.

Botte, butte.

Dolium, orca, cupa. vulgò butta, germ. butten: ital. botte. hisp. bota. ang. butte.

bottelrije.

Promptuarium, penarium, cella promptuaria, cella penaria, cella vinaria. vulgò botteleria. gal. bouteillerie: ital. boteleria: hisp. boiteleria: ang. botterie, buttry: Bouteille gal. lagena, siue ampulla dicitur.

bottelier.

Promus, condus, praefectus cellae penariae, cellarius, oenophylax. gall. bouteillier: ital. bottigliere. hisp. botiler: ang. butler.

Boude.

Audax, confidens. ital. baldo, baldanzoso: ang. bould.

boudelick.

Audacter.

boudelinck.

Audaculus.

Bouen.

Super, supra, supernè, sursum, desuper. Te boven gaen. Superare, antecellere, praestare, praeire, anteire, excedere, exuperare, praecellere, vincere.

bouen-dorpel.

Hyperthyrum, superliminare, limen superum.

bouen-camer.

Coenaculum.

bouen maeten.

Praeter modum, supra modum, vltra modum, impendio, plus satis.

bouen-koussen. j. broecke.

Foemoralia.

bouen-leder. j. ouer-leder.

bouen-lijst.

Taenia.

bouen-net. j. boeuen-net.

Transenna.

bouen-sanck.

Vox superior in musica. vulgo cantus, discantus, superius, superior: vox qua arcem seu apicem harmoniae obtinet. & in sublimo praecipuè fertur.

bouen-waerts.

Sursum.

bouenste.

Supremus.

Bought. j. boecht.

Bout.

Obex, pessulus, repages, repagulum, clauus teres. ang. bolte.

bout van het schouder blad.

Caput scapulae, summus humerus.

bout van t'been.

Femur, coxa clunis. Hamelen bout. Femur veruecinum. Gansen bout. Femur anserinum.

bout, bout-pijl.

Sagitta capitata, pilum catapultarium, siue catapulticum. ger. boltz: ang. bolte.

bout-gaten, bout-aersen.

Precipitari. & Ire in defectionem, transitionem facere, rebellionem facere, desciscere. sumpta metaphora a sagitta inuersè reuolante.

Bouw, bouwe.

fris. sicamb. holl. Messis: & Aruum: & Agricultura: & Aedificatio. & Agger.

bouwen.

Arare, colere agrum, agricolari, exercere solum, vertere agrum: & Aedificare, struere, architectari.

bouwer.

& per syncopen, boer. Agricola.

bouwer.

Aedificator.

bouwsel.

Agricultura: & Aedificatio, constructio, structura.

[pagina 69]
[p. 69]

bouw-heer. j. bouw-meester.

bouw-maend.

sax. fris. sicam. Augustus.

bouw-man, bouwer.

Colonus.

bouw-meester.

Architectus, architector: & Aedilis, fabricensis.

bouw-valligh.

Ruinosus. & Valetudinarius

bouw vallighen muer.

Parietina, paries vetus & semirutus.

bouwigh.

Sartus tectus.

bouwigh maecken.

Instauare.

Bouwen.

Cyclas, vestis longa, spatiosa.

Boxe. j. bockse.

B R.

Brabbelen.

Confundere, miscere, turbare, & Tricari, nugari, nugas agere. & Rixari, altercari gal. brouiller: angl. braule, bravvle.

brabbeler.

Turbator: & Nugator, & Altercator.

brabbelinghe.

Turba, turbatio, turbamentum, confusio, tricae, nugae, res nugatoriae. & Rixa, iurgium. ang. bravvling.

Brack.

Salsus: aquae marinae saporem quodam modo referens.

brack goed

Merces submersae: salo siue aqua marina corruptae.

brack

sax . j. wrack. Reijculus.

brack.

sax. Cineres mediae probitatis.

bracks-brack.

sax. Cineres vilissimi.

Brack, brack-hond.

Plaudus canis, odorus, sagax; canis venaticus. vulgò bracchus. gal. braque: ital. bracco.

brack-neusigh.

Resimus.

Bradde.

fland. Testiculus.

brad-not.

fland. vvas . j. vuyst-not. Nux decumana.

Bradse, bredse.

fland. Testiculus.

bradse bredse. j. veur broecke.

Braecke.

Fractura, effractura. braecke doen. Vincula carceris rumpere, effringere carcerem.

braecke.

Nausea, vomitus, dissolutio stomachi.

braecke.

fland. Lupatum, lupus, murex, postomis. ang. brake.

braecke.

vet . j. ghebreck. Defectus, carentia.

braecke.

Malleus stuparius. vulgò linifrangibula.

braeck.

Sterilis: semen non accipiens. Ioan. Becan.

braeck ligghen.

Iacere incultum, cessare, requiescere: dicitur propriè de aruis alternis annis cessantibus.

braeck-liggende landt. j. braeck-land.

Veruactum.

braeck-ligghende vrouwe.

Mulier vacans, vacua, vidua.

braeck, braeck-land.

Veruactum, nouale, incultum solum.

braecken.

vetus . j. breken. Frangere, rumpere. ang. breake.

braecken, braeckelen.

Frangere membra laboribus, vigiliis.

braecken, ouer-gheuen.

Vomere, prorumpere in vomitum.

braecken den acker.

Proscindere agrum, arare, terram moliri, nouare agrum, repastinare, aratris & ligonibus arua frangere.

braecken het vlasch.

Comminuere linum.

braecker. j. braeck-land.

Nouale.

braeck-land, braeck acker.

Nouale, noualis ager, veruactum, requietus ager, aruum quod sterile iacet, ager quiescens, requiescens: solum incultum.

braeck-maend.

Iunius mensis. quo agri repastinautur, aruaque & vincta aratris & ligonibus passim franguntur.

braeckemaer.

Ensis falcatus. gal. braquemar.

braeck-raepe.

Rapum maius.

braeck-voghel.

Arquata, numenius, ortygometra, phaeopus: aues diuersae sic dictae teutonicè quòd in noualibus & quiescentibus agris morari soleant: siue quòd quaedam illarum Iunio mense aduentent.

Braed. j. ghebraed.

braeden, braeyen.

Assare, torrere flammis.

braeder, braederij-houder.

Popinarius, cupedinarius.

braederije.

Popina, thermopolium, popina sellariola.

braed-haerinck.

Halex macerata.

braed-ijser.

Crateuterium: ferrum in quo veru vertitur.

braed-panne.

Sartago, frixorium, patella pinguiaria.

braed-sout.

zeland. Sal torridus qui exigua infusa aqua marina, diutiùs torretur atque aduritur sal splendidus, lucidus.

braed-spit.

Veru.

braed-vercken.

Porcellus, porculus, ne-

[pagina 70]
[p. 70]

frens: & Porcellus Troianus, fartilis.

Braede.

sicamb. Pulpa petasonis, pulpamentum. germ. brate.

Braede, braeye, kuyte des beens.

Sura, gastrocnemium, venter cruris.

Braed-worst. j. met-worst.

Lucanica.

Braeme, breme.

Rubus, sentis, vepres, morus vaticana.

braeme.

sax. sicamb . j. bremme. Asilus, tabanus.

braem-besie.

Morum rubi, morum sentis, vaccinium.

Braessem.

Cyprinus latus. vulgò prasemus.

Braeuwe. j. brauwe.

Braeuwen. j. kallefaten.

Braggaerd.

Homo bullatus, elegans. gal braggard.

bragghéren.

Lenocinüs superbire. & Speciose ingredi, superbè incedere, ostentare se. ger. branghen: angl. bragge.

Brancke.

fland . j. rancke. gal branche: ang. braunche.

Brand.

Incendium, vstio, adustio, inflammatio.

brand.

Toris: & Titio. gal. brandon.

brand.

Vredo, fungus, clauus, patella: arberum morbus è solis exustione: & Robigo, rubigo, vredo, carbunculus, vstilago: visitum frumenti, auenae & tritici, cùm spicae quodam modo aduruntur.

brand-braessem.

Melanurus.

brand-brief.

Literae incendiariae, litterae indictionis incendij.

brand-deure.

Ianua incendiaria: ianua in tabulatis per quam incendij & necessitatis tempore supellex demittitur.

brand-eemer.

Situla incendiaria, hama.

brand-gans.

holl. Anser anthracino pectore, alis piceis, extremis candens.

brand-haeck.

Hama, harpago.

brand-hert.

Tragelaphus: ceruus villis nigricantibus: sic dictus germ. à semiusti ligni colore.

brand-ijser.

Cauterium, ferrum quo notae inuruntur: & membra morbida aduruntur.

brand ijser, wend-ijser.

Crateuterium.

brand-ijser.

Fulcrum focarium, dalopus; odis: instrumentum ferreum quod in foco ligna sustinet.

brand-klocke.

Tintinnabulum incendiarium.

brand-lactouwe. j. hoef-blaederen.

Tussilago, populago. vulgo vngula caballi: herba cuius folia ex melle trita sacro igni & omnibus inflammationibus illitu medentur.

brand-leeder.

Scalae incendiariae.

brand-mael.

Stigma.

brand-meese.

Parus ater, carbonarius.

brand-meester.

Praefectus incendiis extinguendis.

brand-merck.

Stigma.

brand-nieuw. j. vier-nieuw.

brand-offer.

holocaustum.

brand-ouen.

Fornax.

brand-poppe. j. poppe.

Malleolus.

brand-roede.

fris sicamb fland. louan j. brand-ijser. Fulcrum, focarium. vulgò alarium.

brand-roouen. j. brand-schatten.

brand-roouer. j. brand-schatter.

brand-schappen.

Incendia moliri.

brand-schapper.

Incendiarius.

brand-schatten.

Exactionem incendiariam extorquere, cogere ad conflagrationis redemptionem: & Redimere incendium violentorum.

brand-schatter.

Incendiarius.

brand-schattinghe.

Exactio incendiariae. & Redemptio incendiaria.

brand-sieckte.

Febris ardens.

brand-siluer. j. ghe-brandt siluer.

Argentum excoctum.

brand-slange.

Vipera, vipera atra. Horat.

brand-spieghel.

Speculum vrens, speculum metallicum.

brand-spuyte.

Sipho incendiarius.

brand-stichten.

Incendium violentum facere, incendia moli, tectis facem. sabdere, ignem inferre.

brand-stichter.

Incendiarius, clandestinus incendiarius.

brand-stocke.

Fax: & Torris.

brand storm-wind.

Praester.

brand-teecken.

Stigma, victurum in cute punctum, nota publica, nota inusta.

brand-teecken van de peerden.

Trisippium.

brand-teecken.

Stigmate inurere, notam inurere, notis compungere.

brand-voghel.

Larus niger, fulica, & Ibis.

brand-vosch.

Vulpes nigricans.

brand-wijn, brandende wijn.

Aqua

[pagina 71]
[p. 71]

ardens, aqua vitae, vinum igne liquatum, vinum ardens, cauticum, liquor stillatitius ex vino dicitur brand-wijn: & brandende wijn. i. ardens, quia facilè ardet flammamque. concipit.

brandeler, brander.

fland . j. brand-ijser. Fulcrum focarium.

branden, bernen.

Vrere, adurere, perurere, deurere: & Vri, comburi. & Ardere, exardere, inardere, flagrare, deflagrare, conflagrare.

brander. j. brandeler.

Fulcrum focarium.

brandende hitte.

Causus, febris ardens.

brandigh.

Flagrans, vrens.

Brandereel.

Aclis, tragula: glans reuocabilis: plumbum in glandis modum formatum, quod loro alligatum in hostem torquere & ad se retrahere solent antiqui, telum reciprocum librillum, brandir. gal. i. librare.

Brase.

fland. Pruna, carbo ignitus. gal. brase, brasier: ital. bragia: hisp. brasa. βρασειν. i. feruere.

Bras.

Mixtio, commixtio, confusio, commixtum chaos: & Condîtus, conditura, compositio. & Comessatio, epulatio.

brassen.

Miscere, commiscere, permiscere, confundere, turbare. gal. brasser.

brassen ende brouwen.

Confundere & miscere, commiscere aquas frugibus, coquere ceruisiam.

Brassen.

Epulari, pergraeari, helluari, popinari, bacchari, comessari.

bras-daghen.

Bacchanalia.

bras-penninck.

Treffis, nummus tribus assibus aestimatus. vulgò brasdenarius. q.d. nummus epularis. solet enim esse commune conuiuij symbolum siue pretium: sicut placito Caroli V. Imp. anno 1544. j. Iunij statutum est militi pretium mensa in diuersorijs ciuitatum vnus brasdenarius, hoc est, duo grossi cum medio fland. ruri autem & in pagis stuferus, id est, grossi duo: excepto potus pretio.

brasser.

Barathro, lurco, edo, manduco, helluo, popino, commessator, epulo.

brasserije.

Epulatio, popinatio, helluatio.

Brauwe, braue.

Comptus, bellus, ornatus. gal. braue.

brauwe.

Ora, extremus ambitus. & Limbus pelliceus, ora pellicea vestis, ora è pelle lanata.

brauwe.

Area in hortis.

brauwe, brouwe.

Cilium. & Supercilium

brauwe.

vet sicamb . j. braede. Sura.

brauwen.

Ornare, comere.

brauwen. j. kalfaten.

Commissuras nauium ferruminare musci coma.

Bred.

ger. sax. sicamb . j. berd. Asser.

Bred, brade.

sax. sicamb . j. ghe-braed.

Bredse. j. bradse.

Coleus, testiculus.

Breds riecken.

Olere hircum.

Breed, breyd.

Latus, laxus, largus, amplus.

breed-bijle.

holl Ascia.

breeden raed.

Generale concilium ciuitatis vniuersum populum repraesentans, publicum concilium: senatus praetorianus, consilium praetorianum, aulicum, publicum.

breed-borstigh.

Pectorosus.

breed-voet.

Pansa. latipes, palmipes, solidipes.

breedde, breydde.

Latitudo.

breeden. j. breyden.

Dilatare.

Breemstigh.

fland. Luxuriosus, ardens in Venerem, Veneri deditus.

Breghe, breghen.

sax. sicamb. Cerebrum.

Breyd. j. breed.

Latus.

Breydel.

Habena, retinaculum, frenum: capistrum: à breyden. quòd in reticuli modum contexi soleat. gal. bride: ital briglia. angl. bridle.

breydelen.

Frenare, restenare, infrenare. gall. brider. angl. bridle.

Breyden.

Dilatare, amplificare, extendere.

breyden.

Nectere telam, contexere rete, vittam, &c.

breyd-naet.

Sutura nexilis, reticulata.

Breyne, brijne.

holl. Cerebrum.

Breke.

Fractura, infractio, ruptura.

breke, bresse.

Labefactatio muri.

breke.

vetus . j. ghebreck. Egestas.

Breken.

Frangere, rumpere, quassare, diffringere, destruere.

breken in huys by nachte.

Nocte irruere in aedes.

breken de wet.

Infringere legem.

breken de riemen.

Detergere remos, defringere remos, in concursu nauium, remos comminuere.

breken den sanck.

vulgò Colorare, diminuere.

breken.

vet . j. ghe-breken. Deficere.

[pagina 72]
[p. 72]

brek-ijser.

Aries ferreus, vectis.

brek-spel.

Interruptor vel interpellator lusus.

brek-steen. j. stop-steen.

brekelick.

Fragilis.

Brem.

Genista: & Spartum.

Breme. j. braeme.

Rubus. & Pastomis.

Breme, bremel.

vetus. Fimbria, instita, limbus.

Bremme, bremse.

Oestrum, asilus, tabanus. & Repugalum posticum catastae.

Bremmen.

Sonitum edere. βρεμειν.

bremmen.

Hinnire, rugire: & Mugire. hisp. bramar.

Bremen.

vet. Ardere desiderio. it. bramare.

bremstigh.

Ardens desiderio.

Bremse.

sicamb. bremme. Oestrum.

bremse, bremer.

ger. sax. sicam Pastomis.

Bren.

cimbr. Galea exploratoria, cornuta, cristata. Adr. Iun.

Brenghen.

Ferre, adferre, deferre, proferre, apportare.

brenghen eenen dronck.

Propinare, praebibere.

Bresse.

holl. Antiae, caprone, anteuentuli.

Bresse, bresche

Labefactatio muri, ruina muri. gal. breche.

Brete, brette.

sicamb . j. britte. Frustum siue pars cespitis.

Breuck. j. broke.

Breuselen. j. brijselen.

Bricke, brijcke.

fland. Later, laterculus. gal. brique.

bricke.

sax. sicamb. Orbis, orbiculus. j. schijue & talioore.

Bridse. j. bredse, bradse.

Coleus.

brudse slaen. j. pan aersen.

Bridsel.

sicamb . j. brijselinck.

Brieden.

vetus . j. brouwen.

Brief.

Literae, tabellae, scheda, epistola, epistolium. sax. breue: ital. breue. vulgò breue, breuis. Breue (inquit Vitus Amerpachius in suis Annotationibus in Constitutiones Caroli Magni) quo vocabulo adhuc vtuntur Pontifices Romani, puto Germanicum esse, ac significare literas.

brief ende seghel.

Instrumentum, monumentum scripturarum.

brief-draegher.

Grammatophorus, tabellarius.

brief-kamer.

Grammatophylacium.

brieuen.

Literis siue epistolis significare, denuntiare.

Brieschen.

Rugire: & Hinnire.

Brij.

Puls, pulmentum.

Brijcke.

fland . j. bricke. Later.

Brijn.

fland . j. pekel. Muria. ang bryne.

Brijne.

holl. fris. breyne. Cerebrum.

Brijsel, brijselken.

Mica.

brijsen, brijselen.

Friare, conterere, obterere, in micas frangere, confringere, comminuere, in minimas partes confringere. gal briser: angl. bruse.

brijselingh.

sicamb . j. kraeckelinck. Spira

brijselinghen. j. morselinghen.

Bril.

Specillum, ocularium specillum, perspicillum, conspicillum: oculi vitrei.

bril.

Clauicula, κλειδιον: ossiculum circa pectus, à specilli similitudine dictum.

bril.

Sedes latrinae perforata: foramen sellae familiaris.

brillen verkoopen.

adag. Facere fucum, dare verba, farcire centones.

bril-huysken.

Theca ocularia.

bril-maecker.

Faber ocularius.

brillen.

Admouere specilla oculis.

brillen iemanden. j. breydelen.

Comprimere, refrenare aliquem. vulgò brigliare. Briglia, ital.. i. habena, frenum.

Brinssen.

holl . j. brieschen. Hinnire.

Britte, brutte.

holl. sicamb. Cespes, frustum cespitis.

Brobuse, brobuxe.

sicamb. Buteo.

Brocke.

Bolus, buccella, frustulum, frustum esculentum, mica.

brocken. j. brijselen.

Interere.

brocke, krop-aes.

Turunda, offa.

brocke.

fland. Bolus venenatus, venenum.

Brodde.

vetus. Foedus, indecorus, turpis. & Sordes, turpitudo.

brodden.

Resarcire, interpolare, sarcinare res veteres & obsoletas. & Ineptè operari.

brodder.

Interpolator.

brodder, broddeler.

Ineptus operator.

broddier.

Podex turpis, anus stercore foedatus.

Broeck.

Palus.

broeck-land.

Palus.

broeckachtigh.

Palustris.

Broecke.

Bracha, brachae: campestre, subligar, subligaculum, foemoralia, foeminalia, perizoma. ital. braca, braga: hisp. bragas: ang. breache.

[pagina 73]
[p. 73]

broeckilie.

Subligar, subligaculum.

broeckman.

Brachatus, bracha indutus.

broeck-snijder. j. steen-snijder.

Broeden, brueden.

Fouere: & Incubare ouis vel pullis, sedere in ouis, oua fouere, refouere, nidulari. ang. broude.

broed-ey.

Ouum vrinum, cynosurum, generationi ineptum.

broed-hinne.

Gallina matrix, gallina incubans, gallina oua & pullos fouens.

broed-ganse.

Anser oua fouens.

broedinghe.

Incubatio, incubatus, fotio, fotus, fomentum, pullatio.

broedsel.

Pullatio, pullities, genimen, genitura, foetura. & Pullus.

Broeder.

Frater, germanus, frater germanus. ger. bruder: angl. brother.

broeders kinderen.

Patrueles.

broeders sone.

Nepos.

broeders wijf.

Fratria.

broederken.

Fraterculus.

broederlick.

Fraternus.

broederlicken.

Fraternè, germanè.

broederschap.

Fraternitas, germanitas: & Collegium, phratria, coetus fratrum, sodalitium sacrum vulgò confraternitas.

Broeye. j. brue.

Ius, iusculum.

Broeyen.

holl fris . j. schouden. Calida perfundere: feruente aqua aspergere.

broeyen een vercken. j. schouden.

Broem, brom.

fland . i. brem. Genista.

Broem.

Spuma, sordes seu strigmenta rerum decoctarum.

broemen.

Despumare.

broemen.

Parasitari. broemer. Parasitus.

broemsel, broem.

Spuma.

Broesen.

Tempestuosum ventum flare, furentem ventum spirare.

Broke, bruyck, breuck.

Consuetudo, vsus. Koren ende broken. Leges & consuetudines. à bruycken/vti, frui.

broke, breucke.

Fractura, ruptio, à breken. frangere.

broke, breucke.

flandr. sicamb. . j. ghescheurtheyd. Hernia.

broke, breucke, boete.

Mulcta, multa, poena pecuniaria, pecunia multatitia: & Peccatum, culpa. Broke betaelen. Culpam redimere.

brok-gheld.

Pecunia mulctatitia.

broke, broocke.

Curuatura.

broke, broocke, breucke.

Bulla, torques, monile, ornamentum colli, quale gestant equites Ordinis: à breucken/broken siue broocken. Pandare, incuruare. ang. brouche.

brokel.

vetus. Friabilis, fragilis. ang. broukle, brikle.

broken, breucken.

Frangere legem, infringere ius, perfringere legem, committere multam.

broken, broocken.

Incuruare, pandare, flectere.

brokigh, brokel.

Fragilis, friabilis.

brokigh.

Delinquens, legem infringens, multam committens.

brok-saem.

Lentus, flexilis.

Brom,

flan . j. brem. Genista. ang. brome.

Brom. j. broem.

Spuma.

Broncken. j. proncken.

Broocken. j. broken.

Incuruare.

Brood.

Panis. βρωτὺς. j. cibus. germ. brot. ang. bread.

brood. j. koeck van metael.

Pastillus.

brood backen.

Pinsere, coquere panem.

brood-backer.

Pistor.

brood bidden.

Mendicare.

brood-droncken.

Proteruus, petulans, lasciuus, arrogans. fortuna dulci ebrius, elatus rebus secundis.

brood-dronckenschap.

Proteruia, petulantia, lasciuia, arrogantia, insolentia, panis saturitas, licentia morum rebus secundis, panaria ebrietas.

brood-kiste, brood-spinde.

Mactra.

brood-koren.

Frumentum.

brood-korf.

Canistrum, panarium, panariolum, corbis, sporta, qualus.

brood-loos.

Carens pane.

brood-loose konste.

Ars, sterilis, ars nihil ad farinam faciens.

brood-mes.

Culter escarius.

brood-taillioore. j. aelmisse.

Panicia mensa, solum cereale.

brood-winner.

Operarius.

broodlinck.

vet. Domesticus, conuictor.

Broosch, breusch.

Fragilis: & Debilis fluxus, caducus: & Praeceps, ferox.

broosche plaetse.

Locus praeruptus, abruptus: abruptum.

brooschelick.

Fragiliter & Debiliter.

broscheyd.

Fragilitas.

Brootse.

fland. Bipalium, pastinum.

Broseken, brosken.

Cothurnus, soccus, ocrea. gal. brodequin: ital. borzachino: hisp. bolzequin.

[pagina 74]
[p. 74]

Broselen, breuselen. j. brijselen.

In minimas micas frangere.

Broseme.

vet. ger. sax. sic . j. brocke.

brosemen. j. brocken.

Brouwe. j. brauwe.

Cilium, supercilium, palpebra. germ. bravve: angl. brovve.

Brouwieren.

Speculari, contemplari.

Brouwen, brassen, menghen.

Miscere, confundere.

brouwen.

Coquere ceruisiam. angl. breuvve.

brouwen iet quaeds.

Coquere malum, dolum, bellum. Liu. i.parare & moliri clanculum, conflare occultè.

brouwer.

Ceruisiarius, ceruisiae coctor, zythepsa.

brouw-huys.

Officina ceruisiaria.

brouw-ketel.

Cortina ceruisiaria.

brouwerije.

Officina ceruisiaria.

brouwssel.

Ceruisiae coctura.

Bruwe, bruwet, broeyt.

Ius, iusculum, liquamen, sorbitio. vulgo brodium. ger. brue: sax brue: gal. bruet, brouet: ital. broetto, brodo, broedetto: angl. broth:

Brueden. j. broeden.

Brugghe.

Pons. ger. bruck: angl bridge.

brugghe.

fland. holl. sic. fris . j. boter-am.

brug-stock.

fland . j. vondele. Ponticulus, planca pontis.

brugghesken.

Ponticulus.

brugghesken van de luyte. j. luyten-brugghesken.

Magas.

bruyck, ghebruyck.

Consuetudo, mos.

bruyck-baer.

Vtilis, vtibilis, vsui aptus.

bruycken, ghebruycken.

Vti, frui.

Bruyd.

Sponsa, nympha, virgo desponsa, noua nupta. germ. braut: sax. brut: ang. bride.

bruyd-gom, bruydegom.

Sponsus, nymphus. q.d. sponsae custos. ger. brautgam, breutgam: sax. brudegam: angl. bridegrome: brutigomo dicitur antiquissimo scriptori Germanico, Otfrido, monacho S. Galli.

bruyd-gaue.

Parapherna.

bruyd-loft.

Nuptiae. à lofte siue gelofte. i. promissio: sicut sponsalia à spondendo.

bruyd-loft.

Conuiuium nuptiale.

bruyd-loft houden.

Facere nuptias, exhibere conuiuium nuptiale.

bruyd-loft-lied.

Epithalamium, hymenaeus.

bruyd-loft-toght.

Antipherna.

bruyd-leyder.

Paranymphus, ductor sponsae.

bruyd-leydster.

Pronuba, comes sponsae.

bruyd-schat.

Dos.

bruyd-stuck.

Sponsale munus.

Bruyd.

holland. Colluuio, colluuies: colluuies ex vasis quae porcis datur: & Stercora liquida. ital. brodo, brodetto.

bruyd-leyder.

hol . j. bern-steker. Coprophorus.

Bruyn.

Fuscus, aquilus, subniger, nigricans, vulgo brunus. gal. brun: ital. bruno: hisp. bruno: sax bruyne: ang. bravvn.

Bruyne,

sax. Angina, synanche.

bruyne.

Erisypelas cerebri, quibusdam: oris vitium, cum linguae tumore, exasperatione, siccitate & nigredine: unde & nomen teutonicè habet, vulgò brunella: quo nomine & herba vocatur qua huic morbo medetur.

bruyn brood.

Panis ater, acetosus, cibarius, secundarius.

bruyn-heylige.

Mentha vulgata. vulgo fusca sacra.

bruyn-rood.

Puniceus, spadiceus, badius, balius.

bruyn-visch.

Tursio, tyrsio, phocaena.

bruynagie. j.boragie.

Borago.

bruynachtigh.

Subaquilus subfuscus.

bruynelle, bruynken.

Fusca, nigella.

bruynelle.

Brunella, siue prunella herba: consolidae species.

bruynéren.

Infuscare, offuscare: polire, expolire metalla. gal brunir: ital. imbrunire.

bruyneersel.

Politura.

bruynet.

Subaquilus. gal. brunet: ital. brunetto.

bruynette.

Fusca, nigella, subnigra.

bruynetteken, bruynet-bloemken.

Eranthemum, flos Adonis.

Bruys.

holl . j. schuym. Spuma.

bruysen.

holl . j. schuymen. Spumare.

bruysen.

sax. sicamb. Fremere, rugire, strepere.

Bruystigh. j. brunstigh.

Brullen.

Mugire, boare, rudere.

Brummelen, brummen.

sax. sicamb. Rugire, mugire.

Brumse, bremse.

Oestrum.

Brumsen. j. biesen, bijsen.

Brunstigh.

sax. sic . j. brunstigh.

[pagina 75]
[p. 75]

Brunst.

germ sax. sic. Ardor, feruor, & Subatio, catulitio.

brunstigh.

germ. sax. Ardens, feruens. & Lasciuus.

Brunstigh zijn.

Ardere in Venerem, subare, catulire.

Bruntsen.

ger sax . j. pissen.

Brustigh. j. brunstigh.

Bruwe. j. brue.

B V

Buchelen. j. boechelen.

Bucht, bocht.

Septum, septa, orum: & Aruum conclusum. & Stabulum.

Buck.

fland . j. bock.

bucking. j. bocks-horinck.

Bucken.

Pandare, curuare, incuruare.

Buecke, bueck-not.

Glans fagea, siue faginea. ger buch: ang beche.

buecke-boom.

Fagus.

bueck-weyt. j. boeck-weyt.

Fagopyrum, fagotriticum.

Bueghel. j. boghel.

Buelinck. j. bolinck.

Buene, boene.

sax. sicamb. Tabulata, contignatio.

Buer.

sax. sicamb. Casa, tugurium. & Appendix domus, aedificium alteri adiunctum hinc ouen-buer.

Buer.

fris holl . j. ghebuer. Vicinus.

buer-lieden.

holl Vicini.

buer-man.

holl. Vicinus, accola.

buer-wijf.

holl. Vicina.

Buer.

sax . j. boer. Rusticus.

buer-vrouwe.

sax Rustica.

Buet, buyt.

Spolium, exuuiae: & Manubiae. vulgò butinum. gal. butin: ital. butino: hisp. botin.

buet-gheld.

Manubiae, pecunia manubialis, praedacea.

buet-penninck.

Pecunia praedacea, manubialis. & Arrha militaris.

bueten, buyten.

Praedari, praedam facere. gal butiner.

bueten, manghelen.

Permutare, commutare.

bueter.

Praedo. vrij-bueter. Praemiator.

Buffel.

Bubalus, bos siluestris. gal. bufle: ital bufalo: his. bufalo: ang. buffe.

buffelsch.

Bubalinus.

Buffet.

Abacus, repositorium: & Vasarium, argyrotheca. vulgò buffetum. gal. buffet: ital. buffetto.

Buyck.

Venter, aluus: & Vterus.

buyck der bien. j. bie-buyck.

buyck van de kercke. j. beuck.

buyck-dienaer.

Parasitus.

buyck-herdigheyd.

Tenasmus.

buyck-loop.

Diarrhoea, alui profluuium.

buyck-loopigh.

Foriolus.

buyck-pijne.

Dolor ventris: verminatio, vermina: tormina alui, intestinorum circa vmbilicum torsio. & Cholera, felliflua passio.

buyck-sieck, buyck-sichtigh.

Aeger ventre, aluinus, lientericus.

buyck-siecke oft buycksichtige peyre.

fland . j. platte. Pirum fracidum.

buyck-sieckte. j. buyck-pijne.

buyck-spaerigh.

Fraudans genium.

buyck-vast woonen.

Fixam sedem tenere, domicilium habere fixum & stabile

buyck-vet.

Abdomen.

buyck-wee. j. buyck-pijne.

buyck-worm.

Lumbricus: colubra caeca: vermis aluum humanam infestans.

buyckachtigh, buyckigh.

Ventricosus, ventriosus, ventrosus.

Buycken.

Lintea lixiuio purgare siue lauare.

buyckster.

Lotrix.

buycksel.

Lixiuium: lauatio lixiuio. gal. buee: ital. boccata.

Buyde. j. buye.

Buydel.

Bulga, crumena, sacculus.

buydel, buydel-sack.

Cribrum, pollinarium, cribrum farinarium, subcerniculum. gal. bluteau: ang. bultre.

buydel-draegher.

Saccarius, baiulus, gerulus, dossuarius.

buydelen.

Cribro incernere vel subcernere.

buydel-troch.

Arca pollinaria.

Buye, buyde.

Nymbus, tempestas, horrida tempestas, procella, turbo.

buye, buyde.

fris holl . j. pest-kole. Anthrax, carbunculus pestilens.

buyachtigh, oft buyigh weder.

Inconstans & improuisa procella.

Buyghen. j. booghen.

Flectere.

Buyle.

Tuber, tuberculum, tumor rotundus. ger. buhel: ang. byle.

buyle.

ger. Pestis, pestilentia.

buylen. j. puylen.

Extuberare.

Buylen. j. buydelen.

Cribro incernere.

Buys.

Ebrius, potus.

Buys, buysken.

holl. Amicus, sodalis.

[pagina 76]
[p. 76]

Buys, gherneytken.

holl. Sagum, sagulum.

Buyse.

Canalis, tubus, fistula, sipho. gal. buisino: ital buso foramen dicitur.

buyse.

Amphitheton: poculum vtrinque ansatum, quod ob magnitudinem ambabus tollitur ac reponitur manibus: id Hollandi nauta vocant busam, inquit Eras. in Adag. Ex Amphitheto bibisti.

buyse kraene.

Sipho.

buysken.

Canaliculus, tubulus, fistula.

buysen.

Cothonissare, largiter potare, bibere ex amphitheto: poculis indulgere, confertim ingere potum, à βύζεν. i. cumulatè, confertim, inquit Ad. Iun.

Buysaerd, busaerd, bus-hard, buysinck.

Buteo: accipitris genus. vulgò busharda gal. busard: angl busharde.

Buyse.

Nauis piscatoria: nauigium rotundum, aluo panda, obtusa prora, qua haleces capiuntur. vulgò busa. gal. buse.

Buystel. j. booste, boostel.

Siliquae.

Buystinck, vuystinck.

Pyrum volemum, quod volam manus implet. sementinum, musteum.

Buysschen.

fland. Pulsare, tundere.

Buyt. j. buet.

Praeda, spolium.

buyten. j. bueten.

Praedari.

Buyten.

Extra, foras, foris. Van buyten leeren . Ediscere memoriter. Van buyten segghen. Memoriter dicere, siue recitare.

buyten-deure.

Fores.

buyten lander. j. wt-lander.

buyten landsch.

Extraneus, peregrinus.

buyten-saet.

vet. Peregrinus, extraneus.

buyten-man.

Hospes, aduena, peregrinus, exterus, extrarius, extraneus, externus.

buyten-tier, buyter-tier.

fland. Immodestus, inconueniens, indecens, petulans. & Immodestè. indecenter, petulanter, praeter modum & rationem.

buyten-waerts.

Foras.

buytenije, buyten-stadt.

Suburbia, orum: territorium.

Bulcke.

vetus. Thorax.

Bulcken.

Inclinare se.

Bulckt. j. bulte.

Culcita stramentitia.

Bulderen. j. bolderen.

Bulghe. j. bolghe.

Fluctus.

Bulget. j. boeget.

Bulga.

Bulle. j. bolle.

Taurus non castratus. ang. bull.

Bulle-man.

holl . j. bietebaw.

Bulle.

Diploma: literae principum. vulgò bulla. gal. bulle: ital. bolla: hisp. bolla, bula. Bullae autem sunt literae Pontificiae plumbeo signo notatae, Pontificum decreta continentes. dicta à βουλη. i. consilium, &c. Polid. Virgil.

bullet. j. billet.

Inscriptum.

Bulsen.

Pulsare. & Tussire.

Bulster. j. bolster.

Bult.

Gibbus. & Tuber. & Bubo, panus inguinis.

bulte.

Culcita stramentitia: & holl Segestria: pelles nauticae, quibus indormiunt.

bult-kussenken.

Analectis.

bultachtigh.

Gibbosus, gibber.

bultenaer.

Gibbosus.

Bund. j. bond, band.

Bundel. j. bondel.

Sarcina.

Bundel. j. bondsel.

Cunabula.

Bundel. j. bonder.

Iugerum.

Bunghe. j. bonghe.

Tympanum.

Buntsinck. j. bontsinck.

Burlen. j. brullen.

Burn. j. born.

Fons.

Busse.

Pyxis. Busken. Pyxidicula. ger. buchs: gal. boite: ang boxe.

busse, laet-busse.

Cucurbitula.

busse. j. buyse.

Fistula.

busse, stadt-wapen.

Spinther, monile quod in humeris tabellarij & caduceatores ferunt.

busse, bosse.

Vmbo, media clypei pars eminentior. gal. bosse.

busse.

Bulla, ornamentum rotundum & concauum ex auro, argento aut aere, quod equi cingulo, ephippio & pectoralia additur.

busse, schiet-busse.

Bombarda: tormentum aeneum siue ferreum: fistula aenea siue ferrea bellica: catapulta igniaria, machina igniuoma, tormentum igniuomum, balista: & Sclopus.

bus-boom, bosse-boom.

Buxus. arbor vnde pixides & tibiae fiunt. ger. buchsbaum: it bosso, buxo: his. box, boxo: an. boxe

bus-gat.

Scutula, foramen balistae.

bus-huys. j. tuygh-huys.

Armamentarium.

bus-gieter.

Fusor aeramentarius.

[pagina 77]
[p. 77]

bus-kloot, bus-loot.

Globus tormentarius, plumbum tormentarium, sphaera plumbea, glans.

bus-kruyd, bus-poeder.

Puluis nitratus, nitrosus, tormentarius, sulphureus, pyrinus, igneus.

bus-meester.

Machinarius. machinarum bellicarum praefectus, rei machinariae praefectus: & Balistarius, tormentarius.

bus-poeder. j. bus-kruyd.

bus-schutter, bus-schieter.

Balistarius, tormentarius, bombardarius, sclopetarius.

Bustel.

sicamb . j. buystel.

Bolster.

Siliquae.

Bussel.

Fascis. Busselken. Fasciculus.

bussel hout. j. mutsaert.

Buten. j. bueten.

Praedari.

Butoor, putoor.

Ardea stellaris.

Butse, botse.

Pulsatio, pulsus, collisus, contusio, ictus.

butse, blutse, buyle.

Tuber, tumor è lapsu siue ictu. gal. bosse.

butse.

vet. fland. Vlcus pestilens, anthrax.

butseel.

Vter: vas vinatium.

butsen, botsen.

Pulsare, quassare, allidere, incursare, contundere, arietare.

Butsen, boetsen.

Sarcire.

Butte, botte.

Corbis dossuaria.

Buttel, buttel-boom. j. bottel, bottel-boom.

Butter. j. boter.

 


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken