Etymologicum teutonicae linguae

(1972)–C. Kiliaan– rechtenstatus



[O] O B OBlaet. vetus . j. oblije.
Oblije, ouwel. Obelia, ὀβελία. Crustulum, laganum. vulgò oblata. Obeliae, inquit Lud. Cael. Rodig.) dictae sunt, quòd veruculis quibusdam quos oboliscos vocant, constiparentur vel assarentur: aut quia obolo venderentur.
Oblij-backer. Crustularius.
O C Occasoen. vetus. fland . j. ocksuyne.
Ochten-mael. vetus. hol. Prandium, ientaculum. q.d. nochten-mael.
Ocker. j. oker. Ochra.
Ocksael. j. hoogh-sael. Ocksel. Axilla, ala. ger. uchsen, achssel: gal. aiselle: ital. ascella.
ocksel-haer. Grandebalae, pili subalares.
ocksel-stanck. Hircus, virus alarum, graueolentia alarum.
Ocks hood, oghshood. Dolium. ang. hoggheshead.
Ocksuyne. Occasio, ansa, causa. gal. occasion, achoise: ital. occasione: hisp. occasion: ang. occasion, essoyne.
O D Odebaer, odevaer, odeber, oedeboer, eber. sax. sicamb . j. oyevaer. Ciconia.
O E Oeber. sicamb . j. oyeuaer. Ciconia.
Oecken. vetus . j. vermeerderen.
oecker. vetus . j. woecker. Foenus.
Oecker. j. oker. Ochra.
oecker-not. j. oker-not. Oed. j. ood. Vacuus.
Oeffenen. Colere, exercere, exercitare.
oeffeninghe. Cultura, exercitium, exercitatio, studium.
Oeft, oft, ooft, ouet. j. fruyt. Poma, arborei foetus. ὀπώρα. germ. ops: sax. auet.
oeft-boom. Pomus.
oeft-gaerd. Pomarium.
oeft-hof. Pomarium.
oeft-kamer. Oporotheca.
oeft-merckt. Forum oporinum.
oeft-ver-kooper. Pomarius, oporopola.
Oel-saed. j. eul-saed. Oesel. sax. sic. Fungus candelae.
Oest, ast, quast. holl. sax. sicamb. Nodus arboris, centrum.
Oester. Ostreum, ostrea. germ. vster: gal. huistre: ital. oftrega: hisp. ostra: ang. oyster.
Oestal. vetus sic . j. hoef-stal, nood-stal. Statumen. vulgò angarium.
oestal, oestele, oestael, opstal, oostal. vet. Catapulta: & Sagitta cum ferro bipenni, telum catapultarium: tormenti bellicigenus.
Oeuel. j. euel.
[pagina 342]
Oeuer. j. ouer. Supra, vltra.
Oeuer. Litus, acta: & Ripa.
Oeueren, uveren. Auere, cupere, concupiscere.
O F Of. fland. fris. holl . j. af.
Of. j. oft. Aut, an.
Offer. Oblatum, oblatio.
offer. Sacrificium, immolatio, libatio, hostia.
offer-dier. Victima: animal sacrificio destinatum.
offer-kiste. Gazophylacium templi.
offer-koeck. Popanum.
offer-penninck. Stips.
offeren. Offerre, repraesentare, largiri, dare: & Sacrificium facere, sacrificare, immolare, libare. gal. offrir: ital. offerire: hisp. offrecer: ang. offer.
offerande. Oblatum, donum: & Immolatio, libatio. vulgò offerenda.
Officie. Officium, munus: munia, partes: & Administratio reipublicae, praefectura. gal. office: ital. officio: hisp. officio: ang. office.
officiael. Officialis.
officiant. sicamb. Sacerdos mercenarius.
officier. Praefectus officio publico: magistratus, administrator iuris & iustitiae, officialis.
officier, dienaer, sergeant. Satelles, apparitor, stator.
officiers van den houe. Palatina officia vulgò officiales aulici: & Palatini.
Oft, of. Aut, vel, seu, siue. gal. ou: hisp. o: Oft ick oft ghy. Aut ego, aut tu.
Oft. An, num, si, verum. Oft hy komt? An venit? Nunquid venit?
Oft. j. oeft. Poma.
O G Oghe. j. ooghe. O I vel O Y Oye, ouwe. Ouis, ouis matrix, ouis foemina. hisp. oueja.
oy-lam. Agna.
oyen-vleesch. Caro ouilla.
Oye-vaer, oude-vaer, ode-vaer, odebaer. Ciconia, pelargus.
Oyelick. j. oodelick. fland. Vacuus, vilis, malus, prauus: & Aeger.
Oyr. j. oor, hoor. Haeres.
Oyt, oynt. Vnquam, aliquo tempore. Niemand en heft Godt oyt ghesien. Deum nemo vidit vnquam. & Semper, perpetuò, ab aeterno. Oyt is de waerheyd be-haet gheweest. Semper veritas odio fuit. ad praeteritum tempus refertur tantùm.
Oyuyn. j. aiuyn. Cepa.
O K Oker, oker-gheel, bergh-gheel. Ochra, sil, terra lutea, coloris pallidi. ger. augergel: gal. ocre: ital. ocra: ang. ocker, oker.
oker-bleeck. Pallidus.
oker-geel. Subflauus, luteus & pallidus.
Oker-not, wal-not. Iuglans, nux basilica, regia: oker siue aker sicam. & holl. glans. & oke ang. quercus.
okeler. vetus. fland . j. not-boom. Nux, arbor iuglandes ferens.
O L Oleander-boom. Oleander, nereum, laurus rosea, rhododaphne, rhododendron. ger oleander-baum: ital. oleandro: hisp. oloendro: ang. oleander.
Olefant, elefant. Elephas. ger. helffant: gal. elephant: ital. lionfante: hisp. elephante: ang. olyphant.
Olie. Oleum. germ. ol, oel: gal. huille: ital. oglio: ang. oile.
olie van olijue, boom-olie. Oliuum, oleum oliuarum.
olie van baeyen. Oleum laurinum. ang. oile de baye.
olie van lelien. Vnguentum susinum.
olie van roosen. Oleum rhodinum, rosaceum.
olie-block. j. heye. Pilum ruidum.
olie droessem, olie-heffe. Amurca, faeces.
olie-gard. Oliuetum.
olie-koeck. Globulus, edulij genus globi in modum conuolutum, è farina, vuis passis, & oleo concinnatum
olie-kruycke. Lecythus, ampulla olearis, guttus.
olie-meulen. Trapes, trapetum, mola olearia.
olie-pot. j. olie-kruycke. olie-presse. Trapes, trapetum, trabs qua oleum exprimitur.
olie-slaegher. Olearius: qui oleum trapetis exprimit.
olie-steen. Cos olearia, vel olearis: cos Cretica: qua scalptores scalpra & caela exterunt, oleo humectari volens.
olie-ver-kooper. Olearius: qui oleum venundat.
olie-verwe. Color olearius: pigmentum oleo tritum & maceratum.

[pagina 343]
olien. Vngere oleo.
oliessel oliesse, kerstme. Oleum, vnctio, crisma, chrisma sacrum, oleum sacratum.
olijf olijue. Oliua, bacca oliuae, orchas, orchites. ger. oliuen: gal. oliue: ital. oliua: hisp. oliua: ang. oliue.
olijf-boom, olijuen-boom. Olea, oliua, arbor Palladia.
olijf-olie. Oliuum, oleum oliuarum.
olijf-steen. Sansa, samsa, os oleae, ossiculum oliuae. nucleus oliuae.
olijue. j. olijf. Oliua, bacca oliuae.
oliuiere. Oliuetum.
Olle. j. vlle. Taurus.
Olm, molck. ger. sax. sicam Salamandra.
Olm. j. holm. Cliuus.
Olm, olm-boom. Vlmus. germ. vlmen: gal. oulme, orme: ital. olmo: hisp. olmo: ang. elme, elmtree.
Olm. j. molm. Caries.
olm-worm. j. molm-worm, hout-worm. Teredo, tinea.
olmachtigh. j. molmachtigh. O M Om. Ob, propter. Om dat, om dies wille dat. Propterea quòd, quandoquidem, quia. Om niet. Frustra, nequicquá, gratis, gratuito. Om Gods wille bidden. Per deum rogare.
Om, tot. Ad. Om te timmeren. Ad aedificandum. Om te leeren. Ad discendum, discendi causa.
Om Circum: am. Om ende om. Circumcirca. De wind is om. Ventus mutauit stationem, aliò se recepit, aliunde spirat.
Om-bijt. j. imbijt. Ientaculum.
Om-binden. Obligare circumligare.
Om-booghen. Circumflectere.
Om-brenghen. j. dooden. Interficere, tollere de medio.
om-brenghen, ver-quisten. Dilapidare, prodigere.
Om-cinghelen. Circumcingere, circundare, circumuallare.
Om-deylen. Distribuere in ordinem.
Om-doen. Circumdare, cingere.
Om-draeghen. Circumferre, circumportare.
Om-draeyen. Torquere, contorquere, vertere, versare, rotare, circumagere, in ambitum & gyrum torquere.
Om-drijncken. Circumagere.
Om-drijuen. In orbem bibere.
Om en om. Circum circa.
Om-gaen. Ambire, circuire, circumire, obire, ire in orbem: obambulare.
om-gaen ende be-sichtighen. Lustrare, collustrare.
om-gaen. Ambagibus vti.
om-gaen int reysen. Itineribus deuiis & longioribus proficisci.
om-gaen. Replicari, reflecti tanquam ferri acies: hebetari, retundi, obtundi.
om-gaen met iemanden. Versari cum aliquo, conuersari, consuetudine alicuius vti, tractare aliquem: vti aliquo familiariter.
om-gaen met eenighen handel. Exercere rem aliquam, versari in re aliqua, tractare rem aliquam.
om-gaen met wissel. Argentariam facere, exercere vsuram, argentarij numularijve munus obire.
om-ganck. Circuitus, ambitus.
om-ganck, pand. Porticus. & Peristylium.
om-ganck van de kercke. Ambitus templi.
om-ganck van den torre. Peribolus, lorica, ambitus turris.
om-ganck. Supplicatio, supplicium. vulgò processio.
om-ganck, ker-mis-om-ganck. Pompa, pompa sacra.
Om-gheuen de kaerten. Distribuere chartas in orbem.
Om-gorden. Circumcingere.
Om-graeuen. Circumfodere.
Om-grijpen. Comprehendere, amplecti: complecti medium.
Om-hangh. Velum, velarium.
Om-hanghen. Circumdare, circumpendere: & Velare.
om-hanghsel. Velum, velarium, peripetasma.
Om-helpen. j. om-brenghen. Om-helsen, om-halsen. Amplecti, amplexari, iniicere brachia collo, circumplecti, circundare brachia collo; colla lacertis amplecti.
Om-hooghe. Sursum.
Om-leegh. Deorsum.
Om-keer. Conuersio, inuersio, versura: & Anfractus, circuitus, ambitus, orbis.
om-keeren. Vertere, conuertere, versare, voluere, inuertere.

[pagina 344]
Om-kers-brood. hol . j. brood-tailloore.
Om-kleed. Amictus.
Om komen. Occumbere, interire, perire, vitam amittere: cadere in acie, proelio: petimi, caedi.
Om-koopen. Emere aliquam donis: corrumpere, peruertere pecuniis: illicere muneribus: pecunia á iure & aequitate abducere.
Om-legghen. Circumponere, cingere.
om-legghen de kaerten. j. om-geuen. om-leghsel, boord. Instita, limbus, ora: fascia extremitatem circumquaque ambiens.
Om-ligghen. Circumiacere.
om-ligghende plaetsen. Circumiecta loca.
Om-loop. Circuitus, circulus, ambitus.
om-loop, sprengh-vier. Herpes, zona. Ignis sacri species, humanum corpus circumrepens.
om-loop, swijmelinghe des hoofds. Vertigo capitis.
om-loopen. Circumcurrere, circumcursare.
Om-luycken. Circumsepire, circumcludere.
Om mueren. Muro cingere, muro munire, claudere: murum circumducere.
Om-naeyen. Circumsuere, obsuere.
Om-rede. Circumlocutio, periphrasis, ambages. Om-reden. Circumloqui: vti circumlocutione, ambagibus, periphrasi.
Om-reysen. Itineribus deuiis proficisci, & aequo longioribus.
Om-rijden. Obequitare
Om-ringh. Gyrus, circuitus, circulus, ambitus, orbis.
om-ringhen. Circundare, cingere, circulare, circumsepire. & Vallare.
Om-saeten. j. om-woonders. Circumhabitantes.
Om-schaduwen. Obumbrare.
Omschemen. holl. Obumbrare.
Om-schijnen. Circumfulgere.
Om-setten. Circumponere, obsidere.
om-setten. Vertere.
om-setten van sijn op-set. Auertere á proposito, coepto, consilio: traducere in aliam sententiam: flectere, mouere, labefactare.
Om-sicht. Circumspectus, respectus.
om-sichtigh. Circumspectus, circumspiciens, consideratus.
om-sichtighlick. Circumspectè.
Om-sien. Circumspicere, respicere.
Om-slaen. Vertere, versare, inuertere.
om-slaen den mantel. Induere se amictu, amicire se veste: inuoluere se pallio, veste, amictu, &c. vide slaen.
om-slaen de mouwen. j. op-slaen. Reflectere, replicare manicas.
om-slaen j. ver-plompen. Retundere.
om slaen de trommele. Sonitu tympani promulgare, edicere, publicare. & Tympano ad arma euocare. Omslaen het ver-treck. Conclamare vasa.
om-slagh. Conuersio, inuersio: & Replicatio, reflexio.
om-slagh. Amiculum, operculum.
om-slagh. Inuolucrum, segestre.
om-slagh des boecks. Inuolucrum, operculum, membrana libri.
om-slagh. j. om-wegh. Viae flexus.
Om-smęren. Circumlinere, oblinere.
Om-springhen. Circumsilire.
om-springhen met iemanden. adag. Duriùs aliquem tractare.
Om-staen. Circumstare.
om-stand. Circumstantia.
Om-stooten. Prosternere, peruertere, inuertere, subuertere, resupinare: & Interpellare, impedire, prohibere.
Om-stucken. j. in-stucken. Om-stulpen. Inuertare, subuertere, resupinare.
Om-trent. Circa, circiter, ad. Om-trent thien daghen. Dies plus minus decem, circiter decem dies: paulò plus aut paulo minus. Om-trent drij dusent. Ad tria millia. Om-trent dien tijt. Ad id tempus: circa id tempus. Om-trent den nacht. Sub noctem, paulo antè vel post noctem.
Om-trommelen. j. om-slaen. Om tuynen. Circumsepire, obsepire.
Om-twee. j. on-twee. Om vaedemen. Brachiis vtrinque extensis complecti: amplectri vlnis.
Om-vaen. j. om-vanghen.
Om-vallen. Corruere, concidere.
Om-vangh. Circuitus, ambitus.
om-vanghen. Amplecti, circumplecti, comprehendere, circumprehendere:
[pagina 345]
arripere medium, complecti medium.
Om-vatten. Comprehendere, amplecti.
Om-voeren. Circumducere, circumuehere.
Om-waeyen. Vento corruere: deiici, inuerti, euerti vi ventorum.
Om-waeteren. Cingere aquis.
om-waetert. Cinctus aquis.
Om-wandelen. Circumambulare.
Om-wegh. Diuerticulum, anfractus, viae flexus.
om-weghen. Ambages, verborum circuitus.
Om-weluen. Camerare, concamerare: & Inuertere, in contrarium vertere.
Om-wenden. Vertere, conuertere, inuertere, voluere.
Om wendtelen. Circumuoluere.
Om-werpen. Subuertere, euertere, peruertere.
om-werpen den waeghen. Euertere currum.
om-werpen het land. Fodere, pastinare, arare vertere terram aratro, ligone, pastino.
om-werpen het gat. adag . j. af-valligh worden. Deficere.
Om-wimpelen. Velare, obuoluere. & Ambagibus vti.
Om-winden. Obuoluere, circumuoluere.
Om-windsel. Inuolucrum.
Om-wringhen. Contorquere, retorquere.
Om-wroeten. Versare rostro.
Omeysse. sicamb. Formica. ger. ambeyss.
O N in compositione
On. Sine, absque, praeter, citra: superioribus Germanis etiam extra compositionem dictio frequentissima: inferioribus autem, & Anglis tantùm in compositione vsitata, loco particulae priuatiuae siue negatiuae: componitur cum substantiuis, frequentiùs autem cum adiectiuis, exponiturque plerumque per In. ger. on: ang. vn.
On. j. in. apud veteres. flandros hinc onbijt. j. in-bijt. on-twee breken. j. in twee breken. on-stucken trecken. j. in stucken trecken.
On-abel. Inhabilis, ineptus, non aptus, indecens.
On-acht-baer. Vilis, leuis.
On-acht-saem. Incuriosus, negligens, oscitans, oscitabundus, socors.
on-acht-saemheyd. Incuria, negligentia, oscitantia.
on-acht-saemlick. Negligenter, oscitanter.
On-aen-ghe-naem. Ingratus.
On-aerden. j. ont-aerden.
on aerdigh. Degener, inuenustus, illepidus, ineptus, rudis, incultus.
on-aerdigheyd. Ineptia.
on-aerdighlick. Ineptè, illepidè, inuenustè, incultè.
On-argh. Innoxius, innocens, insons, sincerus, bonus, sine dolo.
On-baete. Incommodum, detrimentum: Damnum, nocumentum.
On-barm-hertigh. Immisericors, immitis, inhumanus, durus, inclemens.
on-barm-hertigheyd. Immisericordia, inhumanitas, inclementia.
on-barm-hertighlick. Immisericorditer, inclementer.
On-be-anghst. Impauidus, intrepidus.
On-be-bloedt. Incruentus, incruentatus.
On-be-dacht. Immeditatus, inconsideratus, impraemeditatus, incogitans, inconsiderans, imprudens, temerarius.
on-be-dachtheyd. Incogitantia, inconsiderantia, temeritas.
on-be-dachtighlick. Inconsideratè. impraemeditatè.
On-be-daeght. Minor aetate, minor annis, immaturus diebus vel annis.
On-be-deckt. Nudus, non tectus, euidens, apertus.
on-be-decktheyd. Nuditas, euidentia.
on-be-decktelick. Apertè, nudè, euidenter.
On-be-denckelick. Incogitabilis, quod cogitatione comprehendi non potest.
On-be-doruen. Incorruptus, integer.
On-be-dreuen. Inexpertus. & Infrequens.
On-be-drieghlick. Infallibilis.
on-be-droghen. Non falsus, non deceptus.
On-be-duydelick. Inexplicabilis.
On-be-dwonghen. Incoactus, voluntarius.
On-be gaeft. Indotatus, indonatus.
On-be-gaen. Inaccessus.
on-be ganckelick. Inaccessus.

[pagina 346]
On be-graeuen. Insepultus, inhumatus, non defossus.
On-be-grepen. Irreprehensus.
On-be-grijpelick. Incomprehensibilis: & Irreprehensibilis, irreprehensus.
On-be-haeghlick. Ingratus, inuenustus, displicens.
On-be-haeghlickheyd. Displicentia, inuenustas.
On-be-haeghlicken. Ingratè, inuenustè.
On-be-handsaem. Inhabilis: & Intractabilis.
On-be-handigh. Inhabilis.
On-be-helpelick, on-be-hulp-saem. Expers auxilij: inhabilis ad praestandum auxilium
On-be-hoedigh. Incautus, improuisus, imprudens.
on-be-hoedsaem. j. on-be-hoedigh. On-be-hoorlick. Indecens, inconueniens.
On-be-iaerd. Immaturus annis, minor annis, impubes.
On-be ken saem. Ingratus, immemor accepti beneficij.
On-be-kendt. Ignotus, incognitus.
on bekendt zijn. Latere, ignorari, incognitum esse, in occulto esse.
on-be-kendt. j. on-be-kend-saem. on-be-kentheyd. Ignorantia. & Ingratitudo.
On-be-leeft. Inciuilis, ingratus, inhumanus, humanitatis expers & vitae communis ignarus.
on-be-leeftheyd. Inciuilitas, inhumanitas, ingratitudo.
on-be-leefdelick. Inciuiliter, inhumaniter.
On-be-loghen. Non falsò culpatus.
On-be-lompen. Rudis, incompositus, inscitus, impolitus, inconcinnus.
On-be-mande vrouwe. vet. sax. sicamb. Innupta.
On-be-proeft. Intentatus, inexploratus & Inexpertus.
On-be-quaem. Ineptus, incongruus, incongruens, inconueniens, importunus.
on-be-quaemheyd. Ineptia, incongruitas.
on-be-quaemlick. Ineptè, incongruè.
On-be-raedt. Inconsultus.
on-beraedsaem. Parum frugi.
on be-raedelick. Inconsultè, temerè.
On-be-reedt. Imparatus.
On-be-reden peerd. Equus indomitus.
On-be-rispelick. Irreprehensus: qui iure reprehendi non potest.
On-be-roerlick. Immobilis.
On-be-roerlick goed. Bona immobilia, bona fundi vel soli, res soli.
On-be-rouwigh. Non poenitens: impoenitens. apud Eccles.
On-be-schaedight. Indemnis.
on be-schaedelick. Innocuus.
On-be-schaemt. Impudens, effrons, perfrictae frontis, inuerecundus, verecundiae expers: os impudens.
on-be-schaemdtheyd. Impudentia.
on-be-schaemdelick. Impudenter, inuerecundè.
On-be-scheeden, on-be-scheyden. Indistinctus, indefinitus, immodestus, insolens, confusus: & Expers rationis, brutus, importunus.
on-be-scheedenheyd. Immodestia, confusio.
on-be-scheedelick. Immodentè, confusè, indistinctè.
On-be-schermt. Improtectus, indefensus.
On-be-schoft. Incompositus, inconditus, ineptus, rudis, impolitus. & Improbus, impudens. q.d. on-beschaeft neque ascia, neque dolabra politus.
on be-schoftheyd. Ineptia, ruditas.
on-be-schoftelick. Incompositè, ineptè, ruditer.
On-be-schoren. Intonsus.
On-be-schreuen. Non descriptus.
on-be-schreuen papier. Charta pura, non descripta.
On-be-schuldight. Inculpatus, insons.
On-be-sint. Inconsideratus, inconsiderans, mentis inops, socors, temerarius.
On-be-slepen. Impolitus.
On-be-smet. Immaculatus, incontaminatus.
On-be-sneden. Incircuncisus.
On-be-snoeydt. Rudis, impolitus: non praesectus, non praecisus.
On-be-sorght. Incuriosus, negligens curae, non solicitus: securus.
on-be-sorghtheyd. Incuria.
On be-standigh. Inconstans.
On-be-stedelick. Illocabilis.
On-be-stierigh. Indomabilis, indomitus.

[pagina 347]
On-be-suyst. Inconsideratus, incogitans, temerarius: & Ferus, belluinus, immanis.
On-be-swaert. Non grauatus.
On-beswijckelick. Firmus, fixus. vulgò Indeficiens.
On-be-taemen. Dedecere.
on-be-taemelick. Indecens, inconueniens, indecorus. & Immodestus.
on-be-taemelickheyd. Indecentia.
on-be-taemelicken. Indecenter, indecorè, immodestè, inconuenienter.
On-beterlick. Inemendabilis.
On-be-timmerde plaetse. Area: locus ab aedificio vacuus.
On-be-vallick. Illepidus, inuenustus, ineptus, indecorus.
on be-vallickheyd. Ineptia.
on-be-vallicken. Ineptè, inuenustè.
On-be-vleckt. Immaculatus, inuiolatus, incontaminatus, incorruptus, intemeratus.
On-be-vreest. Impauidus, intrepidus.
on-be vreesdelick. Intrepidè, animo infracto, fortiter.
On-be-vrijd. Immunitus.
On-be-vroed-saem. Inconsideratus, temerarius.
on be-vroed-saemheyd. Inconsiderantia, temeritas.
on-be-vroed-saemlick. Inconsideratè, temerè.
On-be-waent. Inopinatus, inopinus.
On-be-waerdt. Incustoditus.
On-be-wandelt. Inuius, infrequens.
On-be-weeghlick. Immobilis.
On-be-weeght. Immotus.
On-be-weent. Indeploratus, indefletus.
On-be-wettight. Indicta causa: inauditus, causaque indicta.
on-be-wettighde schuld. Debitum coram magistratu aut tabellione nondum confessum.
On-bieder. vetus. ger. Improbus.
On-be-woont. Non habitatus
on-be-woonlick. Inhabitabilis.
On-be-wist, on-be-wust. vetus. Ignotus, incognitus, incertus, inopinatus.
On-bijt. j. inbijt. Ientaculum.
On-billigh. Iniquus, iniustus.
on-billigheyd. Iniquitas, iniustitia.
on-billighlick. Iniquè, iniuriosè, iniustè.
On-blijde. Illaetabilis, tristis.
On-bloedigh. Incruentus, incruentatus.
On-boet-veerdigh. Impoenitens.
On-bondigh. Irritus, non firmus, non ligatus.
On booghigh. Inflexibilis.
On-cijns-baer goed. Praedium optimo iure: bona allodialia.
on-dachtigh. Immemor.
On-daed. Maleficium, malefactum, nefas, flagitium.
on daedigh. Maleficus, nefarius, flagitiosus, scelestus.
On-danck. Mala gratia: offensa, offensio. On-danck weten. Iniquo animo ferre: aegrè ferre, offendi: in malam partem accipere.
on-danck be-haelen. Inire malam gratiam.
on-dancks, t'on-dancken. Ingratis, ingratiis, inuitè. On-dancks allen den ghenen, &c. Inuitis & nolentibus omnibus, &c. Ondancks v. Te inuito.
on-danck-baer. Ingratus, immemor beneficij accepti.
on-danck-baerheyd. Ingratitudo, obliuio beneficij accepti, acharistia.
on-danck-baerlick. Ingratè.
On-deelachtigh. Expers.
on-deeligh, on-deyligh, on-deyl-saem, on-deyl-baer. Indiuiduus.
On-deghelick. Improbus.
On-dęrelick. vetus. Innocuus.
On-deughd. Vitium, dedecus, improbitas, vitiositas.
on-deughdelick, on-deughdigh, on-deughd-saem. Inutilis, vitiosus, improbus.
on-dicht. Pertusus, fistulosus, rarus, non densus, non solidus, solutilis, non arctè consutus aut compactus.
On-dienst. Malè meritum, iniuria, damnum: offensio.
on-dienst-baer. Inofficiosus.
On-diep. Non profundus.
on-diepte. Vadum, puluinus. & Breuis, orum: Syrtes.
On-dier. Vilis, non carus.
On-docht. Leo: piscis ex cancrorum genere admodum vilis q.d. on-deught.
On-doen-baer. Impossibilis.

[pagina 348]
on-doenlick. Impossibilis.
On-draghtigh. Sterilis.
on-draeghelick. Importabilis.
On-drinckelick, on-drinck-baer. Non potulentus, potui inidoneus.
On-duchtigh. Curae & timoris expers.
On-duerigh. j. on-ghe-duerigh. On-echt. Illegitimus.
on-echte. Illegitimus thorus, nuptiae illegitimae.
on-echtigh. Illegitimus.
on-echt-schap. j. on-echte. On-edel. Ignobilis, degener, obscurus, plebeius.
On-ee. Illegitimus coitus: innuptae nuptiae.
on eelick. Caelebs: innuptus, innupta.
on-eelick ghe-boren. Spurius.
On-een-draghtigh. Discors.
On-eenigh Dissidens, non vnanimis, discors, dissentiens.
on-eenigheyd. Discordia, dissidium, dissensus.
on-een-helligh. Dissonus.
on-eens. Discors, dissentiens.
On-eere. Probrum, turpitudo, dedecus, infamia, ignominia, opprobrium.
on-eer-baer Inhonestus, impudicus.
on-eer-baerheyd. Dedecus, impudicitia, probrum.
on-eerlick. Inhonestus, spurcus, ignominiosus, indecorus, impudicus.
on-eerlickheyd. Impudicitia, dedecus, probrum.
on-eerlicken. Inhonestè, spurcè, indecorè, impudicè.
on-eer-saem. j. on-eerlick. On-eet baer. Non edulis.
On-effen. Inaequalis, iniquus, impar. & Scaber, asper.
on-effenen. Imparem siue inaequalem facere: denormare.
on-effenheyd. Inaequalitas, iniquitas.
On-eyghen. Improprius.
on-eyghenlick. Impropriè.
On-eyndelick, on-eyndigh, on-endelick. Infinitus.
on-eyndelicken. Infinitè, perpetuò, indesinenter.
on-eyndelickheyd. Infinitas, perpetuitas.
On-er-vaeren. j. on-ver-vaeren. On-flaet. j. on-vlaet. On-gaeyelick. Inconueniens.
On-ganck-baer. Inuius, inaccessus, inaccesibilis.
on-ganck-baergheld. Improbata moneta. nummus qui in vsu non est.
On-gants. Non integer: corruptus, insincerus, comtagiosus, morbidus. Ongants vercken. j. on-ghęue. Sus grandinosus.
on-gast-baer. Inhospitalis.
on-gast-baer-heyd. Inhospitalitas.
on-gast-vrij. Inhospitalis.
On-ghe-acht. Despectus, contemptus, vilis, abiectus.
on ghe achtheyd. Vilitas.
On-ghe-ackert. Incultus.
On-ghe-baedigh, on-ge-payigh. Impatiens, impotens, immodicus: impatiens balnei, remedij, morbi doloris, &c.
On-ghe-baenden wegh. Via non trita: locus auius.
On-ghe-baerdt. Imberbis, inuestis, impuber.
On-ghe-baerigh. Rudis, immodestus.
On-ghe-beden. Non rogatus, vltrò.
On-ghe-bluscht. Inextinctus.
on-ghe-bluscht kalck. Calx viua.
On-ghe-bonden. Non ligatus, solutus, dissolutus, liber: & Caelebs. & Incompositus, dissolutus, discinctus: effrenus, effrenis, asotus.
on-ghe bonden mensch int spreken. Os infrene, os petulans, os improbum: homo petulans, maledicus, turpiloquus.
on-ghe-bondenheyd. Effrenatio.
on-ghe-bondenlick. Effrenatè, dissolutè.
On-ghe-boren. Non natus.
on-ghe-boortigh. Ignobili genere natus.
On-ghe-breckelick. Vitio carens: & Non egenus.
On-ghe-bruyck. Indigentia, vsus, inutilitas. T'on-ghe-bruyck maecken. Inutile reddere, adimere vsum: prohibere vsum.
On-ghe-bruyckt. Inusitatus.
On-ghe-bouwt. Incultus.
On-ghe-buydelt brood. Panis cibarius, secundarius, autopyrus, confusaneus: non castratus: furfures, vtriculos, & similam retinens.
On-ghe-ciert. Inornatus, incultus.
On-ghe-dachtigh. Immemor.
On-ghe-daeght. Non citatus, non vocatus.

[pagina 349]
On-ghe-daen. Infectus: & Informis, deformis, deformatus.
On-ghe-deelt. Indiuisus.
On-ghe-deessemt. Azymus, non fermentatus.
On-ghe-deghen. vet. fland. Deformis.
On-ghe-dichtigh. Incompositus.
On-ghe-dienstigh. Inofficiosus.
On-ghe-doemt. Indemnatus, non condemnatus.
On ghe-dooghe. vetus. Impatientia.
on-ghe-dooghlick. Intolerabilis.
on ghe-doogh-saem. Impatiens.
On-ghe-dronghen. Non pressus, laxus.
on-ghe-dronghen sitten. Laxè sedere.
On-ghe-duerigh. Non durabilis, temporarius, temporalis.
on-ghe-duerigh. Tempestuosus, impetuosus, inquietus, irrequietus, inconstans, impatiens, impotens animi, intemperans, incontinens.
On-ghe-dult. j. on-ver duldigheyd. On-ghe-dwonghen. j. on-be-dwonghen. On-ghe-eert. Inhonoratus.
On-ghe-endt. Infinitus.
On-ghe-fronst. Explicatus, erugatus, exporrectus.
On-ghe-gordt. Discinctus.
On-ghe-groet. Insalutatus.
On-ghe-hacht. j. on-ghe-houden. On-ghe-hanteert. Non frequentatus.
On-ghe-hauent. Incultus, inornatus.
On-ghe-heeten. Iniussus.
On ghe-heuelt. Azymus.
On-ghe-hoorsaem. Inobediens, inobsequens, immorigerus, contumax, rebellis.
onghe-hoor-saemheyd. Inobedientia, rebellio
on-ghe-hoort. Inauditus, non auditus.
On-ghe-houden. Non apprehensus. non detentus: & Liber, immunis, non deuinctus, non obnoxius, indemnis.
On-ghe-hopet. Insperatus.
On-ghehout. Caelebs, innuptus, innupta: innubus, innuba: coniugalis vinculi exors.
On-ghe-houwen steen. Caementum, lapis rudis, non caesus.
On-ghe-huyr huys. Domus in qua spectra versantur: domus quae vmbris inquietatur siue intemperiis aut furiis tartareis exagitatur.
On-ghe-huldigh. vet . j. on-ge-trouw. Infidelis, infidus.
On-ghe-hult. Non vittatus, non redimitus.
On-ghe-kemt. Impexus.
On-ghe-keurt. Improbus, non approbatus legibus, non legitimus.
On-ghe-kleedt. Inuestis, nudus.
On-ghe-knoopt. Enodis.
On-ghe-kocht. Inemptus.
On-ghe-laeckt. Integer, non diminutus. & Non vituperatus.
On-ghe laeden. Vacuus, inanis: non oneratus, non onustus.
On-ghe-laeten. holl. Immodestus.
on-ghelaetenheyd. Immodestia.
On-ghe-leert. Indoctus, illiteratus, amusus, ignorans.
on-ghe-leertheyd. Ignorantia, inscitia.
on-ghe-leerdelick. Indoctè, ignatè.
on-ghe-leerigh. Indocilis.
On-ghe-leghen. Malè situs: & Incommodus, non opportunus, intempestiuus.
on-ghe-leghenheyd. Importunitas, intempestiuitas.
On-ghe-lijck. Dissimilis, inaequalis, absimilis, diuersus, dispar, impar.
on-ghe-lijck, on-recht. Iniuria, iniquum, iniurium.
on-ghe-lijck iemanden doen. Facere alicui iniuriam.
on-ghe-lijck iemanden te veuren legghen. Iniquum postulare: & plus postulare quàm ex aequo debetur.
on-ghe-lijck hebben in de saecke. Falli, errare à vero.
on-ghe-lijck zijn. Imparem esse. & Differre, discrepare, dissimilem esse, abludere.
on-ghe-lijckheyd, on-ghe-lijckenisse. Inaequalitas, dissimilitudo.
on-ghe-lijckelick. Inaequaliter, dissimiliter.
on-ghe-lijckenisse. Dissimilitudo.
On-ghe-lijft. Incorporalis, incorporeus.
On-ghe-looffelick. Incredibilis.
on-ghe-looffelicken. Incredibiliter.
On-ghe-loghen. Non falsus verus.
On-ghe-loont. Non remuneratus, non compensatus.

[pagina 350]
on-ghe-looue. Incredulitas, infidelitas, diffidentia.
on-ghe-loouigh. Infidelis, incredulus, diffidens.
On-ghe-loont. Non remuneratus, non compensatus.
On-ghelouet. Non laudatus. & Non licitatus.
On-ghe-lubt. Non castratus.
on-ghe-lubt vercken. j. beer. Verres.
On-ghe-luck. Infortunium, aduersa fortuna, mala fors, casus aduersus, res contrariae, res afflictae: & Pauperies: damnum sine iniuria facientis datum.
on-ghe-luckigh. Infortunatus, infoelix, inauspicatus, inominatus, infaustus, sinister. In-ghe-luckigen dagh. Dies ater, aduersus, infoelix.
On-ghe-luckighlick. Infoeliciter, inauspicatò, malis auibus.
on-ghe-luck-saem. vetus . j. on-ge-luckigh. Infortunatus.
On-ghesmack. Incommoditas, incommodum, difficultas, aegritudo, malum.
on-ghe-mackelick. Incommodus, difficilis, durus, & intractabilis.
on-ghe-mackelicken. Incommodè, difficulter, duriter.
On-ghe-maeckt. Infectus.
On-ghe-maniert. Immodestus.
On-ghe-mant. Innupta.
On-ghemeyn. Non vulgaris, rarus.
on-ghe-meynlick. Rarò.
on-ghe-meyntigh. Rarus, infrequens, enormis.
on-ghemeyntigh groot. Immanis, immensus.
on-ghe-meyntigheyd. Raritas, infrequentia.
on-ghe-meyntighlick. Praeter consuetudinem, praeter conmunem ordinem, enormiter.
On-ghe-meyndt. Inopinatus, inopinabilis, inopinus: & Inopinanter, inopinatò, praeter opinionem.
On-ghe-menght. Non mixtus, purus, putus, merus, meracus.
On-ghe merckt. Non notatus, non consideratus.
on-ghe-merckt laeten deur-gaen. Conniuere, dissimulare.
On-ghe-meten. Immensus.
On-ghe-mickt. j. on-ghe-merckt. On-ghe-moedigh, on-ghe-moedt. Abiectus animo, fractus animo.
on-ghe-moedigheyd. Animi abiectio, animi aegritudo.
On-ghe-morterde muer. Maceria, maceries: murus sine intrita.
On-ghe-munt siluer. Argentum non signatum.
On-ghe-naede. Inclementia.
on ghe-naedigh. Inclemens, valde durus & asper, inhumanus.
on-ghe-naedighlick. Inclementer, acerbè, duriter, inhumaniter, inhumanè.
On-ghe-naem. Non acceptus, non gratus.
On-gheneselick, on-ghenees-baer. Immedicabilis, insanabilis.
On-ghe-noeghlick. Iniucundus, insuauis, tristis, molestus.
on ghe-noeghte. Iniucunditas, tristitia, moeror.
On-ghe-noodt. Non inuitatus, inuocatus.
On-ghenuchtert. Gulosus, non sobrius.
on-ghe-nuchtertheyd. Gula.
On-ghe-oeffent. Inexercitatus, inexpertus, rudis.
On-ghe-oordeelt. Iniudicatus.
On-ghe-oorloft. Illicitus, inconcessus, prohibitus.
On-ghe-paeyigh. j. on-ghe-baedigh. Implacabilis.
on-ghe-paeydt. Impacatus, inplacatus
On-ghe-past. Inconueniens.
on-ghe-pastelick. Inconuenienter.
On-ghe-pijnt. Non tortus.
on ghe-pijnden honigh. Mel eliquatum, non pressum.
On-ghe-ploghen. Insuetus, inassuetus, inusitatus.
On-ghe-proeft. Intentatus.
On-ghe-quelt. Non molestatus.
On-ghe-quetst. Illaesus, invulneratus.
On-ghe- raeckt. Intactus, non tactus.
on-ghe-raeckigh. Intactilis, quod tangi non potest.
on-ghe-raeckelick. Inaccessus.
On-gheraed. ger. sax. sicam. Impar.
On-gherechtigh. j. on-recht-veerdigh. Iniustus, iniquus.
On-ghereckt. Non tensus.
On-gherekt. Non reparatus.

[pagina 351]
On-ghe-reed. Imparatus.
On ghe-regheldt. Anormis, abnormis, enormis, immoderatus: immodestus. vulgò irregularis.
on-ghe-regheldtheyd. Immodestia, intemperantia, enormis abusus.
On-ghe-rief j. on-ghe-mack. on-ghe-rieflick. Incommodus, difficilis. & Inutilis.
on-ghe-rieuen, ont-rieuen. Incommodare.
On-ghe rijmt. Absonus.
On-ghern. j. noode. Inuitus.
On-ghe roepen. Inuocatus, non vocatus, inaccersitus, acletus.
On-ghe-rust. Inquietus, inquies, implacidus irrequietus.
on-ghe-rust van herten. Mente commotus, permotus, percitus.
on-ghe-rustheyd. Inquies, inquietudo.
On-ghe sadelt peerd. Equus desultorius, non ephippiatus.
On-ghe-saet. vetus. Immanis, ferus.
On-ghe-saetigh. j. on-ver-saedigh. Insaturabilis.
On-ghe-schaedight. Indemnis, illaesus, saluus.
On-ghe-schaeft. Impolitus, scaber.
On-ghe-schaepen. Increatus, informis, deformis.
On-ghe-schend. Incorruptus, integer, inuiolatus, illibatus, intemeratus, intactus, purus.
On-ghe-scheyden. Indiuisus, inseparatus.
On-ghe-scheldt. Rudis, impolitus.
On-ghe-schickt. Incompositus, inscitus, inconditus, indigestus, inornatus, incultus, indistinctus, inconcinnus, confusus, ineptus, immodestus: & Intemperans. & Enormis.
on-ghe-schicktheyd. Ineptia: & Confusio: & Intemperantia.
on-ghe-schicktelick. Incompositè, indigestè, indistinctè, ineptè, inconcinniter, inconditè, incultè, inornatè, intemperanter, enormiter.
On-ghe-schreuen. Inscriptus, non scriptus: αγραφος.
On-ghe-seght. Indictus, non dictus.
On-ghe-sedigh. Immodestus, malè moratus.
on-ghe-sedigheyd. Immodestia.
on-ghe-sedighlick. Immodestè.
On-ghe-sien. Inuisus, non visus, inadspectus, non aspectus. & Ingratus oculis, inamoenus aspectu.
On-ghe-slaeghen Non percussus.
on-ghe-slaeghen goud. Aurum purum, infectum, nondum celatum aut percussum: rude.
On-ghe-snoeyt. Impolitus, rudis.
On ghe snoert. Non strictus funicilo.
on-ghe-snoerden mond. Os effrene, lingua infrenis.
On-ghe-soden. Crudus, non elixus.
On-ghe-sond. Malè sanus, aeger, morbidus, morbosus: & Insalubris, insalutaris, pestilens.
on-ghe-sond. j. ghe-scheurdt. Ramicosus, herniosus.
on ghe-sonde. vetus. Morbus.
on ghe-sondheyd. Aegritudo, debilitas, morbus, infirmitas, inualetudo. & Ramex, hernia.
On-ghe-souten. Insulsus, non salsus.
On-ghe-spannen. Incontentus, laxus.
On ghe-staedigh. Inconstans, instabilis, leuis.
On-ghe-staedigh weder. Caelum dubium.
on-ghe-staedigheyd. Inconstantia.
on-ghe-staedighlick. Inconstanter.
On-ghe-staepelt. Instabilis, inconstans, leuis.
on-ghe-staepeltheyd. Instabilitas, inconstantia.
On-ghe-stelt. Incompositus, inornatus, inelegans, deformis, ineffigiatus: & Turbatus, confusus.
On-ghe-stalt. Deformis.
on-ghe-stalte. Deformitas.
On-ghe-stichtigh. Improbus: improbitatis & vitij exemplar.
on-ghe-stichtigheyd. Exemplum vitiorum & improbitatis: improbitas, immodestia.
On ghe-stoort. Inoffensus.
On-ghe-storuen. Non mortuus.
On-ghe-sust. Insedatus, non sedatus.
On-ghe-suert brood. j. on ghe-deessemt. On-ghe-straft. Impunitus, inultus. & Impunè.
On-ghe-stuem, on-ghe-stuemigh, on-ghe-stuymigh. hol. sicam. Tempe-
[pagina 352]
stuosus, procellosus: importunus, inquietus, immitis.
On-ghe-stuer. Tempestuosus.
On-ghe-tempert. Intemperatus, immodicus.
on-ghe-tempert weder. Tempestas, caeli intemperies.
on-ghe-tempertheyd. Intemperies, intempestas, immoderatio.
on-ghe tempertlick. Intemperanter, intemperatè, immodicè.
On-ghetemt. Indomitus, immansuetus: intractatus.
On-ghe-tijdigh. j. on-tijdigh. On-ghe-toomt. Effraenis, infraenis.
On-ghe-troost. Non consolatus.
On-ghe-trouw, on-ghe-trouwigh. Infidelis, infidus, perfidus.
on-ghe-trouwigheyd. Infedilitas, perfidia.
On-ghe-tuyst, onghetuystigh. Intemperatus, incontinens.
On-ghe-tweede broeders. j. heele broeders. sax. sicam. Fratres germani. vulgò indistincti.
On-ghe-twijfelt. Indubitatus.
On-ghe-vaer, on-ghe-vaerlick. vetus. sax. Ferè, propè: circa, circiter.
On-ghe-vaerd. Gestus, indecens.
On-ghe-vaerd, on-ghe-faerd. germ. Fortè, fortasse, casu.
On-ghe-vaerlick. Sine discrimine.
On-ghe-val. j. on-ghe-luck. Casus aduersus, fors mala, infortunium.
on-ghe-valligh. Infortunatus, miser, aerumnosus. & Infirmus. & Succiduus.
on-ghe-valligheyd. Miseria, aerumna.
On-ghe-valscht. Syncerus, intemeratus, purus, putus.
Ongheern. Grauatus, inuitus. & Grauatè, inuitè.
On-gheue, on-gants. Morbidus, malè sanus: corruptus, insincerus.
On ghe-veynst. Non fictus, non fucatus, syncerus.
On-ghe-voegh. Incommoditas, malum.
On-ghe-voeghelick. Incommodus, ineptus, difficilis.
On-ghe-voelick. Insensibilis, insensilis, stupens, stupidus.
On-ghe-vonden. Irrepertus.
On-ghe-vreest. j. on-be-vreest. On-ghe-wacht. Inexpectatus.
On-ghe-waepent. Inerims, immunitus
On-ghe-waer. Incautus, improuidus, inopinans.
on-ghe-waerschout. Non pręmonitus.
On-ghe-waetert. Non aquatus.
on-ghe-waetert camelot. Capripilia non vndulata.
on-ghe-waeterden wijn. Vinum merum, aqua non dilutum.
On ghe-wasschen. Illotus.
on-ghe-wasschen wt-seggen. Parum pudicè eloqui, rudi sermone effari & Illotis pedibus & verbis reprehendere aliquem: illoto sermone vti.
On-ghe-weerdte, on-ghe-wederte. j. on-weder. Tempestas.
On-ghe-wichtigh. Non ponderosus, leuis.
On-ghe-wijdt. Non ampliatus, non dilatatus.
On-ghe-wijht. Profanus, non consecratus.
On-ghe-willigh. j. on-willigh. On ghe-win. vetus. fland. Damnum.
On-ghewis, onseker. Incertus, dubius.
on-ghe-wisselick. Dubiè.
On-ghe-wondt. Illaesus, inuulneratus.
On-ghe-wonnen, on-ghe-bouwt. Incultus.
On-ghe-woon. Insolens, insuetus, insolitus, non adsuetus.
on-ghe-woonheyd, onghe-woonte. Insolentia, insuetudo, desuetudo, insuetus mos.
on-ghe-woonlick. Insolens.
onghe woonlicken. Insolitè, praeter consuetudinem.
On-ghe-wrocht. Non laboratus. & Rudis, infectus.
On gheld. Vectigal, tributum, exactiones. dicitur on-gheld. q.d. sine pecuniis, exactiones enim & vectigalia marsupium pecuniis vacuum faciunt.
On godlick. Impius.
on-godlickheyd. Impietas.
on godlicken. Impiè.
on-god-saeligh. Impius, execrandus, execratus.
On god-vruchtigh. Impius.
on-god-vruchtigheyd. Impietas.
On goed. Non bonus, malus, improbus, prauus, vitiosus. T'on-goede
[pagina 353]
maecken. Inutile reddere, adimere vsum, perdere, corrumpere, deprauare.
On-grondigh. Carens fundo, immensus.
On-gunste. Maleuolentia, inuidia.
on-gunstigh. j. af-gunstigh. On-haeffelicke goeden. Bona immobilia.
On-hand-saem. Intractabilis.
On-hebbelick. Indecens, ineptus, incompositus, immodestus: absurdus, importunus.
on-hebbelicken. Indecenter, ineptè absurdè, importunè.
On-heyligh. Profanus.
On-heyl saem. Immedicabilis, insanabilis. & Insalubris.
On-herd. Edurus, non durus.
On-heughe. vetus. Fastidium, taedium, tristitia, moeror, dolor.
on-heughelick. Displicens, fastidiosus, taediosus. & Tristis.
On-hofsch, on-heusch. Inciuilis.
on-hoflick. Inciuilis, inurbanus.
On-hooghe. Humilis, non altus.
On-huer. fris. Turpis, horridus, deformis.
On-huyslick. Non frugi, prodigus.
On-iuyst, on-iust. Iniustus, iniquus, inaequalis, non aequalis: ad normam siue aequitatem non respondens.
On-houd. vet. Non fauens, inimicus.
On-houw-baer. Non nubilis, inepta vt viro tradatur. ab houwen. j. connubio iungi
On-houw-baer bosch. Nemus incaeduum. ab houwen. i. secare.
On-ken-baer. Difficilis cognitus. & Ingratus.
on-kennisse, on-ken-schap. Ignorantia.
on kennelick. Ignorabilis.
On-keur-baer goed. Merx improba, non legitima.
On-klaer. Obscurus, non clarus, turbidus, turbatus, feculentus.
on-klaer water. Aqua turbida, turbata, impura.
On-kond. vet. Ignorantia & Ignotus. & Ignarus.
on kondigh. Ignarus. & Ignotus.
On konstigh. Rudis, iners.
on-konstighlick. Inartificialiter.
On-kost. Dispendium: & Sumptus superfluus, sumptus extraordinarius, impensae voluptuariae, sumptus effusus.
on kosten. Accessiones: accessoria quaecunque emptioni accedunt, & praeter pretium ab emptore erogantur.
on-kostelick. Vilis, non pretiosus.
On-kracht. Impotentia, debilitas.
on krachtigh. Impotens, debilis.
On-kout. vetus. Sermo absonus.
On-krijgh-baer. In bellis. & Acquiri difficilis.
On-kruyd. Zizania, zizanium, lolium, herba inutilis.
On-kuysch Impurus, immundus, impudicus, libidinosus.
on-kuyschheyd. Immunditia, sordes. & Impudicitia, libido.
on-kuysch-baer. Immundus.
On-kunstigh. Iners.
On-lanck. Curtus, breuis, non longus, improcerus.
on-langhs. Breui, propediem.
on-langhs nae. Paus pòst.
on-langhs ghe leden. Nuper, nuperrimè, non ita pridem, non multo antè tempore.
On lede. vetus. Negotium, impedimentum, occupatio, vacatio.
on-ledigh. Occupatus, impeditus, negotiosus, districtus, distentus.
on-ledigh zijn. Occupari, detineri, distringi
on-ledigheyd. Negotium, occupatio, impeditio.
On-leer-baer, on-leer-saem. Indocilis.
on-leerigh, on-leerachtigh. Indocilis.
on-leerlick. Quod disci non potest.
On-lesschelick. Inextinguibilis.
On-lichaemelick. Incorporeus, corporis expers.
On-liefde. j. on-minne. on-lieflick. Inamibilis, inamoenus, inuenustus, iniucundus, infestiuus: & Austerus.
On-lijck. j. on-ghe-lijck. Dissimilis.
On-lijdelick. Impatibilis, intolerabilis, intolerandus.
on-lijd-saem. Impatiens, intolerans, impatibilis.
on-lijd-baer. j. on-lijdelick. on-lijd-baerheyd. Impatientia.
on-lijd-baerheyd des ghe-moeds.
[pagina 354]
ἀπὰθεια. animi tranquillitas, nullis affectuum motibus obnoxia.
on-lijdigh. Impatiens, intolerans.
on-lijd-saem. Impatiens.
on-lijd-saemheyd. Impatientia, intolerantia.
on-lijd saemlick. Impatienter, intoleranter, aegrè, molestè.
On-lijuigh, on-lijfflick. Mortuus, vita functus. & Corporis expers: incorporeus
On-lof. Infamia, dedecus, vituperium.
on-lof-saem. j. on-loffelick. on-loffelick, on-louelick. Illaudatus, illaudabilis.
On-lof-baer. Insolubilis.
On-louter. Impurus.
On-lust. Fastidium, taedium, nausea, odium: & Ignauia, acedia: & Aegritudo: languor.
on-lustigh. Nauseans, torpens, fastidiosus: & Iniucundus, inamoenus: & Ignauus: & Lassus: & Aeger, languidus.
On macht. Impotentia, debilitas, defectio virium, languor virium.
on-macht, be-swijmtheyd. Defectus animi, defectio animae, deliquium animi, syncope, praeceps virium lapsus, lypothymia: exanimatio, mentis caligo, scotoma. In on-macht vallen. j. be-swijmen.
on-machtigh. Impotens, debilis, imbecillis, infirmus, impos.
on-machtighen. Impotentem reddere.
On-man-baer. Impubis, impuber.
On-manierigh. Immodestus.
on-manierlick. Immodestus, dissolutus, immoderatus.
on-manierlickheyd. Immodestia.
on-manierlicken. Immodestè.
On-maete. Immoderatio, immodestia, immensitas, luxus.
on-maetigh. Immoderatus, immodicus, immodestus, enormis, luxuriosus, intemperans, incontinens, vastus.
on-maetigh groot. Immensus, immanis
on-maetigheyd. Immodestia, immoderatio, immensitas, intemperantia, incontinentia, luxuria.
on-maetighlick. Immodicè, immoderatè, enormiter, intemperanter, extra modum.
On-menighe. vetus. Pauci.
on-menighte. vetus. Paucitas.
On-mensch. Monstrum hominis, monstrosus homo, homo absurdus, à communi hominum natura absimilis.
on-menschelick. Inhumanus, humanitatis expers: crudelis.
on-menschelickheyd. Inhumanitas, crudelitas.
on-menschelicken. Inhumaniter, inhumanè, crudeliter.
On-merckelick. Obscurus, difficilis consideratu, latens.
On-metelick. Immensus.
on-metelickheyd. Immensitas.
on-mild. Immitis, asper, rudis.
On-minne. Inimicitia, odium, dissidium.
on-minnelick. Inamabilis, inimicus, odiosus. & Inimicè, odiosè.
On-mis-daedigh. Innocens, innocuus.
On-moed. Animi abiectio, aegritudo.
on-moedigh. Abiectus, fractus animo.
On-moede. Indefessus.
On-moghelick. Impossibilis.
on-moghelick j. walghelick. Nauseosus, nauseam inducens.
on-moghelickheyd. Impossibilitas. & Nausea.
On-mondigh. Infans.
on-mondigh. Impubes, minor annis, pupillus.
on-mondigheyd. Infantia.
On-nae, on-naer. Non propè, remotè, longè procul.
on-nae by. Remotus, longè distans.
on-nae ghe-lijck. Multum dissimilis.
On-nae-volghelick. Inimitabilis.
On-natuerlick. Praeternaturalis, praeter naturam, naturae contrarius, prodigiosus.
On-noodigh. Non necessarius.
on-nood-saeckelick. Non necessarius.
On-noosel. Innocens, innoxius, immerens, insons, ἄκακος.
on-nooselheyd. Innocentia, acacia.
on-nooselick. Innocenter, innoxiè.
On nut. Inutilis inanis, irritus, vanus, vilis: nullius frugis, pensi, valoris.
on-nuttelick. Inutiliter.
on-nuttigh. Inutilis.
on-nuttigheyd. Inutilitas.

[pagina 355]
On-ont bindelick. Insolubilis, indissolubilis.
On-ont werrelick. Inextricabilis.
On op houdelick. Inexhaustus, nunquam desinens. & Indesinenter, continuè.
On-or-baerlick. Inutilis.
On-ordentlick. Incompositè, indigestè, indistinctè, confusè, sine ordine.
On-ouer winnelick. Insuperabilis.
On-paer. Impar, dispar, inaequalis.
On-partijdigh. Neutri parti fauens, neutram in partem inclinatus. vulgò Neuter, neutralis.
On-passe. Importunitas, intempestiuitas: tempus alienum. t'onpasse komen. Importunè venire.
on-passen. Malè conuenire.
On patientigh. j. on-ver-duldigh. On peys j. on-vrede. Discordia.
On-prijselick. Vituperabilis, vituperandus.
On-profijt. Inutilitas, damnum, dispendium, incommodum.
on-profijtigh, on-profijtelick. Inutilis, incommodus, dispendiosus, damnosus.
On-quaedt. Innocens, non malus.
On-quets-baer. Immunis vulnerum. vulgò Inuulnerabilis.
On-quijt-baer. Insolubilis: quod redimi aut solui non potest.
On-raed. Inutilitas: periculum: abusio: detrimentum, incommodum, perditio, damnum, calamitas.
on-raed. ger. sax. sicamb. Sordes, squalor, immunditia.
on-raed-saem. Inutilis: & Periculosus.
On-rasch. Tardus, non celer.
On-raste, on-ruste. Inquies.
on-raste. Crepitaculum, crotalum.
on rastigh. Inquies, inquietus.
On-recht. Non rectus, iniquus.
on-recht. Iniuria, iniustitia. T'onrechte. Non rectè, iniquè, iniuria, immeritò.
on recht-vaerdigh. Iniquus, iniustus.
on-recht-vaerdigheyd. Iniustitia.
on-recht-vaerdighlick. Iniustè, iniquè, iniuriâ.
on-rechtigh. Iniurius.
On redenlick. Iniquus, iniustus.
on-redenlick. Alienus à ratione, ratione carens, rationis expers. vulgò irrationalis.
on-redenlick dier. Animal irrationale, irrationabile, ratione carens, rationis expers, brutum.
on-redenlickheyd. Iniquitas.
On-reyn. Immundus, impurus.
on-reynicheyd. Immundities, impuritas: & Impudicitia.
On-rijp. Immaturus, crudus, immitis, acerbus.
on-rijpigheyd. Immaturitas.
On-roerlick. Immobilis.
on-roerlick goed. Res soli, bona immobilia res stabiles
On-roeuwe. j. on-ruste. Inquies.
on-roewigh. Inquietus.
On-ruym. Strictus arctus.
On-ruste. Inquies, turba, turbatio.
on-rustigh. Inquietus. & Improbus, illiberalis, inuenustus.
On-saecht. Durus, asper, rudis.
on-saecht moedigh. Immitis.
On-saeligh. Miser, infelix.
on-saeligheyd. Miseria, infelicitas.
on-saelighlick. Miserè, infeliciter.
On-schaedelick. Innocuus, innocens.
On-schaemel. Impudens, inuerecundus, effrons, perftrictae frontis, frontosus.
on schaemelheyd. Impudentia, impudicitia.
on-schaemelick. Impudenter, inuerecundè.
On-schalck. Incallidus, non astutus, incautus.
On-schat-baer. Inaestimabilis.
On-schattelick. Inaestimabilis.
On-scheydelick, on-scheyd-baer. Inseparabilis, indiuiduus.
On-schendigh. Inuiolabilis.
On-scherp Obtusus, non acutus.
On-schijn-baer. Obscurus.
On-schoud. j. on-schuldt. On-schoon. Indecorus.
On-schuld. Innocentia, integritas: & Excusatio.
on-schuldigh. Innocens, insons, inculpatus. culpae exsors, extra noxiam, innoxius, expers culpae: integer vitae, scelerisque purus: liber à delicto: non obnoxius crimini.
on-schuldighlick. Innocenter.
on-schuldighen. j. ontschuldighen. On-sedigh j. on-ghe-sedigh.
[pagina 356]
On-segghelick. Ineffabilis, inenarrabilis.
On-seghe. vetus. Malum, infortunium, clades, strages.
On-seyligh. Innauigabilis.
On-seker. Incertus, dubius, suspensus.
on-sekerheyd. Incertitudo, suspensio.
On sicht-baer Inuisibilis.
On-sienlick. Inuisibilis.
On-sinnigh wt-sinnigh. Insanus, malè sanus, vesanus, vacerra, excors, captus corde, mente, &c. expers mentis: fanaticus, furiosus, furiatus, rabiosus, rabidus, lymphaticus, lymphatus, amens, mente alienatus, demens.
on-sinnigheyd. Amentia, furor, insania, rabies, dementia, deliratio, delirium, mentis error.
on sinnighlick. Furiosè, furialiter, insanè, dementer.
On-slap. j. stijf. Rigidus.
On-smaeck. Fastidium.
on-smaeckelick, on-smaeckigh. Insipidus, insulsus, fatuus: & Insuauis.
On-soet. Insuauis, amarus, acerbus.
On-sorghelick. Tutus, sine periculo.
on sorgh-saem. Incuriosus.
on-sorgh-saemheyd. Incuria.
on-sorgh-vuldigh. Incuriosus, negligens curae, securus.
on-sorgh-vuldigheyd. Incuria, negligentia, securitas.
on-sorgh-vuldighlick. Negligenter, securè
On-spoed. Aduersitas, impedimentum, infortunium.
On-sprekelick. Ineffabilis, inenarrabilis.
On-staede. Incommodum, incommoditas, nocumentum, damnum.
on staede doen. Obesse. T'onstaede komen. Venire incommodè, importunè.
On-staedigh. j. on-ghe-staedigh. On stantastigh. j. on-ghe-staedigh. Inconstans.
On-steken. j. aen-steken. Incendere.
On-sterck. Imbecillis, debilis, inualidus, eneruus, infirmus.
on-stercken. j. ont-stercken Infirmare, debilitare, eneruare.
On-sterffelick Immortalis.
on-sterffelickheyd. Immortalitas.
On-stichten. j. ont-stichten. On-stijf. Laxus, non tensus, remissus.
On-stil. Irrequietus, inquies.
on-stilte. Inquies, inquietudo.
On-stond. Importunitas, tempus importunum, intempestiuitas.
on-stondigh. vetus. Importunus, intempestiuus.
On-stout. Inaudax, timidus.
On-straf-baer. Irreprehensus, inculpatus. vulgò Irreprehensibilis.
On-straffelick. Irreprehensus.
on-straffelickheyd. Impunitas.
on-straffelicken. Impunè.
On-strijd-baer. Imbellis.
On-stuer. Mitis, placidus.
on-stuer, on-stuyr. holl. Indomitus, immodestus, indomabilis, ferus, immodestus.
on-stuerigheyd. holl. Feritas, immodestia.
On-stuemigh, on-stuymigh. Tempestuosus, procellosus.
On-suen. fris. Informis, squalidus.
On-suyuer. j. on-kuysch. Impurus.
on-suyueren. j. ver-on-suyueren. On-swaer. Leuis.
On-taemelick. j. on-be-tamelick. On-tam. Indomitus, ferus.
On-teghen-wordigh. Absens, non praesens.
On-tellick, on-tallick, on-tel-baer. Innumerabilis, innumerus, innumerosus, innumeralis.
On-temmigh, on-temmelick. Indomabilis, indomitus, intractabilis.
On-tijd. Importunitas, intempestas. T'on-tijde. Importunè, intempestiuè.
on tijdigh. Intempestiuus, importunus, immaturus. & Intemperans, intemperatus, immoderatus.
on-tijdigheyd. Importunitas, intempestas, intempestiuitas, intemperantia, intemperies.
on-tijdighlick Intempestiuè, importunè. & Intemperanter, intemperatè.
on-tijdelinck. Abortus, abortiuus foetus
On-tocht. j. on-tucht. On-tomigh. fris . j. on-ledigh. Occupatus.
On-tongigh. Elinguis.
On-toomigh. Effrenus, effrenis, effrenatus.

[pagina 357]
On-traegh. Impiger.
On-trent. j. om-trent. Circa.
On-troostelick. Inconsolabilis.
On-trouwe. Infidelitas.
on-trouwe, on-trouwigh, on-ghetrouwe. Infidus, infidelis.
On-tucht Immodestia.
on-tuchtigh. Immodestus, improbus, impudicus, lasciuus.
On tuyghtigh. sax. sicam . j. recht-loos, wet loos. Qui testari non potest.
On-twee. j. in twee. Di, dis. &c. vide On.
on-twee scheuren. Discerpere, in duas partes rumpere.
on-twee snijden. Discindere, dissecare.
On-twijfelick. Indubitabilis, indubitatus.
on-twijfelicken. Indubitatè, indubitanter, certò.
On-valsch. Purus, sincerus.
On-vast. Infirmus, debilis.
On-veerdigh. Imparatus.
On-veyl. Non venalis.
On-veyligh. Non tutus, non liber.. on-veylighe weghen. Viae non tutae, non apertae aut securae.
On-vent-baer. Inuendibilis. Plaut.
On-ver-achtelick. Haud aspernandus, non contemnendus.
On-ver-anderlick Immutabilis.
on-ver-anderlickheyd. Immutabilitas.
on-ver-andert. Non mutatus.
On-ver-and-woord. Indefensus, indicta causa.
On-ver-baest. Intrepidus, imperterritus, non attonitus.
On-ver-betert. Incorrectus, inemendatus.
On-ver-beydt. Inexspectatus.
On-ver-biddelick. Inexorabilis.
On-ver-boden. Non prohibitus.
On-ver borghen. Non occultus, patens, manifestus.
On-ver-brekelick. Inuiolabilis, inuiolatus, incorruptus, integer: & Inuio latè incorruptè, integrè.
On-ver-ciert. Inornatus, incultus.
On-ver-dacht. Non meditatus, incogitans, inconsideratus, incogitatus.
on-ver-dachtelick. Inconsideratè, temerè
On-ver-deelt. Indiuisus.
On-ver-derflick. Incorruptibilis.
On-ver-dient. Immerens, immeritus, gratuitus.
on-ver-dient, t'on ver-dienste. Immeritò, praeter meritum, immerenter: & Gratuitò, gratis.
On-ver-doemt. Indemnatus, non condemnatus.
On ver-doruen. Incorruptus.
On-ver-douwt. Crudus, non concoctus.
on-ver-douwelick. Crudus, grauis, difficilis concoctu.
on ver-douwelickheyd. Cruditas.
On-ver-dragh. Impatientia, intolerantia.
On-ver-draeghlick. Intolerabilis, intolerandus: & Intolerans, impatiens.
on-ver-draeghlickheyd. Intolerantia, impatientia, impotentia.
on-ver-draeghlicken. Intolerabiliter: supra modum, ita vt ferri non possit: & Intoleranter, impotenter, impatienter.
On-ver-driet. Alacritas, impigritas, impigritia.
on-ver drietigh. Non molestus aut taediosus, non fastidiosus: & Festiuus, amoenus.
on-ver-driet-saem. Impiger, alacris.
on-ver-droten. Impiger, gnauus, strenuus, indefessus.
on-ver-drotighlick. Impigrè, indefesse.
On-ver duldigh. Impatiens, intolerans
on-ver-duldigheyd. Impatientia, intolerantia.
on-ver-duldighlick. Impatienter, intoleranter.
On-ver-galt. Felle non tinctus, non amarus.
On-ver-ganckelick. Non periturus, perpetuus, perennis.
on-ver ganckelickheyd. Perpetuitas, perennitas.
on-ver-ganckelicken. Perpetuò, perenne.
On ver-gheten. Inoblitus.
on-ver-ghetelick. Cuius memoria non amittitur aut deletur.
on ver-gheuelick. Quod non condonatur aut remittitur. vulgo irremissibilis
On-ver-golden, on-ver-gouden. Non compensatus.
On ver-haest. Improperatus.

[pagina 358]
On-ver-hindert. Non impeditus, non retardatus.
on-ver-hindert. Expeditus.
On-ver-hoedt, on-veur-hoedt. Improuisus, inopinatus: & Incustoditus, inobseruatus & Incautus.
on-ver-hoeds. Improuisè, improuisò, inopinatò, inopinatè, inopinanter, subitò: praeter expectationem, praeter spem.
On-ver holen. Non celatus: apertus, reuelatus, manifestus.
On-ver-hoorigh. Inobediens.
on-ver-hoort. Inauditus: & Non exauditus.
On-ver-hopet. Insperatus.
On-ver-huert. Non locatus, non elocatus.
on-ver-huerlick. Illocabilis.
On-ver-keert. Non mutatus.
On-ver-kocht. Non venditus.
On-ver-let. Sine impedimento.
on-ver-let stellen ende dagh gheuen. Sine praeiudicio spatium & dilationem dare, diem liberum dare.
On-ver-lijckelick. Incomparabilis.
On-ver maeckelick. Irreparabilis: & inamoenus, iniucundus.
On-ver-maent. Non monitus.
On-ver-maert. Non celebris, ignobilis, obscurus.
On-ver-menght. Non permixtus, merus.
On-ver-meten. Non gloriosus, non iactabundus.
On-ver-mijdelick. Ineuitabilis.
On ver-minderlick. Quod minui non potest.
On-ver-moedelick. Infatigabilis, indefessus.
on-ver-moedt. Non lassus, indefessus.
On-ver-moghen. Impotens, inualidus, imbecillis, infirmus, debilis, parum efficax.
on-ver-moghen mensch van vettigheyd. Saburratus nimia pinguedine: tardus abdomine.
on-ver-moghentheyd. Impotentia, debilitas, imbecillitas.
On-ver naemt. Obscurus, ignobilis, non celebris, ignotus.
On-ver-nepen. Non contractus.
On-ver noeght. Non contentus.
on-ver-noeghelick. Morosus: cui nulla re, quantumuis exacta, satisfit.
On-ver-nuft. Stoliditas, vecordia, rationis carentia.
on-ver nuftigh. Irrationalis, rationis expers, stolidus, vecors, brutus.
On-ver-porrelick. Quod amoueri magno conamine non potest.
On-ver saetelick, on-ver-saetigh. Insatiabilis, inexplebilis, insaturabilis, inexaturabilis. & Insatiabiliter, insaturabiliter.
on-ver-saetighen hongher. Appetitus caninus, bulimus.
On-ver-saeght, on-ver-saeft, on ver-tzaeght. j. on-be-vreest.
On-ver-scheyden. Indiuisus: non diuisus aut separatus, indifferens.
on-ver-scheydenheyd. Indifferentia, conuenientia, similitudo, affinitas.
on-ver-scheydenlick. Indiuiduus: & Indifferenter, indiscriminatim.
On-ver-schilligh. Indifferens, sine discrimine
On-ver-schrickt. Intrepidus, impauidus
On-ver-seert. Integer, illaesus, incorruptus.
On-ver sel-schapt, on-ver-selt. Incomitatus.
On-ver-sichtigh, on-veur-sichligh. Improuidus, improuisus, inconsideratus, inconsiderans, praeceps, temerarius, imprudens, incautus.
on-ver-sichtigheyd. Inconsiderantia, temeritas, incogitantia, imprudentia.
on-ver-sichtighlick. Improuidè, incautè, inconsideratè, temere.
on-ver-sien. Incautus, improuidus. & Improuisus, inopinatus.
on-ver-sienigh. Improuidus, inopinans. & Inopinatus, inopinus.
on-ver-siens, on-veur-siens, on ver-sienlick. Improuisè, improuiso, ex improuiso, de improuiso: subitò, repentè, inopinatè, inopinatò.
On-ver-sinnigh. j. on-ver-sichtigh. Temerarius.
On-ver-soecht. Inexpertus, imperitus.
On-ver-soenlick. Implacabilis.
On-ver-staen. Non intellectus.
on-ver-stand. Inscitia, ignorantia. & Difficultas, scrupulus.

[pagina 359]
on-ver-standel. holl . j. on-ver-standigh.
on ver-standigh. Inscius, imprudens, stolidus, insulsus, hebes, brutus.
on-ver-standigheyd. Inscitia, imprudentia.
on-ver-standighlick. Inscienter, imprudenter, stolidè, insulsè.
On-ver stoort. Inoffensus.
On-ver-sweghen. Indictus, non tacitus.
On-ver-tellick. Inenarrabilis.
On-ver-toghelick. Quod non differtur aut procrastinatur
on-ver-toghen. Sine mora aut dilatione: non procrastinatus.
on-ver-toghen ende cort recht. Ius summarium.
On-ver-tolde waere. Merces improfessae.
On-ver-tzaeght, on-ver-saeght. Intrepidus.
On-ver-vaeren, on-er-vaeren. Inexpertus, intentatus, imperitus, non expertus.
on ver-vaerentheyd. Imperitia.
On ver-vaert. Impauidus, intrepidus.
On-ver-valscht. Syncerus, incorruptus, non adulteratus.
On-ver vullick. Inexplebilis, insatiabilis.
On-ver-wacht. Inexpectatus.
On-ver-waert. Incustoditus: & Immunitus.
On-ver-wandelick. holl . j. on-ver-anderlick.
On-ver-welckelick. Immarcescibilis.
On ver-winnelick. Inuictus: inexpugnabilis: insuperabilis. vulgò inuincibilis.
On-verre. Non longè, propè.
On-veur-dachtigh. Non praemeditatus
On-veur-sichtigh. j. on-ver-sichtigh. Improuidus.
On-vindelick. Inuestigabilis: quod inuestigari aut inueniri non potest.
On-vlaet. Displicentia, obscoenitas, turpitudo, impuritas, excrementum: sordes, squalor. & Homo impurus, nequam, nebulo. & Desidiosus.
on-vlaetigh. Obscoenus, turpis, impurus, sordidus.
On-vleydelick. Inadulabilis.
On-vlugghe. Inuolucris.
On-vlijt. Incuria, socordia, negligentia, ignauia.
on-vlijtigh. Indiligens, negligens, incuriosus, ignauus, socors.
On-voere. Gestus indecens.
On-voghel. ger. sax. Onocrotalus. q.d. auis absurda siue monstrosa
On-vol-braght. Imperfectus.
On-vol-daen. Imperfectus, non absolutus.
On-vol-draeghen kind. Abortiuus, ante tempus natus.
On-vol-iaerd. Minor annis.
On-vol-komen. Imperfectus.
on-vol-komenheyd. Imperfectio, vitium, defectus.
on-vol-komenlick. Imperfectè.
On-vol-maeckt. Imperfectus.
on-vol-maecktheyd. Imperfectio.
on-vol maecktelick. Imperfectè.
On-vol-standigh. Inconstans.
On-vrede. Dissidium, discordia, dissentio, contentio. T'on-vrede zijn. Indignè ferre, molestè ferre, offendi: & Dissidere, discordare, dissentire.
on-vredigh. Contentiosus.
on-vredelick. Contentiosè.
on-vred-saem. Discordiosus, contentiosus.
On-vriend. Inimicus, parum amicus.
on-vriend-schap. Inimicitia: & Inhumanitas.
on-vriendelick. Inhumanus, durus.
On-vrij. Non liber, seruus.
on-vrij. Intutus, non securus.
on-vrije weghen. Itinera minùs tuta, viae non tutae.
on-vrijen de weghen. Obsidere itinera, minùs tuta reddere.
On-vroed. Insipiens.
on-vroedigheyd. Insipientia.
On-vrom. Improbus, impurus: & Ignauus.
on vrome. vetus. Damnum. dictio composita ex on & vrome. i. fructus, vtilitas. Tot uwer on-vrome. In tuum damnum.
on-vromigheyd. Improbitas: & Ignauia.
On-vrucht-baer. Infoecundus, sterilis, infructuosus.
on-vrucht-baerheyd. Sterilitas, infoecunditas.

[pagina 360]
On-waer. Falsus, non verus.
on-waerachtigh. Falsus, non verus, mendax, fabulosus.
On-waerd. j. on-weerd. On-wanckel-baer. Immutabilis, constans.
on-wandel-baer. Inuius, a, um.
On-weder. Caelestis iniuria, tempestas, calamitosa tempestas, caeli intempestas, horrida tempestas, intemperies, procella, vis maior.
On-weder-keerlick. Irremeabilis.
on-weder-leglicke ghetuyghen. Testes iusti ac testimonij, testes omni exceptione maiores, quibus nihil obiici potest, & quorum fides est indubitata
On-weder-roepelick. Irreuocabilis.
On weder-sprekelick. Irreprehensus, irreprehensibilis: cui contradici non potest.
On-weer-baer Imbellis, inermis.
On weerd on-waerd. Indignus, vilis: & Non gratus, ingratus.
on-weerde. Indignitas, vilitas. Van on-weerde. Nullius pretij aut valoris, irritus, non ratus, inanis, vacuus, inutilis, inefficax, nullius momenti.
on-weerdigh. Indignus.
on-weerdigheyd. Indignitas, vilitas, opprobrium.
on-weerdschap. Indignatio.
on-weerdighlick. Indignè.
On-weerdeerlick, on-waerdeerlick. Inaestimabilis.
On-wegh. Iter auium, via inuia: auia, orum: inuia, orum.
on-wegh-saem. Inuius.
on-weghigh. Auius, inuius, inaccessibilis.
On-wegigh. Caducus, non durabilis.
On-wetende. Ignorans, ignarus, insciens, inscius, nescius, imperitus, imprudens.
on-wetende int spreken. Rudis in arte dicendi, rudis sermone: & Impotentiae voces nimio irae aestu edens.
on-wetenheyd. Ignorantia, inscitia, imperitia, imprudentia.
on-wetenlick. Insciè, inscienter, imprudenter.
on-wetens. Inscienter.
on-wetens my. Me inscio, clam me.
on-wetigh. Inscius, nescius.
on-wetenschap. Inscitia, inscientia.
On-wette, on-wet. vet. Res illegitima, illegitimum.
on-wettigh. Illegitimus.
on-wettighlick. Illegitimè.
on-wettelick. Illegitimus.
on-wettelick ghe-boren. Illegitimus, incestuosus, adulterinus.
on-wettelicken. Illegitimè.
On-wijs. Insipiens, imprudens, demens, amens, insanus.
on-wijsheyd. Insipientia, imprudentia, dementia, amentia, mentis impotentia, insania.
on-wijslick. Insipienter, imprudenter.
On-wille. Maleuolentia, malignitas. & Fastidium, stomachus, molestia, nausea.
on-willens. Inuitè, non libenter.
on-willigh. Inuitus, haud volens, difficilis, nolens, grauatus: & Refractarius, contumax.
on-willigheyd. Maleuolentia.
On-win-baer. Inuictus, insuperabilis.
on-winlick. j. on-win-baer. On-woon-baer. Inhabitabilis.
on-woon-saem. Inhabitabilis.
On-wt-legghigh. Inexplicabilis, inenodabilis.
on-wt-puttelick. Inex haustus, quod exhauriri non potest.
on-wt-sprekelick. Ineffabilis, inenarrabilis.
On-wt-wisschelick. Indelebilis.
O N extra compositionem. Oncie. j. twee loot. Vncia, duodecima pars assis. gal. once: ital. onza: hisp. onça: ang. ovvnce. Half oncie. j. loot. Semuncia. Ander-halfoncie. j. drij loot. Sescuncia, sescunx. Twee oncien. j. vier loot. Sextans, sestans. Drij oncien. j. ses loot. Quadrans. Vier oncien. Triens. Vijf oncien. Quincunx. Ses oncien. j. half pond. Selibra. Seuen oncien. Septunx. Acht oncien. j. merck. Bes. Neghen oncien. j. drij vier-deel. Dodrans. Thien oncien. Sextans. Elf oncien. Deunx. Twaelf oncien. j. pond. Libra, nempe Romana, as.
Onck, vnck. sicamb. Encaustum: & Atramentum.

[pagina 361]
Onder. Inter, in Onder de goede zijn. Inter bonos esse. Onder ons. Inter nos. Onder ons drijen. Nos tres numero. Onder een, onder malkanderen. Inter se, inuicem. Onder weghen. In via, in itinere, inter eundum.
Onder. Sub, subter. ger. vnden, vnder: ang. vnder. Onder den steert. Sub cauda. Onder den schijn van deught. Sub specie virtutis.
onder de maeltijd. Inter caenam, in caena: dum caenaretur.
Onder, beneden. Infra, inferius.
Onder, ongher. sicamb. iul. colon. Meridies.
onderen, ongheren. sicamb. iul. col. Prandere, meridiari.
Onder-achte. vetus. Prima annotatio. & Relegatio, exterminatio.
Onder-ammirael. Legatus elassis. vulgò viceammiralius.
Onder-aerdigh. Subterraneus.
Onder-bedde. Culcita. q.d. inferior lectus.
Onder bleuen brood. Panis non probè fermentatus & parum coctus.
onder blijuen, t'onder blijuen. Succumbere.
Onder-bode. Internuncius.
Onder-borghe. Praes, subpraes.
Onder-borgher-meester. Proconsul.
Onder-brenghen, t'onder-brenghen. Submittere, subiicere, subigere, subdere, subiugare, domare. & Pessumdare, conficere.
Onder-broecke. Campestre.
Onder-buyck. Abdomen, sumen, aqualiculus, venter sub vmbilico vsque ad pubem: venter imus, venter inferior, hypogastrium.
Onder-daen. Subditus, subiectus.
onder-daen, onder-saet. Subditus, cliens
onder-daen. vetus . j. ver-scheyden. Discretus, differens, diuersus: & Mixtus, intermixtus.
onder-daenigh. Obediens, obsequundans, obsequens, iussis parens, morigerus.
onder-daenighen. Obedire.
onder-daenigheyd. Obedientia, submissio, demissio.
Onder-doen. Subdere, supponere. & Intermiscere.
Onder-drucken. Supprimere, deprimere.
Onder-een. Confusè, aceruatim, promiscuè, permistè.
Onder-gaen. Subire, succedere.
onder-gaen. Intercipere, praeripere. & Praecludere,intercludere, impedire. & Praeuertere, praeuenire, anticipare.
onder-gaen. Occidere, interire, perire, pessumire, succumbere.
onder-gaen te gronde. Submergi: pessumire, abire in fundum siue in imam partem.
onder-ganck. Occubitus, occasus, interitus.
onder-ganck der sonnen. Occubitus, occasus solis, occidens.
Onder-gheuen, t'onder-gheuen. Subdere, dedere.
Onder-ghe-was. j. waeter-scheuten, onder-slagh. Stolones.
Onder-gordel. Zona, subcingulum, succingulum, baltheus: subligaculum, Plaut.
onder-gorden. Subcingere.
Onder-graene. Vicecomes.
Onder-graeuen. Suffodere, subterfodere, agere cuniculos. vulgò minare, minas facere.
onder graeuer, pionnier. Cunicularius.
onder-grauinghe. Suffossio, cuniculus.
Onder-half. j. ander-half. Sesqui.
Onder-handelen. Interuenire, intercedere.
onder-handeler. Mediator, conciliator, pacarius. & Arbiter, disceptator.
onder-handelinghe. Intercessio.
Onder-haeue. Hedera terrestris, humirepens, humilis: hedera plumatica, corona terrae, chamaecissus.
onder-haeuigh, onder-heuigh. Obnoxius, subiectus, obligatus: & Solitus, assuetus.
Onder helsen. Mutuo amplecti.
Onder-hemde. Interula, tunica intima, interior.
Onder-hooren. Alicui aurem praebere, auscultare aliquem, obedire alicui.
onder-hoorigh. fland. Obediens.
Onder-houd. Sustentaculum, fulcimentum, adminiculum, conseruatio. & Nutrimentum.
onder-houden. Sustinere, fulcire, reti-
[pagina 362]
nere, continere, tenere, seruare, conseruare, adminiculari, tueri, sustentare, alere, nutrire.
onder-houden een huys van dack ende wande. Sartam tectam seruare domum: ruinosa & infirma sarcire & restaurare
onder houden. Supprimere, premere, occultare. Gheld onder houden. Pecunias supprimere, celare, dolo malo retinere.
onder houdinghe. Conseruatio.
onder-houder. Conseruator.
onder-houdenisse. Conseruatio.
onder-houdsel j. onder-houd. Onder-hueren. Subtrahere clandestina conductione intercipere conductionem.
Onder iaerigh. Minor annis.
Onder-kam, lelle van den haen. Palea, ae: cartilago quae de mento gallorum rubens velut barba dependet. q d inferior crista.
Onder-kennen. Internoscere, dinoscere, discernere.
Onder-kinne. j. kossem. Mentum inferius, anthereon.
Onder-kleed, onder-rock. Subucula, indusium.
Onder kock. Hypomagirus.
Onder-koers. Subucula muliebris, theristrum.
Onder-komen. Pessum ire, perire, interire, intercidere. Onder-komen van hongher. Perire fame.
Onder-koninck. Prorex, vicarius regis. vulgò vicerex.
Onder-koopen. Anticipare siue praeoccupare emptionem, intercipere emptionem, liceri.
onder-kooper. Licitator: pretium maius offerens pro re emenda.
onder-kooper. sax . j. maeckelaer. Proxeneta, pararius.
Onder-koster. Subcustos templi.
Onder-koussen. Tibalia, caligae ad genua vsque pertingentes.
Onder-kruypen. Subrepere. & Anticipare, praeuertere, intercipere, antecapere.
onder-kruyper. Interceptor. & Subsessor alieni matrimonij.
Onder-kussen. Mutua oscula dare.
Onder-laeghe. Fulcrum.
Onder-laet. Pausa intermissio, intermissus: vacatio per aliquod tempus.
onder-laeten. Intermittere, omittere ad tempus, cessare.
Onder-leer-meester. Submonitor, hypodidascalus.
Onder-legghen. Supponere, submittere, substruere subdere, suffulcire.
onder-leghsel. Substructio, suppositio.
Onder-ligghen. Subiacere, succumbere.
Onder-lijf. Thorax interior: subucula. & Venter imus abdomen aqua liculus.
Onderlinghe. Mutuus, promiscuus: & Mutuò.
Onder-meester. Hypodicascalus, submonitor, hyparchus
Onder-meyer. Propraetor.
Onder-menghen. Intermiscere.
Onder-merck. Terminus, limes, distinctio.
onder mercken. Terminare, disterminare, limitare, distimguere.
Onder-met, onder-moes. hol. sic. fris. Merenda.
onder-metten. holl. fris. sicamb. Merendam sumere.
Onder-mieten. j. onder-hueren, onder-koopen. Onder-mijnen. j. onder-graeuen. Onder-moeyen. fland. j. onder-winden.
Onder-nacken. Intercipere.
Onder-pand. Pignus, hypotheca, pignus rei publicae: & Fiducia, possessio fiduciaria.
onder panden. Oppignerare.
onder-pandinghe. Oppigneratio.
Onder-polssen. Contari.
Onder-reden. Colloqui.
Onder-richt. Instructio, institutio, eruditio.
Onder-richten, onder-wijsen. Instruere, instituere, erudire.
onder richtinghe. j. onder-richt. Onder-riem. Semicinctum, semicinctium, succinctorium, hypozoma.
Onder-rock, onder-rocksken. Indusium, subucula.
Onder-roeren. Subagitare, intermiscere, permiscere.
Onder-roocken. Suffire, suffumigare.
onder-roockinghe. Suffimentum, suffitus, suffitio.
Onder-saet. Subditus principis, subie-
[pagina 363]
ctus, prouincialis, cliens.
Onder-scheed, onder-scheyd. Distinctio, separatio, dissimilitudo, discrimen, differentia, diuersitas, varietas, discerniculum.
onder-scheeden, onder-scheyden. Distinguere, discernere, discriminare.
onder-scheedenlick. Distinctè, diuisim.
Onder-schepen. Iudex pedaneus, iudex imi subsellij.
Onder-scheuten. j. waeter-scheuten. Onder-schieten de caerten. Miscere chartas.
Onder-schil. j. onder-scheyd. Onder-schenckel. Crus.
Onder-schooren. Suffulcire.
Onder-schouteth. Subpraefectus: qui praefecti vice fungitur: propraetor.
onder-schouteth-schap. Vicaria praefectura.
Onder-schraeghen. Suffulcire.
Onder-schrijuen. Subscribere, subsignare.
Onder-setten. Supponere, subdere, substituere: & Fulcire, suffulcire, adminiculare vel adminiculari, palare.
onder-setten. Pignus in certamine deponere Den hals onder-setten oft verstrecken. Deponere pro pignore ceruicem ostentare iugulum pro capite alicuius: se obijcere periculo capitis pro vita alicuius.
onder-setsel. Sustentaculum, fulcrum, fulcimentum, adminiculum, basis.
Onder-sielken. Subucula, theristrum.
Onder-sincken. Subsidere.
Onder-slagh. j. waeter-scheuten. Stolones, soboles.
Onder-snacken. Intercipere.
Onder-soeck. Perquisitio, inquisitio, indago, percontatio, excussio.
onder-soecken. Perquirere, inquirere: examinare, scitari, sciscitari, rimari: contari, percontari, scrutari, tentare, pertentare, indagare, inuestigare, excutere, discutere.
onder-soecken, proeuen. Facere periculum, tentare.
onder-soecker. Inquisitor, scrutator, indagator.
Onder sprek. j. onder-sprekinghe. onder-spreken. Interloqui: & Condicere, praefinire, praedicere conditionem, pacisci: stipulari.
onder-sprekinghe. Interloquutio: & Conditio, condictum, condictio, pactum, pactio: stipulatio.
Onder-staen. Subsistere: & Conari, moliri, niti, conniti, eniti, aggredi, contendere. & Audere.
onder-stand. Subsidium, suppetiae, auxilium.
onder-standigh. Subsidiarius, auxiliaris.
Onder-steken de caerten. j. onder-schieten. Onder-stellen. Supponere, substituere.
Onder-steunen. Suffulcire.
onder steunsel. Sustentaculum, basis.
Onder-stroyen. Substernere.
Onder-stutten. Fulcire, suffulcire, sustentare.
onder-stutsel. Anterides, fulcimentum.
Onder-tasten. Pertentare, percontari, examinare.
Onder-teeckenen. Subnotare, subsignare, subscribere.
Onder-tijdts, onder-tijde. Subinde, interdum
Onder-trouwe. Sponsalia, orum: sponsus, us.
onder-trouw dagh. Dies sponsalis.
onder-trouw-merckt. Sponsalia, orum.
onder-trouwen. Sponsare, desponsare, despondere.
onder-trouwt. Desponsus, desponsa: sponsus, sponsa.
Onder-tusschen. Interdum: & Interea: interim. & Aliquando.
Onder-vat, lek-vat. Excipulus, vasculum quod excipiendo liquori subiicitur.
Onder-vinden. Comperire, experiri.
onder-vindinghe. Experientia.
Onder-voght. Curator: qui loco tutoris pupillo datur.
Onder-vraeghen. Interrogare, percontari, indagare, sciscitari, explorare, examinare, inquirere, discutere.
Onder-waerts. Deorsum, deorsum versum, versus inferiorem locum.
Onder-wassen. Succrescere.
Onder weghen. In via, in itinere, inter eundum, per viam.
onder-weghen laeten. Intermittere, supersedere, omittere, relinquere.

[pagina 364]
Onder-werpen. Subiicere, subdere: submittere, subiugare.
Onder-wijlen. Interdum, interim, quandoque: subinde. & Vicissim.
onder-wijlinghe. Vicissitudo.
Onder-wijs. Institutio, instructio, eruditio, disciplina, documentum, traditio.
onder-wijsen. Instruere, instituere, erudire, formare, commonstrare, docere, condocere, admonere.
onder-wijsinghe. j. onder-wijs. onder-wijser. Doctor, informator.
Onder-wind. Implicatio, inuolutio: & Occupatio, administratio: & Molimen, conatus.
onder-winden. Implicare, inuoluere, innectere, & Conari, moliri, anniti: & Se ingerere, se interponere, se immiscere alicui rei, negotio. & Vendicare, sibi assumere.
onder-winder. Administrator vltroneus.
Onder-wisselen. Alternare.
onder-wisselinghs. Alternatim, alternè, vicissim.
Onderste. Infimus, imus.
Onderen, eronderen. sicamb. Meridiari.
Onder-worpen. Subditus, subiectus, obnoxius.
Onghel. fris. sicamb . j. ruet. Seuum.
onghel-keersse. j. rueten-keersse. Ongher, ongheren. j. onder, onderen. Onghsel. j. vnsel, pundel. Statera.
Onnen. j. ionnen. Fauere.
Ons. Nos, nobis. germ. vns: ang. vs.
Onse. Noster.
Ont. Praepositio inseparabilis primationem plerunque significans, componitur cum verbis, rarò nominibus: exponiturque & Latinè per De, di, dis, ex, &c.
Ont-aen-boorden. zeland . j. aen-boord trecken.
Ont-aerden. Degenerare.
ont-aerdende. Degener.
Ont-aeren. Exuere aristis.
Ont-anckeren. Soluere anchoram.
Ont bedelen. Emendicare: obtinere precibus, mendicando.
Ont-beenen, ont-beenderen. Exossare.
Ont-beyden. Expectare, manere.
Ont-bęren. Carere, indigere.
Ont-bieden. Nunciare, denunciare, renunciare: & Accersere, accersire, arcessere, aduocare, euocare.
Ont-bijt. j. in-bijt. Ientaculum.
ont-bijten. j. in-bijten. Ientare.
Ont-binden. Soluere, dissoluere.
Ont-blijuen. vetus. holl. Deficere.
Ont-bloemen. Deflorere, deflorescere, flores amittere.
Ont-blooten. Denudare, enudare, spoliare.
Ont-breken. Deficere, deesse.
Ont-breydelen. Frenos detrahere.
ont-breydelt. Effrenatus.
Ont bundselen. fland. Fasciis exsoluere.
Ont-cieren. Deturpare, ornatum adimere, dedecorare.
Ont-cinghelen een peerdt. Cingulam soluere.
Ont-darmen. Exenterare, euiscerare.
Ont-decken. Denudare, enudare, detegere retegere, aperire, reuelare.
ont-decken. j. ouer-decken. Deprehendere in adulterio.
Ont-deelen. Partem adimere.
Ont-deelen. vet. Abiudicare.
Ont-dicken. Attenuare.
Ont-doen. Dirimere, retexere, soluere, redordiri. & Aperire.
ont-doen. j. ont-knoopen. Enodare, abnodare.
ont-doen. Infectum reddere.
ont-doen, wt-doen. Exuere.
Ont-dooden j dooden. Regelare.
Ont draeghen. Subtrahere, surripere, furtim asportare.
Ont-drijuen. Abigere.
ont-drijuer. Abactor.
Ont-edelen. j. ver-ont-edelen. Ont-eeren. Dedecorare, dehonestare, inhonestare, infamare, diffamare. & Violare, stuprare, vitiare.
Ont-eruen. Exhaeredare, abdicare.
ont-erft. Exhaeres.
Ont-faen. j. ont-fanghen. Accipere.
Ont-fanck. Acceptum: res siue pecuniae acceptae; & Perceptio, praestatio.
ont-fanck-baer. Acceptus, gratus. Niet ont-fanck-baer maecken den aen-leggher. Petitorem exceptione excludere, submouere.
ont-fanck-boeck. Liber accepti.
ont-fanckelick. Acceptus, quod accipi potest.
ont-fanckenisse. Conceptio, conceptus.

[pagina 365]
ont-fanghen, ont-vanghen. Accipere, recipere, concipere, excipere.
ont-fangher, in-maender, in-haelder. Coactor, collector, receptor particulans.
ont-fangher. j. tollenaer. ont-fangher penninck-meester. Tribunus aerarius, receptor canonarius.
ont-fangher van breucken. &c. Quaestor aerarius: multarum receptor.
Ont-fermen. Miserari, misereri, miserescere, commiserescere.
ont-fermelick. Miserabilis.
ont-fermelicken. Miserabiliter, miserè.
ont-fermenisse, ont-ferminghe. Misericordia, miseratio.
ont-fermigh, ont-ferm-hertigh. Misericors.
ont-ferm-hertigheyd. Misericordia.
Ont-fronssen. Erugare.
Ont-futselen. Extricare.
Ont-gaedinghe van herten. Defectio animi.
Ont-gaederen. Disgregare.
Ont-gaeyen. Incommodare, commoditatem adimere: & Par adimere: disparare.
Ont-gaen. Euadere, deflectere, discedere, recedere, excedere, eripere se, eluctari. & Errare, delinquere, praeuaricari: & Excedere limites.
Ont-gaerwen. Vestimenta siue indumenta exuere.
Ont-ghelden. Luere, persoluere, dependere.
Ont ghespen. Refibulare.
ont-ghespen een maeght. Zonam virginalem soluere.
Ont-gheuen, ont-raeden. Dissuadere, amouere ex animo, demouere siue deducere aliquem de sententia sua.
ont-gheuen. Adimere, tollere.
ont-gheuen. j. be-gheuen. Deficere.
Ont-ghinnen. Incîdere, praecerpere, praeflorare, praelibare.
Ont-glijden. fland. hol. Elabi.
Ont-goeden, ont-eruen. Exhaeredare, abdicare: priuare, haereditate, bonis: possessionem adimere: deuestire in lib. Feud.
Ont-gorden. Discingere, recingere.
Ont-graeten den visch. Exossare piscem.
Ont-graeuen. Effodere.
Ont-gunnen. Malè fauere.
Ont-haecken. Dissoluere vncos: hamis vel vncis expedire.
Ont-haelen. Auferre.
ont-haelen. Tractare, habere, excipere, accipere aliquem.
Ont-haeren. Depilare.
Ont-haeleweyt. Lacer, laceratus, pannosus, sordidus, incomptus.
Ont-halsteren. Exuere capistrum.
Ont-halsen. Decollare, detruncare, collum praecidere, incidere ceruicem, caput ceruicibus abscindere: securi percutere. Caput amputare, capite truncare, auferre caput, rotare caput ense, praecidere caput, demetere caput ferro, recidere, rescindere, resecare.
Ont-hand. Mutilus manibus.
ont-handen. Mutilare: manus abscindere. & Eripere è manibus & Commoditatem eripere, incommodare.
Ont-harnassen. Exarmare.
Ont-hechten. Soluere, dissoluere, resoluere. & Soluere zonam virginalem.
Ont-heffen. Leuare
Ont-helen. Prodere, reuelare arcanum.
Ont-heylighen. Prophanare, contaminare rem sacram.
Ont-heyten. vetus. j. be-louen. Promittere.
Ont-herten. Exanimare.
Ont-heughen. Laetitiam adimere.
ont-heught. Tristis, moestus.
Ont-hoofden. j. ont-halsen. Ont-hopen. vet. Desperare.
Ont-hosen. Caligas aut ocreas exuere.
Ont-houd. Retensio: & Custodia: & Abstinentia & Memoria.
ont-houden. Retinere, detinere: & Cohibere, sustinere, moderari, coercere, temperare. & Continere, abstinere: & Memoriae mandare, tenere memoria, recondere animo, infigere memoriae. & Commorari, subsistere in aliquo loco.
ont houdinghe. Continentia.
Ont-hucken. Subterfugere.
Ont-hullen. Adimere redimiculum, crines resoluere.
Ont-iaeghen. Abigere: Cursu eripere: & Liberare currendo siue insequendo.
ont-iocken. Deiugare, abiugare.

[pagina 366]
Ont-keeren. Immutare.
ont-keeren. Auertere, interuertere, subtrahere.
Ont-kennen. Diffiteri, negare.
Ont-kęrenen. Enucleare.
Ont-klauwen. Exungulare.
Ont kleeden. Exuere vestes, deuestire, veste exuere.
Ont-knochten. fland . j. ont-knoopen.
Ont-knoopen. Enodare, abnodare, denodare, resoluere nodum.
Ont-komen, ont-gaen. Euadere, eluctari, eripere se.
Ont-kommeren. Expedire
Ont-koppelen. Copulam adimere, disiungere: abiugare.
Ont-korsten. Crustum siue crustam demere.
Ont kruypen. Erepere: subtrahere se: sublabi, latenter fugere.
Ont-laeden. j. ont-lasten. Ont-laeten. vetus. Laxare, dimittere. Laxari, liquefieri, mollescere.
Ont-lasten. Deonerare, exonerare, fasce leuare.
ont-lastinghe. Exoneratio.
ont-lastingh-brief. Literae erogatoriae, chirographum erogatorium, literae attributae pecuniae.
Ont-leden. Membra dissoluere, discindere, dilaniare, artuare, deartuare, lacerare.
Ont-ledighen. Expedire, eximere, absoluere, liberare.
ont-ledighen. j. ver-ont-ledighen. Occupare.
Ont-leenen. Mutuari, sumere mutuum, accipere mutuum vel mutuo: commodato accipere. Gheld ont-leenen. Pecunias mutuas sumere.
Ont-leeren. Dediscere. & Dedocere.
Ont-leersen. Ocreas detrahere.
Ont-legghen. j. mis-legghen. Ont-leyden. Abducere, seducere.
ont-leyden een maeght. j. ont-voeren.. Ont-lendenen. Delumbare.
Ont-lieuen. Deponere amorem, abiicere amorem.
Ont-lijcken. Abludere, dissimilem esse.
Ont-lijcksemen. Dissimilem facere, deformare.
ont-lijcksemt. Dissimilis sui, deformis.
Ont-lijmen. Deglutinare, reglutinare.
Ont-lijuen. Priuare vita & corpore: interficere, occidere.
Ont-loochenen. Abnegare, denegare.
Ont-loopen. Effugere.
Ont-looueren. Frondare, frondes amputare.
Ont-looten. Replumbare.
Ont-lossen. Soluere, dissoluere, resoluere, absoluere, laxare.
Ont luycken. Aperire, expandere & Dissepire.
Ont-machtighen. Potestatem siue auctoritatem adimere.
Ont-maecken. Infectum reddere, irritum facere.
ont-maecken den koop. Rescindere emptionem, irritam facere.
ont-maecken het goed. Exhaeredare.
Ont-maeghden. Deuirginare, Nonius. vitiare virginem.
Ont-mannen. Emasculare, castrare.
ont-mant. Emasculatus, castratus.
ont-mant. vetus. Qui non amplius est vir: qui nullum munus exequi potest: qui sic defecit, vt nullis officiis par sit aut idoneus.
Ont-mantelen. Expalliare, pallio exuere.
ont-mantelen de stad. Deiicere moenia vrbis. gal. demanteler.
Ont-meeren, ontmaeren het schip. Soluere nauem: à terra nauis conuellere funem. Virg. gal. desmarer.
Ont-menghen. Extricare.
Ont-meten. Fallere mensurâ: iniquè metiri.
Ont-moederen. Orbare matre.
Ont mossen. Emuscare
Ont naeghelen. Refigere clauum. & Exungulare.
Ont moeten. Obuiare, obuiam venire, occurrere.
Ont-naeyen. Resuere, dissuere.
Ont-nemen. Eripere, adimere.
Ont-nestelen. Ligulas soluere, dissoluere.
Ont-neusen. Denasare. Plaut.
Ont-nuchteren. Soluere ieiunium, sumere ientaculum.
ont-nuchtert. Ientatus.
Ont-ooghen. Exoculare, excaecare.
Ont-paeyen. fland. Offendere, malè contentum reddere.
Ont-paeren. Disparare, separare, paria disiungere.

[pagina 367]
Ont-panden. Reluere, repignerare.
Ont pleghen Desuescere.
Ont passen. Malè quadrare.
Ont-ploken. Explicitus, explicatus, apertus.
ont-pluycken. Explicare, aperire, expandere
Ont pluymen. Plumas, extrahere.
ont-pluymt. Implumis, deplumis.
Ont-poorteren. Ciuitate priuare, priuare iure ciuium.
Ont-preken. Dissuedere longa oratione.
Ont-prijsen j. mis-prijsen. Ont-proeuen. vetus. Reprobare.
Ont-raeden. Dissuadere, dehortari, auocare
Ont-rauelen. holl j. ont-werren. Extricare.
Ont-redden. holl. fris. Liberare.
Ont-reeden, ont-reyden. Ornatu exuere. & Imparatum reddere.
Ont-reynighen. Inquinare, contaminare. & Violare.
Ont-reken. Destruere.
ont-rekt. Non reparatus, destructus.
Ont-rekenen. Numerando siue computando fallere, adimere doloso calculo: dedita opera malè numerare.
Ont-rennen Euadere cursu.
Ont-rieuen. Incommodare, priuare, orbare: commoditatem tollere, adimere expoliare, denudare.
Ont-rijcken. Exuere diuitiis. & Exuere siue expellere regno
Ont-rijden. Equitando euadere.
Ont-rijghen. Soluere fasciam vel ligulam.
Ont-rijsen. Labi, delabi, elabi.
Ont-rimpelen. Erugare, rugas tollere.
Ont-roesten. Rubiginem expellere.
Ont-rollen. Euoluere, explicare.
Ont-roouen. Eripere.
Ont-rucken. Euellere, diuellere, eripere. & In ecstasim labi.
Ont-rusten. Inquietum reddere, inquietare, turbare.
Ont-saecken. Negare.
Ont-saedelen. Ephippium demere equo
Ont-sagh ont-sigh. Obseruantia, reuerentia, timor, metus, rigor.
Ont-schaeck. Raptus, stuprum violentum.
ont-schaecken. Violenter rapere, vitiare virginem, deuirginare, vitium pudicitiae addere, vim adferre siue inferre virgini: violare.
ont schaecker. Raptor virginum.
ont-schaeckinghe. Raptus virginum: stuprum.
Ont schappéren. fland. Aufugere, effugere, euadere gal eschapper.
Ont-schellen. j. schellen. Decorticare, desquamare.
Ont-scheyden. Disiungere, seiungere, discernere.
Ont-scheppen. Deformare, auferre formam.
Ont-scherpen. Obtundere aciem.
Ont-schicken. Turbare, deturbare, perturbare confundere, denormare.
Ont-schieten. Subitò & celeriter effugere
ont-schieten wt den slaep. Subitò & rapidè euigilare.
Ont-schoeyen. Discalceare, excalceare, calceos exuere.
ont-schoeyen de boomen. Ablaqueare arbores.
ont-schoeyen de tanden. Attollere gingiuas, gingiuis liberare dentes.
Ont-schoenen. j. ont-schoeyen. Ont-schoonen. Deformare.
Ont-schorssen. Diffibulare.
ont-schorssen. Decorticare, corticem detrahere, deglabrare, delibrare.
Ont-schuldighen. Excusare, eximere culpa, purgare, refellere.
Ont schutten. Subsidio venire, obsidione eximere.
Ont-seghelen den brief. Resignare literas.
Ontsegh. Negatio, recusatio. & Interdictio.
ont-segh. Armorum denunciatio, belli denunciatio, clarigatio.
ont-segghen. Recusare, renunciare, renuere, abnuere, negare: & Interdicere. & Prouocare, lacessere.
ont-segghen. Indicere bellum, clarigare, ad bellum prouocare, pronunciare praelium, denunciare dimicationem, hostem declarare. vulgò diffidare.
ont-segghen te vier ende te sweerde. Igne ferroque minari: extremam denuntiare inimicitiam.
ont-segh-brief. Literę indictionis bellicę.
Ont-seghelen. Resignare, soluere sigillum.

[pagina 368]
Ont-senghen. Incendere, succendere.
Ont-senuen. Eneruare.
Ont-set, ont-stelt. Malè dispositus, destitutus, turbatus, perturbatus, affectus.
Ont-set, ont-sette. Suppetię, subsidium, auxilium.
ont-set doen. j. ont-setten. Ferre suppetias.
ont setten. Remouere. & Malè disponere, turbare, perturbare, destituere, priuare: & Stupere, stupescere, expauere, expauescere.
ont-setten een lidt. Luxare membrum, articulum loco mouere.
ont-setten een maeght van haer eere. Violare, stuprare virginem: pudicitiam virginis imminuere: vitium pudicitiae addere, nomen virgineum adimere.
ont setten. Ferre suppetias, succurrere, obitulari, subsidio esse.
ont-setten. Liberare, soluere. De stadt ont-setten, ont-set doen. Vrbem obsidione liberare soluere obsidionem vel obsidium: obsidione eximere.
Ont-sigh, ont-sagh. Reuerentia, metus, timor.
Ont-sien. Vereri, reuereri, timere, metuere.
Ont-sincken. Subsidere.
Ont-sinnen. Dementare, & Dementari.
Ont-slachten. Degenerare.
ont-slachtigh. Degener.
Ont-slagh. Dimissio, remissio, solutio.
ont-slaeghen. Absolutus, liberatus, defunctus.
ont-slaeghen worden. Solui, absolui, liberari, defungi.
ont-slaen. Soluere, absoluere, exoluere, liberare, exonerare, eximere, leuare, dimittere: explicare.
ont-slaen van den eed. Iurisiurandi gratiam facere: iuramento absoluere.
Ont-slaepen. Obdormire. & Expergisci.
Ont-slappen. Relaxare.
Ont-slibberen. Erepere, elabi.
Ont-sloesteren. j. sloesteren. Ont-sluypen. Erepere, subterfugere, clam elabi, se abducere, sensim se subripere.
ont-sluypinghe. Effugium.
Ont-sluyten. Reserare.
Ont-smeecken. Eblandiri, blanditiis extorquere.
Ont-snappen. Intercipere, eripere subitò.
Ont-solen. Exuere soleas.
Ont-sondighen. Expiare, purgare à peccato
Ont-soudéren. Replumbare.
Ont-spaeren. Parcere, parcimonia seruare: conseruare parcitate & frugalitate.
ont-spaeren wt den buyck. Fraudare genium.
Ont-spannen. Remittere, laxare, retendere.
Ont-specken. Exalburnare, alburnum detrahere.
Ont-springhen. Exsilire. & Oriri.
ont-springhen wt den slaepe. Expergisci, excirari è somno.
Ont-staen. Satisfacere & liberare se.
ont-staen. Exemptum siue immunem esse.
Ont-steden. Malè locare.
Ont-steken, ver-steken. Amouere, abstrudere, abdere, abscindere, clàm de medio remouere, furtim, asportare.
ont-steken aen-steken. Accendere, incendere, succendere, inftammare.
ont-steken Inflammari, ignescere, inardescere.
ont-steken van gramschap. Incendi ira, excandescere, exardere ira.
ont-steken als een ghe-swil. Inflammari: tumere calore cum rubore.
ont-steken het vat j. steken. Relinere dolium.
Ont-stelen. Furto auferre, suffurari, surripere.
Ont-stellen. Destituere: & Afficere. & Turbare, confundere, destruere.
ont-stelt. Destitutus, confusus, turbatus, perturbatus, pertmotus, commotus, percitus: affectus, a, um: affectus difficultatibus, morbo, molestus.
ont-steltheyd. Perturbatio: & Affectus, us.
Ont-stichten. Diruere, euertere, destruere.
ont-stichten. Offendere, offendiculum ponere: scandalizare, apud Eccles.
ont-stichtinghe. Offendiculum, scandalum.

[pagina 369]
Ont-stofféren. Denudare, exspoliare: priuare, orbare.
Ont-stoppen. Relinere, aperire rem oblitam aut obturatam.
Ont-stouwen. Abigere: pecus aut greges abducere.
ont-stouwer. Abigeus, abactor.
Ont-stricken. Soluere laqueum, enodare, abnodare, denodare: laqueum abstringere, extricare, explicare.
Ont-struycken. Extirpare.
Ont-stucken, on stucken, in-stucken. Lacer, lacerus, laceratus.
ont-stucken. Lacerare.
Ont-sucken. Ecstasin pati.
ont-suckinghe. Ecstasis.
Ont sueren. Acescere ante tempus.
Ont suyueren. Inquinare, contaminare.
Ont-swellen. Deturgere, detumere.
Ont-swemmen. Enatare, natando euadere.
Ont-sweren. Abiurare, negare sacramento.
Ont-sweren, ont-sweyren. Deturgere.
Ont-swijmelen. j. ont-slaepen. Ont-taeckelen een schip. Exarmare nauem.
Ont-taelen. Vincere siue superare eloquentia.
Ont-tanden. Edentare.
Ont-tellen, ont-rekenen. Numerando fallere.
Ont-terren, ont-lijmen. Reglutinare.
Ont-terren, ont-trennen, ont-ternen. Dissuere, resuere, detexere, abscindere, disscindere, abrumpere, dissecare, separare, disiungere, dirimere, dissoluere, abstrahere.
Ont-todderen fland. Dissoluere. & Euadere, effugere.
Ont-toghen. j. ont-trocken. Ont-tonghen. Elinguare.
Ont-toomen. Detrahere frenum equo.
Ont-tooueren. Fascinum soluere, incantationem auertere: recantare: rem incantatam alio carmine aut fascino liberare.
Ont-trecken. Subtrahere, adimere, subducere, eripere.
ont-trocken. Ereptus.
Ont-trennen. j. ont-terren. Dissuere.
Ont-trouwen. Sacramentum siue fidem matriminij dirimere aut remittere.
Ont-tuynen. Dissepire.
Ont-twee. j. in-twee. ont-tweede broeders. vet. Fratres eiusdem tori: non distincti.
Ont-twisten. Retexere, etexere.
Ont-twijnen. Retexere, etexere.
Ont-vaederen. Orbare patre.
Ont-vaeschen, ont-vesschen. Fasciis soluere.
Ont-vallen. Excidere.
Ont-vanghen. j. ont-fanghen. Ont-veylighen de weghen. Occupare itinera: minùs secura, & tuta reddere.
Ont-verwen. Decolorare, colore priuare, colorem vitiare.
Ont-vessemen. Fasciis soluere, exuere, euoluere.
Ont-vlechten. Retexere, redordiri, explicare.
Ont-vlieden. Effugere, aufugere, euadere.
Ont-vlieghen. Euolare, auolare.
Ont-voeghen. Disiungere.
Ont-voeren. Abducere, auehere.
ont-voeren, ont-stouwen. Abigere.
ont-voeren, ont-schaecken. Rapere, abripere virginem.
ont voerer. Raptor, abactor.
ont-voeringhe. Raptus, abactus, us.
Ont-voncken. Ignescere: & Accendere, succendere.
Ont-vouden. Replicare, explicare, displicare.
Ont-vremden. Alienare, abalienare. & Adimere, auferre.
Ont vriesen. j. dooden. Regelare, egelidari, solui calore.
Ont-vrijden, ont-vrienden. Ambiendo, siue procando praeripere amicam.
Ont-vrijen. Libertatem adimere.
Ont-vullen. Deplere.
Ont-waecken. Expergisci, euigilare, excitari è somno.
Ont-waeyen. Auolare, abigi vento.
Ont-waepenen. Exarmare, armis exuere, dearmare.
Ont-waeren. vetus . j. op-segghen. Renunciare.
Ont-wassen. Longiùs crescere, excrescere.
ont-wassen. Decrescere. De kleederen ont-wassen den kinderen. Vestes decrescunt pueris.
ont-wassen het recht. Non teneri legi-
[pagina 370]
bus, esse supra leges. & Neque Dei neque hominum leges curare.
Ont-wecken. Expergefacere, excitare è somno.
Ont-weeren. Exarmare.
Ont-weghen. Dolose ponderare, fraudare pondere.
Ont-wegen. Deuiare, recedere à via recta.
ont-weghet. Deuius.
Ont-weyden, ont-weyen. Euiscerare ceruum.
ont-weyden den visch. Exenterare piscem.
Ont-weldighen. Vi eripere.
Ont-wennen. Desuefacere: & Sesuere, desuescere, desuefieri, obsolere.
Ont-wenschen. Deprecari.
Ont-werp. j. be-worp. Adumbratio.
ont-werpen. j. be-werpen. Delineare.
Ont-werren. Extricare, explicare, expedire.
Ont-weuen. Retexere, redordiri.
Ont-wijcken. Effugere, euadere, euitare.
Ont-wijen. Desecrare: quod sacrum erat profanum reddere: profanare, exaugurare.
Ont-wijsen. Abiudicare.
Ont-wimpelen. Explicare.
Ont-winden. Euoluere, explicare.
Ont-worstelen. Eluctari.
Ont-wortelen. Eradicare, extirpare.
Ont-wringhen. Extorquere.
O O Oock. Ac, atque, etiam, quoque, &c, item, similiter.
Oocker. j. oker. Ochra.
Ood. germ. sax. Vacuus, inanis, vanus. vvallicè, oed: islandicè, oyde.
Ood-dwonghel. vetus. Mansuetus, lenis, placidus.
Ood-moed. Animus humilis, demissus, submissus: & Humilitas, submissio, demissio animi.
ood-moedigh, ver-nedert. Humilis, supplex, demissus, submissus animo.
ood-moedigheyd. Humilitas, submissio animi.
ood moedighlick. Humiliter, suppliciter, submissè, demissè.
ood-moedighen. Humiliare.
Oode. germ. sax. Tesqua, loca inculta. & Eremus, desertum.
oode, oede. Incultus, desertus.
ooden, oeden. vetus. Incultum facere, vastare, in solitudinem redigere. lo. Auentin.
Oodelick, oyelick, oolick. vetus. fland. holl. zeland. Vacuus, vanus, inanis, vilis, malus, prauus: & Vafer, astutus. & Aeger, languidus, imbecillis, infirmus, debilis. & Deformis: & Vacuè, inaniter: & Malè, prauè: astutè, vafrè.
Ooft. j. oeft. Poma.
Ooghe. Oculus. ger. aug: sax. oge: gal. oeil: ital. occhio: hisp. oio: ang. eye.
ooghsken. Ocellus, ocellulus.
ooghe, malie. j. ghespe. Orbiculus, ansa.
ooghe, oghe, aeghe, aughe. sax fris Insula. hinc Schiermonickoghe, Rottumoge, Langheroge, Spikeroge, Wangheroge, ad litus Frisiae loca. vt scribit Pancratius Castricomius Alcmarius.
ooghe van de naelde. Foramen acus.
ooghe oft schaeckel van t'net. Macula
ooghe op den teerlinck. Punctus, punctum. Meest ooghen spel Plistobolinda: ludus quo qui plura iactu numerat puncta, appositam argenti summam aufert.
ooghe oft hoofd van t'gheswel. Caput apostematis.
oogh-appel. Pupula, pupilla. q.d. oculi pomum.
oogh-bal. fland. Pupula, pupilla, oculi orbis, acies. q.d. oculi pila.
oogh-beenkens. Hypopia: ossa oculis subiecta.
oogh-blijckelick. Euidens, perspicuus. & Euidenter perspicuè.
oogh-blick. j. ooghen-blick. oogh-brauwe. Supercilium, gena, palpebra. ger. augbravve: ang. eyebrovve.
oogh-brauwen haer. Cilium: pili è palpebris enati.
oogh-decksel. Gena, palpebra.
oogh-draght. j. ooghen-draght. Delachrymatio.
oogh-druypigh. Lippus.
oogh druypinghe. Lippitudo.
oogh-enten. Inoculare.
oogh-entinghe. Inoculatio.
oogh-lid. j. ooghen-lid. oogh-luyckinghe. Conniuentia.
oogh-luyckinghe doen. Conniuere.
oogh-ghe-merck. Collimatio: & Consideratio.

[pagina 371]
oogh-op-slagh. j. ooghen-blick. oogh-salue. Collyrium.
oogh-schele. Palpebra, gena.
ooghen-schijn. Euidentia. & Praesentia. vulgò comparitio.
ooghen-schijnigh. j. oogen-schijnlick. ooghen-schijnigh zijn. Apparere, comparere.
oogh-schijnlick. Euidens, perspicuus, conspicuus. & Euidenter, perspicuè.
ooghen-sichtigh. Conspicuus, perspicuus.
oogh-sichtigher. ἀυτόπτης, ocularis spectator.
oogh-steen. Succinum, electrum: q.d. ocularis lapis: oculis enim plurimum prodest. Andr. Althamerus.
oogh-sterre. Pupilla, pupula, oculi acies q.d. stella oculi.
oogh tanden. Dentes canini, columellares, acuti.
oogh-teecken j. oogh-ghe-merck. ooghen-blick. Momentum, motus oculi, ictus oculi, nictus oculi.
ooghen-blick tijdts. Momentum temporis, punctum temporis: horae momentum.
ooghen-blicken. j blick-ooghen. ooghen-decksel. j oogh-schele. ooghen-dienaer. Ad oculum seruiens, adulator.
ooghen-draght. Delachrymatio, pituitae cursus, delatio humorum ad oculos: gramiae, gramae, oculorum pituitae: lema, humor albus in oculis concretus.
ooghen etter. j. ooghen-draght. ooghen-hol. Sinus, peluis, cauum oculi.
ooghen lidt, oogh-glid. Palpebra, gena, cilium. ang. eyelidde. lidde autem ang. sax. operculum dicitur.
ooghen-kroonken. Iris: circulus pupillam ambiens.
ooghen-loop. Epiphora.
ooghen-salue. Collyrium.
ooghen-tale. holl . j. oogh-brauwe. Palpebra, gena.
ooghen-spieghel. vet . j. bril. Specillum.
ooghen-schijn. Conspectus. Op den ooghen-schijn gaen. vet. In rem praesentem venire.
ooghen-troost. Euphrasia: herba cuius vsu oculi senum reiuuenescunt. vulgò ocularia.
ooghen-vel. Membrana siue tunica oculorum.
ooghen-vel. j. schemeringhe. Suffusio. vulgò cataracta.
ooghen-vloed. Lippitudo.
ooghen-wee, ooghen-pijne. Ophthalmia.
ooghen-winckels. Hirqui, oculorum anguli, oculorum sinus.
ooghen-wit. Albumen oculi, albugo.
ooghen. Collimare, oculos intendere, acie oculorum assequi: prospicere.
oogheler, oegheler. sax . j. ooghen dienaer. Adulator.
Oogst. Messis.
ooghst-maend. Augustus mensis, sextilis. germ. augst monat: sax. ovvstmaen: gal. aougst: ital. agosto: hisp. agosto: ang. august.
ooghsten. Messem facere, segetes demetere, metere, fruges secare, fruges colligere: & Colligere spicas, legere aristas, spicilegium facere, spicas à messoribus praeteritas colligere. gal. aouster.
ooghstinghe. Spicilegium, collectio spicarum.
Ool, ool-saed. j. eul, eul-saed. Oolick. j. oodelick. Oom. vetus. Consanguineus. ger. ohen: sax. ohme.
Oom. Patruus, frater patris: & Auunculus, frater matris.
ooms kinderen. Fratres patrueles, sorores patrueles.
Oor. Soboles: & Haeres. flandri hoor dicunt, gall. hoir: ang. heyre.
Oor. j. oore. Auris.
Oor, oore. j. mine. Fodina, aurifodina, argentifodina, galena, molybdena: plumbi & argenti vena communis, plumbi origo, &c. ang. oore, ovver.
Oor, or. Magnus, excellens, vetus, principalis, praecipuus, primus, superior. Gesn. Becan. Videtur dictio contracta ex ouer. i. supra, vltra, prę, valdè prorsus, omnino: vsurpatur tantùm in compositione: vt Oor-aete, oor-baer, oor-deel, oor-konde, oor-saecke,&c.
Oor-aene. vet. Abauus. ger. vraene. q.d. ouer-aene.
oor aen-heere. ger. vetus. Proauus.
Oor-aete, oor-ete. Reliquiae fastiditi
[pagina 372]
pabuli siue cibi, esca superflua. q.d. ouer-aete.
oor-aetigh, oor-etigh. Fastidiens nimia saturitate: satur.
oor-aetigheyd. Satietas: fastidium ex assiduo vsu alicuius rei.
Oor-baer, oor-bor. Vtilitas, fructus, vsus, commodum, emolumentum.
oor-baren, or-boren. Vti, vtilitatem capere: frui, voluptatem capere ex vsu: delectationem & fructum capere: perfrui, omnem fructum percipere, in totum frui.
oor-baeren het land. Colere agrum, exercere tellurem vt fructus reddat.
oor-baerlick, oor-borlick. Perutilis, maximè vtilis, fructuosus, commodus. Oor-baerlick zijn. Ex vsu esse, conducere.
Oor-deel, or-dael. angl. sax. Ordalium vulgò Genus examinis, siue purgationis aut criminis purgandi modus: vt vomeres ignitos nudis pedibus premere, &c.* Guil. Camd.* Or-dael in hac significatione Guilhelmus Lambardus deriuat ab or, priuatiua particula, & dael. i. pars. q.d. expers, siue criminis expers vide vier-oor-deel.
Oor-deel. Iudicium, sententia. magnum siue praecipuum iudicium, qua tota lis aut obtinetur, aut amittitur. ab oor & deel: deel enim veteribus iudicium dicitur. Huius nominis etymon colligi posse videtur ex verbis M. Tull. Ciceronis in Orat. pro Roscio. Iudicium est, inquit, pecuniae certae, arbitrium incertae. ad iudicium hoc modo venimus vt totam litem aut obtineamus, aut amittamus: ad arbitrium hoc animo adimus vt neque nihil, neque tantum quantum postulamus, consequamur. et Paulus ff. de Arbitr. Sententiam, inquit, dicere aestimatur is qui ea mente id pronunciat, vt secundùm hoc discedere eos qui litigant, à tota controuersia velit.
oor-deel vinder. vet. Inuentor & pronunciator sententiae.
oor-deelen. Iudicare, sententiam dicere, facere: censere, censuram agere: ius dicere: diiudicare, disceptare, discernere litem: decernere: sententiam certam proferre de magnis rebus. germ. vrteilen: sax. ordelen. deelen. i. iudicare apud veteres.
oor-deeler. Iudex, disceptator.
oor-deeligh. Iudiciarius.
Oor eete. j. oor-aete. Oor-haen. j. berck-hoen. Tetraon: gallus siluaticus maior. vulgò vrogallus.
Oor-haue. ger. sax. sicamb. Origo, principium.
Oor-konde. Testimonium amplissimum & magni ponderis: & Testis locuples, testis amplissimus: & Notio, notitia certa.
oor-konde. Absoluta, & prima notitia: notitia ab ipso primo veritatis origine petita. Becan.
oor-konden. Testari, testimonium perhibere, profiteri: & Notum facere, notificare.
oor-kond-schap. Testimonium, testimonij dictio.
Oorlof, ver-lof. Copia, venia, facultas, licentia, permissus, commeatus: & Missio, dimissio. q.d. praepositi approbatio. Met oor-lof van v. Tua pace, tua venia dixerim, fecerim, &c.
Oor-lof bidden. Veniam siue missionem flagitare.
Oor-lof gheuen, oor-louen. Potestatem dare, facere: facultatem dare, veniam dare, copiam facere, licentiam dare, licentiam permittere.
oor-lof gheuen, af-dancken. Dimittere, demittere, missionem dare, missum facere, commeatum dare, exauctorare militem.
oor-lof nemen. Vale dicere.
oor-lof vraeghen. Veniam petere: missionem poscere.
Oor-loghe. Bellum, militia: q.d. ouerloghe, id est, permagnum discrimen, summa differentia, praegrande certamen, magnum dissidium, magna dissentio, dissidentia vel discorcia. à lieghen id est, differre, dissidere.
oor-loghen. Bellare, decernere, decernere armis, ferro, pugna: bello contendere, certare.
oor-loghsch. Militaris, bellicus, bellicosus.
oor-loghsch man. Bellator, miles.
oor-loghsch schip. Nauis praesidiaria.
Oorlouen. j. oor-lof gheuen.
[pagina 373]
Oor-mondigh. j. ouer-mondigh. Magniloquus.
Oor-os. Vrus.
Oor-reep. vetus. Rudens: funis nauticus maior.
Oor-saecke. Origo, fons, causa, causa prima & praecipua: principium & causa, ansa, ratio: occasio.
oor-saecker. Auctor, caput.
oor-saeckigh. Causatiuus, causalis.
oor-schalck. vetus. Veterator: vafer & valdè callidus.
Oor-spronck. Origo, fons, caput, principium, primordium, prima primordia: ortus.
oor-spronck, fonteyn-ader. Origo, caput, principium, vena fontis, scaturigo, scatebrae: primi salientes.
oor-spronckelick. Originalis, originarius, primigenius, primitiuus.
Oor-vrede. q.d. ouer-vrede. Pax primaria, summa, prima: pax & securitas in offensionibus à magistratu iure constituta: pax iurata stipulata: transactio pacis iure iurando firmata, & per magistratum indicta: cautio iuratoria pacis: iusiurandum super transactione pacis initum. Fredum, freda & freta, in Constitutionibus Caroli Magni, videtur dici poena seu multa turbatae aut violatae pacis, quae magistratibus datur vt pax perpetuò stabilis permaneat.
Oorye. j. oor-spronck. Origo.
Oore. Auris. germ. sax. or, ohr: gal. oreille: ital. orecchio: hisp. oreja: ang eare.
ooren der visschen. Branchiae.
oore, hand-haue. Ansa, prominens poculi aut alterius rei pars, qua prehenditur. vulgò auris.
oor-bagghe. Inauris.
oor-band. j. oor-wante. Alapa.
oor-biechte. Confessio auricularis, secreta
oor-blaesen. Susurrare, demissa voce auribus obstrepere, in aurem dicere: in aurem mussare, siue mussitare: oggannire in aurem. & Auribus dare, assentari, blandiri.
oor-blaeser. Susurro.
oor-bodigh. vetus. Obediens, dicto audiens, aurem praebens. à bieden. i. offerre praebere.
oor-cieraet. Inauris.
oor-ghe-swel, ooren-ghe-sweer. Parotis: apostema secus aures.
oor-hangher. j. oor-ringh. Inauris.
oor-klincke. Alapa, colaphus.
oor-korten. Auriculas truncare.
oor-kussen. Puluinus, puluillus, puluinar, puluinarium, ceruical: fulcimentum auribus, temporibus & ceruici dormientis subiectum. vulgò auriculare.
oor-lapken, oor-lelleken. Auricula ima, siue infima, ansa auriculae, lobus auris.
oor-lepel. Specillum, specillum auricularium siue oricularium, auriscalpium.
oor-linck. j. oor-ringh. Inauris.
oor-loos. Inauritus; carens auribus.
oor-peerle. Stalagmium, inauris oblonga ex bacca pendula.
oor-pijne, ooren-wee. Otalgia, aurium dolor.
oor-poluwe. Ceruical, puluinus.
oor-pot. Poculum ansatum.
oor-rand. Capreolus, exterior auriculae ambitus.
oor-ratte. sicamb . j. oor-worm.
oor-ring, oor-cieraet. Inauris, monile quod aurum lobis inseritur & appendet.
oor-smeer. Cerumen, marmoratum aurium, sordes aurium.
oor-spuyte, oor-pijpken. Clyster oricularius.
oor-steken. j. oor-blaesen. oor-tipken, oor-tappeken. Auricula infima.
oor-tuyten. j. oor-blaesen. oor-tuyter, oor-blaeser. Susurro.
oor-tuytinghe. Aurium sibilus, tinnitus.
oor-vijghe. fris . j. oorband. Alapa.
oor-vingher. Digitus auriculari, digitus minimus: quo aures purgantur.
oor-wachs. j. oor-smeer. Cerumen.
oor-wanghen. Branchiae piscium.
oor-wante. Alapa, colaphus.
oor-wante gheuen. Colaphum infringere, incutere: depalmare aliquem: colaphum alicui ducere vel infringere.
oor-wee, oor-pijne. Otalgia, aurium dolor.
oor-wl. j. rands-wl. Otus. q.d. vlula aurita.
oor-worm. Fullo. vermis cuius cauda in
[pagina 374]
bifurcum mucronem exit. vulgò vermis auricularius: aures plerumque petens: vnde & gallice dictus, perche aureille. Langhen oor-worm. Scolopendra, seps. multipedae exitiosae genus.
Oort, oord. Locus.
oort. Ora, extremitas, extremum.
oort. Quadrans, quarta pars assis.
oort. j. twaelfaerd. Teruncius, quadrans
oort. Mucro, cuspis.
oort-ijser van de scheede. Ora ferrea vaginae, ferrum extremae vaginae
Oose. sicamb . j. gieter. Haustrum.
oosen. Haurire, exhaurire, exantlare, deplere: & Effundere, aspergere, inspargere.
oosen met het oos-vat. Capulare.
oose, oosie. j. oos-drup. Suggrundae, arum: suggrundia, orum.
oos-drup, hoos-drup, huys-drup. Suggrundae, arum: suggrundia, orum: imbricamentum: pars tecti prominens, per quam stillicidia à parietibus arcentur: dicitur oos-drup siue hoos-drup, quòd guttas cadentes hauriat siue recipiat.
oos-schotel. Capula.
oos-vat, schep-vat. Capula, haustrum.
ooser. j. oos-vat. Capula.
Oostal. j. oestal, oestel. Oost oosten. Oriens, pars orientalis. ger. ost: gal. est: ang. east.
oost-noord-oost. Caecias.
oost-suyd oost. Eurus: ventus orientali vento vicinus ad leuam versus meridiem nonnihil declinans.
oosten wind. Eurus, ventus ab oriente flans: subsolanus.
oostelick. Orientalis.
oosterlinghen. Populi orientales.
ooster-see, oost-see. Mare Balticum, mare Suedicum.
Ooster, oosteren, ooster-dagh. germ. sax. fris. sicamb Pascha, dies Paschalis, dies resurrectionis Domini. Eoster Saxonum dea fuit cui mense Aprili sacrificarunt: vnde Aprilem, inquit Beda, in libra de temporibus, eoster monath vocarunt: & Angli Paschatis festum etiamnum eoster vocant. Guilhelmus Camdenus.
ooster-maend. Aprilis q.d. Paschalis mensis: Carolo Magno quondam dictus a festo Paschatis, quod plurimum hoc mense celebratur: ac retinent eam appellationem etiam hodie gentes Saxonicae. Michael Beuterus. sax. ostermaen.
Oosterlucye. Aristolochia. herba. ger. osterlucey: gal. aristologe: ital. aristologia: hisp. aristoloquia: ang. aristologie.
Oot, oot-moedigh j. ood, ood-moedigh. O P Op. Super, desuper, supra. ger. auff: ang. vp, vppon.
op den Rijn ghe-leghen. Ad Rhenum situs.
op, op-waerts. Sursum.
op ende neder gaen. Vltro citroque commeare: sursum deorsum ire.
op den noen, op den auond. Sub meridiem, sub vesperam: circa meridiem, circa vesperam.
op de hand geld gheuen. Prae manu pecuniam dare.
op de rechte hand. A dextra, ad dexteram.
op de ver-beurte van den lijue. Sub poena mortis, capitis.
op dat. Vt. quatenus, quò.
op dat niet. Ne, vt non.
op dese maniere. Hoc pacto, hoc modo, ad hunc modum.
op een nieu, op een her. Ab integro, de integro, denuo, rursus.
Op-betaelen. Exoluere, satisfacere: in assem satisfacere.
Op-beuren. Leuare, eleuare, attollere.
Op-bidden alle vrienden. Corrogare necessarios omnes, ad coenam, ad nuptias, &c.
Op-bijten het vel. Exulcerare.
Op-binden. Colligare. & Superalligare
Op-blaesen. Inflare, sufflare.
Op-blijuen. Manere, extare, superesse.
Op-boetsen. Ornare, polire, expolire, elimare, instruere.
op-boetsel. Ornatus, us.
op-boetsel. Acroteria, plutei nauales, tigna ad ornatum prorae puppisque eminentia.
Op-bolderen. Intonare.
Op-brassen. j. op-eten. Deuorare, absumere.
op-brassen. metaphor. Deuorare, concoquere, aequo animo ferre, perferre, pati.

[pagina 375]
Op-breken. Effringere, euellere, conuellere, prorumpere.
op-breken den brief. Relinere epistolam, resignare literas.
op-breken. Recrudescere, rebellare, repullulare: vt vulnera semel curata.
op-breken. Vasa colligere, conuasare, discedere. & Soluere obsidionem, desistere ab obsidione, mouere vel amouere castra: exercitum aliò deducere vel dimittere, absistere obsidione, recedere ab obsidione.
Op brenghen. Proferre, producere, apponere.
op-brenghen veel ghelds. Conquirere, conficere, cogere pecuniam quàm maximam.
op-brenghen. Consumere, absumere.
Op-dienen ter tafelen. Apponere cibos: instruere mensam cibis, opsoniis.
Op-dobberen. holl. Emergere.
Op-docken. Dare, promere. & Verberarare, verbera ingerere.
Op-doen, open doen. Aperire, adaperire, patefacere, discludere, pandere, resoluere, reserare, recludere, relinere.
op-doen den brief. j. op-breken. Resignare literas.
op-doen, ont-weyen den visch. Piscem exenterare.
op-doen. Recondere, reponere, comparare, coëmere.
op-doen de tafel. j. op-nemen. Tollere mensam.
op-doen den winckel oft t'kraem. Aperire tabernam.
op-doen het kraem. j. op-kraemen. Tollere merces venales, expositas merces auferre.
op-doen, op-breken. Vasa colligere.
Op-dracht. Prolatio.
op-dracht, ooghen-dracht. Delachrymatio.
op-dracht. Transscriptum, transscriptio.
op-drachtigh. Elatus animo.
op-drachtigh. Facie suffusa rubore.
op-draeghen. Proferre, sursum ferre, & Transferre, tradere, deferre, resignare, offerre.
op-draeghen het goed. Tradere bona, in potestatem alterius dare bona, transscribere, transferre rem nostram in alterius dominium.
op-draeghen het ver-kocht goed in de handen van den heere. Rem venditam per cessionem in manum iudicis sequestrare.
Op-drincken de bruyd-loft. Repotia celebrare.
Op-eysschen een stad. Deditionem indicere, postulare vrbem tradi.
Op-en-baer. j. open-baer. Op-en-wt. j. rond-wt. Planè, omninò.
op-en wt de vader. Patri persimilis, patri simillimus: ipsissimus pater.
Op-eten. Peredere, adedere, totum edere, depascere, edendo consumere. & metaphoricè, Concoquere, deuorare, ęquo animo ferre & pati.
Op-gaen. Ascendere, oriri, exoriri, assurgere, supergredi.
op-gaen, open gaen. Aperiri, dehiscere, patefieri.
op-gaen. j. gaen. Fermentescere.
op-gaende. Ascendens: & Accliuis, accliuus, leuiter erectus & acuminatus.
op-gaende brugghe. Pons versatilis.
op-gaende gheeuel. vide gheeuel.
op-ganck. Ascensus, ortus.
op-ganck der sonnen. Oriens, ortus solis.
Op-ghe-blaesen. Inflatus, tumidus, turgidus.
op-ghe-blaesen zijn. Turgere, tumere.
op-ghe-blaesen mensch. Homo inflatus, elatus, fastosus, turgidus fastu: vter.
op-ghe-blaesenheyd. Inflatio, tumor.
Op-ghe-haelt. Sublatus.
op-ghe-haelt kleed. Vestis interpolis, vestimentum interpolatum.
Op-ghe-nomen. Ablatus.
op-ghe-nomen kind. Alumnus & Adoptiuus.
op-ghe-nomen ter orloghen. Euocatus ad bellum.
Op-ghe-raept. Collectus.
op-ghe-raept krieghs-volck met der haest. Milites tumultuarij, subitarij, subitario collecti.
Op ghe-recht. Arrectus, erectus.
Op-ghe-schoten. Adultus.
Op-gheue. vet. Problema, quaestio.
op-gheuen. j. ouer-gheuen. Tradere, dedere, cedere, &c.

[pagina 376]
op-gheuen. Deponere, relinquere, didimittere, cedere.
op-gheuen. j. ouer-gheuen sich seluen. Dedere se, &c.
op-gheuen den last. Imponere alicui onus.
op-gheuen den val. Dare pilam, adiicere pilam, datatim ludere: pilam in tectum mittere.
op-gheuen een vraeghe. Quaestionem siue problema proponere.
Op-ghieten. Superfundere.
Op-gorden. Succingere.
Op-graeuen. Effodere, refodere: & Claudere fossa sine aggere.
Op-grijpen. Arripere.
Op-haelen. Tollere, attollere, sustollere, efferre.
op-haelen. Refricare, fricando renouare.
op-haelen de oude cleederen. Interpolare, desquamare.
Op-haeuigh, op-heuigh. Elatus, stomachosus, capito.
Op-hanghen, hanghen. Suspendere.
Op-heffen. Leuare, alleuare, eleuare, subleuare, tollere, attollere, sustollere, erigere.
op-heuigh. Elatus.
Op-helpen. Subleuare, erigere, adiuuare
Op-hisschen, op-hitschen. Incitare: accendere animos.
Op-hoopen. Accumulare, aceruare, coaceruare.
Op-hooren, op-houden. Desistere, absistere, desinere.
Op-houden. In altum tollere. & Apertum tenere, sustollere, attollere.
op-houden een schole. Exercere ludum litterarium, ludum aperire, ludimagistrum agere, habere scholam, praeesse scholae.
op-houden. Retinere, detinere, sustinere.
op-houden, op-voeden. Sustollere, educare, educere, alere, nutrire.
op-houden een kind aen t'vier. j. baeckeren. Puerum ad ignem pandere, infantem fasciis exemptum ad ignem fouere,
op-houden, af-laeten. Desinere, desistere, quiescere, cessare, abstinere, supersedere, rem institutam omittere.
Op iaeghen. Peruenari, excitare venando, excitare, incitare feras.
op-iaeghen, op-vullen. Inflare, infarcire, distendere.
op-iaeghen den buyck. Distendere ventrem.
Op-klaeren. Clarescere, inclarescere, illucescere, lucidum fieri.
Op klimmen. Ascendere, superscandere.
Op knoopen. Nodo attollere.
op-knoopen. Suspendere, nodare collum laqueo, premere collum laqueo: ligno suspendere, agere in crucem.
Op-koesteren. Fouere, molliter educare.
Op-komen. Ascendere, exurgere, existere, emergere, sursum ferri, euadere. & Reualescere, emergere ex morbo, calamitate, miseria, &c.
op-komen. Emergere ex aqua, prodire.
op-komen. Accrescere, crescere.
op-komen van niet tot iet. Emergere ex humili, de nihilo extolli, ex infimo prouehi.
Op-koopen. Coëmere, commercari.
op-kooper. Pantopola, dardanarius: qui omnia coëmit, vt demum carius vendat.
Op-krabben. Refricare, frictu aperire.
Op-kramen. Tollere merces expositas, abire cum mercibus expositis.
Op-kretsen. Refricare.
Op-laeden. Superimponere, superingerere, imponere onus.
Op-legghen. Superimponere, superponere, imponere.
op-legghen de hand ende nemen. Manum iniicere.
op-legghen een straffe. Irrogare multam.
op-legghen ende beuelen. Iniungere.
op-legghen eenen sekeren dagh. Constituere diem certum.
op-legghen, betaelen. Constituere pecunias, dependere, numerare.
op-legghen. Coaceruare, accumulare.
op-legghen. Ingerere verbera, dare pugnos, obtundere pugnis.
op-legghen. Incusare, insimulare, accusare, conferre in aliquem culpam, causam: deriuare, reiicere culpam in aliquem.
Op-lesen de naemen. Recitare catalogum.

[pagina 377]
Op-lichten. Leuare, eleuare, alleuare, subleuare, sustollere.
op-lichten krieghs-volck. j. aennemen. Colligere militem.
op-lichten den vijand. Fugare, in fugam conuertere, propellere, propulsare, expellere hostem.
op-lichten gheld. Sumere, accipere, cogere pecunias. & Accipere foenori.
Op-loop, op-roer. Concursus, concursio, impetus, insultus, assultus, tumultus, seditio.
op-loopen. Sursum currere, sursum ferri.
op-loopen. Augescere, augmentari.
op-loopen, swellen. Tumescere.
op-loopen de deure. Fores effringere, & in aedes irruere.
op-looper van deuren, in-breker. Effractor.
op-loopigh. Tumultuosus.
op-loopigh van hoofde. Cerebrosus.
Op-luycken. vetus. Aperire, pandere, expandere.
Op-maecken. Exstruere, construere.
op-maecken. Operi fastigium imponere.
op-maecken. Perficere, perpolire & absoluere: perpolire extremum laborem: elimare: ornatè & absolutè conficere, ornare.
Op-nemen. Auferre, tollere, suspicere, accipere, assumere, adsciscere, colligere.
op-nemen gheld. Cogere pecuniam.
op nemen de tafel. j. af dienen. op nemen ter orloghen. Euocare: vocare ex agris ad subitam & tumultuariam militiam ex necessitate: conquirere.
op-nemen. Adoptare, arrogare.
op-nemelinck. Adoptiuus puer: filius adoptiuus.
op-neem-doeck. j. vodde. Penicillus.
Op-nestelen. Adstringere ligulis, succingere ligulis, subducere caligas, &c.
Op-packen. Conuasare.
Op-proncken. Adornare, exornare.
Op-puylen. j. puylen. Extuberare.
Op queecken. Nutrire, educare.
Op-raeden. Instigare, incitare, impellere consiliis: subornare: clàm submittere.
op-raeder. Impulsor, incitator.
Op-raepen. Legere, colligere, sumere, desumere prehendere.
Op-recht. Rectus omnino. & Iustus, legitimus, verus, germanus, syncerus.
op-recht broeder van vader ende moeder. Frater germanus.
op-rechte huys-vrouwe. Iusta, legitima vxor.
op recht van herten. Candidus, integer, syncerus, ingenuus, aequus & bonus, non fucatus.
op-rechtigheyd. Candor animi, integritas, synceritas.
op-rechtelick. Candidè, integrè, syncerè, synceriter.
op-rechten. Erigere, arrigere, attollere: & Exstruere, instituere.
op-rechten. Restituere, restaurare, instaurare. Schaede op-rechten. Sarcire, resarcire, reparare, soluere damnum, praestare damnum.
Op-recken. Surrigere, arrigere.
Op-reden. vetus. j.op-raeden.
Op-reeten. fris. sicamb. Instigare.
Op-rekenen. vide effen op-rekenen.
Op-rijsen. Suboriri, exurgere, subnasci.
Op-rispen. Eructare.
Op-ritsen. holl. Instigare.
Op-rocken. holl. Incitare, instigare.
Op-roeden. j. op raeden. Instigare.
Op-roep. Proclamatio.
op-roep by ver-dieren. Auctio, venditio auctionaria.
op roepen. Vocare, euocare, appellare.
op-roepen by ver-dieren. Proclamare auctionem.
op-roeper. Praeco auctionum, praeco auctionarius.
Op-roer. Tumultus, tumultuatio, commotio, factio, seditio, bellum intestinum, motus siue concitatio multitudinis. ger. aufrur: ang. vprore.
op-roerigh. Tumultuosus, factiosus, seditiosus, turbidus, turbulentus.
Op-rucken. Sustollere, in altum tollere.
op-rucken. holl . j. op-rocken. Incitare.
Op-ruyden. j. op-raeden. Incitare, instigare.
Op-ruytel, op-ruytsel, op-ruetel. hol. Oxygala.
Op rusten, toe-rusten. Ornare, adornare, instruere.
Op-schaeckelen. Gradatim attollere.

[pagina 378]
Op-schaftigh, recht-schaftigh. Exactus, perfectus.
Op-scheppen. Affatim haurire, haurire ambabus manibus.
Op-schieten. Exurgere, exoriri. & Erigere se subitò. & Excrescere, crescere, pullulascere, pullulare, adolescere: in altitudinem prosilire.
Op-schorpen. Prosecare, resecare: & Exenterare.
Op-schorssen, op-schorten. Succingere, substringere.
op-schorssen den rock. Colligere altiùs tunicam.
Op-schrabben. Refricare, fricando aperire.
Op-schrift. Titulus, inscriptum: inscriptio, epigraphe, index.
op-schrijuen. Inscribere, conscribere, annotare, mandare scriptis, in album referre, referre in codicem, in tabulas: excipere calamo, graphio, stilo.
Op-schrobben. Refricare: & Incidere, secare, proscindere, scindendo aperire.
Op segghen. Recitare, referre.
op segghen. Indicere, denuntiare.
op-segghen, af segghen. Abnegare, renuntiare: abdicare.
Op-seyl. j. top-seyl. Throcacium.
Op-set, veur-neminghe. Propositum, inceptum, decretum, statutum, institutum, scopus, intentio. Met op-set, met op-set ende wille. Ex industria, de industria, compositò: data siue dedita opera, proposito, studio, consultò, cogitatò, consulta opera, animo deliberato aliquid facere.
op-set. vetus. Insidiae.
op-setten. Imponere, proponere.
op setten. Constituere, instituere.
op-setten eenen prijs. Praemium, siue brauium proponere.
op-setten, veur-nemen. Proponere, statuere in animo: decernere vel destinare animo.
op-setten. Erigere, tollere.
op-setten het gheld. Numismatis aestimationem augere.
op-setten. Pandere, aperire, recludere.
op-setter. j. op-steller. Op-sicht. Respectus, obseruatio. & Vultus. & Suspectus: actus suspiciendi siue sursum aspiciendi.
op-sichtigh. Spectandus, obseruandus, venerandus, conspicuus.
Op-sieden. Decoquere. & Ebullire.
op-siedinghe, op-siedsel. Decoctio, decoctum.
Op-sien. Respicere, inspicere, intueri. & Suspicere, sursum aspicere, suspectare.
Op sitten. Insidere.
op-sitten te peerde. Equum conscendere, ascendere.
Op-slaen. Incudere, ferire.
op-slaen, open slaen. Ictu aperire, effringere.
op-slaen de sloten. Reuellere claustra, effringere.
op-slaen. Attollere.
op-slaen de ooghen. Oculos attollere, leuare, intendere.
op-slaen. Pretio accedere, pretio augescere. De lijf-kost slaet op. Annona ingrauescit, intenditur.
op-slaen het houwelick. Pacisci nuptias, plausu manuum confirmare.
op-slaen, om-slaen, sloouen. Replicare, reflectere.
op-slaen de mouwen. Reflectere manicas, replicare manicas: retegere manus, brachia siue manus denudare.
Op-slagh. Augmentum, auctio, accessio pretij. Den op-slagh maecken. Augere pretium, intendere pretium, inferre caritatem, accendere.
op-slagh. j. onder-slagh. Stolones.
op-slagh. hol . j. op-sight.
Op-slocken Deuorare, deglutire.
Op sloouen. j. sloouen. Retegere.
Op-sluyten. Secludere. & Condere, recondere, reponere.
Op-snijden. Resecare, prosecare, dissecare, proscindere.
Op-spannen. Intendere arcum, &c.
Op-sperren. Pandere.
op-sperren de ooghen. Intendere oculos.
Op-spraecke. Obloquutio, detractio, calumnia, ignominia, maledicentia, conuitium, murmur, contradictio, reclamatio.
Op-springhen. Subsilire, exsilire.
Op-staen. Surgere, assurgere, exsurgere, insurgere, consurgere, oriri, exoriri, cooriri.
op-staen vanden bedde. Surgere cubitu.

[pagina 379]
Op-stal. Receptaculum, latibulum: conciliabulum.
op-stal. fland . j. op-stel. Seditio, tumultus. & Machinatio, insidiae.
Op steken. Tollere attollere, subrigere, erigere, sursum erigere, in altum eleuare.
op-steken. Condere, recondere.
op-steken het sweerd. Recondere gladium in vaginam, vagina ensem condere.
op-steken, ter herten vatten. Figere animo, figere memoriae, demittere in pectus, recondere animo.
op steken den loon, den tol. Augere mercedem, pretium, vectigal.
op-steken het koren. Excandefarere frumentum: in pretium maius extollere.
op-steken. Augeri, augescere, crescere. De windt stekt op. Ventus increbrescit, nascitur, surgit.
op-steker. Culter, ensis, ensiculus, sica.
Op-stel. Erectio.
op-stel. Propositum.
op-stel. Conatus, machinatio, machinae, insidiae. & Seditio, tumultus.
op stellen. Erigere, proponere, statuere.
op-stellen eenen winckel. Instituere officinam, tabernam, &c.
op-stellen iet quaeds. Conari, machinari aliquid mali.
op-steller. Auctor, primus motor.
Op-stijghen. Ascendere, conscendere.
op-stijginghe. Ascensio, ascensus.
op-stijghinghe der moeder. Strangulatus vteri, praefocatio matricis, recursus vteri ad superiora.
Op stoken het vier. Instruere ignem.
op-stoken iemanden. Instigare.
Op-stooten. Effringere, pulsando aperire, perfringere, perrumpere.
Op-stroopen het vel. j. af-stroopen. Detrahere pellem.
op-stroopen de mouwen. j. op-slaen. Replicare manicas, nudare brachia.
Op-swellen. Extuberare, extumescere.
Op-taeckelen een schip. Instruere nauem.
Op-teeckenen. Annotare, signare, monumentis mandare, mandare scriptis, referre in album, in tabulas, excipere.
op-teeckener. Annotator. & Commentariensis.
op-teeckeninghe. Annotatio.
Op-teen. sax. fris. Educare.
Op-tijghen. j. aen-tijghen. Imputare.
Op-timmeren. Superaedificare, superstruere. & Exaedificare, perfectè aedificare, aedificium absoluere.
Op-toyen. Comere, ornare adornare.
op-toyssel. Ornatus.
Op-trecken. Sursum trahere, attollere, in altum trahere.
op-trecken eenen muer. Ducere murum.
op-trecken. Prouehere: exaltare, efferre, augere honoribus, promouere ad dignitates.
op-trecken. j. ver-trecken. Abire, discedere, recedere. &c.
Op-vaerd. Adscensus, us.
op-vaeren. Ascendere.
Op-vallen. Supercidere, superincidere.
Op-ver-standen. vetus. Resurgere.
op-ver-standenisse. vetus. Resurrectio.
Op-vliemen. j. vliemen. Op-voeden. Educare, educere, nutrire, enutrire, nutricare, nutricari, alere, fouere.
op-voeder. Educator, nutritor, nutritius.
Op-voeren. Sursum vehere, in altum trahere, attollere.
op-voeren den timmer. Excitare aedificium: altiùs tollere
op-voeren den muer. Murum ducere.
Op-vouden. Complicare.
Op-vullen. Explere, ad summum implere, infarcire, distendere.
op-vulsel. Fartura.
Op-waert. Sursum, sursum versum, versus superiorem locum.
Op-waeter. Inundatio.
Op-wassen. Increscere, excrescere, accroscere, augescere, assurgere, gliscere.
Op-wecken. Excitare, suscitare.
Op-wellen. Scaturire, ebullire.
op-wellinghe. Scaturigo, ebullitio.
Op-weghen. Ponderare. & Praeponderare, plus ponderare, grauiorem esse.
Op-werpen, op-worpen. Subiectare: In altum iácere, superiicere, iniicere, superiniicere. Sich op-werpen veur een ouerste. Se ingerere dominio, regimini: subdere sibi dominium.

[pagina 380]
op-werpen wt de maghe. Eructare, ructando eiicere.
op-werpen. Obiicere, exprobrare.
op-werpen een schantse. Propugnaculum hostibus obiicere: iácere aggerem.
Op-winden. Subducere, in altum tollere trochleá, siue succula. & Agglomerare.
Op-wrijuen. j. op-krabben. Refricare, exulcerare, fricando laedere.
Open. Apertus, patens, pandus, patulus, reclusus. ger offen: ang. open.
open van herten. j. open-hertigh. open brief. Literae resignatae.
open brief. Diploma, codicilli, bulla. vulgò literae patentes.
open, onder den blauwen hemel staende. Subdialis, sub dio.
open vloer. Pauimentum subdiale.
open daeghen. Dies fasti. contrarium ghe-bonden daeghen.
open hof. Pandesia, conuiuium publicum. & Coena recta, genialis, dapalis, adipalis, opima, dubia.
open staen. Apertum esse: patere.
open staen ten haluen. Conniuere.
open straete, open wegh. Iter patens, peruium.
open straete, kruys-wegh. Compitum
open tijd. Tempus ab epiphania Domini, vsque ad diem Cinerum, quo solennitates nuptiarum celebrantur.
open veld. Campus patens.
open wonde. Vulnus hians siue latum, & proinde sanabile minusque periculosum.
open doen. j. openen. Aperire.
open gaen, op-gaen. Aperiri, dehiscere.
open setten. Pandere.
open zijn. Patere, apertum esse.
Open-baer. Apertus, manifestus, manifestarius, euidens, propatulus, planus, perspicuus, testatus. vox composita ex open & baer. siue op en baer.
open-baer dief. Fur manifestarius.
open-baer leser. Professor.
open-baer zijn. Constare, manifestum esse, patere, palam esse.
open-baer worden. Manifestum fieri, palam fieri.
open-baeren. Manifestum facere, manifestum habere, patefacere, aperire, palam facere, promulgare, pandere, reuelare, indicare, clarum & testatum reddere.
open-baeringhe. Manifestatio, reuelatio.
open-baerlick. Manifestè, apertè manifestò, publicè, in propatulo, in publico, in aperto: palam, propalam.
open-breken. j. op-breken. Effringere.
Open-hertigh. Homo apertus & simplex, apertus & candidus: sincerus, ingenuus, citra fucum: qui aperto pectore, & citra simultationem vultu & lingua prodit id quod sentit. lingua & pectore verus, Martial.
Openen, op-doen. Aperire, adaperire, patefacere. ang. open.
openinghe. Apertura, apertio.
opentlick. Apertè, liquidè, palàm, manifestè, propalam. germ. offentlich: ang. openly.
Oppe. j. op. Super, supra, sursum, &c.
Opper. Superior.
opper-bisschop. Archiepiscopus.
opper-bootsman. Celeustes, nauigationis moderator.
opper-broecke. Subligar, subligaculum, femoralia, feminalia, superior bracharum pars.
opper-buyck. j. ouer-buyck. opper-hof, opper-huys. Praetorium: villa vrbana in quam se dominus recipit.
opper-iaegher. Venatoriae turbae decurio, venator maximus.
opper-kamer. j. opper-saele. opper-kamerlinck. Decurio cubiculariorum: qui praeest cubiculariis principis.
opper-kapiteyn. Dux primarius.
opper-kercke. j. hoofd-kercke. Templum primarium.
opper-knaepe. Famulus primarius.
opper-kock. Archimagirus.
opper-koussens. Femoralia.
opper-lijf. j. ouer-lijf. Thorax.
opper-maerte. Ancilla primaria.
opper-meester. Archididascalus, scholarcha.
opper-saele. Coenaculum.
opper-veld-heere. Imperator, imperator exercitus, archistrategus. vide veld-heere.

[pagina 381]
opper-waeter. Alluuio, alluuies.
Opper van hoy. Meta foeni.
opperen het hoy. Foenum in foenisecij cumulum addere, foenum in pyramides exstruere: colligere foenum in metas.
Opperste. Supremus, summus.
Oraete, orbaer, ordeel. &c . j. oor-aete, oor-baer, oor-deel,&c.
Oranie-appel. j. aranie-appel. Orant. ger. sax. sic . j. knap-tandekens kruyd. Antirrhinum.
Orck. Orca: bellua marina crudelis, dentibus truculenta, balenae infesta.
Orck. Praefractus, ceruicosus.
orckachtigh. Praefractus, ceruicosus, refractarius, contumax, durus.
Orcken, horcken. fland . j. luysteren. Auscultare.
Ordeel. j. oor-deel. Iudicium.
Orden. Ordo, series, modus. ger. ordnung: gal. ordre: ital. ordine: hisp. orden: ang. order, ordre.
orden stellen in eenighe saecke. Ordinem rei gerendae componere.
orden-heeren. Proceres torquati, equites torquati.
ordenlick. Ordinarius: ordine dispositus: in quo ordo seruatur.
ordenlick. Ordinatim, ordinatè, ordine, ex ordine, in ordine, per ordinem, compositè, ritè.
ordinancie. Ordo, series, modus, norma, institutum: & Ordinatio, instructio, digestio, dispositio, designatio, metatio: & Constitutio, scitum, statutum, decretum, placitum, praescriptum, edictum, edictio, praeceptum, sanctio: lex.
ordinancie stellen op t'gheld. Rem mummariam constituere.
ordinaris. Ordinarius: statarius: solennis: vsitatus: frequens: perpetuus & iustus.
ordinaris richter. Suus partium iudex.
ordinéren. Ordinare, ordine ponere, componere, disponere, digerere, instruere, sancire, statuere, constituere, decernere, designare. germ. ordnen: gal. ordonner: ital. ordinare: hisp. ordinar: ang. ordene, ordeyne.
Orduyn, arduyn. Tophus.
Ore. j. uder. Vber, mamilla animalium.
Oréte. j. or-aete. Orghel. Organum musicum: Organum sacrum, organum pneumaticum, instrumentum musicum in flatis vento fistulis. germ. orgal: gal. orgue: ital. organo: hisp. organo: ang. organe.
orghelist. Organicus, psaltes. vulgò organista.
orghel-maecker. Organarius.
Orkonde, orlof, orloghe, orsaeck, &c. j. oorkonde, oor-lof, oor-loghe, oorsaecke, &c.
Ors, hors. vet. fland. ang . j. ros. Equus.
ors-baere. j. ros-baere. ors-koren. campin. Auena. q.d. frumentum equorum.
Ort. j. oort. O S Os. Bos. propiè bos castratus dicitur. ger. ochs: sax. osse: ang. oxe.
os-baere. fland . j. ors-bare, ros-baere.
ossen, van den os. Bubulus, bouillus, bouinus
ossen-broke. sax. sicamb. Aresta bouis. j. stal-kruyd.
ossen drijuer. Bubulcus, bubsequa, iugarius.
ossen-huyd. Corium bubulum.
ossen-merckt. Forum boarium.
ossen-stal. Bubile. vulgò bouile.
ossen-vleesch. Bouillae carnes, bubula caro, bubula, ae.
ossen-weyder. Armentarius.
Osen-drup, osen-loop. j. oos-drup. Osset. Subsericum. gal. ostade, hostade.
Ostagie, stagie. Obses. vulgò obstagium, stagium. gal. ostage: ital. hostaggio, staggio: ang. hostage.
Ostruyts. j. oosterlucye. Aristolochia.
O T Otter. Lutra: canis fluuiatilis.
O V Ou, aue, & au. pro af, id est, ab, de, quidam veteres scripserunt & pronunciarunt: hinc ou-bolligh, ou-weerdigh, ou-wijs, &c.
Ou-bolghe, abolghe. vetus Iracundia, furor: indignatio, ira.
ou-bolghigh, abolghigh. vet. Iracundus morosus.
Ou-bolligh, au-bolligh. Absonus, non rectè sonans, absurdus, ineptus: & Absurdus, absurda loquens, absona effutiens, fatuus.

[pagina 382]
ou-bolligh mensch. Homo absurdus, difficilis, morosus, ἀβουλὴς. i temerarius, inconsultus.
ou-bollighe stemme. Vox absona.
Ou-weerdigh. j. au-weerdigh. Indignabundus morosus. ang. vvayvvarde.
ou-weerdigheyd. Morositas.
ou-weerdighlick. Morosè.
Ou-wijse. j. au-wijse, awijse. Dissonantia.
Ouaere, ouęre. j. oyevaer. Ciconia.
Oud. Antiquus, senex, vetustus, vetus, veter, priscus, grandaeuus, annosus, veteranus: magnus natu: grandis natu.
oud thien iaeren. Annos natus decem.
oud boeue. Veterator.
oud man. Vir senex, senex, vetulus.
oud wijf. Anus, vetula. Oud wijfken. Anicula.
oud worden. Senescere, consenescere, insenescere, veterare, veterascere, inueterascere, vetustescere.
oud-backen brood. Panis hesternus, vetus, non recens.
oud-borgher-meester. Exconsul, vir consularis, consulis munere defunctus.
oud-vader. Auus.
oud-moeder. Auia.
oud-groot-vader. Proauus.
oud-groot-moeder. Proauia.
oud-kleer-koop. Serutaria, orum: scrutorum emptio.
oud-kleer-kooper, oud-kleer-lapper. Interpolator, mango, veteramentarius sartor, scrutorum emptor, scrutarius.
oud kleer-merckt. Forum scrutarium.
oud-lapper. Veteramentarius sutor.
oud-oom. Auunculus magnus, patruus magnus: aui frater.
oud-saeten. Vetus, senex.
oud-schap. vetus. Senecta, senectus.
oud-schoen-lapper. Veteramentarius sutor, suppactor.
oud-schouteth. Vir praetorius: qui praeturam gessit. Expraefectus: qui praefectus aliquando fuit.
oud-waerier. vetus. fland. Veteramentarius: qui veteres merces vendit. gal. fland. vielvvarier.
oudachtigh. Vetulus.
oude oudde. Aetas, senectus, vetustas.
oudelick. Senilis: & Seniliter.
ouden. j. oud worden. Senescere.
ouder. Aetas, senium, senectus, vetustas.
ouder-dom. Vetustas, senectus, senilis aetas: matura aetas.
ouder. Senior, maior natu.
ouderlingh. Senior. Ouderlinghen. Archigerondes, principes seniores, summi senes.
ouder-man. Tribunus plebis.
ouder-mannen. Patres, senatores, tribuni plebis. πρεσβυτερος, inquit Gabriel Paleottus, in lib. de bono senectutis, apud Graecos non eum tantùm significat qui fit maximè senex, vel antiquissimus: sed qui auctoritate quadam cum maturitate iuncta aliis praestat & praeest.
ouders. Maiores, antiqui, antiquitas.
ouders, vader ende moeder. Parentes.
oudheyd. Vetustas, senium.
oudken. fland. teneramond. Auia mechlin. woudken.
Oude-vaer. holl . j. oyevaer. Ciconia.
Oue. vetus . j. aue.af. Ab, de.
Ouel. vetus. sax. sic. fris . j. euel. Malus.
ouel-daed. j. euel-daed. Ouen, back-ouen. Furnus. germ. offen: sax. auen: ang. ouen.
ouen alembick. Turbo.
ouen, bern-ouen. Fornax.
ouen-bessem. Peniculus furnarius.
ouen-buer. Fabrica furni: pistrinum: locus vbi panis coquitur. vulgò furnile.
ouen-gaffel. Rutabulum.
ouen gat. Praefurnium.
ouen-huys. j. ouen buer. ouen-koeck. Panis speusticus.
ouen-krucke. vetus. Rutabulum.
ouen-kloet. Rutabulum.
ouen-mond, ouen-gat. Praefurnium, os patens furni, propigeon.
ouen-pael. Pala. infurnibulum.
ouen-stock, ouen-staeck. Rutabulum.
Ouer. Super, supra, desuper, vltra, praeter, trans. ὑπὲρ. ger. vber: sax. auer: ang. auer.
ouer al. Vbique, vbique gentium, vbique locorum, vbilibet, passim, circumcirca. & Vniuersalis, vniuersus.
ouer hol ouer bol vallen. Praecipitem delabi.
ouer mael-tijd. Inter prandendum, in
[pagina 383]
prandio, dum prandetur, inter caenam, super caenam, in caena.
ouer drij daghen. Ab hinc triduum vel triduo
ouer veel iaeren. Ab hinc multos annos: multi sunt anni cùm, &c.
ouer langhe. Iam pridem, iam diu, pridem.
Ouer Praeterius. Den tijd is ouer. Tempus praeteriit. De gramschap is ouer. Ira consedit, sedata est.
ouer ende weder. Vltro citroque: huc atque illuc: sursum deorsum, hinc atque illinc.
ouer ende weder gaen. Palari, passim vagari.
Ouer. j. oeuer. Litus, ripa.
Ouer. in compositione. Super, per, prae, valde, vltra modum, supra modum.
Ouer-achte. Capitis proscriptio: annotario secunda post annum & diem. vide achte.
Ouer-aen-doen. Superinduere.
Ouer-aesen. Obruere nimia esca.
Ouer-aete, ouer-aetheyd. vetus. Saturitas nimia: nimia ingluuies, gastrimargia.
Ouer-ander. Alternus.
Ouer-ander dagh. Alternis diebus.
ouer ander-daghsche kortse. Tertiana febris.
ouer-anderen. Alternare.
ouer-anderlick. Alternè, alternatim, alternis vicibus, alternis, vicissim.
Ouer-arbeyden. j. ver-arbeyden. Ouer-arm. Perpauper.
Ouer-baerigh. Praecellens, praestans.
ouer-baerigheyd. Praestantia.
Ouer baete. Vtilitas reliqua, reliquum commodi aut fructus.
Ouer-been. Ganglium, superos, excrescens & superfluum os: tuberculum osseum.
Ouer-bisschop. j. opper-bisschop. Archiepiscopus.
Ouer-bleuen. Residuus, reliquus, superistes.
Ouer-bleuelinghen. Relinquiae.
Ouer blijde. Perlaetus.
Ouer-blijfsel. Reliquiae.
ouer-blijuen. Superesse, restare, reliquum esse.
ouer blijuende. Reliquus, superstes.
ouer-blijuende schuld. Reliqua, debita quae permanent & supersunt adhuc.
Ouer-brassen. Plus aequo epulari, grauare se nimiis epulis, obruere se epulis.
Ouer-breken. vetus Infringere. & Praeuaricari.
ouer-breker. vet. Infractor, transgressor, praeuaricator.
Ouer-brenghen. Transferre, deferre, referre, proferre: & Transigere, peragere, exigere, traducere: & Prodigere, dissipare, dilapidare, consumere.
ouer-brenghen sijn leuen. Degere aetatem, transigere vitam.
Ouer-buyck, opper-buyck. Epigastrium: pars ventris supra vmbilicum.
ouer-buycken. j. ver-buycken. Onerare ventrem, saburrare.
Ouer-daed. Luxus, luxuria, intemperantia, immoderatio, crapula.
ouer-daed. vetus fland. holl. sicamb. pro ouel-daed. Malefactum, scelus, iniuria, vis.
ouer-daedigh. Luxuriosus, intemperans, immodicus, profusus.
ouer-daedigh. vet. Violentus, atrox.
ouer-daedigheyd. Luxus, intemperantia, crapula.
ouer-daedighlick. Immodicè, immoderatè, intemperatè, intemperanter, incontinenter.
Ouer-daeght. Plenus dierum.
Ouer-deck. Operculum.
ouer-deck van t'schip. Catastroma.
ouer-decken. Cooperire, contegere, superintegere, obtegere, obtendere, obducere, insternere.
ouer-decken. Deprehendere vel comperire in stupro siue adulterio.
ouer-deckt. Coopertus, contectus.
ouer-deckt schip. Nauis cataphracta, constrata, tecta.
ouerdeckten waeghen. Currus cameratus, petorritum, vehiculum tympano contectum.
Ouer-deel. Superficies.
Ouer-dencken. Meditari, reputare, mente pertractare, animo agitare, perpendere, pensiculari, versare animo, lustrare animo & ratione: reuoluere, peruoluere.
Ouer-dorpel. j. bouen-dorpel.
[pagina 384]
Ouer-dragh, ouer-draght. Translatio, traditio.
ouer-dragh. vetus. Foedus, pactum, pactio, conuentio.
ouer-draghen. Transferre, transportare.
ouer-draghen. Reportare, renunciare, referre.
ouer-draghen met malkanderen, ouer-een draghen. Transigere, pacisci, conuenire, concordare, consentire, assentiri, concedere in sententiam, &c.
ouer-draghen, be draghen. Deferre, accusare.
ouer-draghen, op-draeghen het goed. Transcribere, transferre rem nostram in alterius dominium.
ouer-dragher. Translator: & Delator, accusator, sycophanta: quadruplator, calumniator: occultus accusator.
ouer-draghinghe. Translatio. & transactio, consensus, assensus: Delatio, accusatio.
Ouer-dranck. Potus superfluus.
ouer-drincken. Plusaequo bibere, obruere se potu. Ouer-droncken. Obrutus potu nimio.
Ouer-dringhen. Valde premere: opprimere: & Obtrudere, inuiro & renuenti offerre.
Ouer-droeue. Pertristis.
Ouer-drotigh. Pertaesus.
Ouer-dueren. Perdurare.
Ouer-dweers, ouer-dwaers. Transuersus, obliquus.
ouer-dweerselick. Ex obliquo, ex transuerso, obliquè, transuersè.
Ouer-een draghen. Conuenire, concordare, congruere.
ouer-een-komen. Conuenire, concordare, congruere, consonare, consentire. quadrare, respondere, conformem esse. & Pacisci.
ouer-een-stemmen. Consonare, concordare, consentire.
Ouer-eer-gisteren. Nudius quartus.
Ouer-eynde. Erectus, arrectus.
ouer-eynde setten. Erigere, arrigere.
ouer eynde staen. Stare, erectum siue arrectum esse.
Ouer-eysschen. Exigere plus aequo.
Ouer-eten. Plus aequo comedere: onerare stomachum cibis, vorare.
Ouer-gaen. Transire, transgredi, transmeare, permeare.
ouer-gaen. Superuenire.
ouer-gaen. Praeter vires ire, lassari aut fatigari eundo.
ouer-gaen. j. ouer-komen. Superuenire, obuenire.
ouer-gaen iemanden. Inuehi in aliquem, maledictis aggredi aliquem, ferri in aliquem impetu sermonis: incessere, conuitiis insectari aliquem, acriter corripere, obiurgare, reprehendere aliquem.
ouer-ganck. Transitus. & Lues, morbus fluens, morbus cęli, morbus epidemius, morbus pandemus, palabundus, communis, vniuersalis.
Ouer-gaue. Traditio.
Ouer-ghe-komen. Aduentitius.
Ouer-ghe-recht. j. half-ghe-recht. Iudicium causarum criminalium.
Ouer-gheuen. Tradere, transscribere.
ouer-gheuen de erue. j. ouer-setten. Transmittere, transferre haereditatem.
ouer-gheuen, op-gheuen. Dedere, totum subdere: in manus, potestatem & arbitrium alterius dare: in fidem alterius tradere, permittere fidei vel in fidem & potestatem alterius.
ouer-gheuen de stad. Tradere, dare vrbem hostibus.
ouer-gheuen, braecken. Reddere vomitu, vomere, euomere.
ouer-gheuigh. Dedititius.
Ouer-ghe-wichte, ouer-waghe. Superpondium: auctarium quod super pondus apponitur.
Ouer-ghieten. Superfundere, perfundere, superinfundere.
ouer-goten. Perfusus.
Ouer-goed. Perbonus.
Ouer-grijpen. Prorsus complecti siue comprehendere.
Ouer-groot. Praegrandis, vastus, immensus, permagnus, enormis, immodicus, immanis.
Ouer-groot-vader. Proauus.
ouer groot-vaders vader. Abauus, proaui pater.
Ouer-gulden. j. ver-gulden. Ouer-haelen. Transportare traiicere.
Ouer-haelen. Acriter reprehendere car-
[pagina 385]
pere, obiurgare, excipere contumeliis, iurgiis.
Ouer haesten. Praeproperare, deproperare, praecipitare.
ouer-haestigh. Praeproperus, praeceps.
Ouer-hand. Palma, victoria, principatus, primae. De ouer-hand hebben. Praeualere, principatum tenere, primas obtinere, victoria potiri, rerum potiri, imperium tenere, vincere.
Ouer-hand, ouer-hands. Alternatim, per vices, alterna vice.
Ouer-hanghen. Propendere, superpendere. & Impendere.
Ouer-heer. Praefectus, princeps.
ouer-heer alleen. Monarcha.
ouer-heeren. Subiugare: imperio siue dominio suo subiicere. & Dominari.
Ouer-heerschen. Subiugare. Opprimere
Ouer-helden. Impendere.
Ouer-hoeck. Obliquus, transuersus: limus: & Obliquitas.
ouer-hoecks. j. ouer-dweers. Obliquè.
Ouer-hoef. Supercrescentia vngulae equinae.
Ouer-hoere. vetus. Pellex.
ouer-hoererije. Pellicatus.
Ouer-hoofd. Superior, princeps, praefectus, primàs, primus, vir primarius, maior. q.d. supremum caput.
Ouer-hoofden, ouerste. Primates, proceres, summares.
ouer-hoofd-man. Imperator, archistrategus. vulgò summus capitaneus.
Ouer hoop. Aceruatim, cumulatim: in aceruum, in cumulum.
ouer-hoop loopen. Concurrere, in vnum colligi, conglobari, coire, confluere.
Ouer-hooren iemanden. Audire aliquem.
Ouer-hoorigh. fland . j. on-ghe-hoorsaem. Inobediens.
Ouer-iaeren. Annum siue annos excedere. vulgò superannare.
ouer-iaerigh. Anno vel annis maior: quod ętatem vnius vel etiam plurium annorum excessit.
ouer-iaerigh. j. meerder-iaerigh. Annis maior, viginti quinque annorum.
ouer-iaerighe ende zeer oude lieden. Senes graues annis, defessi aetate, confecti aetate.
Ouer-ijlen. j. ouer-haesten, ver-rasschen. Ouer-kleed. Amiculum, passium, superior vestis.
ouer-kleeden. Superuestire, superintegere veste, amicire.
Ouer-kleyn. Perparuus, admodum paruus, perpusillus, perparuulus.
Ouer-klimmen. Transcendere, superare.
Ouer-kock. j. opper-kock. Archimagirus.
Ouer-komen. Superuenire, obuenire, interuenire. peruenire, aduenire, contingere, oriri, oboriri, suboriri. & Acquirere, adipisci.
ouer-komen met iemanden. Conuenire, transigere, componere, conficere cum aliquo: consentire, concordare, congruere, pacisci, pactum facere.
ouer-komen. Vincere, superare.
ouer-komen de pijne. Dolorem superare, vincere ferendo: peruincere: humanè pati, humanè ferre.
ouer-kominghe. Conuentio, pactum, contractus.
ouer-komste. Superuentus, aduentus: transitus.
Ouer-koren. Auctarium, mantissa frumenti: pauxillum vltra mensuram. q.d. gramen abundans.
Ouer-koud. Praefrigidus.
Ouer-kracht. Violentia.
ouer-krachtigh. Violentus.
Ouer-kroppen. j. ver-kroppen. Ouer-laeden. Degrauare, praegrauare, obruere, supra vires onerare, opprimere nimio onere
Ouer-laeten. Reliquum facere
ouer-laeten. Tradere, transferre.
ouer-laeten de erue. j. ouer setten. Ouer-land. Germania superior.
ouer lander. Germanus superior.
Ouer langh. Perlongus, immodicè procerus, colosseus.
ouer-langh. Diu, iamdiu, per longum tempus, dudum, iamdudum, iam olim, iam pridem.
Ouer-last. Oppressio, vis, contumelia, iniuria, violentia.
ouer-lasten. Opprimere, degrauare, praegrauare: & Violare aliquem, inue-
[pagina 386]
hi in aliquem, contumeliam facere alicui.
ouer-lastigh. Onerosus, grauis, molestus, violentus, contumeliosus.
ouerlastigh zijn met veel woorden. Obtundere, fastidium & molestiam adferre multa dicendo & repetendo.
Ouer-leden. Praeteritus, transactus: & Mortuus, defunctus.
Ouer-leder van schoenen. Obstragulum, aluta calceorum: corium superius calceorum.
Ouer-legghen. Superponere.
ouer-legghen. Calculum ponere, imposito calculo rationem computare.
ouer-legghen j. ouer-dencken. Reuoluere animo, perpendere.
Ouer-leghen. Oneratus, aggrauatus.
ouer-leghen meerse. j. ver-leghen. Ouer-lesen. Perlegere, relegere, translegere.
Ouer-leuen. Superesse, superstitem esse. vulgò superuiuere.
ouer-leuen iemanden. Vita superare aliquem: viuendo vincere.
ouer-leuende. Superstes.
Ouer-leueren. Tradere, transscribere, traducere, transferre.
Ouer-lid. Agnatum membrum.
Ouer-lijd. Transitus: & Mors, obitus.
ouer-lijden. Transire, pertransire, transgredi, traiicere, transmittere, praeterire: & Interire, perire, transire ex hac vita, excedere vita, mori.
Ouer-lijf. Thorax.
Ouer-lijuigh. Superstes.
Ouer loop. Transcursus, excursus.
ouer-loop tot den vijand. Transfugium, defectio ad hostes.
ouer-loop der wateren. Inundatio, exundatio, abundantia: alluuio.
ouer-loop, ouer-decksel. Operculum.
ouer-loop van t'schip. Fori, tabulata nauium constrata, per quae nautae feruntur.
ouer-loop van t'schip. sax. Epotides: auriculae nauis: rostra nauis: ligna ex vtraque parte prorae prominentia.
ouer-loopen. Transcurrere, percurrere, cursim pertransire. & Perstringere, summatim dicere, legere, scribere, cursim & celeriter pertransire: leui manu, leui brachio agere.
ouer-loopen, ouer-vallen. Opprimere inopinatò: praeuenire: aduenire priusquem alij putent aut cupiant.
ouer-loopen. Cursim pedibus calcare, citato cursu obterere aliquem.
ouer-loopen tot den vijand. Transfugere, ad hostes deficere.
ouer-loopen, ouer-vloeden. Abundare, exundare, redundare, inundare, exuberare, restagnare, vltra margines intumescere, exaestuare, efferre se alueo.
ouer-loopen int sieden. j. ouer-sieden. Ebullire.
ouer-looper. Perfuga, transfuga, desector, desertor.
Ouer-looten. Applumbare, plumbo operire aut tegere.
Ouer louen. Pluris indicare quàm par sit.
Ouer-luy. Persegnis.
ouer-luyd. Valde sonorus, clarisonus, vocalis.
ouer-luyd roepen. Magna voce proclamare, plena voce clamare, exclamare.
Ouer-maete. Auctuarium, corollarium.
Ouer-maetigh. Immoderatus, superfluus.
Ouer man. vetus . j. ouer-hoofd. Praefectus, praepositus.
Ouer-mantel. Epitogium, pallium quod togae superinduitur: chlaena, laena.
Ouer meester van de schole. Archididascalus, ludi literarij praefectus.
Ouer-menighen. Multiplicare.
Ouer-meten. Permetiri.
Ouer-mids. Per medium. Ouer mids klieuen. Dissectare, diffindere, per medium secare.
Ouer-mids. Per, prae. Ouer-mids groote droefheyd. Prę nimia tristitia.
Ouer-moed. Fastus, animi elatio, arrogantia: & Iniuria, contumelia.
ouer-moedigh. Fastosus, elatus, arrogans: & Contumeliosus.
ouer-moedighen. vetus. Superbire, arrogare.
Ouer-moghen. Praeualere.
Ouer-mondigh. Magniloquus.
Ouer-morghen. Perendie, dies perendinus, die perendino.
Ouer-nachten. j. ver-nachten. Pernoctare.
ouer-nachtigh. Pernox.

[pagina 387]
ouer-nachtighe spijse. Cibus pridianus.
Ouer-naem. Cognomen fictum, agnomen fictitium.
Ouer nemen. Transferre.
ouer-nemen. Assumere sibi, transferre in se.
ouer-nemen, ouer-grijpen met de handen. Manu complecti.
Ouer-oogh-brauwe. Supercilium.
Ouer oud. Peruetus, peruetustus.
ouer-oud mensch. Persenex, senio confectus, decrepitus, annis obsitus, capularis, capulo vicinus.
ouer-oud oom. Auunculus maior, patruus maior.
ouer-oud vader. j. ouer groot-vader. Proauus
Ouer-pecken. Perlinere pice.
Ouer-peynsen, ouer-dencken. Meditari, reputare, mente pertractare.
Ouer-raeden. j. ouer reden. Ouer-recken. Pertendere.
Ouer-recht. fland . j. auer-recht. Praeposterus, praeter rectum.
Ouer-reden, ouer-raeden. Persuadere multis verbis: & Flectere verbis, dictis delinire.
ouer-redinghe, ouer-raedinghe. Persuasio.
Ouer-reycken. Pertingere, extendendo peruenire.
Ouer-reyn. Permundus.
Ouer-rekenen. Pernumerare, recensere.
Ouer-rijden. Curru aut equo transire. & Curru aut equo proterere, obterere, affligere.
ouer-rijden een kind. Citatis iumentis obterere puerum: protracta quadriga affligere puerum.
Ouer-rock, ouer-kleed. Amiculum, epitogium: chlaena, laena.
ouer-rock, koor-kleed. Amiculum linteum, vestis linea religiosa. vulgò superpelliceum.
Ouer-rompelen. Impetu opprimere: opprimere ex improuiso.
Ouer-rugghe. Supinus, resupinus.
ouer-rugghe legghen. Supinare, supinum collocare, supinare in tergum, resupinare.
Ouer-saeyt, oft ouer-saedt, gortigh vercken. Porcus grandiosus, leprosus, insincerus. gal. sursemé. q.d. superseminatus quibusdam ceu granis leprae.
Ouer-saluen. Perungere, superungere, superillinere, oblinere. Ouer-salft. Perunctus, delibutus.
Ouer-schaduwen. Obumbrare, adumbrare.
Ouer-schatten. j. ver-schatten. Ouer-schenckel. sax. Femur.
Ouer-schepen. Transfretare, nauigio traduci vel traducere, naue transuehi vel transuehere: traiicere amnem nauigio: permetiri aequor, emetiri fluuium: transmeare: deferri rate in ulteriorem ripam.
Ouer-schicken. Transmittere.
Ouer-schieten. Vlterius iaculari.
ouer-schieten. Redundare, superesse, reliquum esse, superfluum esse: superuacaneum esse.
ouer-schietsel. Relinquiae.
Ouer-schoncken. Obrutus potu.
Ouer-schoon. Perpulcher.
ouer-schot. Reliquiae, reliqua.
ouer-schote, ouer-scheute. Tradux, rumpus: propago vitis ab arbore in arborem traducta.
Ouer-schricken. Praetermittere, praeterire, omittere.
Ouer-schrijden. Transgredi, varicando transcendere.
Ouer-schrift. Transcriptum: & Rescriptum.
ouer-schrijuen. Transcribere, describere, rescribere.
ouer-schrijuen. Perscribere, scripto significare, literis nuntiare.
Ouer-seer. Permultum, summopere, per quàm.
Ouer-seesch, ouer-seeusch. Transmarinus.
Ouer-segghen. Perferre, referre. & Deferre, accusare
Ouer-senden. Transmittere, mittere.
Ouer-setten. Traiicere, transuehere, transportare, transmittere, traducere.
ouer setten in de rekeninghe. Transscribere, transferre in aliud nomen.
ouer-setten de erffenisse. Transcribere haereditatem, transmittere haereditatem, transferre.
ouer-setten van d'een tale in d'ander. Transferre, vertere, conuettere, interpretari.

[pagina 388]
ouer-setter. Translator: interpres. & Portitor.
Ouer-sieden. Ebullire, efferuere, efferuescere, effundi inter bulliendum.
Ouer-sichtigh. Obliquatis oculis in altum respiciens: qui altè, & fere suprà oculos eleuat id quod inspicere vult. eo vitio laborantes hyperopas vocat Gesnerus.
Ouer-sien. Vlteriùs videre: & in altum respicere.
ouer-sien. Perlustrare, circumspicere. & Examinare.
ouer-sien, ouer-lesen. Recognoscere: & Relegere, perlegere: & Corrigere, emendare: & Recognoscere, recensere.
ouer-sien. j. ver-sien. Praetermittere negligentiâ, non aduertere.
ouersienigh. j. ouer-sichtigh. Ouer-sijn. Superesse.
Ouer silueren. j. ver-silueren. Includere argento.
Ouer-slaen. Vltra metam pellere.
ouer-slaen. Praeteruolare, alisque plaudere.
ouer-slaen. Integere, inuoluere.
ouer-slaen. Omittere, praetermittere, transilire, praeterire.
ouer slaen sijn goed. vetus . j. deur-iaeghen. Prodigere, profundere, liberalitatis limites transgredi.
ouer-slaen, ouer-tellen int kort. Recensere, percurrere numerando, reuoluere numero.
ouer-slaen. j. ouer-dencken. Versare animo, peruoluere, reuoluere.
ouer-slaegher. Columbus praeteruolitans alisque plaudens.
ouer-slaegher. vet. Prodigus.
ouer-slagh. Inuolucrum, integumentum, supparus, supparum.
Ouer-slauen. j. ver-slauen. Ouer-sloof. Praeputium: pellis glandem tegens.
Ouer-sloop. fland . j. ouer-rock.
Ouer-smeren. j. ouer-saluen. Ouer-snijden. j. deur-snijden. Ouer-snoode. Peruilis.
Ouer-sout. Persalsus.
Ouer-spel. Adulterium, moechia, furtum, stuprum.
ouer-spel-kind. Adulterinus, spurius, nothus.
ouer-spelen, ouer-spel doen. Adulterare, adulterari, moechari, alterius thorum polluere.
ouer-spelder. Adulter, moechus, alieni matrimoni subsessor
ouer-spelster. Adultera, succuba.
ouer-speligh Adulterinus, nothus.
Ouer-springhen. Transilire, vltra salire.
ouer-spronck. Transultus.
ouer-spronck. j. ouer-steck. Podium, proiectura domus.
Ouer-staen. Superstare.
ouer-staen. Astare, assistere: praesentem esse, interesse alicui negotio.
Ouer-stappen. Praetergredi, transgredi.
Ouer-steck, ouer-stecksel. Subgrunda, proiectum, proiectura domus: Podium, menianum, pergula, proiecta domus, imbricamentum.
Ouer-stellen. Trans-ferre, traducere, transponere.
Ouer-stille. Valde quietus: transquietus, Plaut.
Ouer-streck, ouer-strijck. Praeteritio.
ouer-strecken. Praeterire.
ouer-streken tijd. Tempus praeteritum.
ouer-strijck. Praeteritio, transitus.
ouer-strijcken, ouer-strecken. Praeterire transire, elabi.
ouer-strijcken. Oblinere, superlinere, perungere, superungere.
Ouer-strijden. Vincere proelio. & Persuadere inuito & nolenti.
ouer-strijden. Persuadere multis verbis.
Ouer-stulpen. Reflectere, recuruare.
ouer-stulpt. Reflexus, recuruus.
Ouer-swaer. Praegrauis.
ouer-swaeren. Praegrauare.
Ouer-swemmen. Tranare.
Ouer-swert. Perniger.
Ouer-tal. Numerus superfluus.
ouer-talligh. j. ouer-telligh. ouer-tellen. Pernumerare, adnumerare, recensere.
ouer-telligh, ouer-talligh, ouer-tolligh. Superuacaneus, superuacuus, superfluus.
Ouer-togh. Obductio, obuolutio, operimentum, inuolucrum, theca.
ouer-togen, ouer-trocken. Obductus, tectus, opertus.

[pagina 389]
ouer-toght. Traiectus, traiectio, transitus.
Ouer-tolligh. j. ouer-telligh. Superuacaneus.
Ouer-toonen. Conuincere testibus, arguere testibus, conuincere argumentis.
Ouer-trecken. Transire, transmeare, permeare, permittere, transmittere, traiicere, transfretare.
ouer-trecken. Obducere, cooperire, tegere, obtegere, vestire, superinducere, adoperire.
ouer-trecken met leder. Pelliculare, obtegere siue obstruere corio vel pelle.
ouer-trecken. Obnubilare, nubilo obtenebrare.
ouer-trecksel. Obductio, operimentum, theca, obuolucrum.
Ouer-treden. Transgredi, praeuaricari, delinquere. & Deficere, desciscere, rebellare.
ouer-treder. Transgressor, praeuaricator.
ouer-tredinghe. Transgressio, praeuaricatio, delictum.
Ouer-treffen. Excellere, antecellere, pręcellere, praestare, anteire, superare, exuperare.
ouer-treffelick, ouertreffende, ouertreffigh. Excellens, antecellens, praecellens, eximius, egregius, praestabilis.
ouertreffelickheyd, ouer-treffigheyd. Excellentia, praestantia, exuperantia.
ouer-treffelicken. Excellenter, eximiè, egregiè.
Ouer-trocken. Obductus, tectus, coopertus. & Obnubilatus, nubilus.
Ouer-tuygh. j. ouer-trecksel. Ouer-tuyghen. Conuincere testibus.
Ouer-vaerd. Transitus, traiectus.
ouer-vaeren. j. ouer-schepen. Traiicere, transuehi.
Ouer-vallen. Supercidere
ouer-vallen, ouer-lasten. Obruere, opprimere, pessundare. & Opprimere, inopinatò.
ouer-vallen. Transfugere, ad hostes deficere.
ouer-valligh. Transfuga.
ouer-vallinghe. Oppressio. & Transfugium.
Ouer-vele. Plurimus.
Ouer-vet. Praepinguis.
Ouer-vlieghen. Superuolare, superuolitare, transuolare, peruolare.
ouer-vliegher. Perceler, velox & agilis supra modum: strenuus in primis.
Ouer-vlieten. Superfluere, redundare.
Ouer vloed. Abundantia, affluentia, redundantia, superfluitas, hubertas, copia, luxus, luxuria.
ouer-vloed, op-water. Inundatio maris: alluuio.
ouer-vloeden, ouer-loopen. Superfluere, redundare, abundare, exundare, exhuberare, scatere.
ouer-vloedigh. Abundans, redundans, affluens, huber, profusus, effusus, superfluus.
ouer-vloedigheyd. j. ouer-vloed. ouer-vloedighlick. Abundanter, effluenter, copiosè, fusè, effusè, profluenter, foecundè, plena manu.
Ouer-voeren. Traiicere, transvehere, transportare, transferre in vlteriorem fluuij ripam.
ouer-voerder. Portitor, vector.
Ouer-waeghe. j. ouer-ghe-wight. Ouer-waen. vetus. Gloriatio.
ouer-waend. j. ver-waend. Gloriosus.
Ouer-was van t'vleesch. Excrescentia carnis, callosa & superflua caro.
ouer-wassen. Supercrescere, excrescere.
Ouer-waeter. Procella: & Inundatio. & Diluuium.
ouer-waeteren. Inundare.
Ouer-weghen. Praeponderare. & Perpendere.
Ouer-wel. Perbene.
Ouer-weldighen. j. ver-weldighen. Ouer-weluen. j. ver-weluen. Camerare, fornicare.
Ouer-werck. Parergum, opus quod sit vltra pensum.
Ouer-wight. j. ouer-ghe-wight Ouer-wijsen. j. ouer-toonen. Ouer-wille. Vis, violentia: & Pertinacia, arrogantia.
ouer-willigh. Violentus, pertinax, arrogans.
Ouer-wind-brauwe. Supercilium.
Ouer-winnen. Lucrari vltra pensum.
ouer-winnen, ver-winnen. Vincere, deuincere, euincere, peruincere, conuincere, superare, debellare, subijcere, subiugare.

[pagina 390]
ouer-winnen. Reum peragere, condemnare.
ouer-winnen. Adulterio gignere.
ouer-winner. Victor, domitor.
ouer-winnigh. Compos victoriae, victor.
ouer-wonnen. Victus, conuictus, superatus.
ouer-wonnen van diefte. Manifestus furti.
ouer-wonnen bastaerd, in ouer-spel ghe-wonnen. Filius incestus, nothus, spurius, adulterinus.
Ouer winteren. Perhiemare.
Ouer-wissel. Collybus. vulgò cambium
Oueren. Superesse, reliquum esse. & Superlucrari.
Ouerheyd. Praestantia, praerogatiua, eminentia, principatus. & Magistratus, praesides, superiores, praepositi.
Ouerigh. Reliquus, residuus.
overigh zijn. Superesse, reliquum siue residuum esse.
ouerigheyd. j. ouerheyd. ouerlick. vetus. Abundè, vbertim.
Ouerste. Supremus, summus, maximus, praefectus, praepositus, primus, praecipuus. & Magistratus, primates, primores, optimates, praefecti, magnates, proceres, senatores.
ouerste maecken. Praeficere, praeponere.
ouerste zijn. Praeesse, praesidere, praesfectum esse, supremum esse.
Ouerre. fland . j. ouaere, oyeuaer. Ciconia.
Ouet. j. oeft. Poma.
Outaer. j. autaer. Ouwe. j. oye. Ouis. Ouwe, inquit Gesnerus, Sueuis dicitur ouis femina quae agnos & reliquas oues in pascua ducit.
Ouwe, auwe. vet. Pratum, pascuum: & Insula. & Ager. & Tempe: locus pascuus & conuallis, qualia loca inter montes, valles ac amnes visuntur: hinc multa oppidorum & paganorum nomine.
Ouwken. j. oudken. Auia.
Ouweerdigh, ouwijse, &c . j. ouweerdigh, au-weerdigh, ou-wijsigh, au-wijsigh.
Ouwel. j. oblije. Laganum.

Vorige Volgende

[O]

O B

OBlaet.

Oblije, ouwel.

Oblij-backer.

O C

Occasoen.

Ochten-mael.

Ocker. j. oker.

Ocksael. j. hoogh-sael.

Ocksel.

ocksel-haer.

ocksel-stanck.

Ocks hood, oghshood.

Ocksuyne.

O D

Odebaer, odevaer, odeber, oedeboer, eber.

O E

Oeber.

Oecken.

oecker.

Oecker. j. oker.

oecker-not. j. oker-not.

Oed. j. ood.

Oeffenen.

oeffeninghe.

Oeft, oft, ooft, ouet. j. fruyt.

oeft-boom.

oeft-gaerd.

oeft-hof.

oeft-kamer.

oeft-merckt.

oeft-ver-kooper.

Oel-saed. j. eul-saed.

Oesel.

Oest, ast, quast.

Oester.

Oestal.

oestal, oestele, oestael, opstal, oostal.

Oeuel. j. euel.

Oeuer. j. ouer.

Oeuer.

Oeueren, uveren.

O F

Of.

Of. j. oft.

Offer.

offer.

offer-dier.

offer-kiste.

offer-koeck.

offer-penninck.

offeren.

offerande.

Officie.

officiael.

officiant.

officier.

officier, dienaer, sergeant.

officiers van den houe.

Oft, of.

Oft.

Oft. j. oeft.

O G

Oghe. j. ooghe.

O I vel O Y

Oye, ouwe.

oy-lam.

oyen-vleesch.

Oye-vaer, oude-vaer, ode-vaer, odebaer.

Oyelick. j. oodelick.

Oyr. j. oor, hoor.

Oyt, oynt.

Oyuyn. j. aiuyn.

O K

Oker, oker-gheel, bergh-gheel.

oker-bleeck.

oker-geel.

Oker-not, wal-not.

okeler.