Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Etymologicum teutonicae linguae (1972)

Informatie terzijde

Titelpagina van Etymologicum teutonicae linguae
Afbeelding van Etymologicum teutonicae linguaeToon afbeelding van titelpagina van Etymologicum teutonicae linguae

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (38.30 MB)

XML (5.38 MB)

tekstbestand






Editeur

Frans Claes



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon
taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Etymologicum teutonicae linguae

(1972)–C. Kiliaan–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[VV]

VV A

WAch-arme.

Proh dolor.

wachalder, wacholder.

sicamb. Granum iuniperi.

wachalder-boom, wacholder-boom.

sax. sicamb. Iuniperus

wachalter-voghel, wacholter-vogel.

ger. sax. sic. Turdus

Wachs, was.

Cera. q.d. wack. i. vdus, lentus, mollis: qua ratione & μαλθη. cera mollita Graecis dicitur. & cera liquida, liquens, tenuis, tenella, mollis, Poetis vocatur. germ. vvachs: sax: vvas: aug. vvaxe.

wachs-licht.

Cereus: candela cerea.

wachs-licht-maecker.

Ceroplastes.

wachs-gheel, wachs-verwigh.

Cereus, cerinus color.

wachs-worm.

Acarus.

wachsen.

Cerare, cera obducere: incerare.

wachsen.

Cereus, cerinus.

wachsen keerse.

Cereus, candela è cera.

wachsen-keers-maecker.

Ceroplastes, lychnopoeus.

wachs-achtigh.

Cerosus.

wachs-gheld. j. seghel-gheld.

Cerarium.

wachs-manger.

vet. Cerearius negotiator.

Wachte, waecke.

Custodia: & Cautio, & Vigilia. germ. vacht: ang. vvatching, vvatche.

wachte, schaer-wachte.

Excubiae, castrensis vigilia, statio, stationarij: & Vigiles, excubitores. germ. vvacht: gal. guet: ang. vvatche.

wachte houden.

Excubare, vigilare, excubias siue vigilias agere, agere stationem.

wachten.

Custodire & Cauere.

wacht v.

Caue tibi.

wacht v van hem.

Caue illum, caue tibi ab illo.

wachten ende ont-houden si seluen.

Continere se, abstinere.

wachten, ver-wachten.

Expectare, morari, demorari, opperiri, pręstolari. ang. vvayte.

wachten ende be spieden.

Insidiari, obseruare, speculari, ex insidiis aucupari, captare.

wachten. j. wachte houden.

Excubare. ang vvatche.

wacht-hond.

Canis domesticus, villa-

[pagina 644]
[p. 644]

ticus, canis peruigil.

wacht-huys, waeck-huys.

Statio: locus ad excubias agendas designatus.

wacht-knecht. j. sergeant.

Viator, satelles

wacht-meester.

Praefectus vigilum. & Tesserarius.

wacht-plaetse.

Statio.

wacht-ronde, ronde, rond-wachte.

Circuitores.

wacht-torn, koer-torn.

Specula: locus editus vnde speculari quis potest.

wacht-woord.

Tessera, vigiliarum tessera.

wachter.

Custos.

wachter.

Excubitor, custos, vigil.

wachter op den wacht-torn.

Excubitor specularius.

wachters.

Vigiliae, vigiles, excubitores.

Wachtel.

ger. sax. sicamb . j. quackel. Coturnix.

Wachtel.

sicamb . j. geneuer-besie. Bacca iuniperi.

Wachtel-boom.

vetus. sicam. Iuniperus.

Wack.

Vdus, vuidus, humidus, madens, solutus, laxus, liquidus, mollis: & Lentus, flexibilis, vietus. ger. vveich: ang. vveake.

wack, weeck, swack.

Debilis, imbecillis.

wack weder.

Caelum vdum siue vuidum, aër humidus.

wacke roede.

Virga lenta, flexilis, minimè fragilis.

wack van lichaem.

Agilis, flexibilis, expedito corpore.

wackheyd.

Mollitia, mollities, lentitia, lentitudo, flexibilitas. & Debilitas, imbecillitas.

Wacker.

Vigilans, vigil, insomnis, experrectus, expergefactus: & Gnauus, impiger, vegetus, strenuus, agilis, expeditus: viuidus, vegetus.

wacker zijn.

Vigilare.

wacker maecken, wecken.

Expergefacere, excitare è somno.

wack worden.

Expergisci, expergefieri, excitari è somno.

wackerheyd.

Vigilantia: & Agilitas.

wackerlick.

Vigilanter, agiliter.

Wad. j. waede.

Vadum.

wadden. j. waeden.

Vadare.

Waddinghe.

holl. fris. Sepimentum aggeris, litoris, siue ripae.

Waddeke.

sax. sicamb. Serum lactis.

waddener. j. waedener.

Parazonium.

Waecke. j. wachte.

Vigiliae, excubiae.

waecken.

Vigilare, excubare, vigilias vel excubias agere: & Lucubrare, elucubrare. ger. vvachen: ang. vvake, vvatche

waecken ende braecken.

Fraxare, Festus. Frangere se vigiliis.

waeck-huys. j. wacht-huys.

waeck-teecken.

Symbolum, tessera.

waeck-torn. j. wacht torn.

Specula.

waecker.

Vigil, excubitor.

waeckigh.

Insomnis, vigilans.

Waeckel.

sicamb. Vlcus.

waeckelachtigh.

Vlcerosus.

Waede.

Vadum. ital. guado: hisp. vado.

waede, waeye.

sax. sic. Tragula, sagena.

waeden, wadden.

Vadare, vadum transire. ger. vvatten: sax. vvaden: gal. gayer: ital. guadare: hisp. vadear: ang. vvade.

waeden.

vetus. fland. Fluere, effluere.

waede, waeye.

sicamb . j. wouwer. Piscina. ger. vveyer.

Waede, waeye.

ger. sax. sicamb . j. braede, braeye. Sura.

waedener, waddener.

Parazonium, pugio de zona pendens.

Waede, waet. j. ghe-waede, ghe-wand.

Vestis, indumentum.

waed-sack, waet-sack.

Hippopera, pera.

Waedel.

germ. sicamb. Senium lunae.

Waedel, wadel.

ger. sax. sic. Flabellum: & Cauda.

Waefel.

Laganum, pemmatium, popanum, crustulum, libum, placenta, escharites. gal. gaufre: ang. vvafre.

waefel-backer.

Libarius.

waefel-ijser, koeck-ijser.

Artopta: testus libarius.

Waeghe.

germ. sax. sicamb. Gurges: & Fluctus: & Procella vnda: & Piscina. Becano dicitur Fluctus ventorum impetu crispatus. gal. vague: ang. vavve.

waeghe-schot.

Lignum scriniarium, materia scriniaria: tabula quercea siue quernea maior; lignum quernum maius: tabula vndulata: asser tigrinus: lignum quod sponte fluctuantis maris vndas imitature, Cornelio Aurelio: lignum vndulatum: maris crispantis vndas imitans, Adr. Iunio. sax. vvagenschot. Becano dicitur lignum excrescens in

[pagina 645]
[p. 645]

modum vndarum sese crispantium. ang. vvanscotte. i. materiaria incrustatio.

waeghen-schotten.

Contabulare asseribus tigrinis, vestire parietes tabulis.

waeghe-schotten be-setsel.

Opus intestinum, sublicium: materiaria incrustatio.

Waeghe.

Libra, trutina, statera. germ. vvag: ang. vveght.

waeghe ghe-wichts. j. 165. pond.

Waegh-balck.

Librile, scapus librae: iugum.

waegh-ijser.

Librile: scapus librae.

waegh-meester.

Libripens, praefectus explorandis ponderibus, zygostates.

waegh deure.

Agina: qua inseritur scapus trutinae, id est, in quo trutina agitur & vertitur.

waegh-schaele.

Lanx: & metaphoricè, Alea, fortunae casus.

waegh-schotel.

Lanx.

waegh stand.

Aequilibrium, libramentum.

waegh-tonghesken.

Examen, bilancis siue staterae lingua.

waeghelen. j. wagghelen.

waeghen, ghe-waeghen.

Mouere, librare, vacillare. & Moueri.

waeghen.

Iactare omnem aleam, extremam aleam experiri, subire aleam: fortunam tentare, euentum fortunae committere siue exponere, vltima experiri, rem fortunae arbitrio committere, committere rem fortunae, casui: audere: periculo committere, periclitari: obiectare se fortunae dubiae.

waegh-hals.

Audens, audax.

waegh-hals.

Miles leuis armaturae, expeditus, ferentarius, veles rorarius. sax. vvagehals.

waegh spel.

Alea, ludus aleae, ludus tesserarius.

Waeghen.

Currus, plaustrum, vehiculum, farracum, carpentum, cisium, petorritum, essedum. ger. vvagen: sax. vvage, vvagen: ang. vvaggon, vvayne. Dicitur waeghen Becano, quòd inter duos axes longo ductu pendens quodammodo libretur tremarque sub pondere.

waeghen.

Septentriones, arctos, plaustrum: sydus simile plaustro.

waghen van wijn gaerd.

Arcella vitis: arcellata vitis.

waeghen-ackse.

Axis.

waeghen-borgh, waeghen-schantse.

Propugnaculum consertis curribus extructum: vallum ex curribus: tumultuaria castrorum munitio, cùm pro vallo dispositos currus mutuo nexu iungunt. Iodoc. VVillich.

waeghen-borgh. j. speel-waeghen.

Pegma, lignea machina in altum educta, de loco in locum portatilis: aut quae vehi potest, vt in pompis fieri solet.

waeghen-dijssel.

Temo.

waeghen-gheld.

Vectigal.

waeghen-huyue.

Tympanum, teges quo currus operitur.

waeghen-korf.

Cista vehicularis, crates vehiculi: corbis carrucatius.

waeghen-leeren.

Spondae currus, lateralis structura currus, scalae currus.

waeghen-leese.

Orbita, vestigium rotae decurrentis in via. ger. vvagenleyss: sax. vvagenleyse.

waeghen-lieden.

Aurigae.

waeghen-loopigh peerd.

Equus furens, indomitus, currum raptans, siue rapiens. vide Hollen.

waeghen-maecker.

Carpentarius, quadrigarius, essedarius, plostrarius, siue plaustrarius: faber carrucarius.

waeghen man.

Auriga, aurigarius, carrucarius: & Arctophylax, bootes: sydus quod in modum bubuki plaustrum sequitur, atque vehit.

waeghen-man-schap.

Vellatura.

waeghen-peerd.

Iumentum plaustrarium vel plostrarium: equus vehicularis, vectarius, carpentarius, funalis, helciarius, iugalis.

waeghen-radt.

Rota vehicularis.

waeghen-ronghe. j. ronghe.

waeghen-schantse. j. waegen-borgh.

Castra ex curribus.

waeghen-schot. j. waege-schot,

à waeghe, id est, fluctus.

waeghen-slagh. j. waeghen-leese.

Orbita.

waeghen-smeer.

Axungia, vnguem vehiculare, pinguedo inueterata qua axes curruum inunguntur.

waeghen-smout.

Axungia.

waeghen-span.

sax. sicamb. Sufflamen.

waeghen-spel.

Ludi: scenici ludi, spectaculum.

[pagina 646]
[p. 646]

waeghen-spelder.

Scenicus, histrio.

waeghen-spore. j. wagen-leese.

Orbita.

waeghen-sterre.

Vrsa, arctos, signum septentrionali polo nixum.

waeghen-wegh.

Veha

waeghener. j. waeghen-man.

Auriga.

waeghelen. j. wagghelen.

Agitare, motitare.

Waeye. j. waede.

Piscina: vadum, &c.

Waeyen.

Flare, spirare: & Ventilare: ventum excitare. germ. vveyhen. sax: vveyen.

waeyen.

Ventilare. ger. vvadlen.

waeyen.

Plangere alis.

waeyer.

Flabellum: & Muscarium: ger. vvadel: sax. vveyer.

waeyinghe. j. wind.

Ventus, aëris fluxus, flabrum, flamen.

waeyinghe.

adag. Leuis alapa.

Wael.

vetus. fland . j. wel.

Wael.

holl. vet . j. wiel, diepte. Gurges.

Wael, wael-not, wael-pot. j. Wale, wal-not, wal-pot.

Waele.

vetus. Electio, suffragium, delectus, optio. germ. vvaal: sax. vvhal.

Waen, waenen.

vetus. hol fland. Vnde. ger. vvhannen: angl. vvhence.

Waen.

fland. holl. Opinio: & Praesumptio.

waenen.

fland. hol. Opinari, opinionem habere, putare. germ. vvaenen: sax. vvenen: ang. vveene.

waen-schijn.

vetus. Visus, species, specimen, signum, argumentum.

waen-stoel-ganck, wan-stoel-ganck.

Tenasmus, crebra & inanis egerendi voluntas.

waen-teecken.

Praesagium.

waen-troost. j. wan-troost.

waen-wetigh. j. wan-wetigh.

waen-wijs.

Delirus.

waen-wijs-sot.

Stultus qui sibi videtur sapiens.

waensch.

Opinione conceptus.

Waeninghe.

hol. fris . j. inghenisse. Inguen.

Waenen.

vetus hol. Vnde.

Waepen. j. wapen.

Waer.

Vbi, in quo loco. germ. vo: ang. vvhere.

waer

Quò, ad quem locum.

waer by.

Vnde.

waer deur.

Quâ.

waer deur.

Vnde.

waer henen.

Quò, quorsum.

waer lancks.

Qua.

waer-toe.

Quorsum, ad quid.

waer dattet zije.

Vbiubi, vbicunque.

waer-om.

Quare, quamobrem, quapropter: quid, quidnam, quid autem.

waer-waert.

Quò, quonam, quorsum.

Waer.

Verus. ger. vvar, vvarhaftigh: gal. vray: ital. vero.

waer maecken.

Ratum facere, probare, approbare, comprobare, re ipsa praestare.

waer meynen, waers-meynen.

Putare rem esse veram.

waer nemen.

Aduertere, animaduertere. Obseruare, rationem habere, habere curam. gal. prendre garde.

waer-raeden.

Diuinare.

waer-schijn.

Verisimilitudo.

waer-schijnigh.

Verisimilis, rationi consentaneus.

waer-schijnelick.

Verisimilis. & Verisimiliter.

waer-schouwen.

Monere, praemonere, commonefacere, significare, docere, certiorem reddere.

waer-segghen.

Verum dicere.

waer-segghen.

Augurare, augurari, diuinare, profari, hariolari, vaticinari, praesagire, coniectare, coniecturam facere.

waer-seggher.

Augur, diuinus, praesagus, fatiloquus, fatidicus, hariolus, vates, mantes: haruspex: extispex: metoscopus: chiromantis: chiromanticus, physiognomus.

waer-segghersse, waer-seghster.

Fatidica, fatiloqua, vates, hariola; diuinatrix: mulier quae profitetur se vera dicturam: veratrix, Apul.

waer seggherije, waer-segghinghe.

Augurium, auspicium, haruspicium, hariolatio, haruspicina, vaticinium, vaticinatio, diuinatio, mantice, oraculum: chiromantia, physiognomia.

waer-trecken.

Indicium veritatis, argumentum certum. & Omen.

waer-woordigh.

Verax.

waerigh.

Verus.

waerachtigh.

Verax, veridicus, verus: & Verisimilis. ger. vvarhaftig.

waerachtigheyd.

Veritas: & Verisimilitudo.

[pagina 647]
[p. 647]

waerachtighlick.

Verè, certè, reipsa. & Verisimiliter.

waerlick.

Verè, reipsa, profectò, certè. certò, nae, quidam, equidem, sanè.

Waerd.

vetus . j. woord. Verbum. hinc veur-waerde.

Waerd. j. weerd.

Dignus.

Waerde, warde.

vetus. Custodia & Vigilia. vulgò guardia. gal. garde: ang. vvarde.

waerde.

sax. sicam . j. weerde. Specula. ger. vvarte.

waerde-toren.

Specula.

waerd-rubbe, waerd-robbe, waerde-rebbe.

Vestiarium, conclaue. gal. garderobbe: ang. vvardrope.

waerd-rubbe.

Latrina domestica

waerden.

vetus . j. waeren. Custodire.

waeren, waerden.

vetus. Custodire, seruare, obseruare, curare, cauere, tueri, defendere, immunem seruare. sax. vvaren: gal. garder: ital. guardare: hisp. guardar.

waeren.

Vindicare, asserere.

waeren.

vetus. Obseruare & in officio tenere.

waer-borghe j. waerande.

Assertor, auctor, euictionem praestans.

waer-borghen. j. waeranderen.

Asserere, vindicare.

waer-brief.

Literae assertoriae, literae rei venditae.

waer-gheld, waert-gheldt.

Auctoramentum, arrha. sax. vvartgelt.

waer-loosen.

vetus. Negligere.

waer-schap.

Cautio, satisdatio, vindiciae, assertio.

waer-schap doen.

Cauere, satisdare.

waer-schap be-louen.

Promittere de euictione.

waer-toren. j. waerde-toren.

waer-wolf. j. weer wolf.

waerder. j. be-waerder, waerdeyn.

Custos.

waerder, ken-penninck.

Auctoramentum, arrha, arrhabo.

waerder.

vetus. Specula, pharus.

waerande.

vetus. Custodia: & Defensio. & Cautio, assertio. vulgò vvarandia.

waerande.

Roborarium, viuarium, cunicularium, leporarium, theriotrophium: locus septus vbi ferae inclusae custodiuntur & asseruantur. vulgò garenna. gal. garenne: angl. vvarrijn.

waerande.

vetus. Indemnitas: & Fideiussio: & Satisdatio.

waerande.

vet. Fideiussor. vulg. vvarantus.

waerande, garande.

Assertor, auctor, eiuctionem praestans, defensor, causam alterius suspiciens. vulgò vvaranda & vvarandator. gal. garand: ang. vvarrante.

warandéren.

vetus. Defendere, protegere, custodire. vulgò guarentare

waerandéren.

Causam alterius suscipere, defensorem se profiteri: cauere, asserere, satisdare, indemnem seruare, vindicare, euictionem praestare. vulgò vvarandire: guaretare, & vvarantizare, guarentizare. gal. garantir: ang. vvarente.

waerande-schap. j. waer-schap.

Cautio. vulgò vvarandia.

waerdeyn.

Custos. gal. gardien: ang. vvardeyne.

waerdeyn. j. weerdeyn.

Praefectus monetae, aestimator monetae, pensitator, pensiculator.

waerdéren. j. weerderen.

waerérer. j. weerdérer.

Censor.

waerdigh. j. weerdigh.

waeren.

Probam esse mercem spondere.

Waere.

Merx, mercimonium. ger. vvhar: ang. vvare.

Waeren.

vet. holl . j. wandelen. Ambulare. Paul. Merul.

Waeringh.

Pergula, excursus per totam nauim, agea, catastroma. & Ambulacrum.

Waerison.

vetus. fland . j. garnison.

Waerm, warm, werm.

Calidus, calens. ger. vvarm: sax. vvarm: ang. vvarme.

waerm-bad.

Thermae: lauacrum, nymphaeum.

waerm houden.

Fouere, confouere.

waerm werden.

Calefieri, calescere, incalescere.

waerm zijn.

Calere.

waerm-moes, waerm-moes-kruyd.

Olus, olus coctiuum, olus concisum herba esculenta. dicitur waerm-moes. q.d. calidum pulmentum: licet hac voce herbae non tantùm elixae aut coctae, sed frigidae & crudae etiam apud nos vocentur. Iodocus Badius Ascensius (super illud Persij sat. 3. positum est algente catino Durum olus) Olus, inquit, calidum sumi vult: inde Flandris pulmentarium calidum, etiamsi frigidum, vocatur.

waerm-moes-hof.

Hortus, hortus olitorius.

waerm-moes-kruyd.

Olus.

[pagina 648]
[p. 648]

waerm-moes-man.

Olitor.

waerm-moes-merct.

Forum olitorium.

waerm-moes-wijf.

Olitrix: mulier oluscularia. Lud. Viues.

waerme-sante, warmeiaute, waerme-gifte.

fris. Cyceon, miscellanea potio. q.d. calidum donum. vide kandeel.

waerm-stoue. j. stoue, sweet-bad.

waermen.

Calefacere. ger. vvarmen: sax. vvarmen, vvermen: ang. vvarme.

waermte.

Calor. sax. vvermede.

Waernen. j. waer-schouwen.

Praemonere, commonefacere, commonere. germ. vvarnen: ang. vvarnen.

Waerpte.

Stamen.

Waertte. j. wartte.

Verruca.

Waese. j. wase.

Waesem. j wasem.

Vapor.

Waesigh sand.

Arena subnigra puluini: puluinus subniger.

Waesteyne.

vetus. j. woestijne. Vasta solitudo. vulgò vastina.

Waet, ghe-waet.

vetus. Vestis, vestitus: arma, munimenta corporis. hinc lijnwaet, kerck-ghe-waet, &c.

waet-sack, waetscher.

Ascopera, mantica.

Waet, waete.

Acies, acumen.

waete van het mies.

Acies cultri.

waetigh.

vetus. Acutus.

Waeter.

Aqua, lympha, latex, vnda. ger. vvasser: sax. vvater: ang. vvater.

waeter.

Color margaritarum & adamantum.

waeter int baeren.

Secundae.

waeter, pisse.

Vrina. Waeter maecken. j. pissen. Reddere lotium.

waeter, waeter-suchte.

Hydrops. Het waeter laeden. Laborare hydrope.

waeter alf.

Daemon aquaticus, Ennosigaeus, Neptunus.

waeter-back.

Cisterna: & Alueus, vrnarium.

waeter bad.

Lauacrum, nymphaeum.

waeter-baere.

Vnda, fluctus.

waeter-beckigh.

fland . j. waeter-loopigh. Saliuans.

waeter-becken. j. waeter-loopigh zijn.

Saliuare, &c.

waeter beke.

Torrens, riuus.

waeter-blaese.

Bulla.

waeter-blaeser.

Physeter, flator, balenae genus.

waeter-bobbel.

Bulla.

waeter-buyse, waeter-busse.

Siphon, siphunculus, tubus, tubulus.

waeter-dier.

Animal aquatile, aquaticum.

waeter-draegher.

Aquarius.

waeter-drencke. j. drencke.

Aquarium.

waeter-drup.

Gutta, stilla. & Stillicidium.

waeter-eppe.

Sium, lauer.

waeter-galle.

Humor biliosus & amarus ventriculum obsidens: bilis, cholera.

waeter ganck.

Aquagium, aquae ductus.

waeter-geute.

Alluuies.

waeter-golue.

Vnda, fluctus.

waeter-graue.

Fossa.

waeter-groeue.

Elix, sulcus aquarius.

waeter haelen.

Aquari.

waeter-haeler.

Aquator.

waeter-hoen.

Fulix, fulica, gallina aquatilis.

waeter-hond.

Canis aquaticus, canis villosus.

waeter-kanne.

Hydria, aqualis.

waeter-kant.

Ripa, litus, crepido, margo: ora terrae quam aqua alluit.

waeter-kersse.

Sisymbrium aquaticum, nasturcium aquaticum.

waeter-kruycke.

Hydria, vrceus, aqualis.

waeter-laedinghe.

Hydrops.

waeter-laet.

Aquaeductus, riuus.

waeter-leyde.

Aquae ductus, aquagium.

waeter-lisch.

Sparganium: gladiolus palustris.

waeter-loock.

Scordium, trissago palustris.

waeter-loop.

Aquagium, aquae ductus.

waeter-loopigh, waeter-beckigh.

Saliuans, cui saliua in ore crescit: & metaph. Appetens.

waeter-loopigh zijn, waeter-becken.

Saliuare, saliuam ore siue rostro concipere: & Appetere, appetentia rapi.

waeter-loopigh oft waeter-beckigh maecken.

Saliuam mouere: desiderium excitare: sumpta metaphora à cibis delicatis, ad quorum vel intuitum, in appetentia, in ore saliua mouetur.

waeter-man.

Aquarius.

waeter-merck. j. waeter-ponghe.

waeter-mugghe.

Cynips.

waeter-meulen.

Hydromyla, mola quae vi aquarum rotatur.

waeter-meulen-radt.

Tympanum.

[pagina 649]
[p. 649]

waeter-mugghe.

Cynips.

waeter-necker.

Daemon aquaticus, Neptunus.

waeter-not. j. minck-ijser.

Tribulus aquaticus. q.d. nuces aquaticae. profert enim haec herba fructus auellanis nucibus maiores, & nigricantes.

waeter-or-deel.

Vndae sententia, iudicium aquarium: iudicium aquae feruentis: examinatio ad aquam feruentem: vulgò ordalium aqueum. Genus purgationis, cùm ille qui in aquam bullientem brachium vsque ad cubitum immittit, aduritur, criminis reus siue noxius habetur: innocens autem & purus, si minimè. Aut cùm accusatus in gelidam aquam totus immittitur, criminisque purus in fundo residet; sceleris verò conscium aqua protinus à se reijcit. Qua etiam ratione ferrum ignitum nudis manibus deferri, aut nudis pedibus calcari in innocentiae signum solet, idque vier-or-deel vocabant. Specul. Saxon. lib. 1. artic. 39. de ijs qui omnem facultatem probandi per iuramentum perdiderunt, sic ait: Ex tribus actibus magis eligant congruentem: vt calidum ferrum ferant, vel in aquam bullientem brachium vsque ad cubitum mittant, aut ab incursu in area certantes se defendant, &c. Verùm huiusmodi diras consuetudines Christiana religio tandem aboleuit, vt patet ex Decreto Stephani pape 2. quaest. 4. cap. consuluisti, &c. Fit etiam mentio poculi redargutionis, & aquarum amarissimarum quae mulieri dantur exhauriendae, Num. 5. in quibus cum execratione congeruntur maledicta in sacrificio zelotypiae, siue oblatione inuestigante adulterium. Ad huiusmodi aquae iudicia accedit quoque veterum Teutonum consuetudo, qui puerulos recèns natos clypeo vel galea impositos in Rheno flumine explorare solent: qui si fluitarent nataréntve, vt legitimi recipiebantur; si verò subsiderent, vt adulterini deserebantur: vnde & Rhenus ελενχεγαμος dicitur, velut arbiter coniugij, atque vindex seuerus coniugalis fides, &c. Est etiam apud Plinium Olochas Bithyniae fluuius, cuius gurgite periuri notantur pati velut flammam vrentem, &c. Erat & aquae frigidae iudicium, teste B. Rhenano, in formula pacis Elsat. Plebeius & minoris testimonij rusticus aquae frigidae se purget iudicio. &c.

waeter-pas.

Perpendiculum, libella.

waeter-passer. j. pas-loot.

waeter-peerd.

Hippopotamus.

waeter-peper.

Hydropiper, piper aquaticum.

waeter-peyrken.

Pirum superbum.

waeter-poel. j. plasch.

Lacuna.

waeter-ponghe. j. back-ponge.

Lauer, anagallis aquatica.

waeter-pot.

Hydria. & Matula.

waeter-puyste.

Oedima. vulgò vndimia

waeter-radt.

Tympanum, rota aquaria.

waeter-raeue.

Phalocrocorax, coruus aquaticus.

waeter-ratte.

Mus aquaticus, mus mergus, fluuiatilis.

waeter-sack.

Hydropotis, aquae potor. & Hydropicus, tympanicus.

waeter-schap.

Aquagium, aquaeductus.

waeter-scheuten, onder-ghe-was.

Stolones: soboles: coliculi inutiles à radicibus aut lateribus caudicis succrescentes.

waeter-schepper.

Haustrum.

waeter-schouwigh.

Hydrophobus, lymphaticus, qui metu aquae torquetur

waeter-schouwinghe.

Hydrophobia.

waeter-seyl. j. blinde.

waeter-sieckte. j. waeter-suchte.

waeter-slanghe.

Hydrus, chelydrus.

waeter-sluyse.

Cataracta, comma.

waeter-sneppe.

Perdix aquatilis.

waeter-spinne.

Tipula: vermis leuissimus, super aquas currens: araneus aquaticus.

waeter-spuyte.

Sypho, syphon.

waeter-steen. j. mose.

Vrnarium: lapis quadratus super quo vasa escaria eluuntur.

waeter-stroom.

Fluctus, vnda, flumen.

waeter-suchte.

Hydrops, aqua intercus, aquosus humor, aquosus languor: morbus subtercutaneus.

waeter-suchtigh.

Hydropicus, tympanicus.

waeter-swaelm.

Apus: dreponis, ripariola, hirundo aquatica.

waeter-swert.

Aquilus, fuscus, subniger, glaucus.

waeter-walle.

vet. sax. sicam. Cataracta.

waeter-vanck.

Cisterna, aquilegium.

waeter-vat.

Vrna, situla, trulla, nasiterna, vas aquarium.

[pagina 650]
[p. 650]

waeter-verwe.

Color aqueus, aquilus, glaucus. & Color aquatus, pigmentum aqua tritum.

waeter-vliet.

Flumen.

waeter-vloed.

Flumen.

waeter-vloye.

Pulex aquaticus: animalculum pulice paulò maius, quod supra stantes aquas velocissimo motu cietur.

waeter-voghel.

Auis fluuiatilis, volucris fluuialis: auis fluminea, aquatica.

waeter-vore.

Elix, sulcus aquarius: lira.

waeter-walle.

Fluctus, vnda.

waeter-wiede.

sax. sicamb. Siler.

waeter-wilghe. j. gheyl.

Siler.

waeterachtigh.

Aquosus.

waeterigh.

Aqueus.

waeteren.

Rigare aqua, madefacere: irrigare, humectare

waeteren.

Aquare

waeteren, drencken.

Adaquare.

waeteren den wijn.

Diluere merum: infuscare vinum, Plaut.

waeteren. j. pissen.

Meiere.

waeter-pot. j. pis-pot.

Matula.

waeterigh, waeterachtigh.

Aquosus, aquatus, aqueus, vuidus.

waeteringe.

Aqua, amnis, fluuius, flumen

waeteringhe. j. drencke.

Aquarium.

Waetscher. j. waet-sack.

Ascopera.

Waeueraet.

Liquamen Garum: muria, decoctum piscium vel carnium sale maceratarum, liquor rerum elixarum. vulgò salmuria.

Wafel. j. waefel.

Wagghe.

Tibiale, fascia crurulis, pero: tibiale laxum.

Wagghelen, waeghelen.

Vacillare, agitare, huc illuc voluere, motitare, continuo motu huc illuc ferre. sax. vvacklen: ang. vvagge.

wagghelen.

Depsere, subigere manibus.

wagghel-beenen.

Cespitare, vacillare gressu.

wagghel-peyren.

Pira manibus subigenda, vt mollia & mitia reddantur.

Waghen. j. waeghen.

Wakel.

vetus. Vlcus, apostema.

Wal. j. walle.

Vallus.

Wal.

vetus fland. Abyssus.

Wal.

ger. sax. sicamb. Balena, cetus. vulgò Baleus. germ.vvalfisch: ang. vvhal. wal. Commune cetacei generis nomen est; multaque nomina piscium in wal desinunt. Gesner.

wal-schot.

Maris flos, spermaceti vel halenae, ambar subalbidum: q.d. balenae eiectamentum genitale, siue semen: walrat, baldrat, & wal-ram dicunt & scribunt quidam. Gesner.

wal-visch.

Balena, cetus, cete, pristis: ger. vvalfisch: gal. baleine: ital. ballena: ang. vvhal.

walck.

sicamb . j. lauw. Tepidus.

walcken.

fland. Premere, pressare, obterere, calcare.

walcken.

germ. sax. sicamb . j. bleycken.

walcker.

sax. sicamb. Fullo.

Wald.

ger. sax. sicamb . j. woud. Sylua, nemus.

wald-beeren. j. bosch-besien, haeuer-besien.

wald-meester.

Matrisylua, alysson, aspergula odora.

Wale. j. waele.

Electio.

Wale, wael.

Gallus, Gallus Belga. vulgò VValo, VVallus. Wale, wals-man. Germanis dicitur homo exoticus, qui aliam à Germanis linguam habet: homo alienus, qualis est Gallus, Italus, & alij qui lingua à Germanis differunt. hinc etiam VValli Britanni dicti. Polydor. Virgil. Aegyd. Tschudus, I. Gor. Becanus, &c. Welsch inquit G. Camd. dicitur id quod exterum & peregrinum est, vnde etiam VVallones in Belgica, & VVallachi ad Danubium nomina traxerunt.

wal-berck.

Cedrus Mauritana. q.d. Betula Gallica siue exotica.

wal-bercken hecht.

Manubrium apiatum.

wal-bercken tafel.

Mensa apiata: densa quadam quasi granorum congerie crispata aut inspersa, tanquam apum excrementis passim aspersa.

wal-huys. j. walle.

Praetorium.

wal-not, walsche-not.

germ. sax. hol. sicamb . j. oker-not. Iuglans, basilica, regia nux. q.d. nux Gallica siue Italica, nux Persica, è Perside scilicet translata sax. vvalnut: ang. vvalnutte.

wal-pot, wael-pot.

louan . j. pinte, haluen pot. q.d. Gallicum poculum. vulgò VValpodium.

wal-stroo.

Galium, galium luteum. Wit wal-stroo. Mollugo, galium album.

wal-vaerd.

vetus. Peregrinatio.

wal-wortel, wael-wortel.

Alus Galli-

[pagina 651]
[p. 651]

cus, symphytum, petraeum, mula rustica, confirma maior, consolida maior. germ. vvaelvvurtz.

walen waelen wallen.

germ. sax. Peregrinari, ambulare. & Mutare, vertere. ang. vvalle.

Walghe.

Nausea, fastidium.

walghen.

Nauseare, nauseam habere, fastidire.

walghigh, walghachtigh, walgelick.

Nauseosus.

walghinghe.

Nausea, inane vomendi desiderium.

Walle.

Vallum: munitio castrorum aut vrbium: moenia, agger, murus. sax. vvalle: ang. vvalle. dicitur autem walle propriè murus è cespitibus.

walle.

Vallum: aggestum è terra & sudibus ad labrum interius fossae, velut murum. Iust. Lips.

walle.

fland. Agger: monticulus. Molen-walle. fland . j. molen-bergh.

wal-luys. j. wand-luys.

walle.

Fossatum, fossa & vallum.

walle. j. voye.

Ambitus turris vel templi: murus solarium ambiens: peribolus.

walle.

vetus. Abyssus, profundum.

walle.

holl . j. waeter-kant. Ripa, crepido: ora terrae quam aqua alluit.

walle wal-huys. j. weyd-huys.

Praetorium. Domus ampla extra vrbem fossis cincta.

walleken.

fland. Paruum praetorium.

Walle.

ger. sax. sicamb. Vnda, fluctus: & Scatebra.

walle.

Ebullitio.

wallen.

ger. sax. sicamb. Scaturire.

wallen, wellen.

Voluere, volutare. ang. vvallovve.

wallen, wellen.

fland. Bullire, ebullire, feruere, aestuare: fluctuare.

wallinghe.

Bullitio, ebullitio.

Wallen. j. walen.

vetus. Peregrinari.

Wal-oppe. j. vliegh-wal-oppe.

Wal-worte.

vet. flan . j. hadick. Ebulus. angl. vvalvvurt.

Walm, gluye.

Fasciculus straminis, stramen, stramentum: & Fascis straminis ardentis.

walm-asschen.

Fauillae stramineae.

Walsche not. j. wal-not.

Wambeys.

Thorax, pectoris tegmen & amictus, praecipuè constans ex lino xylino, quod vulg bombicinum, bombasium & bambasium vocant. Wambon, veteribus dicitur venter: & hinc fortè facta vox wambeys, quo pectoris tegmen & amictus significatur. Paul. Merul. in VVillerami Cantic. Wamba, vetus Venter. Vulcan. sax. vvammes: ang. autem vvombe. i. aluus, venter.

Wamme.

germ. sax. sicam. Palear, palearia, pelles ex guttore boum dependentes.

wammen der visschen.

Branchiae piscium.

Wan.

ger. sax. sicamb. Quando, cùm. ger. vven: ang. vvhan, vvhen.

Wan. j. wanne.

Vannus.

Wan.

fland. hol. zeland. Vanus, inanis, Vacuus. & Malus: prauus. gal. vain: his. vano: ang. vaine.

wan.

vetus. Defectus: indigentia, inopia. ang. vvante.

wan-daeghs.

sax. sicamb. Olim, antehac, antea.

wan-deel.

vetus. sax. Damnum. & Poena, multa: & Praeiudicium.

wan-deelen.

vetus. Luere.

wan-ghe-bruyck.

Desuetudo.

wan-ghe-looue.

Falsa fides, incredulitas.

wan-ghe-loouigh.

Non fidens, non credens.

wan-ghe-sicht.

vetus. sax. sicamb. Ex improuiso.

wan-gunnen.

Malè fauere, inuidere.

wan-gunste. j. af-gunste.

wan-gunstigh. j. af-gunstigh.

Inuidus.

wan haeghen.

vetus. flan . j. mis-hagen. Displicere.

wan-heughen.

vetus. Desperare.

wan-hope.

Desperatio.

wan-hopen.

Desperare, spe destitui.

wan-hopigh.

Desperans, desperatus.

wan-klaeghen.

vetus. fland. Calumniari, falso queri.

wan-klaegher.

vetus. Calumniator.

wan-kost.

vetus. Suspicio: & Zelotypia.

wan-lust.

Languor, nausea.

wan-lustigh.

Languens, nauseans flaccido calore, vt interpretatur Leuin. Lemnius.

wan-maete.

zeland. Mensura non plena.

wan-raeck.

vetus. Casus fortuitus.

[pagina 652]
[p. 652]

wan-schaepen, wan-schappigh.

hol. fris. Informis: imperfectus.

wan-schapenheyd.

Deformitas.

wan-schickelick.

Incompositus, indecens.

wan-sede.

zeland. Malus mos, mala consuetudo, praui mores.

wan-sinnigh.

vetus. Demens.

wan-sinnigheyd.

Dementia.

wan-slaeperigh.

Semisopitus, semisomnis.

wan-sout.

Non probè aut non satis salitus.

wan-stoel. j. waen-stoel-ganck.

Tenasmus.

wan-troost.

Desperatio.

wan-troostigh.

Inconsolabilis, desperatus.

wan-troostigheyd.

Desperatio.

wan-trouwe.

Diffidentia.

wan-trouwen.

Diffidere.

wan-trouwigh.

Diffidens, suspicax, suspiciosus.

wan-trouwelick.

Diffidenter.

wan-wete.

vetus. Ignorantia, dubium. & Deliramentam, delirium, deliratio.

wan-weten.

vetus. Ignorare, dubitare. & Delirare.

wan-wetigh.

Ignarus, dubius, dubitans: insipiens, delirus, delirans.

wan-wijs.

Demens, insipiens.

wan-wittigh.

sax. sicamb. Insanus, demens, delirus, insipiens. germ. vvanvvitzigh.

wannigh. j. wan.

Vanus, vacuus.

wannigheyd.

vetus. Inanitas.

Wanck.

ger. vetus. Momentum.

wanckel.

vetus. hol . j. wanckel-baer.

wanckelen, wancken.

Vacillare, labefactare, motitare, nutare, labascere, variare: & Dubitare, fluctuare, titubare.

wanckel-baer.

Mutabilis, inconstans, instabilis, momentaneus: tremulus.

wanckel-baerheyd.

Inconstantia, leuitas.

wanckel-baerlick.

Inconstanter.

wanckel-moedigh.

Inconstans animo, fluctuans.

wanckel-moedigheyd.

Inconstantia animi.

wancken. j. wanckelen.

Vacillare, motitare.

Wand, want.

sax. fris. sicamb . j. laecken. Pannus: & Vestis. & Rete, cassis, plaga.

Wand-borst.

sax . j. kleer-bessem.

wand snijden.

sax. sicam . j. kleer maecker. Sartor.

wand-schere. j. droogh-schere.

wand scheren. j. droogh-scheren.

wand-scherer. j. droogh-scherer.

wand.

vetus. Velum.

wand.

Paries, lutamentum.

wand-luys, wal-luys, weegh-luys.

Cimex. vermis odore tetro in parietibus argillaceis, & lectorum spondis latitans. germ. vvantze, vventel: sax. vvandlus: ang. vvallyse, vvallelyse.

wand-luys-kruyd, weeghluyskruyd.

Xyris, iris agrestis, spatula foetida. herba cuius folia si confricentur & digitis atterantur, grauem foedumque odorem spirant, tanquam cimices.

wand-schot.

vetus. j. waghen-schot. Materiaria incrustatio.

wand-schotten.

Vestire parietes tabulis. ang. vvanscotte.

Wandel.

Ambulatio, peregrinatio, iter.

wandel ende handel.

Conuersatio, consuetudo, vsus, familiaritas, commercium. & Mores, studium.

wandelen.

Ambulare, deambulare, obambulare, inambulare, spatiari: & Peregrinari. ger. vvanderen.

wandelen ende handelen met iemanden.

Versari cum aliquo, consuescere alicui, familiariter vti aliquo.

wandelen.

vetus fland . j. ver-anderen. Mutare. germ. vervvandren.

wandeler.

Ambulator: & Peregrinator: viator.

wandelinghe.

Itio, iter, profectio. & Conuersatio.

wandelinghe.

Ambulatio, deambulatio, inambulatio, obambulatio: Ambulacrum.

wandel-baer.

vetus. Mutabilis, variabilis, inconstans.

wandel-baer gheld.

vet. fland . j. gangh-baer.

wandel-ge-selle.

Socius itineris, comes.

wandel-plaetse.

Ambulatio, ambulacrum.

wandel-rede.

vetus. sax. sicamb. Sermo varians & inconstans.

wandel-redigh.

Inconstans in verbis.

[pagina 653]
[p. 653]

wandel-stock, kretse.

Aerumna, aerum nula, muli mariani: fulcimentum dossuarium: vncus baiularius: furcula baiularia.

wanderen.

sax. sicamb. holl. fris . j. wandelen. Ambulare. ang. vvander. i. Vagari, discurrere, errare.

Wanghe.

Gena, mala. sax. vvang: ital. guancia.

wanghe.

vetus. sicamb . j. braede. Sura.

wanghte, wanghen-slagh.

Alapa, colaphus. ital. guanciata.

wanghten gheuen.

Depalmare.

Wanne, wan.

Vannus, ventilabrum. germ. vvan: gal. van: ital. vanno: ang. fanne.

wanne-waeyer.

Accipiter tinnunculus. sic dictus, quòd alas extendat ventiletque instar ventilabri. Gesner.

wannen.

Vannare, euannare, ventilare, euentilare: aceres & frumenti retrimenta ad ventulum vanno excutere & repurgare.

Wannigh. j. wan.

Vacuus.

Wanneer.

Quando. germ. vven: ang. vvhan, vvhen.

Wansch.

Alacris, lepidus, venustus, scitus.

Want.

Quia, quoniam, nam, enim, quippe, quandoquidem.

Want. j. wand.

Pannus, vestis.

want.

vetus. ang. Defectus, indigentia.

want.

Defensor. hinc trouwant. Becan.

Wante.

Chirotheca, manica. vulgò ganta. gal. gante: ital. ganto: hisp. guante.

wante.

vetus. Duelli tessera.

wante. j. wanghte.

Alapa.

Wapen.

Arma, armatura. ger. vvaffen: ang. vveapon.

wapen, werck-tuygh.

Instrumentum opificis.

wapen wapen roepen.

Ad arma vocare, ad arma excitare. Ouid. Certatimque omnes vno ore arma arma vocabant. gal. alarme. q.d. ad arma.

wapen ende seghel.

Insignia, orum: signa, orum.

wapen in den schild oft helm, wapen-teecken.

Arma clypearia, insigne, insignia, imago gentilitia, gentilitia armorum insignia, symbolum clypei.

wapen-busse. j. stad-busse.

Spinter.

wapen-draegher.

Armiger.

wapen-drencken.

hol. Vinum, cereuisiam, aquam aut simile quid in faciem alicui incutere.

waepen-huys.

Armamentarium.

wapen-kamer.

Armamentarium.

wapen-kleed. j. wapen-rock.

wapen-loop.

vet. fland. Concursus ad arma.

wapen-loos.

Inermis.

wapen-riem.

Baltheus, baltheum.

wapen-rock, rijd-rock.

Sagum, militare indumentum, quod armis superinduitur: ephestris: paludamentum.

wapen-teecken. j. wapen in den schild.

Insignia, signa.

wapen-schouwinghe.

Armilustrium, armorum lustratio.

waepen-smidt.

Faber armorum.

wapen-tuer.

vetus. fland. Eques cataphractus, armiger.

wapen-tuygh.

Armamentum.

wapen-vaegher.

Politor armorum.

waepenen.

Armare, armis induere, armis munire.

wapeninghe.

vetus fland. Arma, armatura. & Exercitus & Seditio.

wapeninghe maecken.

vetus. fland. Instruere exercitum. & Excitare seditionem.

Wapper, wippe.

Tollenon.

wapper.

Flagellum, scutica, taurea.

wapper.

Caestus.

wapper.

Librillum.

wapper.

Plumbata, martiobarbulus, pila plumbea.

wapper.

hol. septent. j. droogh-scherer.

wapperen.

Pendere.

wapperen.

Vacillare, motitare, agitare, librare, vibrare.

Warde. j. waerde.

Ware, warande, warm

&c. j. waere, waerande, waerm, &c.

Warm. j. waerm.

Calidus.

Warren. j. werren.

Wars, warst, warsse. j. wers.

Warte. j. wratte, werte.

Verruca.

Warte-gheld.

sax . j. loop-gheld.

Was. j. wachs.

Cera.

Wasch.

Lotio, lauatio, lotura.

wasschen.

Lauare, abluere, eluere. ger. vvaschen: ang. vvashe, vvesch.

wasch-aerde. j. vol aerde.

Terra cimolia.

[pagina 654]
[p. 654]

wasch-balie. j. wasch-kuype.

wasch-blouwel.

Malleus lotorius.

wasch-huys.

Lauatrina, lacus.

wasch-kuype.

Labrum, labrum eluarium, vas in quo sordes vestium eluuntur: solium.

wasch-plaetse.

Lauatrina.

wasch-tobbe, wasch-kuype.

Labrum: vos lotorium.

wascher.

Lotor.

waschersse.

Lotrix.

wasscherije.

Lotura: & Lauatrina. ghemeyne wascherije. Lacus, publica lauatrina, vbi lintea eluuntur.

waschinghe.

Latio, lauatio, lotura.

Wase.

germ. sax. sicamb. Caespes.

Wase.

fland. holl . j. slijck. Limus, lutum, coenum.

Wase.

vetus. Fax.

Wasem.

fland. hol. sicamb. Vapor.

wasemen.

fland. holland. sic. Vaporare.

Wasse.

Incrementum, accretio.

wassen.

Crescere, excrescere, accrescere, augescere, adaugescere, ingrandescere incrementum recipere, adolescere: inualescere, gliscere, grandescere, surgere. ger. vvaschen.

was-baer.

Adolescens, vigens.

was-dom.

Incrementum, augmentum, prouentus. & Emolumentum.

Wat. j. wad, wade.

Vadum.

Wat, ewat.

Aliquid, quid, quidpiam, quicquam, nonnihil: paulum, paululum, pauxillum. ger. etvvas.

Wat?

Quid? quidnam. & Quis? qualis. germ. vvas, vvhas: sax. ang. vvhat. frequens est varietas idiomatum Germanicae languae: inter alias autem literarum s. & t: vbi enim Germani superiores habent s s Saxones & Oceani accolae & Germani inferiores omnes t vsurpant: vt wass. wat: dass, dat: wasser, water: bessser, beter. Ita quoque vbicunque duplex σσ, in communi lingua Graeca, Attici semper habent duplex ττ, vt γλῶσσα, γλῶττα, θάλασσα, θάλαττα, &c. interdum etiam mutant simplex σ in τ, vt σήμερον, τήμερον: σεύτλον, τεύτλον, &c.

wat ist dan?.

Quid tum? quid tum postea?

wat groote pijne.

Quantus dolor, quàm magnus dolor.

Water. j. waeter.

Aqua.

Watte.

holl . j. waede. Vadum.

Waueraet. j. waeueraet.

Wauteren. j. wouteren.

VV D

Wder. j. huyder.

Vber pecudum.

VV E

Webbe.

Tela: textus, textum, textura. & Stamen. ger. vvupp: ang. vvebbe.

webbe.

fland. Fascia, taenia: & Cingulum, cinctus, us: cingulum textum.

web-draed.

Stamen.

web-boom.

Liciatorium, iugum.

web-gaeren.

Stamen.

web-riem.

Cingulum textum.

web-spinne.

Araneus, aranea.

Wech. j. wegh.

Via, iter.

Wecken, wacker maecken.

Excitare, euigilare. germ. vvecken, auffvvecken, ervvecken: ang. vvake.

wecker.

Horologium excitatorium.

Wedde.

fland . j. weet. Glastum.

Wedde.

vetus. ger. sax. sicamb. fland. hol. Merces, praemium: & Pignus, depositum: & Fides data, sponsio: & Dos. vulgò guadia, vvadia, vvadium.

wedde, wedde-gheld.

vetus . j. wette. Mulcta, multa: id quod iudici penditur pro multa.

wedde.

vetus. ang. sax. Fideiussor, vas.

wedde-bode.

fland . j. kluyuer. Exactor, executor rei iudicatae: fortè à wet. i. senatus, magistratus. q.d. nuncius magistratus. fortè à wedde. i. mulcta.

wedde.

sax. Curriculum, stadium. germ. vvette.

wedde-loop.

Stadium, cursus in stadio. Ter wedde-loop loopen. Currere stadium, currere in stadio.

wedden.

Certare pignore, decertare pretio: deposito pignore certare. vulgò vadiare.

wedden ende by setten.

Deponere.

wedden.

vetus. sax. fland. Spondere, polliceri. fideiubere: vadimonium constituere vulgò vvadiare, guadiare.

wed-spel.

Certamen.

weddinghe.

Certatio, decertatio: & Sponsio: & Pignus: & apud fland. Literae vel instrumentum quo emptor praedij vrbani vel rustici promittit se pretium constitutum venditori soluturum.

weddinghe doen.

Sponsionem facere, deponere, certare pignore.

[pagina 655]
[p. 655]

Wede. j. weede.

Glastum.

Wede.

vetus. Virga. & Vimen. & Salix. ger. vveyde: ang. vvithie.

wedeken.

Virgula, vimen.

wederick.

Lysimachium, salicaria: herba quae salicis folia habet.

wede-hoppe.

sax. sic. Vpupa. ger. vvydhopff.

wede-maend, weed maend, weyd-maend.

Iunius. dicitur & weder-maend.

wede-wael. j. weed-wael.

Galgulus, oriolus, auis colore flauo. vulgò vvidevvallus. germ. vvitevval.

wede-winde.

vetus. Haedera.

Weder, wedder.

Tempus, tempestas, aura, caelum. ger. vvetter: sax. vveder: ang. vvether.

weder-blick. j. weder-licht.

weder-haen.

Gallus tempestatis: qui peculiari quadam facultate ad indicandum suo cantu aëris mutationes praeditus videtur.

weder-haen.

Triton, bractea, aurae ventorumque index, galli praesertim specie, qui summis turrium metis imponitur. vulgò aurae gallus.

weder-licht.

Fulgetrum, fulgetra, fulgur, fulgor coruscatio.

weder-lichten.

Fulgurare, fulminare.

weder-maeckster.

Saga, venefica, pharmaceutria: mulier tempestates excitans incantationibus. vulgò tempestaria. Tibull. lib 1. eleg. 1. Hanc ego de caelo ducentem sidera vidi: Fluminis haec rapidi carmine sistit iter. Haec cantu finditque solum, manesque sepulchris Elicit, & tepido deuorat ossa rogo. Cùm libet obscuro depellit nubila coelo, Cùm libet aestiuo conuecat orbe niues.

weder-maend, wedder-maend.

sax. sicamb Iunius: mensis quo tempestates plerumque oriuntur.

weder-voghel, wind-voghel.

Arquata: genus gallinulae, ventorum, pluuiarum & tempestatum prognosticum.

weder-wijs.

Praesagus siue praescius futurae tenpestatis: quales fere sunt valetudiuarij, aëris $onleesbaar$.

Weder, weders.

Vtrum: vter. ger. vveder: ang. vvhether. Weder hebtdy lieuer. Vtrum mauis, mori an miserè viuere?

Weder, wederom.

Rursus, iterum, denuo, ab integro, de integro. ger.vvider, vviderumb: sax. vvedder.

weder ende weynd loopen.

Vltro citroque cursitare.

weder.

Contra, aduersum.

weder-baeren.

Regenerare.

weder-bieden. j. ver-bieden.

weder-bod.

vetus. . j. ver-bod.

weder bruyd-loft. j. nae-bruyd-loft.

Repotia.

weder brenghen.

Referre, reportare, reducere.

weder-borstigh.

Stomachosus, iracundus, rebellis.

weder-deghe.

Ouis reiicula.

weder-degigh.

Reiiculus.

weder-dood.

Trichomanes, polytricum, fidicula capillaris. herbae genus.

weder-dooper. j. her-dooper.

Anabaptista.

weder-draeghen.

Reportare.

weder-eysschen.

Repetere, reposcere.

weder-gaede.

Consors, compar.

weder-gaen.

Redire, reuerti.

weder-galm.

Echo: reflexio soni.

weder-galmen.

Resonare, retonare.

weder-ganck.

Reditus.

weder-ghe-boren.

Renatus.

weder-ghe-boorte.

Palingenesia, regeneratio, renascentia.

weder ghelden.

Retribuere, rependere, talionem reddere, vicem reddere.

weder-gheldinghe.

Retributio, talio, aequalis redditio.

weder-ghe-luyd.

Echo.

weder-ghe-peys. j. weder-peys.

weder-gheuen.

Reddere, restituere, retribuere, referre.

weder-haeck.

Mucro reflexus, vncinus recuruus: vncus reflexus.

weder-hael.

Repetitio, relatio.

weder-haelen.

Referre.

weder-houden.

Retinere, continere: & Cohibere, resistere: abstinere

weder-keer.

Reuersio, conuersio, reditus.

weder-keeren.

Reuerti, regredi, redire. & Conuertere.

weder-keerigh.

Reciprocus.

weder-keerlick.

Reciprocè.

weder-klaeghe.

Relatio actionis. vulgò reconuentio.

[pagina 656]
[p. 656]

weder-klaeghen.

Experiri contra actorem, referre actionem.

weder-klanck der stemme.

Echo, reflexio vocis siue soni.

weder-klincken.

Resonare, retonare.

weder-klinckende.

Resonus, resonans.

weder-komen.

Redire, reuenire, reuerti.

weder-komste.

Reditus, regressus.

weder-krijghen.

Recuperare, redipisci.

weder-krijghlick.

Recuperabilis.

weder-laetigh.

vetus. Remissus.

weder-legghen.

Reponere.

weder-legghen.

Reiicere, repudiare, recusare, refellere, refutare, redarguere, reprobare.

weder-legghinghe.

Confutatio, refutatio.

weder-legghelick.

Refutabilis.

weder-leyden.

Reducere.

weder-lesen.

Relegere.

weder-liefde.

Reciprocus amor.

weder-loon.

Remuneratio, retributio.

weder-loonen.

Remunerare, remunerari, retribuere, compensare, beneficium reddere.

weder-loop.

Recursus.

weder-loopen.

Recurrere.

weder-luyd. j. weder-ghe-luyd.

weder-maecken.

Reficere, restituere.

weder-mael-tijd.

Repotia.

weder-man.

Aduersarius.

weder-nemen.

Recipere, resumere.

weder-om.

Iterum, rursus, rursum, denuò. ger. vviderumb.

weder-om be-gheeren.

Reposcere, repetere.

weder-om be-soecken.

Reuisere, reuisitare.

weder-om brenghen.

Reportare, referre.

weder-om draegen.

Reportare, referre.

weder-om drijuen, weder-om stouwen.

Redigere, retrorsum agere, ad redeundum compellere.

weder-om gaen.

Redire, repedare, remeare, repetere.

weder-omleyden.

Reducere.

weder-paer.

Compar, consors.

weder-partije.

Pars aduersa.

weder-partijdigh.

Aduersarius.

weder-peyns, weder-ghe-peyns.

Remorsus, vellicatio, accusatio conscientiae.

weder-raeden.

vetus. fland. Dissuadere.

weder-rede.

vetus. Responsio. & Contradictio.

weder-rechten.

Restituere.

weder-roep.

Reuocatio, retractatio, palinodia.

weder-roepen.

Reuocare, retractare, palinodiam canere.

weder-saecke.

vetus. Pars aduersa: aduersarius.

weder-saecker.

Aduersarius, contrarius, inimicus.

wedersanck.

Recantatio, polinodia.

weder-schal.

Echo, reflexio soni.

weder-schap.

Contrarietas.

weder-schijn.

Nitor, splendor. & Obiectum visus.

weder-schijnen.

Resplendere, relucere, refulgere.

weder-schrijuen.

Rescribere: contra scribere.

weder-schrift.

Contrascriptum.

weder-schuld.

Nomen, id quod nobis debetur: aes meum, aes nostrum, aes suum, quod alij nobis debent.

weder-segghen.

Repetere, referre: & Contradicere, recusare, negare, refragari.

weder-senden.

Remittere.

weder-sien.

Iterum videre. Tot weder-siens. In reditum, in proximum congressum. vulgò vsque ad reuisum.

weder-sien.

Despicere, contemnere, auersari: vultum auertere à re contempta: odio habere.

weder-sien ende ver-acht.

Despectus: inuisus, odiosus & Suspectus

weder-sieninghe.

Despicientia, despectus, contemptus.

weder-sienlick.

Detestabilis, abominabilis.

weder-sijds, weder-sijdens.

Vtrinque: vicissim: hinc inde: vltro citroque.

weder-sins.

Contrario modo.

weder-slaen.

Repercutere, referire.

weder-slagh.

Repercussio, repercussus, us.

weder-slagh des ghe-luyds.

Echo, reflexio soni, vocis repercussae repraesen-

[pagina 657]
[p. 657]

tatio: vocis imago: vocis relatio: sonus resultans.

weder-slagh gheuen.

Resonare, reboare, retonare, remugire.

weder-spannen.

Obtendere, tendere aduersus, repugnare.

weder-spannigh.

Repugnans, repugnax, contumax, pertinax, obstinatus, calcitrosus: & Retrectans.

weder-spannigheyd.

Repugnantia, contumacia, pertinacia, obstinatio.

weder-spel. j. teghen-spel.

Contrarium.

weder-spels.

Praeposterè.

weder-spoed. j. teghen-spoed.

weder-sporigh.

Calcitrosus.

weder-spraecke.

Contradictio, obiectio.

weder-spreken.

Contradicere, obloqui.

weder-spronck j. bot.

Resultus.

weder-staen.

Resistere, obsistere, obstare, repugnare, reniti, obniti, refragari: aduersari, impedire.

weder-stand.

Resistentia, renixus.

weder-stoot.

Repulsus, us: & Aduersitas.

weder-streuen.

Repugnare: obniti, obluctari.

weder-streuigh.

Contrarius, repugnans.

weder-strijdigh.

Rebellis.

weder-taele.

Responsio: & Contradictio.

weder-taelen.

Respondere: & Contradicere.

weder-ticht.

Relatio actionis. vulgò reconuentio.

weder ticht doen.

Referre litem, iudicium, actionem. vulgò reconuenire.

weder-toon.

Resona vox, resonans sonus: vocis relatio.

weder-toonen.

Resonare, sonum referre.

weder-vaeren.

Euenire, obuenire, aduenire, contingere.

weder-vaeren.

Aduersè contingere.

weder-val.

vetus. holl . j. teghen-spoed. Aduersus casus.

weder-was.

Vegrandis, vescus, corpore vescus. q.d. contra vel malè crescens. Ouid, vegrandia farra coloni, Quae malè creuerunt, paruaque vesca vocant.

weder-wassen.

Decrescere, contra crescere.

weder-werck.

vetus. Repugnantia.

weder-werdigh.

germ. sax. sicamb. Aduersarius, contrarius.

weder-werdigheyd.

Aduersitas, contrarietas.

weder-werigh.

Rebellis, repugnans.

weder-wille.

Rebellio. & Aduersitas.

weder-willigh.

Inuitus: & Rebellis. & Aduersarius.

weder-wolf. j. weer-wolf.

weder-woord.

Contradictio.

weder-wordigh. j. weder-werdigh.

weder-wraecke.

Vindicta, vltio.

wederen, weeren.

Resistere, aduersari.

wederigh.

Aduersus, aduersarius, contrarius.

wederinghe.

Contrarietas, aduersitas, aduersum, res aduersa siue contraria.

Weder, weer, ram.

Aries. Dicitur weder ab aduersando, quòd fit pugnax, bellator, & cornu ferox in hostem crebro ictu feratur. vel forte, inquit Gesnerus, quod retrocedens ac resiliens impetu renouato & subinde repetito in hostem feratur. germ. vvider: sax. vveder: ang. vvether, vvedir.

weder, weer, haemel.

Veruex, aries castratus.

weder-lam, weer-lam.

Agnus.

Wede-wael. j. weede-wael.

Weduwe, witwe.

Vidua, mulier orba viro, mulier vidua. ger. vvitvve, vvitfravv: sax. vvedevve: gal. vesue: ital. vedoua: his. biuda, viuda: ang. vvidovve.

weduwe-schap.

Viduitas.

weduwer, weduwenaer.

Viduus, vir viduus.

weduwelicken staet.

Viduitas.

Wee.

Vae: interiectio dolentis.

wee.

Dolor. ger. vvehe: ang. vvho.

wee-dagh.

sicam. Languor, tormentum: dolor, morbus. ger. sax. vvehetag.

wee doen.

Dolere.

wee-dom.

Dolor vehemens, tormentum, languor.

wee-klaeghe.

Lamentatio, planctus, gemitus.

wee-klaeghen.

Lamentari.

wee-moed.

Luctus, pusillanimitas.

wee-moedigh, ween-moedigh.

Lugubris, lachrymabundus, ad lachrymas pronus, pusillanimis.

wee-wijte, wee-wite.

vetus. fland. Dolor, calamitas.

[pagina 658]
[p. 658]

Weech. j. weegh.

Paries.

Weeck. j. endt, endt-voghel.

Anas: anas mas.

Weeck, weyck.

Mollis, vietus, tenuis, tener, lentus, imbecillus, languidus, marcidus. & Fluidus liquidus. ger. vveych: sax. vveke: ang. vveke, vveake.

weeck ghe-soden ey.

Ouum molle, tremulum, sorbile, apalum.

weeck-been, weeck-beenken.

Cartilago.

weeck des buycks.

Ilia. sic dicta à laxitate. ger. vveich: sax. vveke: ang. vveke.

weeck der sijden.

Hypochondria.

weecke kaese.

sax. sicamb . j. platte kaese. Lac pressum.

weeck-plaester, weyck-plaester.

Malagma.

weeck-sinnigh.

Mentis inops.

weeck-wercker.

Faber abietarius.

weeckachtigh.

Molliculus, tenellus.

weeckelinck.

Mollis, effeminatus.

weeckelick.

Molliter, tenerè, teneriter.

weeckheyd.

Mollities, teneritudo.

weecken.

flandr . j. weycken. Mollire, macerare, tenuare.

Weed, weedte.

Glastum, isatis, luteum. vulgò guadum. ger. vvaid, vvaidkraut: gall. guede, guedde: ital. guado: ang. vvad, vvoad, vvode. gu autem nobis w facit.

Weed-asschen, weyd-asschen.

Cineres ex ossibus animalium combustis. vulgò cineres clauellati, Gesner. & Cineres ex pinu, abiete, aut simili arbore resinifera: cineres smigmatici.

Weede-wael, geel-gorse.

Galgulus, galbula, chlorion, icterus: ales luridus, auis lurida, Plin. vulgò Oriolus. & vvidevvallus. auis lutei coloris. germ. vvittevval, vvidde-vvael: ang. vviddevvol.

Weed-maend, wede-maend.

fland. Iunius. dicitur etiam weyd-maend, & weder-maend.

Weede, wede.

sax. sicamb. Vpupa.

weed-hoppe, wede-hoppe.

Vpupa. ger. vvydhopff.

weeden.

fland . j. weyden. Pascere.

Weegh, wand.

Paries, lutamentum.

weegh-luys, wand-luys.

Cimex.

weegh-luys-kruyd. j. wand-luys-kruyd.

weegh-slecke, wegh-slecke, huys-slecke.

Cochlea nuda, limax.

Weehen.

Vagire.

Weel.

vetus. fris . j. wie, welck. Quis.

Weel, weele.

hol. zeland . j. wiel. Vertex aquarum. & Lacuna: pars terrae inundata.

Weelde. j. welde.

Voluptas.

Weeme.

sax. fris. sic . j. priesteragie. Domus parochi, aedes curionis: flaminis, domus flaminis.

Weene.

Ploratus, fletus, luctus.

weenen.

Plorare, flere, lachrymari, vagire, lugere.

ween-moedigh. j. wee-moedigh.

Lachrymabundus.

weeninghe.

Ploratus, fletus.

weeningh.

Genus anseris, vario colore, semper streperi.

Weepsch.

sicamb . j. wepsch. Insipidus.

Weer. j. weder.

Aura, caelum, aër.

Weer. j. weder.

Iterum: & contra.

weer-wolf, waer-wolf, weyr-wolf, weder-wolf.

Lycaon, lycanthropos, versipellis nycterobius. Hos lupos, inquit Io. Bodinus Germani dicunt werwolf, Galli loups gareus: Picardi loups vvarous, ac si lupos varios dixeris: g enim in locum vv sufficiunt Galli. Graeci λύκανθρῶπους, & μορμολυκεῖα, Latini varios & versipelles. vocant. Franciscus Phoebus Focensis Comes in libro de venatione, voce garous ait significari gardez vous. i. cauete vobis. Abr. Ortelius in Thesauro Geogr. weder-wolf interpretatur q.d. denuo vel iterum lupus: per intervalla lupus, vt distinguatur à lupo bruto, qui semper lupus. Verum Plin. homines in lupos verti rursumque restituti sibi, negat, fabulosumque esse ait lib. 8. natural. Hist. cap. 22. Verosimilius, lycanthropiae morbum talia phantasmata ciere, vt miseri homines sese in lupos transformatos imaginentur, vt scribit Guil. Camden. vulgò lupus ambiguus, & raphus dicitur.

Węer, weyr, ghe-weer.

Arma, munitio, defensio: & Propugnaculum: id quo vim arcemus, nosque defendimus. sax. vvehr, vvher.

weer.

fland. Sepimentum, septum, palatio, pedatio, vallum.

weeren, weyren, węren.

Defendere, reprimere, arcere, prohibere, auertere. propulsare. q.d. wederen.

weeren. j. weren.

Durare.

[pagina 659]
[p. 659]

weerachtigh.

Durabilis.

weer-baer.

Bellipotens, bello aut armis aptus.

weer-haemer. j. heyr-haemer.

weer-los.

Inermis: & Bello siue defensioni ineptus.

weerigh.

Durabilis.

Weer. j. weder.

Veruex, aries castratus: & campin. Aries.

weeren-vleesch.

fland. hol. zeland sicamb . j. hamelen vleesch.

Weer.

Callus, callum: & Nodus, tuber.

weer-ooghe.

Hordeolum, grando, chalaza, chalazion, exiguum tuberculum in palpebris, aut circa palpebrarum crepidines.

weerachtigh.

Callosus.

weeren, ver-weeren.

Callere, callescere.

Weerd, weert, wert, weerder.

vetus. Insula: insula amnica. & Propugnaculum: agger. ang. sax. vvorth, vveorth, Hinc Keysers-weert, Bomels-weert q.d. Caesaris insula, Bomeli insula. Guil. Camden.

Weerd-ribbe. j. waerd-ribbe.

Weerd, waerd, weerdigh.

Dignus. ger.vvaert, vvirdigh: ang. vvorthy.

weerd.

Carus, charus: gratus & pretiosus

weerd zijn.

Valere, in pretio esse.

weerde.

Valor, pretium.

weerdéren, waerdéren.

Astimare, appretiare, taxare, censere, pretium imponere, pensiculare, pensitare, adaerare, aere aestimare.

weerdérer.

Aestimator, pensitator: pensiculator, censor.

weerdeyn. j. waerdeyn.

Praefectus monetae: aestimator.

weerdéringhe.

Aestimatio.

weerdérlick.

Aestimabilis.

weerdigh. j. waerdigh.

Dignus, condignus: & Honorandus, venerandus. ger. vvirdigh: vet. sax. vvorthum: ang. vvorthy.

weerdigheyd.

Dignitas: & Honor, honos, splendor, amplitudo.

weerdighlick.

Dignè, condignè: & Amplè, magnificè, splendidè.

Weerd.

Hospes, qui hospitio accipit. caupo, stabularius: & Conuiuator. germ. vvirt.

weerdinne.

Hospita.

weerd-schap.

sax. sicamb. holl. fris. fland. Conuiuium, epulum, populare conuiuium: & Nuptiae, conuiuium nuptiale.

weerd-schappen.

sax. sic. holl. Epulari.

weerds-huys.

Caupona, diuersorium, hospitium.

Weeren.

Callere. vide Weer. j. Callus.

Weeren.

Defendere, vide Weer. j. Arma, defensio.

weeren.

Impedire.

Weeren. j. weren.

Durare.

weerigh, duerigh.

Durabilis.

Weereld. j. wereld.

Mundus.

Weers-hoofd.

hol . j. draeyende windt. Turbo.

Weert. j. woer.

Alga. herba.

Weese, wees-kind.

Pupillus, orphanus. ger. vveissle: sax. vveyse.

weesen-huys.

Orphanotrophium.

weesen-meester.

Orphanotrophus, praefectus pupillorum.

weeselingh.

Pupillus, orphanus.

Weete, weet, pastel.

Glastum. germ. gvvaid: gal. gvvede: ital. guado: ang. vvode.

Weffel, weuel.

fland . j. streme. Vibex.

weffel.

Pustula siue tumor exilis ex aculeo muscae, apis, vespae, vel morsu pacilis.

Wegghe, wigghe.

ger. sax. sicamb. holl. fland . j. beytel. Cuneus. ger. vveck: ang. vvedge.

wegghe.

Massa. ang. vvedge.

wegghe.

Panis triticeus: libum oblongum. & Libum lunatum.

wegghe, boter-wegghe, wegghe boters.

Massa butyri oblonga, vtrinque acuta: butyrum cuneatum, in formam cunei coactum.

Wegghelen, wigghelen.

Voluere, inuoluere.

wegghen.

vetus. sax. sicamb. Mouere.

Wegh.

Via, iter. ger. vvegh: sax. vvech: gal. voye: ital. via: ang. vvaye.

wegh,

A, ab, de.

wegh.

Apage, apagete.

wegh-bladeren.

Arnoglossa, heptapleuros.

wegh-bree.

Plantago: herba passim in plateis siue viis nascens.

wegh doen.

Amouere, semouere, remouere, amoliri, auferre, tollere, asportare.

wegh draghen.

Asportare, auferre.

[pagina 660]
[p. 660]

wegh-drijuen.

Abigere, propellere.

wegh-gaen.

Abire, recedere, discedere.

wegh-ganck.

Abitus.

wegh-gheld.

Vectigal, portorium. vulgò pauietrium: quia penditur pro sternendis pauimentis siue plateis silice aut glarea: strastura in Legib. Francorum: nunc strastura & vvegstura Germanis dicitur. B. Rhenan.

wegh-gheuen.

Donare, donatione alienare, dilargiri.

wegh-ghe-selle.

Comes.

wegh-gras.

Polygonum, proserpinaca, seminalis: centinodia, corrigiola, sanguinaria. vulgò gramen viarum.

wegh-haelen.

Auferre, tollere.

wegh-iaeghen.

Fugare, repellere, propellere, exigere.

wegh-komen.

Euadere.

wegh-laeghe.

Insidiae.

wegh-laeghen.

vetus. Insidiari.

wegh-legghen.

Seponere, reponere.

wegh-leyden.

Abducere.

wegh-loopen.

Aufugere.

wegh-maecken, wegh-gaen.

Abire, dare se in viam.

wegh maecken sijn goed.

Abalienare bona: & Testamento legare.

wegh-nemen.

Auferre, demere, adimere, tollere, semouere.

wegh-reysen.

Abire.

wegh-scheede, wegh-scheyde.

Compitum, biuium, triuium, quadriuium.

wegh-schencken.

Donare, donatione abalienare.

wegh-schicken.

Amandare, ablegare, dimittere.

wegh-schijte.

sic . j. weer-ooghe. Hordeolum, tuberculum in palpebris. quod quidam fabulantur enasci cùm quis in via publica ventrem exonerat.

wegh-senden.

Ablegare, amandare, abmittere.

wegh-sijn.

Abesse.

wegh-sijnde.

Absens.

wegh-slecke.

Cochlea nuda, limax.

wegh-steken.

Abstrudere.

wegh-stooten.

Propellere.

wegh-stouwen.

Abigere, propellere.

wegh-strijcken.

Amouere.

wegh-strijcken.

Abire, discedere festinanter.

wegh-swemmen.

Abnatare.

wegh-trecken.

Abstrahere.

wegh-trecken.

Abire, discedere.

wegh-vaerd.

Iter.

wegh-vaerdigh.

Accinctus itineri.

wegh-vaerdigh man.

Viator.

wegh-vlieden.

Aufugere.

wegh-vlieghen.

Auolare.

wegh-voeren.

Abducere, auehere.

wegh-werpen.

Abiicere, reiicere.

wegh-werperken.

fland. Reiiculus.

wegh-werpsel.

Reiectamenta.

weghe.

Via, modus, ratio. Te weghe brenghen. Commodè applicare siue deducere rem aliquam, aptè accommodare: & Perducere ad exitum, peragere, efficere.

weghe.

Nomen, causa, gratia, ergo.Van weghe. Ob propter. Van noods wege. Necessitatis causa. Van Gods weghe. Dei nomine. Van des lands-heeren weghe. Auctoritate Principis, nomine Principis. Sy is noch maeght van mijnen weghe. Integra à me virgo est. Groet hem van mijnen weghe. A me salutem dic illi, meis verbis, meo nomine. Be-taelen van iemands weghe. Soluere, numerare, dare ab aliquo. Vreesen van alle weghe. Timere ab omni parte, ex omni parte. Aller weghe. Passim, vbique locorum.

weghen.

Dirigere in viam, monstrare iter, viam docere.

weghen ende wijsen iemanden.

Deducere & instruere aliquem.

Weghel.

fland. Trames, semita transuersa.

Weghen. j. waeghen.

Mouere.

weghen.

Librare, pendere, appendere, expendere, ponderibus examinare: pensare, ponderare, trutinare. germ. vvagen: ang. vvaeye, vvaeyght.

weghe-schaele.

Lanx.

wegher.

Ponderator, pensator, pensitator.

wegher. j. waegh-meester.

Libripens.

wegher.

ger. sax. sicamb. Potior, melior: potiùs, meliùs.

Wey.

Serum, pars lactis aquea, succus lactis. ang. vvhey, vvhay.

wey-kaese.

Lac coagulatum.

Weygh-beld. j. wijck-beld.

Weyck. j. weeck.

Mollis: maceratus.

[pagina 661]
[p. 661]

weycke.

Maceratio. Te weycke setten. Macerare in aqua: insuccare liquore.

weycken.

Emollire, macerare humore aliquo. & Macerari, macerescere, madefieri. germ. vveychen.

Weycken.

sicamb. Cornum.

weycken-boom.

sicamb . j. weypken-boom. Cornus.

Weyde ghe weyde. j. in gewand.

Viscera animalium, exta. ger. eyng vveyd.

weyden, wt-weyden.

vetus. Exenterare, euiscerare.

Weyde.

Pascua, orum: ager pascuus vel compascuus, pratum.

weyden.

Pascere, impascere, compascere: pasci, impasci, compasci, carpere herbam, tondere, pabulari: errare. germ. vveyden: ang. feede.

weyd-boom.

vetus. j. wilghe. Salix ger. vveyden-baum, vvyd: ang. vvithie.

weyd-land.

Ager pascuus: pascua.

weyd-huys.

vet. sic Praetorium: magnificum aedificium in rusticis praediis & villa vrbana.

weyd-maend.

Iunius mensis: mensis quo pecora in pascua ducuntur.

weyd-man.

Venator, auceps: auceps rapacibus quibusuis auibus vtens, Gesner. ger. vveydman: sax. vveydeman.

weyd-mes.

Culter venatorius.

weyd-sack.

Pera venatoria, pera viatoria, bulga ascopera, mantica.

weyd-schaep.

Ouis pascalis: quae passim pascitur

weyd-veld.

Ager pascuus, compascuus.

weyd-tessche. j. wend-sack.

weyd-voghel.

Accipiter.

weyd-werck.

Venatio, aucupatio.

weydener.

Venator.

weyder.

vetus. j. herder. Pastor: qui pecus pascit.

weydigh.

Venaticus, venatorius: aucupio & venationi deditus.

weydsch.

Venaticus, venatorius.

weydsch man.

Venator, auceps.

weydelick vogel.

Accipiter, auis rapax.

Weydelick.

Magnus, validus, fortis, potens, bonus, probus: habilis, aptus: egregius, excellens.

weydelick.

Valde, vehementer, fortiter, potenter: probè: egregiè. ger. vveydlich.

weydelick geesselen.

Probè virgis caedere.

Weydelinck.

germ. sax. sicamb. Cymba, scapha, alueus, linter, lembus.

Weyfel, weyuel.

Viator, stator, apparitor, accensus: & Peditum praefectus. ger. vveybel.

weyfelen.

Vagari, vacillare, fluctuare, nutare, inconstantem esse: omni vento versari nunc his nunc illis partibus fauere: colludere cum vtraque parte.

weyfeler.

Homo vagus, inconstans, leuis, instabilis, vacillans, versatilis: homo lubrica & ancipiti fide, qui se diuersis applicat partibus: cothurnus, cothurno versatilior.

weyfeler. j. weyffel.

Viator, stator.

Weygh. j. weydigh.

Venatorius.

Weygh-beld j. wijck-beld.

Weygheren.

Negare, denegare, recusare, renuere, abnuere, detrectare, defugere.

weygheringhe.

Negatio, recusatio, repulsa, detrectatio.

weygher-teecken.

Renutus, capitis signum quo repulsa vel negatio significatur.

Weygher-teecken doen.

Renuere.

Weynden. j. wenden.

Vertere.

Weyn.

vetus. Dolor.

Weynen. j. weenen

Flere.

Weynigh.

Parum, paulum, modicum: & Parumper, paulisper. germ. vvenigh.

weynigh

Paucus, pauci. sax. vvene: ang. vvene.

weynigh.

vetus. Paruus, modicus.

weynigheyd.

Paucitas, exiguitas.

weynighlick.

Modicè, exiguè.

weynighsken.

Perpaulum, pauxillum, aliquantulum.

Weype, wepe, weypken.

sic. Cornus.

weypken-boom. j. cornoelie-boom.

Weyntelen. j. wendtelen.

Voluere.

Weyren. j. weren.

Weyr-wolf. j. weer-wolf.

Weysteren.

Mobilitare ante oculos.

Weytel.

sicam . j. schal-bijter. Scarabeus. ang. betell.

Weyte.

sax. sicamb. j. tervve & Triticum. germ. vveytze: ang. vvheate.

weyten-brood. j. witten-brood.

Panis triticeus.

Weyten.

vetus. fland . j. roetaerd. Graculus.

Weyt-kruyd.

ger. sax. sic. fris . j. weete. Isatis.

[pagina 662]
[p. 662]

weyuel. j. weyffel.

Apparitor.

Weke.

Hebdomas, hebdomada. vulgò septimana, septiduum. ger. vvoch: sax. vveke: angl. vveke.

wek-merckt, weken-merckt.

Forum hebdomadarium: nundinae hebdomadarum.

weken.

sax . j. weycken. Macerare.

Wel.

Bene, bellè, rectè, probè: & Valdè: & Satis. ger. vvol: angl. vvel.

wel vele.

Bene multi. Wel verre. Bene longè. Wel droncken. Probè potus, appotus. Wel lang. Bene longus, valdè longus. Wel te peerde. Expeditus equo. Wel te voet. Expeditus pedibus. Wel vroegh. Planè manè, bene mane.

wel aen.

Age, agedum, hoc age: eia, sodes, macte.

wel aen zijn.

Bene valere: bene agi cum aliquo.

wel-daed.

Benefactum, beneficium, gratia

wel-daedigh.

Beneficus.

wel-daedigheyd.

Beneficentia, benignitas.

wel-doen.

Benefacere: & Beneficium praestare.

wel-eer.

holl . j. eer-tijdts.

wel-ghe-boren.

Generosus, nobili prosapia ortus, natalibus clarus, nobili loco natus: nobili genere natus.

wel-ghe-leghen.

Appositus, commodus, opportunus.

wel ghe-maeckt man.

Vir formosus.

wel ghe-maeckt werck.

Opus artificiosum, elaboratum, artificiosè factum.

wel-ghe-moedt.

Alacer.

wel-ghe-moedt.

Origanum. ger. vvol gemuud: sax. vvolgemot.

wel-ghe-val.

Voluptas, delectatio, placitum.

wel-ghe-vallen.

Complacere, collubere.

wel-ghe-vallen hebben.

Delectari, complacere.

wel hebben.

Satis habere, fortunas satis amplas habere, rem habere, facilè habere, facilè agere.

wel-hebbende, wel-hebbigh.

Satis diues, opulentus.

wel-kom zijn, wille-kom zijn.

Comiter excipi aduentu. q.d. wel-ghe-komen . Ita quoque gal. bien venu: ang. vvelcome.

wel-kom zijt dy.

Aduentus tuus est perquam gratus: optatò ades: optatus ades: optatus & gratus aduenis: expectatus venis: desideratus venis.

wel-kom heeten.

Aduentum felicem gratulari alicui: saluum aliquem aduenisse gaudere.

wel-kom-beker.

Philotesius crater.

wel-kom-gheld, in-kom-gheld.

Isagogicum.

wel-kom be-taelen.

Isagogicum persoluere

wel-kom-mael-tijd.

Coena viatica: qua peregrè reuersi amici excipiuntur: conuiuium aduentorium.

wel-komen.

Opportunè & optatò aduenire: & Aduentum gratulari.

wel-lust.

Voluptas, oblectamen, oblectamentum, delectatio, delectamentum, deliciae, libido.

wel-lust-soecker.

Epicureus, epicuri de grege porcus, homo voluptarius.

wel-lustigh.

Voluptarius, voluptuosus, delitiosus, libidinosus.

wel-lustighlick.

Voluptuosè: & Libidinosè.

wel-rieckende.

Fragrans, odoratus: bene olens.

wel-smaeckende.

Grati saporis.

wel-sprekende.

Eloquens, facundus, disertus.

wel sprekentheyd.

Eloquentia, facundia.

wel-sprekentlick.

Facundè.

wel staen.

Decere, conuenire.

wel-staende.

Decens, conueniens.

wel-stand.

Decorum.

wel-stand.

Salus, prosperitas.

wel-vaerd.

Bona valetudo, prosperitas, prospera valetudo, salus: incolumitas.

wel vaeren.

Bene valere.

wel-vaerende.

Sanus & saluus, vegetus, incolumis.

Welck.

Quis, quae, quod: qui. ger. vvelcher: vetus sax. hwilce: ang. vvhich.

welck van beyden.

Vter.

welcker-hande.

Qualis.

welcker-ley.

Qualis, cuiusmodi.

welcker-wijse.

Qualiter.

Welck.

vetus. Vietus, flaccidus, marcidus, fracidus. ger. sax. vvaelck.

welcke.

vetus. Marcor.

welcke. j. bleyne.

Pustula. ang. vvhelke.

welcken, ver-welcken.

Marcere, marcescere, elanguere, elanguescere.

Weld.

vetus. fris . j. ghe-weld.

[pagina 663]
[p. 663]

weldigh.

vetus. j. ghe-weldigh.

Welde, weelde.

Voluptas, lasciuia, petulantia, deliciae, luxuria, luxuries. & Opulentia, diuitiae, opes. vetus. sax. vvela: ang. vvelthe.

weldigh, welderigh.

Voluptuosus, lasciuus, petulans, luxurians, delicatus, plenus deliciis. & Diues, opulentus. ang. vvelthy.

Welfsel, weluinghe.

Camera, testudo, concameratio, fornix, arcus, apsis.

welfsel van den solder.

Lacunar, lacunarium, laquear, laquearium, laqueare, lacus: tignum concamerationis.

Welle, walle.

vetus. Aqua fontana, aqua putealis: & Scatebra, scaturigo: & Fluctus. germ. vvalle: ang. vvelle.

welle, walle.

Bullitio, ebullitio.

welle, sinck-sand.

Aestus, arena instabilis omnia absorbens & hauriens: & Charybdis, vorago, gurges vorticosus. ἄελλα. i. procella.

welle.

Cylindrus: & Sucula: & Palanga.

welle.

Voluolus: lignum teres instar cylindri, quo voluto aequatur solum: occa.

welle.

vetus. fland. Vertigo capitis.

wellen, wallen.

Feruescere, bullire, ebullire: vndare. & Scaturire, erumpere.

wellen

Voluere. ang. vvallovv.

wel-berd van d'orghelen.

Pinax, summa tabula foraminosa organi pneumatici.

wel-hout.

Cylindrus.

wel-sand.

holl . j. drif-sand.

wel-steen.

Cylindrus. ger. vvalsteyn.

wellen het melck.

holl. Lac tepefacere conficiendo caseo.

weller.

Silurus. piscis.

wellinghe.

Volutatio. & Scaturigo: & Bullitio. & Procella. & Gurges.

wellinghe.

sax. sicam. fland. campin. Iusculum. & Puls, pulticula.

Welpe. j. wulpe.

Catellus.

Welteren.

fris. sicamb . j. wentelen. Voluere, volutare. ger. vveltzen: gal. veaultrer.

Weluen.

Camerare, arcuare, fornicare. ger. vvelben: sax. vvoelfen, vvoeluen.

weluinghe. j. welfsel.

Weme. j. weeme.

Domus flaminis.

Weme.

sax. sicam . j. spijcker-boor. Terebra, terebellum. angl. vvimble.

wemelen.

sax. sicamb. Perforare terebra, terebrare.

wemelen.

Circumagere, obuersare, circumuersare: & Circumagi, obuersari, circumuersari: micare: interpositis interuallis moueri: & Palpitare: frequenter & leuiter mouere.

Wen.

ger. sax. sicamb . j. wanneer. Cùm, quando.

Wenck. j. winck.

Nutus.

wencken. j. wincken.

Nuere.

Wenck.

vetus.. j. maeghden-palm.

Wendel. j. windel.

wendel-boom.

Iugum, liciatorium.

wendel-graet.

Cochlea, cochlis, scalae quibus per gyrum adscenditur.

wendel-steegher.

fland. Cochlea.

wendel-steen.

Cochlea.

wendel-trap.

Cochlea, cochlis, scalae cochlides, scalae in gyrum scansiles.

Wenden. j. winden.

Vertere.

wend-ijser, brand-ijser.

Crateuterium: ferrum in quo veru vertitur.

wendelick, wendigh.

Versatilis.

wender, winder. j. endtrick.

Anas mas.

wendtelen.

Voluere, volutare, circumagere, circumuoluere, versare. germ. vveltzen.

wendtelen int slijck.

Volitari in luto.

wendtel-graedt. j. wendel-graet.

wendtelinghe.

Volutatio, volutatus, us.

Wenghel.

sicamb. Ceruical.

Wengher.

sic. Scamnum prae foribus.

Wenigh. j. weynigh.

Parum.

Wennen.

vet. Ablactare. germ. entvvennen: ang. vveane.

Wennen. j. ghe-wennen.

Assuefacere.

wensel. j. ghe-wente.

Assuefactio.

Wensch, wunsch.

Votum, desiderium, optatum, animi sententia. & Imprecatio. germ. vvunsch: ang. vvish.

wenschen, wunschen.

Optare, exoptare, precari, cupere, desiderare, expetere, auere. ger. vvunschen: ang. vvishe.

wenschelick.

Optabilis.

Wentelen. j. wendtelen.

Voluere.

Wepe. j. weype.

sicamb. Cornus.

Wepel.

vetus. fland. holl. Vagus, inconstans. & Vacuus, vacans.

wepel. j. weyfel.

Accensus. germ. vveybel.

wepel, wepeler.

Accensus, adscriptitius, vacans munere: liber à munus: priuatus: vacuus à negotiis publicis: immunis: liber ab onere siue officio publico.

[pagina 664]
[p. 664]

wepelen. j. weyffelen.

Vagari.

wepel-steerten. j. wispel-steerten.

wepeler. j. weyffeler.

Vagus, inconstans.

wepeler. j. wepel.

Accensus, &c.

Wepsch, weepsch.

sicamb. Insipidus, sine sapore aut odore.

Werck.

Stupa, lini stupa, linum vile, lini purgamentum, lana crassior & recrementitia. sax. vverck.

Werck.

Opus, operatio, actus, opificium, negotium. ger. vverck: ang. vvoorke.

werck maecken van eenighe saecke.

Laborare de re aliqua: magnifacere, magnipendere rem aliquam. Gheen werck maecken van eenigh dinck. Paruifacere, paruipendere, nihilipendere, floccipendere, negligere rem aliquam.

wercken.

Laborare, operari, operâ moliri, opus facere, agere.

wercken het deegh. j. kneden.

Depsere, subigere farinam.

werck-alaem.

Instrumenta operariorum, arma.

werck-beeste.

Iumentum: pecus operarium.

werck-dagh, wercken-dagh.

Dies operosus, negotiosus, profestus.

werck-ghe-touwe.

Instrumentum.

werck-ghe-tuygh.

Instrumentum.

werck-gierigh.

Operosus.

werck-huys.

Officina, taberna, fabrica, ergasterium, opificis officina.

werck-lieden.

Operae, operarij, opifices.

werck-man.

Operarius, opifex. Konstigh werck-man. Mechanicus, operarius.

werck-meester.

Architectus, artifex.

werck-saem.

Operosus.

werck-schoen. j. voet, voet-maete.

Pes: mensurae genus.

werck-stadt, werck-stede.

Officina.

werck-steen.

Lapis operarius: lapis qui seruit opificum operis, vt cos.

werck-stuck.

Opus.

werck-tuygh.

Instrumenta, arma, organa, armamenta, supellex.

werckelick, werckigh.

Operosus. & Mechanicus.

werckelickheyd.

Efficacia.

wercker.

Operarius.

werckachtigh.

Operosus.

werckinghe.

Actus, operatio.

Werd, werder, weerd.

vetus. Insula: & Propugnaculum: septum. sax. vvordt.

Werdel. j. wordel.

Verticillum, verticillus, harpax.

Werden. j. worden.

Fieri.

Werder. j. weerd.

Insula.

Were.

Defensio. & Munitio, arma. & Agger.

were.

fland. Sepimentum.

were, weyre.

vetus. sax. Possessio.

were.

vetus. sax. ang. Luitio. Pretium redemptionis, mulcta pecuniaria ob hominem lęsum aut occisum: pretium hominis: aestimatio capitis siue corporis: multa aestimationis capitis. &c. Olim multae pecuniariae imponebantur caedi, rapinae, furto & multis aliis facineribus: inter alias autem capitis erat aestimationis mulcta, & eius rei gratia aestimabantur quique, & à summo ad infimum. capite censebantur singuli: vt paret ex veteribus legibus Anglorum & Saxonum. Guil. Lambard. vulgò vvera, vverigeldium & vvergelta. q.d. pretium siue pecunia defensionis, vvergelta, inquit Hermannus Comes Nuenariusin legibus Ripuariis Francorum, est pecunia qua quis multam soluit aut redimit, à weren. i. defendere. & geld i. pecunia.

were-gheld. j. were.

Luitio.

Wereld.

Mundus, orbis, orbis terrae. wereld dicitur à weren. i. durare, perdurare. Mundi enim corpus ita conflatum est, & tam aptè cohaeret, vt vllo modo nequeat dissolui nisi ab eo à quo est colligatum, vnde & aeternum asseruerunt Aristoteles, Plato, & alij. At manet incolumis mundus suaque omnia versat, Quae nec longa dies auget, minuitque senectus, Nec motus puncto currit, cursuque fatigat. Idem semper erit, quoniam semper fuit idem. Non alium videre patres, aliúmue nepotes Aspicient, &c. Cui neque principium est vsquam, nec finis in ipso. &c. Manil. 1. Astronom. germ. vvelt, vverelt: vetus ger. vvorold, apud Otfridum VVeissenburgensem: sax. vvoruld: fris. vvorldt: ang. vvorld.

wereldlick.

Mundanus: & Prophanus, laicus.

wereldlick recht.

Ius ciuile, humanum, caesarium, imperiale.

wereldsch.

Mundanus. & Profanus.

weren. j. weeren.

Defendere.

weren. j. weeren.

Durare, perdurare. ger. vvaeren: sax. vvaeren, vveren.

[pagina 665]
[p. 665]

Werf, werue.

Actio, actus: hinc een-werf, twee-werf, eerst-werf, lest-werf. &c.

Werf.

vetus. Officina: & Villa: & Domus. & Area.

Werf.

Acta, aegialus, crepido litoris, ripa, moles, agger. werf, inquit Ioan. Becan. in fluminibus & mari dicitur id quod vltra natiuum ripae litorísve ductum in aquas ab hominibus est proiectum, ne naues vadi breuitate appellere prohibeantur: aut vt eo vis fluminum coerceatur.

Werm. j. warm.

Calidus.

Wermoed.

sax. sicamb. Absinthium. ger. vvermut: sax. vvormte: ang. vvormvvoode, à vermibus necandis.

Wern-ooghe. j. weer-ooghe.

Werp. j. worp.

Iactus.

werp, werpte.

Stamen.

werpen, worpen.

Iacere, iactare, ruere, mittere, iaculari.

werpen de ionghen.

Foetificare, edere foetum, foetare.

werp-draed. j. werpte.

Stamen.

werp-gaeren. j. werpte.

Stamen.

werp-goed.

Merces proiectae in mare ad exonerandam nauem.

werp-ghisten.

Missilia.

werp-kote.

Talus emissarius.

werp loot. j. diep-loot.

werp-mael.

Iactus.

werp-net.

Funda, verriculum.

werp-pijl.

Spiculum, telum missile: iaculum.

werp-schijue.

Discus.

werp-schoepe.

Ventilabrum.

werp-steen.

Lapis missilis.

werpel, worpel.

ger. sax. Alea, tessera.

werpel-spel, worpel-spel.

Alea.

werpelick.

Missilis, iaculabilis.

werpelinck, worpelinck.

vetus. Reiiculus.

werpel-aersen.

fland. Recalcitrare. & Culum siue nates in sublime iactare.

werper, worper.

Iaculator.

werpte. j. scheer-draed.

Stamen.

Werre, werringhe.

Tricae.

werre.

vetus. Contentio, dissidium, inimicitiae, bellum: vulgò vverra, guerra. gal. guerre: ital. guerra, gara: hisp. guerra: ang. vvarre.

werren.

Turbare, intricare, confundere.

werren.

Contendere, dissidere.

werren.

vetus. Bellare. gal. guerroyer: ital. guerreggiare: hisp. guerrear: ang. vvarre.

werren.

Subigere intritam rutro.

wer-gaeren.

Fila intricata, tricae. & Homo litigiosus.

wer-gheest.

Phanaticus, vesanus spiritus, spiritus contradictionis.

wer-haeck.

Rutrum.

wer-voghel.

Perturbator, interturbator.

werringhe.

Tricae, contentiones, dissidia, discordia, interturbatio: confusio.

Wers, wirs.

vetus. Malus, nequam. & Malè.

wers, wars, warsch.

Contrarius, aduersus, malus. Te wers zijn. Contrarium esse, aduersari: & Abhorrere, fastidire. Dicitur wers per syncopen. q.d. weders. ang. vvarsse, vvorsse. i. nequam, warste. j. nequissimus.

wers-heyd.

Aduersitas: contemptus.

wers-heyd van spijse.

Fastidium.

wers-saem.

vetus. Contrarius.

werselen.

Reluctari, reniti, obniti.

wersel-hoofd.

Refractarius, contumax.

werselinghe.

Repugnantia, contrarietas.

werseler.

Refractarius, contumax, trico, contentiosus.

Werte, wratte.

Verruca. germ. vvratze, vvartze: sax. vvarte: ang. vvarte.

werte. j. worte.

Cereuisia mustea.

Weruel, woruel.

Verticulum, pessulus, repagulum, repages, obex. gal. verrouil.

weruel.

Gyrus, turbo, vertex, vortex. ger. vvirbel: sax. vveruel.

weruel

Spondylus, vertebra.

weruel.

sax. sic. Verticulum, spondylium.

weruel

sax. sicamb. Vortex, gurges.

weruel des hoofds.

Vertex capitis.

weruelen. j. draeyen.

Vertere.

weruelen.

Pessulo siue verticillo claudere.

weruel-been.

Vertebra, spondylus, mola, polus. ger. vvirten: ang. vvhirlebone.

weruel-poel.

Vertex, vortex, vorago, gurges. sax. vveruel: ang. vvhirlepole.

weruel-poel.

Physeter. piscis. ang. vvhirlepole.

weruel-sieck. j. woruel-sieck.

weruel-wind.

Turbo: ventus, contortus: vertex, vortex.

weruelen.

Gyros agere, in orbem versari. ang. vvhirle.

Werueleuren.

fland. Tergiuersari.

[pagina 666]
[p. 666]

Werue. j. werf.

Actio, &c.

weruen

germ sax. sicam. Agere: & Petere. & Exercere. & Negotiari.

weruen.

vetus. Deposcere. & Solicitare. ger. vvaerben.

weruen, ver-weruen.

Acquirere cum labore. Becanus.

Weruen-hout.

Genus salicis ripariae. q.d. werf-hout. i. materia proiectorum siue molis: conuenit enim molibus in flumina iaciendis & firmandis. Becan.

Wes.

hol. Quid, quod.

weschen.

sax. Garrire, nugari.

wescher, waescher.

six. sic . j. swetscher. Nugator, gerro.

Weseke.

vetus. sax. sicamb. Cognata.

Wesel, weselken.

Mustela, mustella. vulgò visela, à sono quem edit. q.d. vesel teste G. Agricola. ger. vviselin: ang. vveesel, vveasil, vvessil, vvesil.

Wesemot.

sax. Plumbum cinereum. ger. vveyssmuth.

Wesen.

Esse. Het wesen. Status: conditio. Het wesen des aen-sichts. Vultus, os. Het wesen oft t'ghe-laet. Gestus, mores, vultus.

wesenheyd.

Essentia.

wesenlick.

Modestus, compositus, decens: vultu modesto siue venusto: & Mediocris, modicus.

wesenlicke schoonheyd.

Modica & modesta forma, stata, vxoria.

wesenlicken.

Modestè, compositè, decenter: & Mediocriter.

Wespe.

Vespa. germ. vvespe: gal. guespe: ital. vespa: hisp. abispo: ang. vvaspe.

wespe.

metapho. Oestrum, insania, furor.

Wesse.

Dilutum malti ceruisiarij: mustea ceruisia: decoctum. i. worte.

West.

Occidens. germ. vvest: gal. ouest: ang. vvest.

west-sterre.

Hesperus.

west ten zuyden.

Hypafricus.

westen-wind.

Zephyrus, sauonius. ger. vvesten vvind, vvest: gal. ouest: vend d'ouest: ang. vvestvvinde.

westelick.

Occidentalis.

westersche zee.

Mare occidentale.

wet.

vetus. holl . j. wat. Quid, quod.

Wet.

Lex. Dicitur wet à weten. i. scire. debent enim leges ab omnibus intelligi, vt inhibita declinent, & permissa sectentur. l. leges. C. de legibus. Eadem ratione lex quoque Latinè dici vicetur, quòd publicè legatur, vt omnibus nota sit. Mannius in Miscel. wet quasi wit dici ait, ab albo nempe praetoris.

wet.

Senatus, senatores.

wet-bancke. j. bancke van recht.

wet-breker.

Legirupa, qui legem frangit.

wet-ghe-leerd.

Legisperitus, iurisperitus.

wet-houder.

Iudex, nomothetes, nomophylax, senator.

wet-loos.

Exlex, illex. ἄνομος, iniquus, flagitiosus. & Excommunicatus. vide ver-waeten.

wet-steller.

Nomotheta, legifer, legislator, legumlator: lator legis, lator legum.

wette.

sax. Multa: poena tam pecuniaria quàm capitalis, quam iudex siue magistratus dicebat secundùm legem. vetus. sax. vvithe.

wettelick.

Legitimus: & Legitimè.

wettigh.

Legitimus. Wettighe huys-vrouwe. Vxor legitima, iusta.Wettighe kinderen. Legitimi liberi, iusti liberi, ex iustis nuptiis nati.

wetten.

vetus. sax. sicamb. Multare, multam dicere vel irrogare: & Multam praestare siue dare.

Wete.

Scientia: & Renuntiatio, relatio, significatio.

wete-loos.

Ignarus, inscius.

wete-lustigh.

Amans scientiae: cupidus scire.

weten.

Scire, tenere, intelligere, compertum habere, cognitum habere, non ignorare. ger. vvissen.

wetens.

Scienter. Mijns wetens niet. Non quod sciam. Willens ende wetens. Ex industria, data opera.

wetenisse.

vetus. Cognitio: scientia. & Testis, testimonium. ang. vvitnesse.

wetenlick, wetentlick.

Scienter, dedita opera, sponte, consultquòd.

wetenheyd.

Scientia, cognitio.

wetenschap.

Scientia, cognitio.

wetigh.

Sciens.

Wetscher.

ger. sax. sicamb . j. waet-sack. Bulga.

Wette.

germ. sax sicamb . j. drencke. Aquarium, lacus.

Wette, waete.

Acies cultri.

wetten, scherpen.

Acuere, exacuere, acuminare, procudere, in cote subigere.

[pagina 667]
[p. 667]

germ. vvhetzen: ang. vvhette.

wet-steen.

Cos: lapis cuius in acuendo ferro est vsus: lapis naxius.

wettigh, waetigh.

vet . j. scherp. Acutus.

Weue.

vetus . j. webbe. Tela.

weuel.

Subtegmen, subtemen, trama. ger. vvaefel: ang. vvoufe.

weuel, weffel.

fland. Vibex.

weuel, weuel-worm. j. kalander.

Curculio. ger. vviblen: ang. vuyuel, vveuil.

weuel, boom-worm.

Midas: vermiculus in fabis nascens.

weuel.

sax. sicamb . j. hornbedor. Scarabeus cornutus.

weuel-draed.

Trama.

weuel-gaeren, in-slagh.

Subtegmen, subtemen, trama: fila quae stamini intertexuntur.

weuen.

Texere, telam conficere, radio telas percurrere, & insilia calcare: percurrere pectine telas. germ. vvaeben: ang. vveaue.

weue-ghe-touwe.

Tibicines, machina textoria, instrumentum textorium: fulcra textoria telam sustinentia.

weuer.

Textor.

weuers-boom.

Liciatorium, iugum.

weuers-spoele.

Radius textoris: pannelium, panuelium, Varro.

weuer-worm. j. weuel.

weuersse.

Textrix.

weuerije.

Textrina: officina textoris.

weuerije, weefsel.

Textura.

weuinghe.

Textus, textura.

VV I

Wichelen. j. wijchelen.

Hinnire. & Hariolari.

Wicht, wight.

ger. sax. sic . j. ghe-wicht. Pondus. ger. gevvicht: sax. vvicht: ang. vveyght, vvicht. Moles.

wicht.

Infans, puer. Wichtken. Infantulus. Boos wicht. Tellurus inutile pondus, homo scelerosus.

wicht-baerigh.

Ponderosus.

wichte.

vetus . j. waeghe. Libra.

wichten.

Vibrare, librare, ponderare.

wichtigh. j. ghe-wichtigh.

Grauis.

Wicke. j. vitse.

Vitia. germ. vvicke: sax. vvicke.

wick-boone.

sax . j. vijgh-boone. Lupinus. ger. feigbonen.

Wickelen, wigghelen.

Voluere, inuoluere. ger. vvicklen: sax. vvicklen.

Wicken. j. wichten.

Vibrare.

Wicket. j. wincket.

Wicker.

vet. sicamb . j. wijcheler. Augur.

wickerije. j. wijchelrije.

Wie.

germ. sic . j. hoe. Quî, quomodo.

wie.

Quis, qui. germ. vver: ang. vvho.

wie van beyden.

Vter.

wie groot. j. hoe groot.

Quàm magnus, quantus.

wie-danigh. j. hoe-daenigh.

wie vele. j. hoe vele.

Wiechelen. j. wijchelen.

Wiecke.

vetus. hol. sicamb . j. vloghel. Ala.

wiecke.

fland . j. lemmet. Ellychnium. ang. vveyke, vveke.

wiecke, wond-wiecke.

Turunda, linamentum, pannus, lemniscus, peniculus, penicillus, cuneolus. sax. vveke.

Wiede.

sax. sic . j. weyde. Vimen: & Salix: & Restis, funis.

wied-hamme. j. wijd-hamme.

Salicetum.

wiederick.

Salicaria.

Wieden.

Purgare. gal. vuider. i. vacuare.

wieden den acker.

Runcare agrum, runcare segetem, euellere inutilem herbarum luxuriem, sarrire, agrum purgare à noxiis herbis, exstirpare herbas inutiles. sax. vveden: ang. vveede.

wied-ijser.

Sarculum. & Marra.

Wiegh. j. wijgh.

Praelium.

Wieghe.

Cunae: cunabula: incunabula, alueus infantilis. germ. vviegen: sax. vveege.

wiegh-doecken.

Incunabula.

wieghen-tuygh.

Incunabula.

wieghen.

Mouere cunas.

wieghen, waeghelen.

Mouere, motare, ventilare.

Wiehen. j. wijen.

Wiel, spin-wiel, spoel-wiel.

Rhombus, girgillus.

wiel.

Rota, orbiculus versatilis. ang. vvhele, vvheele. Wielken. Rotula: & Spira.

wiel, kolck, wielinghe.

Vortex, vertex, contorta in se aqua: gurges: profundus in amne locus quo aqua circumagitur.

wiel-brood, wielken.

holl. fland . j. krakelinck. Spira, panis rotarius.

wielken.

hol . j. katerol.

wielinghe. j. wiel.

Vortex.

wiel-essche.

Ornus, fraxinus siluestris.

[pagina 668]
[p. 668]

Wiele, wiel-doeck, wijle.

Velum sacrarum virginum: plaga: velamen quo mulieres caput tegunt. gal. voile: ital. velo, vela: hisp. vela: angl. vayle.

wielen.

Velare, velo caput tegere.

Wieme, wimme.

sax. fris sicamb. Fumarium: locus vbi carnes suspensae fumo durantur & conseruantur: carnarium.

Wie-roock. j. wij-roock.

Thus.

wie-waeter. j. wij-waeter.

Aqua lustralis.

Wier.

fland. vetus . j. weer. Nodus, callus.

Wier.

holl . j. zee-gras. Alga, vlua, fucus marinus.

wieren.

vetus. Videre, lustrare: circumspicere: circumquaque aspicere, oculis ambire.

wieren.

Gyrare, circuire. gal. virer: ital. girare.

Wiesen.

ger. sax. sicamb. hol. Pratum.

Wist ende licht.

vet. hol. Leuis, temerarius

Wigghe. j. wegghe.

Cuneus.

Wigghelen.

Voluere, inuoluere: & Motitare, vacillare.

Wigh-vier.

holl. Lignum cariosum nocte lucens: & Lignea materia facilè ignem concipiens: igniarium, fomes igniarius.

Wight. j. wicht.

Wihelen.

ger. sax. sicamb. Hinnire.

Wij.

Nos. ger. vvir: sax. vve: ang. vve, vvy, vvee.

wij-lieden.

Nos, nos homines.

Wijch j. wijgh.

Praelium.

Wijchelen, wiechelen.

Hinnire. & Hariolari, ariolari, diuinare, vaticinari, augurari. Ex equorum hinnitu Germanos praesagia experiri solitos, testis est Corn. Tacitus. Saxones quoque equorum hinnitus tanquam praesagia in primis obseruarunt.

wijcheler.

Augur, ariolus, aruspex: diuinator futurorum.

wijchelrije.

Auguria, auspicia, aruspicia, diuinationes, hariolatio.

Wijck.

vetus . j. dijck. Agger.

wijck.

Propugnaculum, perfugium.

wijck.

Sinus maris, litus curuum, maris flexus. B. Rhenan. & Statio secura, vbi coniunctioribus aedificiis habitatur. Adr. Iun. & Sinus excurrens fluminis, stagni, aut maris. Andr. Altham. & Castrum, Alfricus Saxo In wijck autem siue wick multa oppidorum & pagorum nomina desinunt apud Germanos & Anglos.

wijck.

Flexio, cessio.

wijck.

Vicus, regio, vrbis tractus: curia, & Quadriuium.

wijck.

vetus. Iurisdictio, ditio.

wijck beld.

vetus. sax. sicamb. Territorium, iurisdictio ciuitatis, quae lignea crucis statua erecta designari solet. & Ciuitas, oppidum, municipium.

wijck-beld recht.

Ius municipale.

wijck-huys, wijgh huys.

vetus. Propugnaculum: & Specula.

wijck-meester.

Magister vici, praefectus regionis in vrbe, tribunus: magister curiae.

wijck-wijs.

Regionatim.

wijcken.

Cedere, concedere, abscedere, recedere, diuertere. ger. vveychen.

Wijd.

Amplus, latus, spatiosus, fluxus, laxus, prolixus. ger. vveyt: sax. vvyde: ang. vvyde.

wijd, veel in-houdende.

Capax.

wijd ende breed.

Laxus, latus, latè patens. Wijd ende breed ver-breydt. Latè longeque diffusus, multis in locis disseminatus.

wijd ende woest.

Vastus.

wijd. j. verre.

Remotus. & Procul.

wijde, wijdde.

Amplitudo, latitudo, capacitas, spatium. Wijdde tusschen beyden. Interstitium, interuallum, intercapedo, spatium, distantia.

wijd-beck, wijd-back-huys.

Bucco, bucculentus: cui tumidiores sunt buccae aut os grandius.

wijd-loopigh.

Prolixus, latus, spatiosus, amplus, largus.

wijden, wijd maecken.

Ampliare, amplificare, dilatare, distendere, laxare.

wijders.

Ampliùs, vlteriùs.

Wijden. j. wijhen, wijen.

Sacrare, inaugurare

Wijde, wije.

sax. sicamb . j. wiede. Salix: siler: & Vimen.

wijd-hamme.

Salicetum, viminetum.

wijddauw.

vetus . j. teenen. Vimina.

wijderick, wiederick.

sax. sic. Salicaria: lysimachium.

Wije. j. wijde.

Salix.

Wije, kiecken-wije.

sax. sicamb . j. wouwe. Miluus. germ. vvey.

[pagina 669]
[p. 669]

Wije, wijh, wih.

vet . j. heyligh. Sacer.

wijen, wien, wieden.

Purgare, lustrare.

wijen, wijhen.

Dedicare, dicare Deo, sacrare, consecrare, deuouere, inaugurare, initiare. ger. vveyhen: sax. vvyhen.

wijnghe, wijhinghe.

Initia, orum. vulgò sacer ordo.

wijnghe ont-fanghen.

Initiari.

wij-bisschop.

Initiator, episcopi vicarius. vulgò suffraganeus. sax. vvyhelbischop

wij-kruyd.

Verbena, herba sacra.

wij-nacht, wie-nacht, wijh-nacht.

ger. sax. sicamb. fris. Natalis Christi. q.d. nox sacra siue sacrata: nam wih, wie, & weyh vetustissimis Teutonibus sacer est. & weyhen, wihen, wijen, Germanis superioribus & inferioribus dicitur sacrare siue consecrare. Est enim haec nox (vt canit Ecclesia) sacratissima, quam Deus veri luminis illustratione clarescere fecit. wijn-nacht, Adr. Iun. & B. Rhenan. dici putant à wijn. i. vinum: & nacht. i. nox. quòd diem noctemque epulari consueuerint olim Germani.

wij-quast, wijhe-quast.

sax. sic. Aspergillum sacrum.

wij-roock, wie-roock.

Thus. q.d. fumus sacer: à suffitu siue fumante vapore in sacrificüs.

wij-roock oft wij-waeter vanden houe.

Fumus aulicus: splendidae & magnificae pollicitationes aulicorum, quae suo tamen carent effectu: aqua sacra aulicorum.

wij-roock-brand.

Thymiama.

wij-roock kasken.

Acerra, thuris arcula siue repositorium, nauicula apud Eccl.

wij-roock vat.

Thuribulum, acerra pensilis qua thus inter sacra spargitur.

wij-roocken.

Sacro fumo imbuere, spargere thura, fumigare odore Arabico: vaporare fumo.

wij-waeter.

Aqua lustralis, aqua sacra, consecrata.

wij-waeter-quispel.

Lustrica, aspergillum, aspersorium.

wij-waeter-vat.

Aquiminarium, amula, vas lustrale.

Wijer. j. vijuer.

Viuarium, piscina.

Wijf.

Mulier, femina. & Coniux, vxor; marita, nupta. ger. vveyb: ang. vvife.

wijf-wl.

holland. Vxorius: nimium obnoxius & deditus vxori.

wijfachtigh.

Muliebris, femineus: & Effeminatus, mollis: & Mulierarius, mulierosus.

wijflick.

Muliebris, femineus.

wijflickheyd. j. vrouwelickheyd.

wijfsch.

Muliebris, femineus: & Effeminatus, mollis.

wijfsch beld.

vetus. germ. Femina.

Wijgh, wiegh.

fland. Conflictus, certamen, praelium.

wijghlick ridder.

vetus. Miles strenuus.

Wijghant, wiegant.

vet. flan. Gigas: & Bellator strenuus. & Vir fortis & potens. gal. geant: ital. gigante: hisp. gigante: ang. giant.

wijgh-huys.

vetus. Castrum, castellum.

Wijh, wije.

vetus j. heyligh.

wijhen. j. wijen.

Sacrare.

Wijle. j. wiele.

Velum.

Wijle.

Momentum, temporis spatium, tempus. ger. vvhail: ang. vvyle. Ter wijle. Interim, interea, tantisper. By wijlen, som-wijlen. Aliquando. Onder-wijlen. Subinde.

wijle.

Vice, vicem.

wijle.

Otium, tempus vacuum.

wijlen, wijlent, wijlents.

Olim. & Praeteritus, defunctus. ger. vveyland.

wijlen.

vet. Aliquando. vet. sax. huilum.

wijlen-eer.

vet. Olim.

wijlinghe.

Vicissitudo.

wijlken.

Paruum temporis spatium, paruum momentum.

wijlkens.

Parumper, paruo tempore: paulisper.

Wijme.

Pumila salix: & Viminale, vimen: & Salix viminalis: & Locus viminalis. & Transenna viminea.

Wijm-brauwe. j. wimp-brauwe, wind-brauwe.

Palpebra.

Wijn.

Vinum. ὀινος. germ. vveyn: sax. vvijn: gal. vin: ital. vino: hisp. vino: ang. vvine.

wijn seck. j. roomerije.

Vinum Hispaniense. gal. vin sec: ang. sacke.

wijn tint, wijn van Alicanten.

Vinum atrum, rubeum.

wijn-arent.

sax. sicamb. Vindemia.

wijn-back.

Lacus: vas amplum in quod mustum proelo expressum recipitur.

wijn-balgh. j. wijn-baste.

wijn-basten.

Vinacea, orum.

wijn-bergh.

Vinetum.

wijn-besie.

Acinus, acinum, acinus vinaceus.

[pagina 670]
[p. 670]

wijn-besie-steenkens.

Vinacea, orum: grana vuae.

wijn-blad.

Pampinus.

wijn-brauwe. j. wind-brauwe.

wijn-daede, wijn-daeye.

Dactylus recens: fructus palmae arboris ab arbore statim decerptus. q.d. dactylus vinaceus: ex dactylis enim recentibus & ab arbore statim decerptis vinum fieri author est Plinius lib. 14. cap.16.

wijn-droessem.

Floces.

wijn-droncken.

Vinolentus, temulentus.

wijn-druyue.

Vua, racemus.

wijn-gaerd.

Vinea, vinetum. q.d. hortus vitibus consitus.

wijn-gaerd, wijn-stock.

Vitis.

wijn-gaerd-blad.

Pampinus, folium vitigineum.

wijn-gaerd-bouwer.

Vinitor, pampinator.

wijn-gaerd-looue.

Vitis compluuiata, vitis tecti in modum longè lateque fornicata: vitis pergulana, arcella.

wijn-gaerd-man.

Vinitor.

wijn-gaerd-mes.

Falx vineatica, putatoria falcula, scirpicula.

wijn-gaerd-planter.

Vitisator.

wijn-gaerd-rancke.

Palmes, sarmentum.

wijn-gaerd-rijs.

Sarmenta.

wijn-gaerd-rijsinghe.

Roratio: morbus vitium, quum deflorescentes rore laeduntur.

wijn-gaerd-scheute.

Pampinus, ramus foliosus â palmite exiens.

wijn-gaerd-slecke.

Cochlea opercularis.

wijn-gaerd-snijder.

Frondator: putator vitium.

wijn-gaerd-snijdsel.

Sarmentum.

wijn-gaerd-staeck.

Ridica, pedamentum vitis, adminiculum, sudes, statumen, pertica, palus.

wijn-gaerd-staketsel.

Iugum.

wijn-gaerd-stock. j. wijn-stock.

Propago.

wijn-gaerd-waeghen.

Iugum. & Vitis compluuiata: vitis pergulana: vitis arcella.

wijn-gaerd-worm.

Voluox, volucra, inuoluulus, conuoluulus, vermis qui vitem erodit.

wijn-gaerdenier, wijn-gaerder.

germ. sax. sic. Vinitor.

wijn-ghe-was.

Vinetum.

wijn-god.

Bacchus, Liber pater, Lyaeus.

wijn-heffe.

Floces, faex vini.

wijn-hoede. j. wijn-stande.

wijn-huys.

Oenopolium, taberna vinaria.

wijn-kanne.

Oenophorum, cantharus.

wijn-keller.

Apotheca, cella vinaria.

wijn-klaret.

Vinum rubellum. gal. vin claret: ang. claret vyne.

wijn-koop. j. lijf-koop.

wijn-kooper.

Vinarius.

wijn-land.

Terra vinealis, regio vitifera.

wijn lesen.

Vindemiare.

wijn-leser, wijn-plucker.

Vindemiator, vindemitor, vinitor, maturae vinitor vuae.

wijn-lesinghe.

Vindemia.

wijn-maend.

October. q.d. vindemialis mensis.

wijn-męde.

Mulsum, oenomeli.

wijn-mugghe.

Ephemera: culex vinarius: vulgò bibio.

wijn-nacht. j wij-nacht.

wijn-persse.

Torcular, torcularium, torculus: torcular vindemiale.

wijn-pijpe.

Cadus, vas vinarium.

wijn-plucken. j. wijn-lesen.

wijn-plucker. j. wijn-leser.

wijn-pocke.

Pusula, phlyctaena.

wijn-pot.

Oenophorum.

wijn-rancke.

Palmes.

wijn-roede. j. visier-roede.

wijn-ruyte.

Ruta.

wijn-schenck.

sax. Oenopola.

wijn-snijden.

Vindemiare.

wijn-snijder.

Vindemiator.

wijn-snijdinghe.

Vindemia.

wijn-staeck. j. wijn-gaerd-staeck.

wijn-stande.

Labrum vinarium, cirnea, cupa.

wijn-steen.

Faex vini: lapidosa concretio ex vino in doliis: faex vini instar crustae concreta, cadorum vasorumque lateribus adhaerescens: robur vini: vulgò tartarum.

wijn-steenkens.

Vinacea, orum.

wijn-stock.

Vitis: & Propago vitis, malleolus.

wijn-stoop.

Oenophorum, cantharus.

wijn-struyck.

Vitis.

wijn-suyper.

Merobibus.

wijn-tap.

Oenopolium: taberna vinaria.

[pagina 671]
[p. 671]

wijn-tapper.

Oenopola, tabernarius, vinarius.

wijn-tauerne.

Oenopolium, taberna vinaria.

wijn-tauernier.

Oenopola.

wijn-tijd.

Vindemia.

wijn-torsch.

Vua, racemus.

wijn-vat, toe-last.

Cupa, dolium: vas vinarium.

wijn-ver-kooper.

Oenopola: vinarius.

wijn-vlieghe. j. wijn-mugghe.

Wijnden. j. winden.

Torquere, voluere.

Wijnd-brauwe. j. wimp-brauwe.

Wijp, wijpe. j. wip.

vetus. Fax.

Wijper.

fland . j. spijt.

wijperen.

fland . j. spijten.

Wijs.

Sapiens, prudens, cautus, catus, consultus, sagax, sciens. ger. vveyss: sax. vvise, vvite: ang. vise.

wijs maecken iemanden eenige saecke.

Persuadere alicui rem aliquam.

wijs zijn.

Sapere.

wijse moeder.

sicamb. Obstetrix.

wijse vrouwe.

vetus . j. vroede-vrouwe. Obstetrix.

wijs-bol.

Aretalogus: tertius Cato: homo tetricus & grauis sermone.

wijs-dom.

Sapientia: & Iudicium, sententia iudicum, iudicatum, res iudicata. sax. vvisdome: ang. vvisdome.

wijs-segghen.

germ. sax. sicamb . j. waer-segghen.

wijs-seggher. j. waer-seggher.

wijs-sot.

Morosophus.

wijsheyd.

Sapientia, prudentia, sal.

wijslick.

Sapienter, prudenter, cautè.

Wijs, ghe-wijs.

Instar.

wijse, ghijse.

Ritus, modus, mos, ratio, tenor, modulus, forma via. gal. guise: ital. guisa: hisp. guisa: ang. guyse.

wijse van een lied.

Modus, modulus, modulamen, modulatio: numerus.

wijsen.

Monstrare, ostendere, indicare.

wijsen.

Iudicare, iudicium ferre, decernere.

wijser.

Monstrator, index: & Iudex.

wijser, wijs-vingher.

Digitus index, demonstratorius, salutaris.

wijser, ure-wijser.

Index horologij, gnomon: aeneus stylus horarum discrimina designans.

Wijte.

Incusatio, reprehensio.

wijte.

vetus. Mulcta, vulgò vvita.

wijten.

Incusare, imputare, adscribere: causam in aliquem reiicere. & Obiurgare. ang. tvvite.

Wijtingh. j. wittingh.

Apua. & Asellua mollis.

Wijue. j. wijf.

Mulier.

wijuen.

vetus. Ducere vxorem.

Wijwe.

vetus . j. wouwe. Miluus.

Wiket. j. wincket.

Portula.

Wild.

Siluester, siluestris, ferus, agrestis, ferinus, indomitus, effrenis, effrenus, immansuetus. germ. vvild: ang. vvild. dicitur wild, q.d. willende, à wille. i. voluntas: quòd pro voluntate & animi desiderio, absque ratione, impetu quodam feratur animal ferum.

wild ende woest.

Vastus.

wild.

Vagus.

wild. j. wild dier.

Fera.

wild-braed.

Ferina, caro ferina, ceruina, aprugna. q.d. ferinum assum. Solent enim olim assari carnes ferarum, non, vt nunc ferè moris est, elixae instar artocrearum in clibano coqui: tostisque non elixis carnibus proceres & heroes vesci solent. ger. vvildbraet: sax. vvildbret.

wild gast.

vide gast.

wilde.

sax . j. wilde-waeghe. Stagnum.

wild dier.

Fera.

wilde zee.

Oceanus, mare vniuersam ambiens terram.

wild swijn.

Aper.

wild-vanck.

Accipiter sorus: accipiter iunior, indomitus & vagabundus, qui nidum relinquens, plumis nondum mutatis, ab aucupe capitur domaturque. & metaphor. Homo iuuenis, ferociens, temerarius, refractarius, contumax.

wild vercken.

Aper.

wild vier.

Phlyctena, pusula: ignis siluestris: ferae papulae.

wilde waeghe.

sax. sicamb. Stagnum amplum quod vento mouetur absque procellis.

wildelingh, wilden appel.

Arbutum, vnedo.

willdelingh-boom.

Arbutus.

wildernisse, woestijne.

Eremus, solitudo, secessus.

Wille.

Voluntas, mens, nutus, animus, arbitrium, studium. ger. vvil: ang. vvil. Wtersten wille. vide Wterste.

wille.

Causa, gratia, ergò. Om dies

[pagina 672]
[p. 672]

wille. Illius causa, illius ergò. Om uwen wille. Causa tua. vulgò causa tui.

wille, willeken.

Malleus maior fabri ferrarij.

wille-keur.

Arbitrium: & Electio libera: & Consensus: & Edictum.

wille-keuren.

Arbitrari & Eligere liberè: & Consentire: & Suffragari: & Edicere.

wille-keurer.

vetus. Arbiter.

wille-kom. j. wel-kom.

wille-loos.

Impos voluntatis.

wille-moedigh.

Volens, lubens.

wille-veerdigh.

Promptus animo.

willen.

Velle. ger. vvoellen: sax. vvyllen: ang. vvyll.

willen. j. be-gheeren.

Cupere, studere.

wilt niet vreesen, doen.

Ne timeas, ne facias: Noli timere, noli facere. &c. in sacra script. Eman. Sa.

willens.

Volens, lubens.

willens ende wetens.

Prudens & sciens: volens, sviensque: consultò, consulta opera, destinata voluntate, dedita opera: ex industria, studio.

willigh, ghe-willigh.

Volens, voluntarius, vltroneus, spontaneus, lubens, facilis, non grauatus.

willigheyd, ghe-willigheyd.

Spontanea voluntas, prompta voluntas, lubentia.

willighlick.

Voluntariè, voluntariò, vltrò, sponte, sua sponte, lubenter, non grauatè, non inuitè, aequo gratoque animo. ger. vvillighlick: sax. vet. vvilnung: ang. vvillingly.

willighe, wilghe.

Salix. dicitur willighe, quòd prompta & voluntaria sit in crescendo: sicut Latinè salix à saliendi & crescendi celeritate. ang. vvillovv tree. Gothis vvilga voluntas dicitur. Bon. Vulcan.

willighen.

Saligneus.

willighen bosch.

Salicetum, salictum.

willighen.

Voluntarium facilemque reddere.

Wils.

sax. sicamb. Amia. piscis genus.

Wime.

fland . j. wijme. Vimen.

Wim-brauwe. j. wimp-brauwe.

Supercilium.

Wimme. j. wieme.

Fumarium, carnarium.

wimme.

germ. Vindemia.

wimmen.

germ. Vindemiare.

Wimp-brauwe, wijn-brauwe, wijn-brae, wijnd-brauwe, wijngh-brauwe, win-brauwe, wimbrauwe, oogh-brauwe.

Supercilium: ductus pilorum supra palpebras. haec dictio variè à variis scribitur & pronunciatur.

wimp-brauwen swertsel.

Calliblepharum. Plin. medicamentum quo supercilia denigrantur ad ornatum.

wimp-ooghen. j. pinck-ooghen.

Wimpel.

Velum, velamen. gal. guimple.

wimpel.

Vexillum.

wimper-doeck.

Velum, velamen: peplum.

wimpelen.

Velare, velo operire: inuoluere, implicare.

Wimpel.

vet. Terebellum. ang. vvimble.

Win. j. winne.

Agricola.

Winck. j. wincke.

Nictus oculi, nutus.

winck-ooghen. j. wincken.

Winckel.

ger. sax. sicamb. Angulus.

winckel.

Taberna, officina, ergasterium: opificis officina: taberna vbi merces exponuntur: pergula, locus accommodatus exponendis rebus venalibus.

winckel-haeck.

Norma, regula angularis, regula angulos explorans. vulgò quadra.

winckel-houder.

Propola.

winckel-knecht.

Tarnarius, institor.

winckel-maete.

Norma angularis, regula.

winckel tanden.

Dentes angulares, intimi, genuini.

Wincke, wencke.

Nictus oculi, nutus.

wincken, wencken.

Nictare, conniuere: & Nuere, innuere, oculorum nutu signum dare. germ. vvincken: ang. vvincke.

Wincket, wiket.

Portula, foricula, fenestella. gal. vvichet, guichet: ang. vvicket.

Wind.

Ventus, aëris fluxus, aëris fluor, flabrum, spiritus, flatus, flamen, aura. Wind Becano dicitur à winden, siue wenden. i. vertere, voluere. quòd crebrò se & alia omnia vertat & voluat: germ. vvind: gal. vent: ital. vento: hisp. vento: ang. vvijnde.

wind-aessem.

Spiritus, pneuma.

wind.

Crepitus ventris, flatus ventris.

wind gheuen. j. locht gheuen.

wind, wind-hondt, haes-wind.

Canis

[pagina 673]
[p. 673]

venaticus: canis celer volucerque instar venti.

wind-bal.

Harpastum, follis pugillatorius, pila ventosa.

wind-brauwe. j. wimp-brauwe.

Supercilium.

winds-bruyd.

Turbo, ventus vorticosus: typhon, procella: vertex aquarum. germ. vvinds-braut: sax. vvindsbrut.

wind-busse.

Cucurbita vulgò ventosa.

wind-drooghe.

Vento aliquantulum siccatus.

wind-drooghen haerinck.

Halex recens, vento sicata, nec satis durata.

wind eye.

Ouum subuentaneum, zephyrium, hypenemium, irritum, vrinum, ventosum.

wind-gat.

Spiramen, spiramentum.

wind-haerinck. j. ver-waeyden haerinck.

wind hond. j. wind.

Canis venaticus.

wind-loos. j. wind-stil.

Tranquillus.

wind-licht.

ger. sax. sicamb . j. tortse. Fax taeda.

wind-maend.

germ. sax. sicamb. Nouember. quibusdam December. q.d. mensis ventosus. dicitur etiam winter-maend & windel-maend.

wind-meulen.

Mola alata, pneumatica: quae vento circumagitur.

wind-pijpe.

Canna pulmonis, animae canalis, aspera arteria.

wind-reghen. j. stof-reghen.

wind-stil. j. kalm.

Tranquillus.

wind-stilte.

Tranquillitas, malacia.

wind-storm.

Procella.

wind-stormigh.

Procellosus.

wind-vanck.

Spiritalis machina fodinae

wind-vanck. j. schutsel.

Obstaculum venti.

wind-vanck van de orghelen.

Epistomium: obturaculum quo continetur spiritus aut laxatur in organis.

wind-vlaeghe.

Turbo: procella.

wind-voghel, winter-voghel.

Arquata. q.d. ventorum auis, ventos & tempestates praedicens.

wind-weruel, weruel-wind.

Turbo.

wind-worm, wind-worp.

sax. sicamb . j. mol. Talpa.

windachtigh.

Ventosus.

winden.

vetus . j. waeyen.

windigh.

Ventosus.

wind-as, wind-asse.

Trochlea: rechamus, Vitru. Succula, Veget. Prehensio, Caes gal. guindal: angl vvindlasse.

wind as-boom.

Vectis ergatae.

wind-as-boghe, wind-boghe.

Arcubalista, catapulta: arcus qui trochlea tenditur.

wind-as-gat.

Chelonia.

wind-as-voet.

Chelonia, ansae succularum.

winde-boom. j. windel-boom.

winde-kardeel.

sax. sicamb. Funis tractorius, opifer.

winde, katerol.

Trochlea. & Ergata.

winde-naghel.

Axiculus.

winde-seel.

Funis ductarius.

winde-stanghel, windel stangh.

Vectis.

winde.

Helxine cissampelos.

winde wrange.

Volubilis, conuoluulus, smilax, laeuis, campanula, scandulaca, coniugulum, funis arborum: herba stipitibus & arboribus se circumuoluens.

windel, wendel, windel-doeck.

Fascia, fasciola, inuolucrum, incunabula.

windel. j. poleye.

Trochlea.

windelen.

Fascis inuoluere siue vincire.

windel-band.

Fasciae.

windel-boom. j. wendel-boom.

windel-graed. j. wendel-graet.

Cochlea.

windel-maend.

vetus . j. wind-maend. December.

windel-stange. j. wind-boom.

Vectis.

windel-steegher.

fland. Cochlea.

windel-stock. j. garen-winde, haspel.

Girgillus.

winden.

Torquere, contorquere, intorquere obtorquere voluere, inuoluere, implicare, versare, vertere. ger. vvinden: sax. vvennen: ang. vvinde.

winden.

Sursum tollere. gal. guinder.

winden op een klouwen.

Glomerare.

winden. j. veschen.

Fasciis inuoluere.

wind-boom, wind-as-boom, windel stanghe.

Vectis ergatae: palus ligneus ferreúsve quo circumagitur ergata traiecta aut succula.

wind boom, draey-boom, kapestand.

Ergata.

wind-boom, laecken-boom.

Liciatorium, iugum.

wind-brauwe, wimp-brauwe.

Supercilium.

wind-hals. j. draey-hals.

Torquilla.

[pagina 674]
[p. 674]

wind-naghel, windel-naghel.

Axiculus.

winder. j. wender.

windsel.

Inuolucrum.

windsel. j. kinds-doecken.

Cunabula, fasciae.

windtelen. j. wendtelen.

Winne, win, land-winner.

Agricola, agricultor.

winne.

vetus . j. hoeue. Villa.

winnen.

Lucrari, lucrum facere, quaestum facere, proficere, rem facere, acquirere. ger. gevvinnen: gal. gaigner: ang. vvinne, gaine.

winnen, ver-dienen.

Mereri.

winnen den prijs.

Palmam ferre.

winnen den kost.

Quaerere sibi victum, parare sibi victum.

winnen den kost met spinnen ende weuen.

Lana ac tela victum quaeritare.

winnen. j. ver-winnen.

Vincere.

winnen t'ghe-dinghe.

Obtinere litem, obtinere causam, causam expugnare, vincere.

winnen de stad.

Potiri vrbe.

winnen de herten van t'volck.

Animos populi praeuertere amore, beneficiis: conciliare animos.

winnen, land winnen.

Colere agrum, colere terram, agere agriculturam, colligere fructus terrae. winnende land. Aruum, ager colonus.

winnen, kinderen winnen.

Gignere, generare, procreare, suscipere liberos.

winnende leden.

vet. Membra genitalia.

win-baer.

Vincibilis, superabilis.

win-hof.

louan . j. hoeue. Villa.

win-saem. j. win-baer.

winnelick.

Vincibilis, superabilis.

winnende land.

Ager, ager colonus, aruum.

winnende gheld.

Pecunia quaestuosa, foenore occupata.

winner.

Victor: & Colonus.

winner.

vetus. Genitor.

winninghe.

Quaestus, lucrum, emolumentum, captura.

winste.

Quaestus, lucrum.

winster.

vetus. Genitrix.

Wint. j. wind.

Ventus.

Winter.

Hyems, bruma. germ. vvinter: ang. vvynter. Winter, quasi wind-heer. j. ventorum dominus, dicitur Petro Nannio. Becano autem, win-ter. j. lucrum absumens. vtramque etymologiam verisimilem approbo, confirmoque: Nannij quidem, carmine Ouidij, Imperium saeuis tempore ventis: Becani autem, varmine Virgilij; Frigoribus parto agricolae plerumque fruuntur.

winter-appelen.

Serotina, autumnalia, hyberna mala.

winter-dagh.

Dies hyemalis, bruma.

winter-fruyt.

Poma serotina.

winter-goed.

Hybernae fruges.

winter-groen.

Limonium, beta syluestris, tintinnabulum terrae, pyrola.

winter-kersen. j. kriecken ouer zee.

Halicacabus, vesicaria. vulgò alkakengi.

winter-koe.

Vacca hyeme lac praebens. & Vacca sterilis.

winter-konincksken.

Troglodites passer. q.d. regulus hiemalis.

winter-kraye.

Cornix, cornicula.

winter-legher.

Hyberna, hybernacula: castra siue loca in quibus hyeme stant milites.

winter-legheren, winter-legher houden.

Hiemare, hybernare.

winter-maend.

sax. sicamb. December, brumalis mensis, brumalis december. Superioribus Germanis nonnullis eodem nomine etiam Nouember & Ianuarius appellantur.

winter oeft.

Poma hyberna, autumnalia, serotina: opora, fructus autumnales.

winter-rock, pije.

Endromis.

winter-roosen.

Malua maior, hortensis: moloche.

winter-terwe. j. rogghe.

Siligo. q.d. triticum hybernum.

winterachtigh.

Hiemalis, hybernus, brumalis.

winteren.

Hiemare. Het wintert. Hyemat, hyems vrget.

wintersch.

Hybernus, hyemalis, brumalis.

Wip.

Vibratio, agitatio tremula atque subita.

wip, wijp.

vetus. Fax, lumen. & Lux micans, lumen tremulum, coruscans, subitò micans: vibratio luminis. & Nictus oculi. Scheele wip. Lumen obliquum, oculus limus: & Strabo, strabus: qui oculos habet distortos.

[pagina 675]
[p. 675]

wippe.

vetus. Flagrum, flagellum. ang. vvippe.

wippe.

Tolleno, tollenon, ciconia: pertica putealis.

wippe.

Patibulum tollenonis instar constructum: furcilla.

wippe. j. stroppe-koorde.

Fidiculae.

wippen.

Micare, per interualla fulgere: & Pendere, atque tremulo motu agitari: & Agitare, vibrare.

wippen.

vetus. Caedere flagris, flagellare. ang. vvhippe.

wip-galghe.

Tollenon: & Patibulum.

wip-steert.

Gnaphalus: auis plumis & cauda mobilibus.

wip-steerten. j. wispel-steerten.

Agitare caudam.

wipperer.

sax. sicamb. Ardelio.

Wis. j. ghe-wis.

Certus, verus.

wis-konste.

Mathematica.

wis-konstenaer.

Mathematicus.

wis-seggher.

vetus sax . j. waer-segger. Augur, diuinus.

wislick. j. ghe-wislick.

Certò, certè.

Wisch, wische.

sax. sicamb. Pratum: dicitur aliis wiesen.

wisch.

Inuolucrum herbae, straminis, panni, &c.

wisch.

Penicillus, penicillum, peniculus, spongia. ger. vvisch.

wisch-doeck.

Peniculus, penicillus: peniculum, penicillum. germ. vvischtuch.

wisch, hoofd-wisch. j. hoofd-wronghel.

Cesticillus.

wisschen.

Tergere, detergere, verrere, purgare. ger. vvischen.

Wispel.

sax. sicamb. Corus: duo trimodij.

Wispelen.

Vacillare, vagari.

wispelen.

sax. Balbutire.

wispelen.

sicamb. Sibilare, susurrare, mussitare, mutire. ang. vvhisper.

wispeler.

Vagus, vagabundus.

wispeler.

sax. sicamb . j. lispeler. Blaesus, balbus.

wispel steerten.

Cercopissare: mota cauda adblandiri, motare caudam, iactare caudam.

wispel-duerigh.

Inconstans, vagus, mobilis.

wispel tuyte.

Homo mobilis, inconstans, vagus.

Wisperen. j. wispelen.

Insusurrare, in aurem dicere leui susurro. ang. vvisper.

Wisse.

Vimen.

Wisse houts.

Fascis lignorum maiorum: ligna maiora in fasces ligata, foco destinata.

wisse.

Restis.

wis-hout. j. wisse houts.

Fascis lignorum maiorum.

Wissel, wisselinghe.

Permutatio: & Collybus, pecuniae permutatio. vulgò cambium, concambium. ger. vvechsel: sax. vvessel.

wissel. j. wissel bancke.

Trapeza.

wissel-baer.

Mutabilis.

wissel-balgh. j. wisselinck.

Puer subdititius.

wissel-bancke.

Trapeza, mensa, taberna argentaria, numularia: argentaria, ae.

wissel-brief.

Tessera collybistica, tessera nummaria: scheda qua exhibitae pecuniae repraesentantur.

wissel-kruyd.

Thlaspi.

wissel-loon.

Collybus.

wissel-roede. j. visier-roede.

wisselen.

Mutare, permutare, alterare.

wisselen het gheld.

Commutare, permutare nummum: nummo maioris pretij accepto minutam pecuniam per partes reddere. germ. vvechslen: sax. vvesselen.

wisseler. j. banckier.

Argentarius, nummularius, collybista, mensarius: qui quaestum facit foenerandis permutandisque pecuniis.

wisselinck, wissel-balgh.

Puer subditus subdititius, suppositus, supposititius.

wisselinghe.

Commutatio, permutatio pecuniae, collybus.

Wissender.

vide Weeme.

Wit,

vetus . j. wet. Lex.

wite, witte.

vetus . j. wete. Notitia, scientia, prudentia: & Ingenium. ang. vvitte.

witen.

sax. fris. sicamb . j. weten. Scire.

witigh, wittigh.

vet. holl. Sciens, prudens, ingeniosus ang vvitting, vvyttie.

witelick, wittelick.

hol . j. wettelick. Legitimus.

wit-heer.

Auus fortè à scientia: fortè ab alba canitie sic dictus.

witeken, witteken.

fland. campin. Auia.

wite, witigh, witte, wittigh.

vetus. Sciens, prudens, peritus: hinc ael-wite, ael-witigh.

[pagina 676]
[p. 676]

wite-vrouwe, witike-wijf, witte-vrouwe, wit-vrouwe.

fris. sicamb. Lamia, larua: saga, maga, mulier sciola: incantatrix: sic dicta, quòd multa scire velit: qua ratione etiam saga & maga Latinis vocatur. ang. vvytche.

wittigh.

vetus. Sciens, prudens. ger. vvitzig. vetus. sax. vvite: ang. vvittie.

witttighen.

sax. fris. sicamb. Vaticinari, hariolari, augurari: & Significare, praenuntiare.

wittigher.

sax. fris. sicamb. Vaticinator, hariolus, haruspex.

witingh wittingh.

vet. Magus, sciens: & Ingeniosus, solers: & Gnarulus, sciolus. ang. vvitting, vvittie. Hinc Louentsche witting, dicitur Sciolus Academiae Louaniensis alumnus.

Wit.

Albus, candidus, niueus, lacteus, cygneus, olorinus, eburneus. ger, vveiss: sax. vvit: ang. vvhite.

wit, grijs.

Canus, incanus.

wit gheld.

Moneta argentea.

wit wachs.

Cera punica, candida.

wit der ooghen.

Album oculi, albugo.

wit vanden boom. j. spint.

Alburnum.

wit vanden kapuyn. j. spier.

q.d. album. gal. blanq du chapon.

wit vanden doel. j. doel-wit.

wit van d'eye.

Albumen oui, albor oui, candidum oui.

wit daermen nae schiet.

Scopus.

wit brood, witten brood.

Panis candidus, primarius, siligineus.

wit gaerwer.

Alutarius.

wit-grauw.

Leucophaeus.

wit-haerigh.

Canus.

wit-heer.

Auus. vide wite.

wit-maecker.

sicamb . j. wit-gherwer. Alutarius.

wit-man.

vetus. sicamb. Viduus.

wit-moes.

Athera: puls ex tritici farina lacti permista: leucophagum: cibus lactarius.

wit-penninck. j. twaelfhallers.

wit-quispel.

Penicillum tectorium.

wit-visch.

Apua, phalerica, alburnus, pisciculus candidus.

wit-vrouwe. j. weduwe.

Vidua, q.d. alba mulier: matronae enim lugentes tam apud nos quàm apud Romanos albis vsae sunt vestibus olim: & nunc temporis in Gallia & Belgio stola pulla indutae & candido linteo, luctum ostentant.

wit-vrouwe, wite-vrouwe. j. alue, aluinne.

Larua. & Saga, venefica. vulgò alba mulier, Sibylla alba. ang. vvitche.

wit-wercker. j. weeck-wercker: & kleyn-wercker.

witachtigh.

Albidus, subalbidus, candidulus: subcandidus.

witheyd, wittigheyd.

Albedo, candor.

witte.

sax. sicamb. As assis, quadrans: semiobolus.

witte, wite van den waeghen.

fland . j. huyue. Tympanum currus, ex linteo albo plerumque constans.

witteken. j. witeken.

Auia.

wittekens.

Candidulus.

witten-brood, wit brood.

Panis candidus, primarius.

witten-brood. j. weyten-brood.

Panis triticeus.

witten donder-dagh.

Ferea quinta maioris hebdomadae. feria Coenae Domini: pridie parasceues. q.d. albus dies Iouis: quòd stips triticea, hoc est, triticum, & triticei siue albi panes in feria caenae Domini, siue pridie parasceues, post prandium, & die parasceuis ante prandium, eleemosynae loco erogentur pauperibus: vnde Galliae quibusdam locis ieudy blanc, & ipsa eleemosyna panicea siue triticea, blanc dieu dicitur. Germanis etiam quibusdam weyssfridtag, witfrijdagh: aliis, nempe Coloniensibus, & Juliacensibus, mendel-dagh & menghel-dagh dictus: & mendel-brood, siue menghel-brood, panis ex farragine, tritico nempe & secali, qui tunc pauperibus erogatur: panis autem candidus in templo sacerdotibus distribui solitus pridiè parasceues, qui menghel-brood Iuliacensibus; Flandris Brugensibus krickemicke vocatur.

witten-son-dagh.

vetus. sicamb. Dominica in albis: octaua paschae: à candidis vestibus quibus veteres octo diebus à sabbatho paschae vsque ad sabbathum sequens solent post baptismum vti. germ. vveissontag.

witten-son-dagh.

vetus. fland. Dominica Pentecostes. ang. vvhitsondaye.-

witten-vrijdagh.

vetus. ger . j. goeden vrij-dagh. vide witten donder-dagh.

[pagina 677]
[p. 677]

wit-wortel.

Polygonatum. vulgò sigillum Salomonis. ger. vveissvvurth: sax. vvitvvortz: ang. vvyte vvurt.

wittigheyd, witheyd.

Albedo.

witten.

Candefacere, dealbare, gypsare: albarium inducere.

wit-quispel, wit-quast.

Peniculus tectorius quo albarium inducunt parieti.

witsel.

Calx vda qua dealbatur paries, gypsus: tectorium: alborium, opus albarium.

wittigheyd. j. witheyd.

Albedo.

wittingh. j. wit-vischken.

Apua: alburnus.

wittingh, wijttingh.

Asellus mollis: piuscis argenteo splendore è genere asellorum mollissima carne. ang. vvhyting.

witteken. j. witeken.

Auia.

witte. j. weduwe.

Vidua.

Wittingh. j. witingh.

Sciolus.

VV L

Wl.

Vlula, noctua. & metaphor. Homo stolidus & improbus. ger. vl, eul: sax. vvle: gal. hulote: ang. ovvle.

VV O

Woack.

vetus. hol. j. dood-kleed. Amiculum ferale. Adr. Iun.

Wocke.

sax. Funiculus.

Wocke.

sax. sicamb . j. spin-rock. Colus.

Woe.

sicamb . j. hoe. Quomodo.

Woecker.

Foenus, vsura, fructus è pecunia foenori data collectus. ger. vvucher: sax. vvoker.

woecker.

fland. brug Vsurarij taberna.

woecker-gheld.

Nummi vsurarij: aes circumforaneum: pecunia è tabernis argentariorum foenori accepta: pecunia foeneratitia.

woecker-wijse.

Foeneratò, cum foenore.

woeckeren.

Foenerare, foenerari, foenori dare, vsuram facere, exercere, agitare: & Augere.

woeckerer.

Foenerator, danista, vsurarius

woeckerije.

Foenus, foeneratio.

woekersch.

Vsurarius, foeneratorius.

Woed, woede.

Rabies, furor, insania.

woeden.

Furere, insanire rabie, rabire, saeuire, agitari ger. vvueten: ang. vvoode.

woeden

vetus . j. vloeden. Fluere.

woedigh, ver-woedt.

Furiosus, furibundus, rabidus, saeuus. ger. vvuetig: ang. vvoode.

woeder.

vetus. sax. sicam. Tyrannus. ger. vvueterig: sax. vvoeter.

woederije.

vetus. Tyrannis.

woedenisse.

Rabies, furor. ang. vvoodnes.

woedigheyd.

Rabies, furor.

woedighlick.

Rabidè, furiosè.

Woegh-steertken. j. swaelm-steertken.

Subscus.

Woel, ghe-woel.

Scaturigo: & Tumultuatio. & Pressura.

woelen.

Scaturire, scatere, abundare. & Tumultuari. & Volutare.

woeldigh.

Abundans.

Woelen.

fland . j. worghen. Premere, angere, stringere, obstringere, constringere, torquere.

Woelteren in het slijck.

Volutare in luto. gal. veaultrer.

Woelghe.

fland . j. hoelie, steen-kolen. Carbones saxei.

Woens-dagh.

meliùs & frequentiùs goens-dagh. Dies Mercurij. ang. vvednesday, vvensday.

Woer.

zeland. Algae herbae species, hollandis wier dicitur.

Woer-haen.

vetus. Phasianus.

Woesset.

Vestis subserica.

Woesteyn. j. fusteyn.

Woest, wuest.

Vastus, vastatus, depopulatus, desertus. ger. vvuest: gal. gasté: ital. guasto. & Sordidus, obscoenus, turpis, squalidus, deformis: incultus

woest land. j. ver-woest.

woest mensch.

Homo agrestis, syluester, syluestris, rusticus, durus, indomitus, inconstans, animo volubili, indomito & irrequieto, nulli rei satis attentus.

woesten. j. ver-woesten.

Vastare. ger. vvuesten, vervvuesten: gal. gaster: ital. guastare: hisp. gastar.

woesten.

vet. zeland. Exterminare, in exilium agere, proscribere.

woestijne, woestenije.

Eremus, secessus, solitudo, desertum, vasta solitudo, solitudo deserta, locus solitarius. vulgò vastina.

woestheyd.

Vastitas, vastitudo, desolatio: & Sordes. & Inconstantia, animi volubilitas.

Wolcke.

Nubes, nubilum: vndae aëriae. ger. vvulck.

wolcksken.

Nubecula.

[pagina 678]
[p. 678]

wolckachtigh.

Nubilus.

wolcken.

Nubilare, nubilari.

Wolf.

Lupus. ger. vvolf: sax. vvulf: ang. vvolfe.

wolf.

holl. sic. Tinea, apiaria, araneae instar telam texens.

wolf. j. wolfs-pels.

Mastruca: diphthera.

wolf.

Phagedaena: herpes exedens, vlcus depascens. vulgò lupus: cancri genus, cutim, & subiectam carnem serpendo ad ossa vsque corrodens ac vorans, instar lupi.

wolf.

ger. sax. Paratrimma, intertrigo.

wolfinne, woluinne.

Lupa.

wolfken.

Paruus lupus.

wolfken.

Lycisca, lycas, canis lupo similis.

wolfs.

Lupinus.

wolfs-besien.

Herba paris siue paridis: vua lupina, vua vrsa.

wolfs-ghe-bit.

Lupatum.

wolfs-klauwe.

Lycopodium, pes lupi: herbae genus.

wolfs-kruyd.

Aconitum.

wolfs-maend.

December. q.d. luparius mensis: quòd scilicet lupi tum atrociùs grassentur.

wolfs-mantel, pels-rock, wolfs-pels.

Rheno: mastruca.

wolfs-melck.

Tithymallus, lactuca marina. q.d. lac lupinum. à lacteo succo qui ex tithymallo manat.

wolfs-pels.

Mastruca: diphthera: vestis confecta ex luporum vel vrsorum pellibus.

wolfs-scheet, bult.

holl. Lupi crepitus, fungus glomeratae rotunditatis spongiae non absimilis. germ. bubenfist: gal. vesse du loup: ital. vescie de lupo.

wolfs-tanden.

Dentes lupini siue siluestres: dentes parui qui postrema parte maxillae equorum adnascuntur.

wolfs-wortel.

Aconitum, napellum luteum, luparia.

Wolle.

Lana. ger. vvul: sax. vvulle: ang. vvolle.

wolle metter iecken. j. ieck-wolle.

Lana succida.

wolleken aen bloemen ende kruyden.

Lanugo.

wol-blad, wol-kruyd.

Verbascum.

wol-haer, wol-haerken.

Lanugo.

wol-kaerder.

Carminarius, carminator.

wol-kaerdster.

Carminaria, carminatrix.

wol-klopper.

Carminarius.

wol-kruyd, wol-blaederen.

Verbascum, lucubra, lucernalis herba, candela regia, candelaria: officin. tapsus barbatus.

wol-locke, wol-vlocke.

Floccus.

wol-slaegher. j. wol-kaerder.

wol-man.

Lanarius.

wollen, wullen.

Laneus.

wollen hemde. j. lijf-rocksken.

wollen laecken.

Pannus laneus.

wollen socke.

Pedule.

wollen-werck.

Lanificium, lanicium, lanae opificium.

wollen-wercker.

Lanarius, lanifex, lanificus.

wollen werckster.

Lanifica.

wollen-weuer, wullen weuer.

Lanarius, textor lanarius.

Wollinck.

Farraceum: ex alica farris edulium.

Wolpe. j. wulpe.

Catulus.

Wommelen.

sicamb . j. krielen. Scatere.

Wompelen.

vetus. fland . j. wimpelen.

Wonde.

Vulnus, plaga. germ. vvunden: sax. vvnd: ang. vvounde.

wonden.

Vulnerare, sauciare, infligere vulnus, inferre vulnus vel plagam.

wond-arste.

sax. sicamb. Chirurgus medicus vulnerarius. germ. vvund-artzet.

wond-arstedije.

Chirurgia.

wond-ijserken. j. tintel-ijserken.

Specillum.

wond-kruyd.

Solidago.

wond-kruyd. j. smeer-wortel.

Crassula maior, fabaria, faba crassa.

wond-mael. j. wond-teecken.

Cicatrix.

wond-meester.

Chirurgus.

wond-olie.

Oleum vulnerarium.

wond-plaester.

Pittacium, emplastrum vulnerarium.

wond-salue.

Vnguentum vulnerarium.

wond-seerken.

Crustula vulneris.

wond-teecken.

Cicatrix.

wond-wiecke.

Turunda.

Wonder.

Mirum, res mira, miraculum, admiratio. germ. vvonder: sax. vvunder: ang. vvonder.

[pagina 679]
[p. 679]

wonder-baer.

Admirabilis, admirandus, mirus, mirificus, mirabilis.

wonder-baerlick.

Admirabilis: & Admirabiliter, mirabiliter: mirificè.

wonder-boom. j. kruys-boom, molenkruyd.

Ricinus. germ. vvunderbaum: sax. vvunderbom.

wonder-daed.

Miraculum.

wonder-daedigh.

Mirificus.

wonder-reden.

Paradoxum.

wonder-saem.

vetus. Mirabilis.

wonder-teecken.

Prodigium, ostentum, portentum, signum.

wonder-werck.

Miraculum.

wonderen. j. ver-wonderen.

Mirari, admirari.

wonderlick.

Mirabilis, mirus, admirandus, admirabilis.

wonderlick, wonderlicken.

Mirabiliter, admirabiliter, mirè, mirificè, mirum in modum: mirandum in modum.

Wonne, wunne.

germ. sax. sicamb. Gaudium. & Gratia.

won-saem.

vetus. Iucundus, laetus.

wonne-maend.

sax. sicam. Maius mensis, sic dictus Carolo Magno. q.d. mensis amoenitatis & gaudij. Mich. Beut.

Wons-dagh. j. woens-dagh.

Woon.

vetus . j. ghe-woon. Suetus.

woon.

Habitatio, habitaculum.

woonen.

Habitare, morari, commorari, mansionem habere, sedem habere, stabulare, stabulari, manere, consistere in loco aliquo. ger. vvonen: sax. vvanen.

woon-baer.

Habitabilis.

woon-huys.

Domicilium, habitaculum.

woon-plaetse.

Habitaculum, habitatio, sedes, domicilium.

woon-stad.

Habitatio, habitaculum, locus habitationis.

woon-stede. j. woon-stad.

Habitatio, habitaculum

wooner.

Habitator, cultor.

wooninghe.

Habitatio, habitaculum, mansio, domicilium, aedificium.

wooninghe

hol. Domus rustica.

woonlick.

Habitabilis.

woonlick.

vet . j. ghe-woonlick. Consuetus.

woonte.

vetus . j. ghe-woonte. Consuetudo. ang. vvonte.

Woord.

Verbum, dictio, oratio, locutio, sermo, vox. germ. vvort: sax. vvord, vvoerd: ang. vvoorde, vvorde.

Woord, woord-teecken. j. lose.

Symbolum, bellicum symbolum.

woord doen voor iemanden.

Postulare pro aliquo, agere causam alicuius, agere pro aliquo.

woord-boeck.

Dictionarium.

woord-strijd.

Velitatio, rixa.

woord-prachtigh.

Magniloquus.

woord-rijck.

Verbosus.

Woorde.

holl. fris . j. endtrick. Anas mas.

Wordel, werdel, woruel.

Verticillus, verticillum, spondylus, harpax. germ. vvirtel: ang. vvorle, vvharle.

wordel, wordel-been, rug-graet-been.

Spondylus, nodus, seu vertebra spinae.

Worden.

Fieri, effici, exire, euadere. ger. vvirden, vverden: sax. vvarden, vverden, vvurden. Piam &Scripturae sacrae consonam etymologiam reputo, si worden. i. fieri, & woord siue word. i. verbum, eiusdem fiant prosapiae. Verbo enim Domini caeli firmati sunt, & spiritu oris eius omnis virtus eorum: quoniam ipse dixit & facta sunt, ipse mandauit & creata sunt: Psal. 32. Dixit Deus, fiat lux, & facta est lux. dixit, fiat firmamentum, & factum est ita. dixit, congregentur aquae, & factum est ita. dixit, germinet terra, & factum est ita, &c. Genes. 1. Verbum tuum Domine, opus perfectum. Verbum tuum processit, & opus statim fiehat: 4. Esdr. 6. Phrasi autem Hebraica Verbum pro re gesta siue facto accipitur. Luc. 2. Videamus hoc verbum quod factum est. & 2. Paralip. 36. Reliqua verborum Ioacin & abominationes eius quas operatus est, &c. Sic quoque sermo, res vel factum dicitur Genes. 24, 50. Exod. 16, 16.1 Reg. 21, 2. 2 Reg. 12, 21. 3 Reg. 15, 5. 4 Reg. 11, 5. 2 Paralip. 13, 22. & 23, 3. Iob. 6, 9. & 27, 14. Psal. 55, 5. & 63, 6. Prou. 25. 2. Sap. 2, 2. Ierem. 14, 1. & 40, 3. Dan. 28, 11, 23. 1 Mach. 6, 3. Matth. 21, 24. Act. 8, 21. Rom. 9, 7 vt annotauit Emanuel Sa, in sacrae Scripturae Phrasibus:

Wordt.

sax. sicamb . j. werdt. Septum.

Worgh in de kele.

Angina, synanche.

worghen, wurghen.

vetus. Stringere, premere.

worghen, wurghen, ver-worgen.

Strangulare, suffocare, praefocare, angere,

[pagina 680]
[p. 680]

viam spiritui praecludere, stringere gulam vel guttur, obstringere fauces. Laqueo collum obstringere, comprimere: obtorto collo praefocare, stringendo gulam necare: laqueo gulam frangere. ger. ervvurghen.

worghen.

vetus. sax. Iugulare, necare.

worgh-euel.

Angina.

worgh-peyren.

Pyra strangulantia, stringentia gulam.

worghinghe.

Strangulatio, suffocatio.

World.

fris. ang . j. wereld. Mundus.

Worm.

Vermis. ger. vvurm: ang. vvorme.

worm der peerden.

Verminatio: vitium in iumentis cùm a verme infestantur.

worm, aerd-worm, pier.

Lumbricus, tinea, intestinum terrae. Wormken. Vermiculus.

worm-kruyd.

Absinthium scriphium vel marinum: semen lumbricorum.

worm-kruyd, reyn-vaeren.

Parthenium mas.

worm-sieck. j. wormigh.

worm-siekte in den buyck.

Vermina, orum.

worm-steke.

Vermiculatio, caries.

worm-stekigh.

Vermiculosus, vermiculans, vitiosus.

worm-stekigh worden.

Vermiculari, cariem trahere, carie infestari.

worm-woedt. j. wermoedt.

Absinthium.

wormachtigh.

Verminosus, Vermiculans.

wormigh peerd.

Iumentum farciminosum: cui fistulis quibusdam subtercutaneis corruptus humor manat, plurimasque toto corpore collectiones patitur. Adrian. Iun.

wormte.

sax. sicamb. Absinthium.

wormten-wijn.

Absynthites.

Worminghe, wormene.

Laquear. & Culmen domus: fastigium.

Worp, werp.

Iactus, missus, bolus.

worp der dieren.

Foetus.

worpen. j. werpen.

Iácere, &c.

worpen, werpen.

Canum more foetare, foetificare.

worp-net. j. werp-net.

Funda.

worp-pijl.

Iaculum missile.

worp-schoepe, werp-schoepe.

Ventilabrum. ger. vvurpffschauffel: sax. vvorp-schuffel.

worp-riem.

Pugillare ligamen: ligaculum quo accipiter in pugno aucupis tenetur.

worp-roede.

Iaculum missile.

worp-spiesken.

Pilum.

worp-top. j. nonne.

Trochus.

worpel.

germ sax. Tessera, alea.

worpelinck.

Foetus. & Catulus, catellus.

worpelinck. j. ver-werpelinck.

Reiiculus.

Wors. j. wers.

Malus.

Worselen. j. werselen.

Worsse. j. wesse worte.

Decoctum.

Worst.

Lucanica, botulus, botellus, farcimen, hila. ger. vvurst.

worst-maecker.

Fartor: qui farcimina & farta implet ad esum.

worst-ver-kooper.

Allantopola.

Worsteyn. j. fusteyn.

Worstelen.

Luctari, colluctari, certare lucta, contendere lucta. ang. vvrostle.

worstel-broecke.

Campestre.

worstel-plaetse.

Palaestra.

worsteler.

Luctator, palaestrita.

worstelinghe.

Lucta, luctatio, luctamen, luctatus, us.

Worte oft meddigh bier, ghe-soden mout.

Mustea ceruisia, & tepida: dilutum ex quo postea ceruisia coquitur: condimentum cereuisiae, condimentum polentarium: potionis siue pultis genus ex farina horrei torrefacti alijsque aqua perfusis constans, quae pòst adiecta mistaque cereuifiae recens coctae colorem saporemque adfert: quibusdam etiam nae-bier & nae-goed dicitur. ang. vvoorte. vulgò braxium.

Worte.

vetus . j. wortel Radix.

Worte.

fland . j. warte, werte, wratte. Verruca.

Wortel.

Radix. germ. vvurtzen: sax. vvortz.

wortel.

machlin . j. pee. Siser, carota subalbida.

wortel-worm.

Rauca: vermis radices arrodens.

wortelen.

Radicare, radices agere, radices emittere.

wortelachtigh.

Radicosus.

wortelinghs.

Radicitus: à radice, vsque ad radicem, vnà cum radice.

Woruel, weruel, wordel, werdel.

Ver-

[pagina 681]
[p. 681]

ticillus, verticulum, verticillum, spondylus: annulus qui ima parte fusis commodiùs torquendis rotandisque adhibetur.

woruel. j. grendel.

Repagulum.

woruel. j. weruel.

Gyrus.

woruel-sieck.

Appiosus. Woruel-siecke beeste. Iumentum appiosum: quando micat auribus, caligat visu, & gyrat in circulum tanquam ad molas.

woruelen. j. weruelen.

In gyros agere.

Wosen.

Aqua bulliente decrescente aliam infundere.

Woud. j. bosch.

Silua. germ. vvald: sax. vvold: ang. vvood, vvoode.

woud-broeder.

vetus. Anachoreta, eremita.

woud-esel.

Onager.

woud-heer, woudt-her.

Syluarum praefectus, syluarum dominus: & Syluanus deus, Faunus. Wilde woudt-her. Syluanus agrestis, Faunus agrestis, Satyrus: Pan.

woud-her-man, woudt-her-manneken.

Faunus: &Spectrum, terriculamentum

woud-her-mannekens.

Penates, lares.

woud-meester.

Saltuarius.

woud-raue.

Coruus syluaticus.

woud-slanghe.

Coluber.

woud-sneppe.

Perdix syluatica.

woud-vorster.

Nemorum praefectus, syluarum custos, saltuarius: cui latè custodia credata campi. Virg.

woud-achtigh.

Siluestris, nemorosus.

Woude.

Vellem. God wouds. Si dis placet, Deo volente, Deo fauente: dij bene vertant.

Wouteren.

Volutare, voluere. & Volutari, volui. gal.veautrer: sax. vvolteren, vvalteren: ang. vvaltre.

wouteren.

Succedere: accidere bene aut malè.

wouter-block, wouter-steen.

vetus . j. welle. Voluulus, cylindrus. ger. vvalsteyn: sax. vvoltesteyn, vvolteblock, vvalter.

Wouwe.

Lutea, luteola. gal. fland. vvaude: ang. vvede.

Wouwe, wouwer. j. kiecken-dief.

Miluus, miluius. ger. vvethe.

wouwe-steertken.

fland . j. woegh-steertken. Subscus.

Wouwer. j. vijuer.

Viuarium, piscina, ichthyotrophium.

Woudken.

machlin . j. oudken. Auia.

VV R

Wr, wder.

Vaccae vber.

Wrack.

fland . j. brack. Acidus: & Salsus.

Wrack, wraeck, brack.

Improbus, reiiculus, vilis: dicitur de mercibus quibusdam minus probis. sax. brack.

Wracke.

vet. Naufragium. ang. vvrecke.

wracke.

Nauis naufragio, rupta: nauis partes naufragio ruptae. & Merx naufragio corrupta.

wracken oft wraecken haerinck.

Halex reiicula: halec vilior relicta, selectis melioribus.

wrack-baer oft wraeck-baer goed.

Merx minus proba, merces viliores à selectis separandae & reiiciendae.

Wraddel.

Palear, palearia: pellis ex gutture boum dependens.

Wraeck. j. wrack.

Improbus, &c.

wraecke.

vetus. holl. Repulsa.

wraecken.

hol. Reiicere, repellere, improbum habere: iudicare mercem non esse probam.

wraecken de ghe-tuygen.

fland. hol. zeland. Reiicere testes.

wraeck goed. j. wrack goed.

Merx improba.

wraeckinghe doen op de ghe-tuygen.

vetus. Testes refutare, refellere, incessere, reiicere.

Wraecke, wrekinghe.

Vindicta, vltio. ger. raach.

wraeck-gierigh.

Auidus vindictae.

wraeck-gierigheyd.

Libido vlciscendi siue vindicandi.

wraecker. j. wreker.

Vltor: vindex.

wraeckel.

vet . j. wraeck-ghierigh.

Wrangh, wranck van smaeck.

Adstringens, austerus, asper gustu.

Wranghe. j. winde.

Volubilis, smilax leuis.

wranghe. j. schorfte.

Cassutha.

wrangh-kruyd, vier-kruyd.

Consiligo, pulmonaria.

wranghen.

vetus. sax. sicamb. Astringere.

Wransch.

flandr. Acerbus, austerus, amarus.

[pagina 682]
[p. 682]

Wrant.

fris. Homo mussitator, litigator, altercator, norosus.

wranten.

fris. Mussitare, litigare.

wrantigh.

fris. Litigiosus, querulus, morosus.

Wrase. j. wraese.

sicamb. Caespes.

Wrastelen, wratselen.

hol . j. worstelen.

Wratte. j. werte.

Verruca.

wratachtigh.

Verrucosus.

Wre. j. uder.

Vber.

Wre. j. ure.

Hora.

Wreed.

Saeuus, atrox, ferus, trux, truculentus, crudelis, toruus, inhumanus, dirus, immanis, immitis seuerus, austerus. sax. vvreyth: ang. vvrath. i. ira, & vvroth. i. iratus.

wreedheyd.

Saeuitia, atrocia, ferocia, truculentia, crudelitas, seueritas.

wreedelick.

Atrociter, seueriter, truculentè, toruè.

Wreycken wt de handen.

Extorquere, eripere è manibus.

Wreyt.

vetus . j. wreed. Austerus, acerbus. sax. vvreyth.

Wreken, wraecke doen.

Vindicare, vlcisci, exequi iniurias, persequi iniurias, retaliare, compensare iniuriam, vindictam reddere, sumere, capere: vltionem facere.

wreken.

holl . j. wreycken. Extorquere è manibus.

wreker.

Vltor, vindex.

wrekinghe, wraecke.

Vltio, vindicta.

Wremelen.

Motitare, palpitare.

Wrempe.

fland. hol. Deprauatio oris.

wrempen, wrimpen.

hol. fland . j. grijsen. Os distorquere.

Wrenghen. j. wringhen.

Wrenschen, wrinschen.

Hinnire.

Wreuel, vreuelen. j. freuel, freuelen.

Wrijf des voets.

Conuexum, mons, pectus pedis: suprema pars pedis.

wrijuen, vrijuen.

Terere, atterere, conterere, friare, fricare. ger. reyten: sax. reyssen: ang. freate.

wrijuer.

Tritor.

wrijf-steen, sand-steen.

Tophus.

wrijf-steen.

sax. sic . j. krauw-steen. Strigilis, pumex.

wrijf-steen der schilders.

Lapis pigmentarius.

Wrijten, vrijten.

sicamb. Tornare, torquere, intorquere, obuoluere. ang. vvry, vvrith.

wrijter, vrijter. j. draeyeler.

Wrimpen.

holl . j. wrempen.

Wrinckel.

Ruga. ang. vvrinckle.

wrinckelen.

Rugare. & Crispare. ang. vvrinckle.

Wringhen.

Torquere, contorquere, vrgere, premere, constringere.

wringhen ende worstelen.

Luctari.

wring-aersen.

Vibrare culum.

Wrinschen, wrenschen.

Hinnire.

Writselen.

Torquere, intorquere, inuoluere. ang. vvrith.

writselen, vritselen.

Motitare, mobilitari: subsilire.

Wrock.

hol . j. wronck. Simultas.

Wroeghen.

Vrgere, torquere, angere: & Accusare: deferre.

wroegher.

fland. hol. Accusator.

wroegher-schap.

vet. fland. Accusatio.

wroeginge.

Torsio, angor: & Accusatio.

wroeghinge der ghe-wete

Remorsus, vellicatio, stimulus, accusatio, labes conscientiae, alastor: animus sibi conscius: synteresis: vermis conscientiae.

Wroeten, vroeten.

Suffodere rostro humum: prosubigere: scrutari rostro, versare rostro.

Wronck.

Torsio, contorsio.

wronck, wrongh.

Iniuria: & Simultas, latens odium. ang. vvrong.

wronck.

fland. Spira: & Cesticillus.

wronck van bloemen.

Sertum.

wronckel.

Contorsio: & Ruga.

wronckelen, wrinckelen.

Contorquere: & Rugare.

Wronghel.

Spira: & Cesticillus. & Cinnus.

wronghel van pieren oft wormen.

Examen lumbricorum, vermium, &c.

wronghel.

fland. holl . j. matten. Lac sciston: pars caseosa lactis à sero separata.

wronghelen.

fland. holl . j. matten worden . Coagulari, concrescere: discerni tanquam lac à sero.

VVS

Wssel. j. vnsel.

Statera.

VV T

Wt-uyt.

E, ex, extra, de. germ. auss, vvs: sax. vt, vth: ang. out.

wt, buyten.

Foras, foris.

wt, ijdel.

Vacuus, inanis.

wt zijn.

Abesse. & Vacuum esse.

wt zijn om iemanden te be-drieghen.

[pagina 683]
[p. 683]

Intendere alicui fallaciam.

wt zijn om eenigh dinck.

Venari, quaerere rem aliquam, aucupari aliquid, moliri aliquid, niti, conari, machinari: studere.

Wt-bannen.

Relegare, in exilium ablegare, mittere, agere.

Wt-beelden.

Effingere.

wt-beeldinghe.

Effigies.

Wt-berren, wt-branden.

Exurere.

Wt-bersten.

Erumpere. & Scaturire.

Wt-bieden.

vetus. Prouocare, proritare, ciere, lacessere, poscere in praelia.

Wt-blaesen.

Efflare, exspirare.

Wt-blijuen.

Emanere.

Wt-blusschen.

Extinguere.

Wt-bollen de woorden.

Effundere verba, effutire.

Wt-bortelen.

Erumpere, egredi cum impetu.

Wt-botten.

Gemmare, gemmascere, fruticare, pullulare, expullulare, efflorescere: extuberare.

wt-botten, wt-loopen van schorftheyd.

Fruticari vel fruticare scabie.

Wt-branden.

Exurere, perurere.

Wt-breyden.

Dilatare.

Wt-breken.

Erumpere, effringere.

wt-breken.

Rumpere vincula: effracto carcere euadere.

wt-breken.

Caput facere, frangi instar apostematis, erumpere.

wt-breken.

Effundi, effluere. & Palàm fieri, diuulgari.

Wt-brenghen.

Efferre, proferre, expromere: & Palàm facere, manifestare: vulgare, euulgare, disseminare, reuelare.

Wt-broeden.

Excudere vel excludere oua

Wt-buydelen.

Excernere.

Wt-daeghen.

Prouocare, lacessere, in proelia poscere, excire, euocare.

Wt-deylen.

Distribuere, dispartiri: dilargiri, elargiri.

Wt-delghen.

Delere.

Wt-dienen.

Emereri.

Wt doen.

Demere, eximere: & Extinguere: & Delere, expungere.

wt-doen, ont-kleeden.

Exuere tunicam, vestem exuere tunica, veste.

wt doenlick.

Delebilis.

Wt-dorren. j. wt-drooghen.

Exarescere, perarescere.

Wt-douwen.

Exprimere.

Wt-draeghen.

Efferre, exportare: egerere.

wt-draeghen.

Effutire, dicta foras eliminare: diuulgare.

wt-draeghen om te ver-koopen.

Venale deferre, venum deportare.

wt-draeghen schaede-loos.

Indemnem reddere, damnum praestare.

wt-draegher van dinghen die veyl zijn.

Circuitor, circitor: qui merces vestésve distrahendas vicatim circumfert: vestiarius.

wt-draeghersse, wt-draeghstere.

Circuitrix: institrix, cui vestes & aliae res circumferendae & distrahendae dantur: vestiaria.

Wt-drijuen.

Exigere, expellere, exturbare.

wt-drijuen.

fland. Eliminare, propalare.

Wt-drincken.

Ebibere, epotare, educere: exantlare vinum poculo, Plaut.

Wt-dringhen.

Extorquere.

Wt-drooghen.

Exsiccare. & Exarere, exarescere.

wt-drooghen.

Tabescere, contabescere, extabescere, intabescere, atrophia laborare, confici tabe.

wt-drooghende van sieckte.

Tabidus, phthisicus: quem tabes conficit.

wt-drooghende sieckte.

Tabes, syntexis, atrophia.

wt-drooghinghe.

Exsiccatio: & Tabes, atrophia.

Wt-drucken.

Exprimere.

wt-druckelick.

Expresse, enucleatè: nominatim, manifestè, liquidò.

wt drucksel.

Expressio. & Effigies.

Wt-druppen.

Exstillare.

Wt-dwinghen.

Extorquere.

Wt een doen.

Disiungere, dissoluere.

Wt eynde.

Extremus finis.

Wt-eysschen. j. wt-bieden.

Prouocare.

Wt-eten.

Exedere.

Wt-gaen.

Egredi, exire, prodire.

wt-gaen.

Desinere, finiri.

wt-gaen.

Extingui, emori: animam finire: vita discedere.

wt-gaen.

Vectigali fundo expendi.

wt-gaen, ver-tijen.

Renuntiare.

wt-gaen sijn goed.

Cedere bonis, transferre bona.

wt-gaende.

Exiens.

wt-gaende iaer.

Annus extremus.

[pagina 684]
[p. 684]

wt-gaende schrift.

Litera fugiens, exolescens, vetustate cedens.

wt-ganck.

Egressus, exitus: finis.

wt-ganck.

Vectigal, census, reditus annuus qui penditur.

wt-ganck des spels.

Catastrophe, extrema pars fabulae.

Wt-ghe-bouwt land. j. wt-ghemerghelt.

Ager effoetus, solum defatigatum.

Wt-ghe-dient krieghs-man.

Miles emeritus.

Wt ghe-houwen beeldt.

Sculptile.

Wt-ghe-laeten.

Emissus.

Wt-ghe-leerd.

Edoctus, perdoctus.

Wt-ghe-leghde hinne.

Gallina effoeta.

Wt-ghe-leydt.

Eductus, deductus.

wt-ghe-leyde.

Deductio.

wt-ghe-leyde doen.

Deducere abeuntem.

Wt-ghe-lesen.

Perlectus.

wt-ghe-lesen.

Lectus, delectus, electus, selectus, exquisitus.

Wt-ghe-loopen munck.

Monachus erro, apostata.

Wt-ghe-mergheld land.

Ager effoetus, defatigatus, exhaustus.

wt-ghe-mergheld peerd.

Iumentum coriaginosum.

Wt-ghe-monstert.

Exauctoratus, expunctus stipendiis, aere dirutus.

Wt-ghe-nomen.

Exceptus, exemptus: demptus.

wt-ghe-nomen.

Eximius.

wt-ghe-nomen, be-haluen.

Praeter, praeterquam, nisi.

Wt-ghe-orlooght.

Fractus bello, exhaustus bello.

Wt-ghe-raecken.

Elabi, euadere, emergere.

Wt-ghe-raedt.

sax sicam. Emancipatus.

wt-ghe-raede dochter.

sax. sicamb. Filia emancipata.

Wt-ghe-rust, op-gherust.

Instructus, exornatus.

Wt-ghe-seght.

Proscriptus, relegatus, iussus exire fines patriae: iussus ciuitatem siue sodalitatem relinquere.

Wt-ghe-sight, wt-sight.

Prospectus.

Wt-ghe-slaeghen.

Excussus, expulsus.

wt-ghe-slaeghen, ver schimmelt.

Mucidus.

Wt-ghe-sneden.

Exectus, excisus.

wt-ghe-sneden schoen.

Calceus apertus, breui obstragulo.

Wt-ghe-socht.

Exquisitus.

Wt-ghe-sondert.

Exceptus.

Wt-ghe-spannen.

Extensus, extentus.

wt-ghe-spannen peerden.

Equi interiuncti, abiugati.

wt-ghe-spannen venster.

Fenestra opere meniano protensa.

Wt-ghe-steken.

Expunctus.

wt-ghe-steken, wt-ghenomen.

Exceptus, exemptus.

wt-ghe-steken, be-haluen.

Praeter, praeterquam.

Wt-ghe-teert.

Exhaustus.

Wt-gheesselen.

Exigere flagello in exilium.

Wt-gheue.

Expensae, expensum, expensa: pecuniae siue res expensae: erogatio.

wt-gheuen.

Edere, emittere.

wt-gheuen eenen boeck.

Edere librum.

wt-gheuen, be-steden.

Erogare, pendere, impendere, expendere, exponere.

wt-gheuen si seluen.

Praedicare se diuitem, doctum: ostentare suas opes, suam scientiam: profiteri se diuitem, doctum, &c.

wt-gheuen valschelick.

Mentiri, ementiri, fingere, simulare.

Wt-ghieten.

Effundere.

Wt-grauen.

Effodere, exsculpere.

Wt-haelen.

Efferre, eximere.

wt-haelen, wt-langhen.

Expromere, in medium proferre.

wt-haelen.

Examinare, perquirere, exquirere, elicere, callidè expiscari, indagare, percontari: examinare incautum.

wt-haelen de ooghen.

Effodere, exsculpere, eruere, excutere oculos.

Wt-hanghen.

Propendere.

Wt-helpen.

Eripere aliquem malo, periculo. &c.

Wt-hissen iemanden.

Exsibilare, sibilatione expellere.

Wt-heymsch.

Extraneus.

Wt-hoeck.

Exterior angulus.

Wt hoesten.

Extussire.

Wt-holen.

Excauare.

Wt-hongheren.

Fame suffocare. fame conficere, inopia conficere, enecare: famem inferre ciuitati, fame frangere ciuitatem, fame premere.

Wt-houden.

Retinere ex numero: excipere, recipere, reseruare.

[pagina 685]
[p. 685]

Wt-houwen.

Exsecare.

Wt-houwen.

Dimicare: caesim pugnare.

Wt-iaeghen.

Expellere, exigere, eiicere, exturbare.

Wt kant.

Confinium.

Wt-keeren.

Prohibere ingressu, auertere.

Wt-kęren.

Euerrere.

wt-kęrsel.

Quisquiliae, peripsema, purgamen, purgamentum.

Wt-kiesen.

Eligere, seligere, deligere, eximere numero.

Wt-kijcken.

Prospicere: & Protuberare, eminere, prominere, supereminere, exstare.

wt-kijckende, wt-stekende.

Exertus.

Wt-kloppen.

Excutere, extundere, excudere: & Extendere cudendo: procudere, extenuare siue prolatare cudendo: ducere malleo: extenuare in laminas.

Wt-komen.

Egredi, emanare, prodire, prouenire, euadere.

wt-komen.

Resciri, emanare, emergere in lucem, prodire in lucem.

Wt-koop.

Redemptio.

wt-koopen.

Redimere.

Wt-krijten sijn ooghen.

Efflere oculos, nimio fletu se excaecare.

Wt-laeghe.

vetus. Exilium, relegatio, exterminatio. & Exul, relegatus. ang. outlavve. i. exul abalienatus iure regni vel imperij, ab out. i. extra & lovve. i. lex. q.d. exlex. i. wet-loos. &c.

wt-laeghen.

vetus. ang. sax. Omni legis patrocinio excludere. vulgò vvtlagare. Guil. Camden.

Wt-laet.

vetus. Proiectura, proiectum, appendix aedificij.

wt-laeten.

Emittere, mittere, efferre, in medium proferre.

wt-laeten den gheuanghenen.

Soluere vinctum.

wt-laeten, achter-laeten.

Omittere, praetermittere.

wt-laeten gaen eenen boeck.

Edere librum: peruulgare, publicare.

Wt-lander.

Externus, extrarius, extraneu, exterus, peregrinus, aduena, alienigena.

wt-landtsch.

Externus, peregrinus, exoticus.

Wt-langhen.

Expromere, proferre, depromere, ducere, edere.

Wt-leenen.

Commodare: vsum alicuius rei: ad tempus concedere.

Wt-leeren.

Ediscere, perdiscere: & Perdocere.

Wt-legghen.

Exponere, explicare.

wt-legghen.

Egerere.

wt-legghen.

Exscreare, expuere, reiicere è pectore sputum aut saliuam.

wt-legghen, wijden.

Dilatare vestem, explicare, &c.

wt-legghen.

Exponere, explicare, explanare, interpretari, aperire, enarrare, differere.

wt-leggher.

Expositor, explicator, explanator, interpres.

wt-leggher.

Nauis stationaria, stationalis, praesidiaria.

wt-legghinghe.

Expositio, explicatio, explanatio, interpretatio.

Wt-leken.

Exstillare.

Wt-lesen.

Perlegere, ad finem vsque legere.

wt-lesen een ghe-bod.

Promulgare edictum, pronuntiare palàm.

wt-lesen.

Eligere, seligere, deligere, excerpere.

Wt-lesschen.

Extinguere, restinguere.

Wt-locht.

Menianum. sax. vvtlucht.

Wt-locken.

Elicere, prolicere.

Wt-loop.

Excursio, excursus, procursio, digressio: & Effugium, euasio: & Exundatio.

wt loopen.

Excurrere, procurrere: & Effugere, euadere: & Exundare, effluere: effundi.

wt-loopen, wt-botten.

Germinare, fruticare, pullulare.

wt-loopen van schorftheyd.

Fruticare vel fruticari scabie. De mont loopt wt. Os scabie fruticat: scabies subnascitur ad oris angulos, siue oras.

wt-looper.

Excursor.

Wt-maegheren.

Emaciare, macerare.

Wt-maecken.

Perficere, efficere, conficere, absoluere.

wt maecken. j. toe-maecken.

Subornare, clàm submittere.

Wt-maelen.

Depingere, effingere.

Wt-maenen.

Coniuratione eiicere, exorcizare.

Wt-melcken

Emulgere.

Wt merghelen.

Emedullare: & Ema-

[pagina 686]
[p. 686]

cerare, macerare, attenuare, extenuare.

wt-merghelen het land.

Defatigare agrum, succum omnem soli exhaurire assidua cultura & rara stercoratione.

Wt-meten.

Demetiri, emetiri.

Wt-mondigh.

Futilis.

Wt-monsteren.

Exauctorare, eximere numero: expungere.

Wt-nemen.

Eximere, excipere, excerpere.

wt-nemen den visch.

Exenterare piscem.

wt-nemende.

Eximius, egregius, excellens, insignis, praestabilis, elegans.

wt-nemende groot.

Enormis.

wt-nemende schoon.

Eximiè pulcher, perpulcher.

wt-nementlick.

Eximiè, egregiè, excellenter, eleganter, lectè, exquisitè: insigniter, insignitè.

wt-neminghe.

Exceptio, exemptio, delectus.

Wt-oosen.

Exantlare, exhaurire, deplere.

Wt-paele.

Terminus, limes.

Wt-perssen.

Exprimere, extorquere.

Wt-plucken.

Euellere.

Wt-polssen het waeter.

Egerere aquas. ang. povvshe vvt.

Wt-puylen.

Protuberare, extuberare.

Wt-putten.

Exhaurire.

Wt-raden.

sax. sicamb . j. wt-roden.

Wt-raecken. j. wt-ghe-raecken.

Wt-rechten.

Exequi, expedire, efficere, obire, accurare, praestare, perfungi, explere: peragere, transfigere, conficere, perficere.

wt-rechten.

Fallere, decipere, circumuenire aliquem: imponere alicui.

Wt-reeden een schip.

sax. Instruere nauem.

Wt-reycken.

Extendere, porrigere: & Erogare, suppeditare, praebere, praestare, suggerere, subministrare: promere.

Wt-roden, wt raeden.

Eradicare, exstirpare, extinguere radicitus, funditus & ab ipsis radicibus euellere, delere atque eiicere: stirpitus extrahere: tollere radicitus, stirpitus euellere vel eruere: funditus tollere: runcare, eruncare, ruere, eruere funditus, sax. vvtraeden: ang. roote out.

wt-rodinghe.

Extirpatio, eradicatio.

Wt-roep.

Proclamatio, promulgatio: & Praeconium.

wt-roep.

Praeconium auctionis, auctio, hasta, hastae auctio: hastarium: venditio auctionaria.

wt-roep houden, koop-dagh houden.

Hastae subiicere, sub corona vendere, in propatulo vendere, hastam in foro ponere, bona praeconis voci subiicere, auctionari, auctione vendere, constituere auctionem. Koopen in den wt-roep. Emere ab hasta: emere in auctione.

wt-roep-boeck, koop-dagh-boeck.

Tabulae auctionariae, liber in quem bonorum auctione venditorum ratio relata est.

wt-roepen.

Euocare, prouocare.

wt-roepen.

Proclamare, promulgare, publicare, vulgare, diuulgare.

wt-roeper.

Praeco.

Wt-roeyen. j. wt-roden.

Eradicare.

Wt-roopen.

Runcare, eruncare, euellere, exstirpare.

Wt-rucken.

Euellere, extrahere, eripere.

Wt-rusten, wt-stellen.

Instruere, concinnare, exornare.

Wt-scharren de aerde.

Prosubigere terram.

Wt-schauen.

Eradere, edolare.

Wt-scheyden.

Discedere, excedere. & Separare, segregare, deplere.

Wt-scheppen.

Exhaurire: deplere.

Wt-schicken.

Emittere.

Wt-schieten.

Exoriri, oriri, consurgere, eiaculari.

wt-schieten.

Germinare, pullulare, expullulare: vernare.

wt-schieten den rock.

Tunicam festinanter exuere.

wt-schieten.

Eximere è numero, seligere. & Reiicere è numero.

wt-schot.

vet. Electio. & Merx selecta.

wt-schot, letsoen.

Merx reiectanea, reiicula.

Wt-schilderen.

Effingere.

Wt-schrabben.

Eradere, abradere, radendo delere, expungere, exterere. & Exauthorare.

Wt-schrift.

Apographum, exemplar, exscriptum, descriptum: exemplum, transscriptum ex aliquo scripto: vulgò duplum, copia.

[pagina 687]
[p. 687]

wt-schrijuen.

Exscribere, describere: transcribere.

Wt-schudden.

Excutere. & Effundere.

wt-schudden de kleederen.

Exuere vestes, spoliare vestibus, detrahere vestes, exspoliare vestes, despoliare vestibus.

Wt-schuld.

Aes alienum, creditum.

Wt-schutten.

Excludere muro siue sepimento.

Wt-segghen.

Eloqui, effari.

wt-segghen.

Proscribere, relegare, in exilium mittere, exilium indicere, iubere exire fines patriae: ciuitate aut sodalitio eiicere, exterminare ex hominum communitare. interdicere alicui ciuitatem, ciuitate.

Wt-senden.

Emittere, foras mittere. & Legare, in legationem mittere.

Wtset. j. wt-stel.

Dilatio.

wt-set.

Expositio.

wt-set. j. wt-settigheyd.

Lepra.

wt-setten.

Exponere.

wt-setten het krieghs-volck.

Exponere copias in terram, exponere ex nauibus milites.

wt-setten, wt-stellen.

Differre.

wt-setten den sone.

Emancipare filium.

wt-setten, wt-stellen ten houwelicke.

Collocare nuptui, elocare, dotare.

wt-setten sijn gheld.

Collocare, locare foenori pecuniam, occupare pecuniam: pecunias ad calendaria largiri: nominibus collocare pecunias.

wt-set-daghen. j. wt-stel-dagen.

Dies iusti, ampliatio.

wt-settigh.

Leprosus. q.d. expositus & extra vrbis pomeria ablegatus: quòd lepra laborantibus locus à reliquis hominibus separatus publicè assignetur: cùm soli extra ciuitatem & castra habitare debeant: & è castris eijciantur mandato Domini. Num. 5. Leuit. 13.

wt-settigheyd.

Lepra, elephas morbus. germ. aussatz: sax. vvtsat.

wt-settinghe.

Expositio: & Dilatio: ampliatio.

wt-setsel.

Expositio: & Dilatio, procrastinatio, ampliatio.

wt-setsel.

Bona dotalitia, dos. & Parapherna, paraphernalia.

Wt-sien.

Prospicere, prospectare, speculari.

wt-siecht.

Prospectus.

Wt-sinnen. j. ont-sinnen.

Dementari: mente capi.

wt-sinnigh. j. ont-sinnigh.

Insanus.

Wt-slaen.

Excutere, extundere, elidere, verberibus exigere. & Expellere, explodere.

wt-slaen het vier.

Elicere ignem conflictu & ictu lapidis: excutere ignem.

wt-slaen, wt-spruyten.

Pullulare.

wt-slaen.

Efflorescere in cute: feruida cutis eruptione extuberare: papulis ardentibus extuberare.

wt-slaen het bleck. j. wt-kloppen.

Ducere laminam.

wt-slaen den bal.

Expulsim ludere.

wt-slaen on-nutten klap.

Effutire inania verba.

wt-slaen van achter.

Calcitrare, recalcitrare: calces reiicere: calces elidere, calce ferire.

wt-slaende peerd.

Equus calcitro, calcitrosus.

wt-slaen ende ver-schimmelen.

Mucere, fracere, humorem siue mucorem emittere.

wt-slagh in de waghe.

Momentum: & Auctarium.

Wt-slapen.

Edormire, edormiscere.

Wt-slobberen.

Elabi.

Wt-slijpen.

Exacuere.

Wt-slijten. j. wt-snijden.

Minutatim aut particulatim vendere.

Wt-slorpen, wt-suypen.

Exsorbere.

Wt-sluyten.

Excludere.

Wt-smeden.

Excudere.

Wt-smijten.

Expellere, excutere.

Wt-snede.

Excisio.

wt-snede.

Particularis venditio.

wt-snijden.

Exsecare, exscindere, intersecare, excidere.

wt-snijden, ver-koopen met de snede, wt-slijten.

Minutatim aut particulatim vendere.

wt-snijder.

Cotylista, heminarius institor: minutarius telae aut panni venditor.

Wt-snutten.

Emungere.

Wt-sonderen.

Excipere, seligere.

Wt-spannen.

Extendere, contendere, distendere, protendere, dispandere.

wt-spannen de peerden.

Equos interiungere: disiungere, iugo soluere.

wt-spannen.

Stabulari.

[pagina 688]
[p. 688]

wt-spanninghe.

Extensio, distensio.

wt-spanninghe.

Stabulum, hospitium, diuersorium.

Wt-spoelen. j. wt-spuelen.

Wt-spouwen.

Exspuere, exscreare: euomere, reuomere.

Wt-spraecke.

Eloquium, pronuntiatio, pronunciatum, effatum, oratio, concio.

wt-spraecke des richters.

Sententia, iudicium.

wt-spraecke doen.

Orationem habere: & Sententiam pronuntiare.

wt-spreken.

Eloqui, effari, enunciare, proferre, pronuntiare, exprimere, oratione consequi: enunciare, explanare.

wt-sprekelick.

Effabilis, dictu effabilis, enarrabilis.

wt-sprekinghe.

Eloquutio, eloquium, pronuntiatio.

Wt-spreyden.

Expandere, dispandere, extendere, distendere, dilatare: diducere.

Wt-springhen.

Exsilire, prosilire.

wt-spronck.

Excursio.

wt-spronck, wt-stekinge, veur-dack.

Proiectura, proiecta, corona, supercilium parietum: prominentia parietum ad arcenda stillicidia: lorica testacea.

Wt-spruyten. j. wt-schieten.

Fruticare, fruticari, vernare.

Wt-spuelen, wt-spoelen.

Eluere, proluere.

wt-spuelsel.

Eluuies.

Wt-staen.

Exstare, eminere. Iet wt-staende met iemanden hebben. Negotij quippiam aut controuersiae cum aliquo habere.

wt-staende tanden.

Dentes exserti.

Wt-stampen.

Exculcare.

Wt-steke.

Eminentia.

wt-steke in de zee.

Lingula, lingua, angusta terrae portio, seu puluinus oblongus, qui in mare excurrit ad exertae linguae modum.

wt-steken.

Expungere, effodere, configere.

wt-steken den swęr.

Rescindere summum vlceris.

wt-steken de ooghen.

Effodere, exsculpere, exturbare, eruere, configere oculos: exoculare.

wt-steken de ooghen met ghiften.

Muneribus corrumpere, capere muneribus.

wt-steken de tonghe.

Exercere linguam.

wt-steken den arm.

Exercere, extendere brachium.

wt-steken.

Exsculpere, exscalpere, insculpere, caelare.

wt-steken.

Excipere.

wt-steken.

Extrudere, expellere.

wt-steken, wt-kijcken.

Protuberare, eminere, prominere, exstare, supereminere, superexstare, propendere: emicare, excellere. Wt-stekende tanden. Exserti dentes.

wt-steker.

Extrusor, expulsor.

wt-steker.

Celator, sculptor.

wt-stekinghe.

Extrusio, expulsio.

wt-stekinghe.

Eminentia, exstantia.

wt-stekinghe, wt-spronck.

Proiectura, proiecta.

wt-stekinghe.

Sculptura, caelatura, incisio.

wt-stekinghe der schilderijen, luster.

Splendor, vigor picturae.

wt-stekinghe.

Exceptio.

Wt-stel.

Extensio.

wt-stel.

Dilatio, procrastinatio, mora, spatium: ampliatio: prorogatio.

wt-stel-daghen.

Dies iusti: ampliatio.

wt-stellen.

Exponere, extendere.

wt-stellen.

Differre, procrastinare, protrahere, competendinare, protendere, extrahere: in longum trahere, ducere: ampliare.

wt-stellen, wt-rusten.

Exornare, instruere.

wt-stellen, wt-setten ten houwelicke.

Collocare nuptui, elocare: dotare: viro tradere filiam.

wt-stelsel. j. wt-setsel.

Wt-stooten.

Extrudere, expellere, eiicere, exturbare, deturbare, excutere.

Wt-storten.

Effundere.

Wt-strecken.

Extendere, exporrigere, efferre: execere, expandere, protendere.

Wt-strijcken.

Extergere, exterere.

wt-strijcken.

Delineare, depingere.

wt-strijcken.

Elimare, polire, expolire, ornare, interpolare, mangonizare.

wt-strijcken.

Fucare.

wt-strijcken ende be-driegen.

Decipere, circumscribere aliquem, imponere alicui, fucum facere alicui, os oblinere: imposturam facere, ludificari, illudere, eludere.

[pagina 689]
[p. 689]

wt-strijcker.

Politor, exornator, mango: & Planus, impostor.

wt-strijckerije.

Mangonium: & Impostura, fucus, fraus.

Wt-suypen.

Exsorbere.

Wt-suyueren.

Expurgare, emundare.

Wt-sunderen.

Excipere, eligere, seligere

Wt-sweeten.

Exsudare.

Wt-swemmen.

Enatare, enare.

Wt-tackelen, wt-taghelen.

vide taeckelen. Nauem maiorem trahere scapha.

Wt-takelen, wt-taeckelen. j. taeckelen.

Armamentis instruere naues.

Wt-trappen, wt-ver-koopen.

Diuendere, minutatim vendere.

Wt-téren.

Exhaurire, effoetum reddere.

wt-téren.

Extabescere, tabe confici.

Wt-toght.

Breuiarium, epitome. vulgò extractum.

wt-tocht. j. wt-val.

Eruptio, excursio.

wt-tocht doen.

Excurtere in agrum hostium

Wt-trecken.

Extrahere, eruere, expromere, excerpere, euellere, exerere: educere.

wt-trecken het kleed.

Exuere vestem.

wt-trecken het sweerd.

Educere gladium è vagina, denudare, expedire ensem vagina, stringere, exerere, vagina liberare ensem.

wt-trecken.

Egredi, exire.

wt-trecken met ghe-weld.

Erumpere, egredi cum impetu.

Wt-vaeghen, wt-véghen.

Extergere, euerrere,

wt-vaeghen den pot.

Exsiccare poculum, exhaurire, ebibere: siccare calicem.

wt-vaeghsel.

Quisquiliae, purgamenta.

Wt-vaerd.

vetus. Egressus, exitus.

wt-vaerd.

Exequiae, funus, inferiae, solennia funerum: iusta, iusta exequiarum, iusta funebria, pompa funebris, diei supremae celebritas: officia suprema, ab wt-vaeren, euehi, efferri: cadauer enim efferri dicitur, quum funus celebratur, aut dum sepelitur. q.d. extra vrbem ferri: siquidem apud veteres solebant extra vrbem sepeliri. vide Gods-acker.

wt-vaerd voor ouders, vrienden ende maeghen.

Parentalia.

wt-vaerd be-schicker.

Libitinarius: qui necessaria ad funebrem pompam procurat.

wt-vaerd houden.

Iusta facere, iusta funebria agere, funebre obsequium exequi, soluere suprema: parentare.

wt-vaerd-mael-tijd.

Epulum ferale, epulae ferales, epulum funebre, epulum parentale.

wt-vaeren.

Efferri, extra ferri, euehi, extra vehi.

wt-vaeren.

Exire, egredi.

Wt-val.

Excursio militum, eruptio.

wt-vallen.

Excidere.

wt-vallen.

Erumpere, eruptionem facere in hostem è castris vel vrbibus.

wt-vallen.

Defluere.

wt-valligh hayr.

Defluus capillus.

wt-vallinghe des hayrs.

Defluuium capillorum, alopecia.

Wt-vęghen. j. wt-vaegen.

Extergere.

Wt-ver-koopen.

Diuendere.

wt-ver-kooper.

Propola, minutarius negotiator, qui à solidariis coempta pluris vendit.

Wt-ver-koren.

Electus, delectus, exquisitus.

Wt-ver-lesen.

Eligere, seligere.

Wt-vlieden.

Effugere.

Wt-vlieghen.

Euolare.

Wt-vlieten.

Emanare, effluere.

Wt-vloed.

Effluentia, effluctus.

wt-vloeden.

Effluere, effundi.

Wt-vluchte.

Effugium.

wt-vluchten.

Effugere.

Wt-voeren.

Euehere, efferre, educere.

wt-voeren.

Exequi, exigere, perficere.

Wt-wachte.

Procubitores qui noctu custodiae causa extra castra excubant.

Wt-waeyen.

Vento efflare, vento extinguere. & Vento efflati, vento extingui.

Wt-waerts.

Extrorsum, extrinsecus, externè, ab exteriori parte, versus exteriorem partem.

Wt-wasschen.

Eluere.

Wt-wassen.

Excrescere.

Wt-weenen. j. wt-krijten.

Efflere.

Wt-wegh.

Locus auius.

wt-weghigh.

Auius, a, um.

Wt-weghen.

Expendere.

Wt-wendigh.

Exterior, externus: & Extrinsecus.

wt-wendige ge-steltenisse.

Superficies.

wt-wendigh.

germ. sax. sic. Memoriter.

wt-wendigh.

Amplus, magnificus, ornatus, superbus: exteriore ornatu se venditans: luxuriosus: vestium ornatu modum excedens.

[pagina 690]
[p. 690]

wt-wendigheyd.

Amplitudo, magnificentia, superbia: luxuria, luxuriosus cultus.

wt-wendigheyd.

Superficies, superior pars cuiusque rei, & facies quae exteriùs oculis cernitur.

wt-wendighlick.

Externè, extrinsecus, ab exteriori parte: & Extrorsum.

wt-wendighlick.

Amplè, magnificè, superbè.

Wt-werck.

Effectus.

wt-wercken.

Efficere, perficere.

Wt-werpen.

Eiicere, proiicere.

wt-werpen de kullen.

Exerere testes, virilia exsecare: castrare.

wt-werpelinck.

Reiiculus.

wt-werpinghe.

Eiectio, eiectamen.

wt-werpsel.

Eiectio, eiectamen, eiectamentum, retrimentum. egestio, excrementum.

Wt-wieden j. wieden.

Runcare, sarrire.

Wt-wijsen.

Demonstrare, significare exactè. Nae het wt-wijsen. Ex praescripto: ad normam: lege, formula: secundùm legem, normam, formulam.

Wt-winnen.

Euincere, vincendo extorquere.

Wt-wisschen.

Extergere, euerrere, expungere, dispungere, eradere, delere, eluere.

Wt-worpen. j. wt-werpen.

Eiicere.

Wt-worstelen.

Eluctari.

Wt-wortelen.

Eradicare.

Wt-wrijuen.

Exterere, expungere.

Wt-wringhen.

Extorquere, exprimere.

Wten eynden.

Finire.

wten, wt-spreken.

Eloqui, effari, enuntiare, edere, explicare, explanare, proferre, exprimere, pronuntiare, publicare. ang. vtter.

wten het vonnisse.

Pronunciare iudicium.

Wterlick.

Extra, externè, extrinsecus: exterior, externus. & Penitus, planè, prorsus. ang. vvtterly.

Wterste.

Extremus, extimus, vltimus, nouissimus: supremus.

wterste.

Suprema, orum: supremum vitae tempus: mors.

wtersten dagh.

Summus dies: & Dies extremi iudicij.

wt-ersten wille.

Suprema voluntas, extrema voluntas, testamentum: supremae tabulae: mandata suprema: codicillus: elogium: scriptura vltimae voluntatis.

VV u

Wueden. j. woeden.

Furere.

Wuelen. j. woelen.

Tumultuari.

Wuepelen.

fland. vet. Vociferari, exclamare.

Wuest. j. woest.

Vastus, squalidus.

Wulle.

fland . j. wolle. Lana.

wullen, wollen.

Laneus.

Wulpe, welpe.

Catulus, catellus. sax. vvoelpe: ang. vvhelpe.

wulpe van den leeuw.

Schymnus.

wulps.

Temerarius, inconsideratus, dissolutus, lasciuus instar catuli.

wulps zijn.

Iuuenari, temerè & inconsideratè iuuenum more aliquid agere, iuueniliter lasciuire, iuueniliter se gerere: vitulari.

wulpsheyd.

Iuuenilis temeritas, petulantia, lasciuia.

wulpschelick.

Temerè, inconsideratè petulanter, more iuuenum.

Wuluen, wulffsel. j. weluen, welfsel.

Wunne.

vetus. sax . j. wonne. Gratia.

Wurghen, wurm, wurp, wurst, wurtel,

&c. j. worghen, worm, worp, worst, wortel, &c.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken