Vrouw-beroep-maatschappij

Analyse van een vertraagde emancipatie

[p. 331]

Bijlage III
deelneming aan het wetenschappelijk onderwijs

Gegevens over de doorstroming naar het wo vanuit verschillende typen avo vindt men in bijlage II.

sociaal milieu

Nog sterker dan de mannelijke studenten zijn de meisjesstudenten geconcentreerd in de hogere sociale milieus (tabel 6). Toch is er blijkens tabel 7 wel een ontwikkeling gaande. In de periode 1958-'61 neemt het aantal mannelijke studenten uit lager milieu relatief meer toe dan de aantallen uit middelbare en hogere milieus. Bij de vrouwelijke studenten ziet men in die periode alleen een relatief sterkere groei van de middelbare milieus. In de periode 1961-'64 geven ook de vrouwen een sterke relatieve groei van het lagere milieu te zien.

studierichting

De meisjes kiezen andere studierichtingen dan de jongens (tabel 8). De verschillen liggen voornamelijk in de geringe belangstelling van de meisjes voor technische wetenschappen en economie en hun grote interesse voor letteren. Ook de sociale wetenschappen, de psychologie, de pedagogie en de rechtsgeleerdheid hebben verhoudingsgewijs grote aantrekkingskracht voor meisjes. Er zijn geen grote milieuverschillen in keuze van studierichting. Voor beiderlei kunne geldt dat de juridische studie relatief minder studenten trekt naarmate het milieu daalt. Bij de meisjes zien we hetzelfde verschijnsel voor de letteren en de economie, bij de mannen voor de geneeskunde. Bij de vrouwelijke studenten in de geneeskunde doet zich een tegengestelde beweging voor: relatief veel meisjes uit lager milieu studeren medicijnen. Speelt hier een rol dat in dit beroep zich voor vrouwen

[p. 332]

meer perspectieven openen door het toenemend aantal artsen in loondienst?

geografische herkomst

Het platteland had (heeft) een achterstand in de levering van studenten die van 1954/'55 tot 1961/'62 weinig veranderde. Die achterstand is groter bij de vrouwelijke dan bij de mannelijke studenten. (Volgens pag. 31 van de door het Centraal Bureau voor de Statistiek verzorgde publikatie De sociale en regionale herkomst der studenten bij het wetenschappelijk onderwijs, 1961/'62, 1965).

godsdienst

De nederlands-hervormden en de rooms-katholieken stonden in 1964/'65 wat deelneming aan het wo betreft nog steeds achter bij de overige gezindten en bij de onkerkelijken. Oorspronkelijk was deze achterstand onder rooms-katholieken veel groter bij de vrouwen dan bij de mannen. De laatste jaren lopen de vrouwen iets in op de mannen. (Volgens staat 9 op pag. 32 van de C.B.S.-publikatie Statistiek van het wetenschappelijk onderwijs 1964/'65, 1967).

[p. 333]

tabel 6: de studenten^* naar sociaal milieu en naar geslacht per 100 studenten van elk geslacht (1964/65)
	totaal	M	V
totaal^**	abs. 54.190	44.575	9.165
	%    100	100	100
hoger milieu:	43	40	59
academische beroepen	14	13	20
hoogleraren en leraren	6	6	9
fabrikanten en hogere leidinggevenden	23	21	30
middelbaar milieu:	47	50	37
gesalarieerden	27	28	23
administratief en techn. personeel	22	23	19
onderwijzers	5	5	4
zelfstandigen	20	22	14
agrariërs	6	6	3
winkeliers en ambachten	15	15	11
lager milieu:	10	11	4
arbeiders	8	9	3
overige	2	2	1

bron: c.b.s., Statistiek van het wetenschappelijk onderwijs 1965/'66,1967, pag. 27

* uitsluitend studenten van Nederlandse nationaliteit beneden 35 jaar

** incl. onbekend milieu; de verhoudingscijfers zijn berekend van het totaal aantal studenten excl. onbekend milieu

[p. 334]

tabel 7: gemiddelde jaarlijkse groeipercentages van de aantallen studenten naar sociaal milieu en geslacht voor de perioden 1954-1958, 1958-1961, 1961-1964 en 1954-1964
						periode
		1954 -1958			1958 -1961			1961 -1964			1954 -1964
	tot.	M	V	tot.	M	V	tot.	M	V	tot.	M	V
totaal	5	5	6	8	8	7	12	12	12	8	8	8
hoger milieu	6	6	7	6	6	6	8	8	8	6	6	7
middel- baar milieu	4	4	4	9	9	10	13	12	16	8	8	10
lager milieu	7	7	7	12	13	7	15	15	21	11	11	11

bron: c.b.s., Statistiek van het wetenschappelijk onderwijs, 1965/66, 1968, staat 2, pag. 26

[p. 335]

tabel 8: de studenten^(1)naar sociaal milieu en naar geslacht, per faculteit en/of studierichting, per 100 studenten van elk sociaal milieu, 1964/65
			Mannen
	totaal^(5)	hoger milieu	middelbaar milieu		lager milieu
			gesala- rieerden	zelf- standigen	arbeiders	overige
totaal	abs. 44.575	17.381	12.174	9.490	3.726	980
	%    100	100	100	100	100	100
god- geleerdheid	2	2	2	2	2	1
letteren	8	6	9	7	9	8
geneeskunde	12	17	10	10	8	8
tand- heelkunde	2	3	2	3	1	1
dier- geneeskunde	1	1	1	3	0	0
wiskunde en natuur- wetenschappen	17	14	19	15	23	21
techn. weten- schappen	23	20	26	22	26	26
landbouw- kunde	3	2	2	7	2	1
rechts- geleerdheid	8	12	6	6	4	6
econ. weten- schappen^(2)	13	12	11	15	12	12
sociale weten- schappen^(3)	5	4	6	6	6	5
psychologie	3	3	3	3	4	5
opvoedkunde	1	0	1	1	1	1
aardrijks- kunde	2	1	2	2	2	3
overige^(4)	0	0	1	0	0	1

(1) Uitsluitend studenten van Nederlandse nationaliteit beneden 35 jaar

(5) Incl. onbekend milieu

(2) Incl. econometrie

(3) Excl. psychologie en opvoedkunde

(4) T.w. prehistorie, actuariële wetenschappen, studie voor belastingconsulent en centrale interfaculteit: wijsbegeerte

[p. 336]

tabel 8: de studenten^(1) naar sociaal milieu en naar geslacht, per faculteit en/of studierichting, per 100 studenten van elk sociaal milieu, 1964/65 (vervolg)
			Vrouwen
	totaal ^(5)	hoger milieu	middelbaar milieu		lager milieu
			gesala- rieerden	zelf- standigen	arbeiders	overige
totaal	abs. 9.615	5.585	2.163	1.372	279	104
	%   100	100	100	100	100	100
god- geleerdheid	1	1	1	1	0	3
letteren	28	29	29	24	22	18
geneeskunde	15	14	15	16	22	17
tand- heelkunde	1	1	1	1	1	-
dier- geneeskunde	1	1	1	1	1	2
wiskunde en natuur- wetenschappen	12	11	12	11	15	15
technische weten- schappen	1	1	2	1	2	1
landbouw- kunde	3	3	2	5	1	-
rechts- geleerdheid	12	14	10	11	4	9
econ. weten- schappen ^(2)	1	1	1	1	1	1
sociale weten- schappen ^(3)	10	9	10	12	10	14
psychologie	9	9	11	9	13	8
opvoedkunde	4	4	4	5	4	4
aardrijkskunde	3	2	2	3	3	7
overige ^(4)	0	0	0	0	-	1

bron: c.b.s., Statistiek van het wetenschappelijk onderwijs, 1965/66, 1968, staat 11, pag. 30

(1) Uitsluitend studenten van Nederlandse nationaliteit beneden 35 jaar

(5) Incl. onbekend milieu

(2) Incl. econometrie

(3) Excl. psychologie en opvoedkunde

(4) T.w. prehistorie, actuariële wetenschappen, studie voor belastingconsulent en centrale interfaculteit: wijsbegeerte