Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Uyt-spanningen (2005)

Informatie terzijde

Titelpagina van Uyt-spanningen
Afbeelding van Uyt-spanningenToon afbeelding van titelpagina van Uyt-spanningen

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (9.41 MB)

Scans (8.43 MB)

XML (2.02 MB)

tekstbestand






Editeurs

A. Ros

L. Strengholt



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Uyt-spanningen

(2005)–Jodocus van Lodenstein–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 81]
[p. 81]

12
Nootsaacklijckheyd en nut der sonden-biechte.
Of Aandagt op Ps. 51:6.Ga naar margenoot+

Te singen als: Hertcnagend onversetlijck, siet p. 30.

I.

 
Die God/ mijn siel/ daar tegen gy bestondGa naar margenoot1
 
Te sond'gen/ wil oock dat uw eygen mond
 
Die sonden (u nog eens voor oog gestelt)Ga naar margenoot3
 
Vertelt:

II.

5[regelnummer]
Vrywillig/ uyt een innig herten-leed/
 
Gelijck gy wel voor dees/ gy weet wel/ deed'Ga naar margenoot6
 
Als een'gen ramp tot clagt u hert en tongGa naar margenoot7
 
Eens dwong.

III.

 
Heyl-rovers/ seg/ en schricklijck siel-venijn;Ga naar margenoot9-16Ga naar margenoot9
10[regelnummer]
Hel-stokers/ seg/ gy moet/ (al is 't u pijn)Ga naar margenoot9-16
 
Voor Godt; en ick vertrouw (al is 't my schrick)Ga naar margenoot9-16Ga naar margenoot11
 
Dat ickGa naar margenoot9-16

IV.

 
(So seldsaam is sijn gunst/ en GoedicheydGa naar margenoot9-16Ga naar margenoot13
 
't Verbrijselt hert der sondaars toegeseyd)Ga naar margenoot9-16Ga naar margenoot14
15[regelnummer]
Vercrijgen sal voor 't wel-verdiende quaadGa naar margenoot9-16Ga naar margenoot15
 
Genaad.Ga naar margenoot9-16

V.

 
U comt de schand/ (mijn siel) uw Godt geeft d' eerGa naar margenoot17
 
In dat met druck t' erkennen/ dat wel eerGa naar margenoot18
 
Met lust begaan is; laat uw vreugd vergaanGa naar margenoot19
20[regelnummer]
In traan.
[pagina 82]
[p. 82]


illustratie

VI.

 
Dit wil uw schult-heer/ dat gy op een lijstGa naar margenoot21
 
Uw schulden veel cunt tellen/ en bewijstGa naar margenoot22
 
Dan eerst sijn gunst/ als gy die sonder endGa naar margenoot23
 
Erkend.

VII.

25[regelnummer]
Daar 's oock geen mes/ geen wel-gescherpte steen/
 
Die 't siel-vergiff so by de wortel heen
 
Uytroeyen can/ als dees bekentenis
 
Wel is.

Nootsaacklijckheyd en nut der sonden-biechte. Meditatie in liedvorm over Psalm 51:6, ‘Tegen U, U alleen, heb ik gezondigd, en gedaan dat kwaad is in Uw ogen; opdat Gij rechtvaardig zijt in uw spreken en rein zijt in Uw richten.’ Dat L. in de titel van biecht spreekt, is geen toeval. Hij betreurde het dat de Reformatie de biecht had afgeschaft zonder er iets voor in de plaats te stellen (De Vrijer (1), 137; Trimp (3), 203). L. dacht aan schuldbelijdenis, bijv. ten overstaan van een predikant of medechristen. Hij constateerde onder de protestanten van zijn dagen in het algemeen een volstaan met de algemene erkenning van de zondige, onvolmaakte natuur van de gevallen mens. Ofschoon hij in dit gedicht handelt over de persoonlijke belijdenis van schuld tegenover God, horen we hem ook hier benadrukken dat de zonden in concreto dienen te worden opgebiecht, vgl. strofe III en V. Zie voor L.'s eis van concreetheid tekst 1 Morgen-ligt, r. 157-174 en Trimp (3), 20. Met de belijdenis van de afzonderlijke (‘bijzondere’) zonden is ook de levensheiliging pas echt gediend (str. VII).

Opmerkelijk in het lied - dat de strofevorm van tekst 10 heeft - is de levendige beeldspraak: al de ‘boosdoeners’ (de zonden) ‘moeten voor God’, zegt de dichter in compacte taal (r. 9-11); vgl. ook de schuldenlijst (r. 21-22) en het aanpakken van de wortel van het kwaad (r. 25-27). De beeldtaal is op literair niveau de weerspiegeling van L.'s theologisch-pastorale bekommernis om reële vruchten van geloof en bekering.

 

Lit.: Onstenk (1), 218; Trimp (1), 90; Trimp (3), 203; De Vrijer (1), 137; Stronks (2), 110.

margenoot+
Melodie: vgl. tekst 10, Aandagten op 1 Joh. 2:16
margenoot1
daar tegen: tegen Wie
margenoot3
u nog eens voor oog gestelt: vgl. Ps. 51:5, ‘mijn zonde is steeds voor mij’

margenoot6
voor dees: vroeger
margenoot7
een'gen ramp: enigerlei rampspoed (als straf van God opgevat)

margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden
margenoot9
schricklijck: schrikwekkend
margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden
margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden
margenoot11
't: de gedachte dat de zonden voor Gods aangezicht komen
margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden

margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden
margenoot13
seldsaam: wonderlijk, bijzonder; Goedicheyd: genade
margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden
margenoot14
Vgl. Ps. 51:19, ‘De offeranden Gods zijn een gebroken geest; een gebroken en verslagen hart zult Gij, o God, niet verachten’; zie ook o.a. Ps. 147:3
margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden
margenoot15
voor 't wel-verdiende quaad: in plaats van de welverdiende straf
margenoot9-16
Aanspreking van de gepersonifieerde zonden

margenoot17
comt: komt toe; uw Godt geeft d' eer: geef uw God de eer
margenoot18
In: door; dat (1): datgene; met druck: bedroefd
margenoot19
lust: genoegen

margenoot21
schult-heer: schuldeiser
margenoot22
Uw schulden veel: uw vele schulden (in concreto); bewijst: voeg hier het samengetrokken uw schult-heer (r. 21) voor
margenoot23
sonder end: zonder ophouden (of: zonder beperking, royaal)


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

titels

  • Uyt-spanningen, behelsende eenige stigtelyke liederen


lied

  • Naar de Nederlandse Liederenbank