573.
Hoe ontdekken wy dezen verraderlyken aanval tegen onze vrye studie?
En hoe zeilen wy - om 'n zeemans uitdrukking te bezigen - dien stroom dood?
De stuurman kiest vaste punten, buiten de macht van 't vlietend
water gelegen. Hy vertrouwt z'n uitgeworpen loglyn niet - deze toch spant samen
met den vyand, en dryft leugenachtig mee met schip en watermassa - neen, hy
zoekt z'n steun in hooger dingen dan de bewegelyke zee. Zon, maan en sterren
bieden dáárom vaste uitgangspunten voor berekening aan, wyl ze
niet worden meegestuwd met 't vaartuig, door 't water. Waar nu
vindt iemand die z'n weg naar waarheid streng-stipt wil vervolgen, zoodanige
steunpunten tot 't bepalen van koers en verheid?
Elke professer in de theologie, ja ieder dorpspastoor, zou gewis
hierop terstond 'n antwoord gereed hebben. De maatstaf van de waarheid is
volgens deze heeren: de Schrift - dat wil zeggen de duizenderlei wyzen
waarop die Schrift, door verschillende heeren wordt uitgelegd - maar ik
vrees dat wy ons, op 't terrein van die zeemanschap, zeer dikwyls zouden
moeten vergenoegen met 't antwoord van den amsterdamschen geneesheer. Want de
navigatie-begrippen van de schriftgeleerden veranderen soms. En, daarop
vertrouwende, zouden wy weldra 't vreemde schouwspel zien, dat van de vele
passagiers op één schip, de een zou meenen in Afrika, de ander in
Engeland, de derde aan de Zuidpool aangeland te zyn.
De waarheid is, dat zy die op 't kompas zeilen van gepatenteerde
waarheidsstuurlieden, nooit ergens aanlanden. De eigenaardigheid van den
grooten ontdekkingstocht dien wy
Auteursrechtvrij