Max Havelaar. Deel 2. Apparaat en commentaar

[p. 346]

Hoofdstuk XIV

	veertiende hoofdstuk < [streep]          M^a Dertiende Hoofdstuk [streep]     M^b veertiende hoofdstuk.     D^1-D^4
1	Ge < Gij          M^a Vervolg van het opstel van Stern Gij     M^b* (Vervolg van het opstel van Stern.) 'Gij     D^1-D^3
2-3	aan de onafhankelyke ryken in den noordhoek grenzen < grenzen aan de onafhankelijke rijken in den noordhoek     M-D^3
8-9	aan 't bestaan van dat geheim artikel wel gelooven < wel gelooven aan het bestaan van dat geheim artikel     M-D^3 aan het bestaan van dat geheim artikel wel gelooven     D^4
11-12	onder nederlandsche souvereineteit zyn gebracht < zijn gebragt onder de nederlandsche souvereiniteit     M zijn gebragt onder de Nederlandsche souvereiniteit     D^1-D^3 onder de Nederlandsche souvereineteit zyn gebracht     D^4
16	daarin lust < lust daarin     M-D^3
18	wanneer < als     M-D^3
18	niet daarvoor steviger < daarvoor niet meer stevige     M-D^4
25	Atjinezen zelf < Atjinezen     M-D^3
25	meer. Dit was evenwel < meer, maar dit was     M meer; doch dit was     D^1-D^3
26	tot aan de oostkust uit < uit tot aan de oostkust     M-D^3
28	je < gij     M-D^3
28-29	weet, Verbrugge - < weet,     M-D^3
30	een Regeeringskommissaris^108 aankwam, < een regeringskommissaris aankwam, het was de heer Merkus,     M^a een regeringskommissaris aankwam,          M^b een Regeringskommissaris aankwam,          D^1-D^3 een Regeeringskommissaris aankwam          D^4 een Regeeringskommissaris^108 aankwam          D^4a
31	hierom < daarom     M-D^3
32	wanhopige spaarzaamheid < voorschriften van spaarzaamheid     M-D^3

[p. 347]

34	die < deze     M^a de     M^b-D^4
34	behoefde te hebben < had     M-D^3
37	onder nederlandsch bestuur had gebracht < had gebragt onder nederlandsch bestuur     M had gebragt onder Nederlandsch bestuur     D^1-D^3 onder Nederlandsch bestuur had gebracht     D^4
38-39	het gedeeltelyk ontblooten van andere plaatsen aanging < aanging het gedeeltelijk ontblooten van andere plaatsen     M-D^3
43	Regeeringskommissaris < heer Merkus          M Regeringskommissaris     D^1-D^3
44	persoonlyk zich < zich persoonlijk     M-D^3
44-45	tot borg stelde < stelde tot borg     M-D^3
47-48	ambtenaar < laatste     M-D^3
50	doch < maar     M^a1 doch     M^a2
50	met < met het     M-D^4
50	deze < die     M-D^3
51	omdat < wijl M-D^3
51	ze grootendeels < ze     M-D^4
52	toen < nadat     M-D^3
52	deze zelf < deze     M-D^3
52	van < wegens     M^a1 van     M^a2
52-53	veel zwaarder vergrypen < geheel andere zaken     M-D^3
54-55	beschuldiger...wat meer gebeurt. < aanklager.     M^a1 beschuldiger.     M^a2-D^3
56	te vuriger misschien < te meer     M-D^3
58	dat < die     M-D^3

[p. 348]

58-59	Sedert lang heerschte er < Er bestond     M-D^3 Er heerschte     D^4
59	dezer < dier     M-D^3
62	oorzaken nog < oorzaken     M-D^3
62	liepen samen < droegen er het hare toe bij     M-D^4
64	't < een     M-D^3
64-65	in Mandhéling een komplot was ontdekt < een komplot was ontdekt in Mandheling     M een komplot was ontdekt in Mandhéling     D^1-D^3
67	hiervan < daarvan     M-D^3
67-68	te Natal plaats gehad < plaats gehad te Natal     M-D^3
69	van den stand der zaken onderricht wordt < onderrigt wordt van den stand der zaken     M-D^3
70-71	door vrees voor een betrokken Hoofd zich laten weerhouden van de openbaring eener hun bekende omstandigheid < zich laten weêrhouden van de openbaring eener hun bekende omstandigheid, door vrees voor een betrokken hoofd          M-D^3 door vrees voor een betrokken hoofd zich laten weerhouden van de openbaring eener hun bekende omstandigheid          D^4
72-73	op een grondgebied bevinden < bevinden op een grondgebied     M-D^3
73	dat < zoodanig     M-D^3
74	dan ook < ook     M-D^3
74	waarom < dat     M-D^3
75	Lebak, en dat ik redelyk veel wist < Lebak. Ik wist vrij veel     M^a Leb(). Ik wist vrij veel     M^b Leb.... Ik wist vrij veel     D^1-D^3 Lebak, en dat ik vry veel wist     D^4
76	te zullen geplaatst worden < geplaatst te zullen worden     M-D^4
76	1846 < 1844     M^a 18..     M^b-D^3
78	1840 < 1842     M^a 18..     M^b-D^3

[p. 349]

79	sommige < vele     M-D^3
83	Zóó < Nu, zóó     M-D^2d, D^4 Nu zóó     D^3
83	zou dan < zou     M-D^4
84-85	verrader < een verrader     M-D^4
86	de < vele     M-D^4
89	vernietigd was < was vernietigd     M-D^3
89-90	hiertoe < daartoe     M-D^3
90-91	by zulke gelegenheden nooit uitblyft < nooit uitblijft bij zulke gelegenheden     M-D^3
92	nu inderdaad < nu     M-D^4
92	dit < dat     M-D^3
94	zult terstond < zult     M-D^3
94	inzien < zien     M-D^3
95	de man < hij     M-D^3
101	door den adsistent-resident van Mandhéling werd < werd     M-D^3
101-105	genomen en naar Natal gezonden. Hier sloot de kontroleur hem voorloopig in 't fort op, en liet hy hem met de eerste geschikte scheepsgelegenheid gevankelyk naar Padang vervoeren. Het spreekt vanzelf dat men den Gouverneur al de < genomen. Men vervoerde hem naar Natal, waar de kontroleur hem liet opsluiten in het fort, en van waar hij met de eerste scheepsgelegenheid werd opgezonden naar den gouverneur van Sumatra's Westkust te Padang, wien men alle de          M genomen. Men vervoerde hem naar Natal, waar de Kontrôleur hem liet opsluiten in het fort, en van waar hij met de eerste scheepsgelegenheid werd opgezonden naar den Gouverneur van Sumatra's Westkust te Padang, wien men alle de          D^1-D^2d genomen. Men vervoerde hem naar Natal, waar de Kontrôleur hem liet opsluiten in het fort, en van waar hij met de eerste scheepsgelegenheid werd opgezonden naar den Gouverneur van Sumatra's Westkust te Padang wien men alle de          D^3 genomen en naar Natal gezonden. Hier sloot de kontroleur hem voorloopig in het fort op, en liet hem met de eerste geschikte scheepsgelegenheid gevankelyk naar Padang vervoeren. Het spreekt vanzelf dat men den Gouverneur al de          D^4

[p. 350]

107	moesten wettigen < wettigden     M-D^3 moeten wettigen     D^4
107	Onze Jang di Pertoean < Jang di Pertoean     M-D^3
107-108	van Mandhéling vertrokken < vertrokken van Mandheling     M vertrokken van Mandhéling     D^1-D^3
110	schuldig < onschuldig     M-D^3
111	vorm en door bevoegde autoriteit < vorm     M-D^3
113	aankomen. Wèl < aankomen, en wèl     M, D^1 aankomen en wél     D^2-D^3
115	by 't aan wal stappen opwachtte < opwachtte bij het aan wal stappen     M opwachtte, bij het aan wal stappen     D^1, D^3 op wachtte, bij het aan wal stappen     D^2, D^2d by 't aan-wal stappen opwachtte     D^4
117-118	geworden < geweest     M-D^3
118	hierop < daarop     M-D^3
120-121	ten-huize van den generaal te hebben vertoefd < te hebben vertoefd ten huize des generaals     M te hebben vertoefd ten huize des Generaals     D^1-D^3 ten-huize des Generaals te hebben vertoefd     D^4
121-122	met de meeste onderscheiding te zyn behandeld < te zijn behandeld met de meeste onderscheiding     M-D^3
122	naar Mandhéling terug < terug naar Mandheling     M terug naar Mandhéling     D^1-D^3
125	noodig heeft < behoeft     M-D^3
125	niet! Aannemende < niet, en aannemende     M niet, en, aannemende,     D^1-D^3
126	beschuldiging < beschuldigingen     M-D^3
127	ten-einde < om     M-D^3
128	en vooral < en     M-D^3

[p. 351]

128-129	blyken zouden zoodanige valsheid te hebben uitgelokt < tot zoodanige valschheid zouden hebben overgehaald     M-D^3 zoodanige valsheid zouden hebben uitgelokt          D^4
129-130	zyn redenen had om < oorzaken vond     M-D^3
132-133	onder de oogen der Regeering te Batavia gebracht zyn < zijn gebragt onder de oogen de regering te Batavia     M* zijn gebragt onder de oogen der regering te Batavia     D^1-D^3
134	Jang di Pertoean's terugkeer < den terugkeer van Jang di Pertoean     M^a, D^4 den terugkeer van Jang di Pertoean     M^b-D^3
134	te < op     M^a1 te     M^a2
135	van die < dier     M-D^4
136	in 't Mandhélingsche was voorgevallen < was voorgevallen in het Mandhelingsche     M was voorgevallen in het Mandhélingsche     D^1-D^3 in het Mandhélingsche was voorgevallen     D^4
137	inlichting < inlichtingen     M-D^4
137-138	tusschen die landstreek en myn Afdeeling < dier landstreek met mijne afdeeling     M-D^3
141	van den generaal bleek te genieten < scheen te genieten van den generaal     M scheen te genieten van den Generaal     D^1-D^3 van den Generaal bleek te genieten     D^4
143-144	in 't gelaat van dien generaal zou geweest zyn < zou geweest zijn in het gelaat van den generaal     M zou geweest zijn in het gelaat van den Generaal     D^1-D^3 in het gelaat van dien Generaal zou geweest zyn     D^4
144-145	deze - persoonlyk voor de trouw van dat hoofd hebbende ingestaan - < deze,     M^a1 deze     M^a2-D^4
146	hem < dat hoofd     M-D^4
147-148	zoo-even bedoelde Regeeringskommissaris zelf < heer Merkus          M straks bedoelde Regeringskommissaris     D^1-D^3 zoo-even bedoelde Regeeringskommissaris, zelf     D^4

[p. 352]

149-150	uit zyn gouvernement zou hebben teruggeroepen < zoude hebben teruggeroepen uit zijn gouvernement     M-D^3
151	over de < de     M-D^3
151	hierop < daarop     M-D^3
152	tegen 't ontruimen van de Oostkust verzet had < verzet had tegen het ontruimen van de Oostkust     M-D^3 tegen het ontruimen van de Oostkust verzet had     D^4
154	voetstoots aantenemen < aantenemen     M-D^3
155	grieven < beschuldigingen     M-D^3
161	geeseling en < geesseling,     M, D^1 geeseling,     D^2-D^3
161	brandmerk, < brandmerk (het was in 1842,)     M^a brandmerk          M^b-D^3 brandmerk          D^4
161	meen < geloof     M-D^3
165	beoordeel < oordeel     M-D^3
165	niet zal < zal     M-D^3
168	Si Pamaga < deze, Si Pamaga,     M^a deze, Si Pamaga,     M^b-D^3 deze Si Pimaga     D^4*
170	dit < dat     M-D^3
170-171	naar de woning van den Toeankoe begeven < begeven naar de woning van den Toeankoe     M-D^3
172	der buitengalery zaten < zaten der binnengalerij     M-D^3 der binnengalery zaten     D^4
179	door de natalsche policie opgevat < opgevat door de natalsche policie     M opgevat door de Natalsche policie     D^1-D^3 door de Natalsche policie opgevat     D^4
180	dezen < dien     M-D^3
184	dit < dat     M-D^3

[p. 353]

185-186	resident, ten-uitvoer gelegd wat de geeseling en 't brandmerk aangaat < resident ten uitvoer gelegd wat de geesseling en het brandmerk aangaat          M Resident ten uitvoer gelegd wat de geesseling en het brandmerk aangaat          D^1 Resident ten uitvoer gelegd wat de geeseling en het brandmerk aangaat     (5 cach) D^2-D^3 Resident, wat de geeseling en 't brandmerk aangaat ten-uitvoer gelegd          D^4
187	als kettingganger naar Java te worden gezonden < naar Java te worden gezonden als kettingganger     M-D^3
189-190	gesuspendeerd werd < is gesuspendeerd     M-D^3
192	ontving ik bericht < werd mij berigt     M-D^3
194-195	verlangde oogenblikkelyk < vraagde     M-D^4
195	de oorspronkelyke processtukken te zien < te zien de oorspronkelijke processtukken     M-D^3
195	den < dien     M-D^3
196	mishandeld had < had mishandeld     M-D^3
200	toen nog < toen     M-D^3
200-201	in myn gedachten opkomen < opkomen in mijne gedachten     M-D^3
201	evenmin < noch     M-D^3 nòch     D^4
202	als < noch     M-D^3 nòch     D^4
205-206	by de bevolking zeer bemind was < zeer bemind was bij de bevolking     M-D^3
206-207	ik den generaal < ik          M ik,          D^1-D^3 ik den Generaal     D^4
208	byzonderen vyand < vijand     M-D^3
211	't was < het is en het was     M-D^3 het was          D^4
213	uit het fort kon gemist worden < kon gemist worden uit het fort     M-D^3

[p. 354]

214-215	afstond ter bedekking < medegaf     M-D^3
217	veiligheid < behoud     M-D^4
218-219	onderschryven mag voor ik er meer van gezien heb, of iets anders < onderschrijf     M-D^3
220	vormde in groote overhaasting < vormde     M-D^3
222	Justitie of fiskaal < justitie, wij zeiden nog ‘fiskaal’ in dien tijd     M-D^3
222-223	van Padang had meegenomen < had medegenomen van Padang     M-D^3
223	Deze < Die     M, D^2-D^3 Dien     D^1*
224-225	tegen Si Pamaga was gevoerd geworden < was gevoerd tegen Si Pamaga     M was gevoerd tegen Si Pamaga     D^3-D^3
227	proces-verbalen < Verbalen     M verbalen     D-D^4
228	evenwel deze beambte < deze echter     M-D^3
231-232	stukken voortgekomen < voortgekomen stukken     M-D^3
232	schynen te bewyzen < bewijzen     M-D^3
236	uit het venster gevlucht was < gevlugt was uit het venster     M-D^3
239	Raadslid < lid in dien raad     M-D^3
241-242	ter zyner verdediging in de hand te stellen < in de hand te geven ter zijner verdediging     M-D^3
243	by die gelegenheid ondervroeg < ondervraagde          M-D^3 by die gelegenheid ondervraagde     D^4
244	de < zekere     M-D^3
244	zekeren < ik weet niet welken     M-D^3
245	je < u     M-D^3
248	Of nu < Of     M-D^3
248	Soetan Salim en myn voorganger < mijn voorganger en Soetan Salim     M-D^3

[p. 355]

249	natalschen Rechtsraad < rappatraad          M Rappatraad          D^1-D^3 Natalschen Rappatraad     D^4
250	wel < dit     M, D^4 dit     D^1-D^3
251	's mans < zijne     M-D^3
251-252	moesten bewyzen < bewijzen     M-D^3
252	op dat oogenblik < toen     M-D^3
252-253	begrypen < weten     M-D^3
253	tegen die...onnauwkeurigheid < dáártegen     M-D^3 daartegen     D^4
255-256	en ziedaar nu de zaak waarin ik den generaal zoo ‘gekontrarieerd’ had. < en hierin had ik den generaal zoo ‘gekontrarieerd.’     M en hierin had ik den Generaal zoo ‘gekontrarieerd.’     D^1-D^3 en...hierin had ik den Generaal zoo ‘gekontrarieerd.’     D^4
257	van de < der     M-D^4
257-258	op myn geldelyk beheer gemaakt waren< gemaakt waren op mijn geldelijk beheer     M-D^3
258	de woorden < en     M-D^3
258-259	van alle welwillende konsideratien verschoond te blyven< verschoond te blijven van alle welwillende konsideratien     M verschoond te blijven van alle welwillende konsideratiën     D^1-D^3
260	was inderdaad < was     M-D^3
262	natuurlyk. Doch < natuurlijk, maar     M-D^3
264	je < ge     M-D^3
267	noch < en     M-D^4
270	toeleg < beslissing     M-D^3
277	deze < die     M-D^3
279	de politiek van den generaal < den generaal     M den Generaal     D^1-D^4

[p. 356]

281	verder met < met     M-D^3
288	heel onrecht < onregt     M-D^3
291	Allen, de een voor, de ander na, zyn< Allen zijn, de een voor, de ander na,     M-D^3
292	in hun betrekkingen hersteld < hersteld in hunne betrekkingen     M-D^3
297	Toen ik in 1846 daar was, heb ik < In 1846 bevond ik mij daar, en heb     M^a In 18.. bevond ik mij daar, en heb     M^b-D^3 In 1846 bevond ik me daar, en heb     D^4
298	je < gij     M-D^3
299	is me glad ontgaan < heb ik geheel vergeten     M-D^3
301	vertellen < verhalen     M-D^3
301-302	mag ik vragen of 't waar is < is het waar     M-D^4
303	dikwyls, en daartoe < dikwijls. Daartoe     M-D^4
303	aanleiding < veel aanleiding     M-D^4
306	over in grofheid < in grofheid over     D^4
307	prikkelbaar < aantrekkelijk     M-D^3
308	wil < wilde     M-D^3
314	met voordacht op < op met voordacht     M-D^3 met-voordacht op     D^4
316	was daar in dien tyd < was     M-D^3
316-317	meer dan eens is 't gebeurd < het is meer dan eens gebeurd     M-D^3
317	ochtend. O, er < ochtend;...er     M-D^3
319	ze 't noemen < men zegt     M-D^4
319	ik weet niet waarom < waarom weet ik niet     M-D^4
322	je < gij     M-D^3
322	arme dier < beestje     M-D^4
325	zoekt < zocht     M-D^3

[p. 357]

326	kyk < zie     M-D^3
326-327	daar zoo < daar     M-D^3
330	Nationale Vergadering < nationale vergadering te Parijs     M Nationale Vergadering te Parijs     D^1-D^4
334	op zyn kantoor bezocht < bezocht op zijn kantoor     M-D^3
336-337	Parang-Koedjang - het distrikt der ‘verregaande misbruiken’ -< Parang Koedjang,     M^a P()-()ng,          M^b P... K...ng,          D^1-D^3
340	aan < vooral aan     M-D^4
345	die < die er     M-D^3
345	en < en ik     M-D^3
345	zou nog < zoude     M-D^3
346	lang de tafelgesprekken < de tafelgesprekken lang     M-D^3
347	hoop echter < hoop     M hoop,     D^1-D^3
352-353	over-dag uit < uit over dag     M-D^3
353	op zyn bureau door < door op zijn bureau     M-D^3
354	kleine garnizoen < garnisoen     M^a1 garnizoen     M^a2-D^3
358	maar eenigszins kon < konde     M-D^3
361	met < onder     M-D^3
361-362	op de plaats aanwezige Europeanen < Europeanen     M-D^4
363-365	welwillendheid, terwyl de bevelen van den resident, met heusheid gegeven, stipt werden opgevolgd< welwillendheid; de bevelen van den resident werden met heuschheid gegeven, en stipt opgevolgd          M^a welwillendheid; de bevelen van den Resident werden met heuschheid gegeven, en stipt opgevolgd          M^b welwillendheid: de bevelen van den Resident werden met heuschheid gegeven en stipt opgevolgd          D^1-D^3 welwillendheid. De bevelen van den resident werden met heusheid gegeven en stipt opgevolgd          D^4

[p. 358]

370-371	spaarzaamheid < zuinigheid     M-D^4
375	was echter < was     M-D^3
376	begon te noemen < noemde     M-D^3
376	daarop weldra < weldra daarop     M-D^3
378-379	op een niet aan den grooten weg gelegen binnenpost onvermydelyk zyn< onvermijdelijk zijn op eene niet aan den grooten weg gelegene binnenpost          M onvermijdelijk zijn, op eene niet aan den grooten weg gelegene binnenpost          D^1-D^3 op eene niet aan den grooten weg gelegen binnenpost onvermydelyk zyn          D^4
381	van Serang kunnen laten komen < kunnen laten komen van Serang     M-D^3
382	ieder ander < anderen     M-D^3
383	te vinden waren < waren     M-D^3
383-384	naar Rangkas-Betoeng te laten brengen < te laten brengen naar Rangkas Betoeng     M^a te laten brengen naar R( )-B( )ng          M^b te laten brengen naar R... B...ng          D^1-D^3
385-386	door gezag te verkrygen was om-niet < te verkrijgen was, om niet, door gezag,     M-D^3 door gezag te verkrygen was om-niet,     D^4
386-387	onder zulke gegevens < in zulke gevallen     M-D^3
387	Tine < vrouw     M-D^3
387	't gemis < de ontbering     M-D^3 het gemis     D^4
390	scheepsdek < verdek     M^a dek     M^b-D^4
395	wezen < zijn     M-D^3
397	in den tuin spelen < spelen in den tuin     M-D^3
398-399	by Havelaar beklaagde < beklaagde bij Havelaar     M-D^3
399	aan de bedienden een prys uit < eenen prijs uit aan de bedienden     M eenen prijs uit, aan de bedienden,     D^1-D^3

[p. 359]

400	de eerste dagen < den eersten dag     M-D^3
402	en dus < en     M-D^4
403	zyn te-boven < hebben te boven     M-D^3 hebben te-boven     D^4
404	werd alzoo < werd     M-D^4
404	kleine < de kleine     M-D^4
405	om frissche lucht te scheppen < tot het scheppen van frissche lucht     M-D^3
406	van deze < dezer     M-D^4
408-409	en zich, om warmte te zoeken, in de slaapkamers verbergen < en om warmte te zoeken, zich verbergen in de slaapkamers     M en, om warmte te zoeken, zich verbergen in de slaapkamers     D^1-D^3 en zich om warmte te zoeken in de slaapkamers verbergen     D^4
411	de grootere hoofdplaatsen < hoofdplaatsen     M-D^3
414	erf < erf goed     M erfgoed     D^1*, D^2*, D^2d*, D^3*
414	doen < laten     M-D^3
415	ravyn toe, < ravijn,     M-D^3
415	toch wel de slangen zich < wel is waar de slangen zich toch     M wel is waar, de slangen zich toch     D^1-D^3
415-416	in den tuin vertoond hebben < vertoond hebben in den tuin     M-D^3
417	duisternis < duisterheid     M-D^3
419	haars < huns     M-D^4
423	in de nederlandsch-indische bezittingen heerschen < heerschen in de nederlandsch-indische bezittingen     M heerschen in de Nederlandsch-Indische bezittingen     D^1-D^3 in de Nederlandsch-Indische bezittingen heerschen     D^4
425	aan de gemeenten toebehooren < toebehooren aan de gemeenten     M-D^3
425-426	van gemeente-eigendom spreken kan < spreken kan van gemeente-eigendom     M-D^3
427-428	bewoner zelf < bewoner     M-D^3

[p. 360]

431	weligen < weelderigen     M-D^4
431-432	tropischen plantengroei < plantengroei     M-D^3
432	in een wildernis ontaarden < ontaarden in eene wildernis     M-D^3
433-434	dikwyls zelfs staat de reiziger < de reiziger staat dikwijls     M-D^3
436	den hiertoe noodigen < dien     M-D^3
436	verrichten < plaats hebben     M-D^4
437-438	de woning des gezaghebbers < de gezaghebberswoning     M des gezaghebbers woning     D^1-D^3
438	een vereischte < noodig     M-D^3
438-439	niet de bevolking die zooveel hecht aan uiterlykheden, in slordigheid < de bevolking die zoo veel hecht aan uiterlijkheden, daarin geen’     M^a de bevolking, die zoo veel hecht aan uiterlijkheden, daarin geen’     M^a de bevolking, die zooveel hecht aan uiterlijkheden, daarin geen’     D^1 de bevolking, die zooveel hecht aan uiterlijkheden, daarin geen     D^2-D^3 de bevolking die zooveel aan uiterlykheden hecht, daarin geen     D^4
441	te beschikken < de beschikking     M-D^4
442-443	misdadigers, een soort van werklieden echter dat < misdadigers, die echter          M-D^3 misdadigers, een soort van werklieden dat echter     D^4
443-444	meer of min geldige redenen van politieken aard < staatkundige redenen     M-D^3
444	was. Doch < waren; doch     M-D^3
445	vooral met < met     M-D^3
445-446	op de behoefte aan < op     M-D^3
450	te < te laten     M-D^3
452	van dat gezag misbruik maakt < misbruik maakt van dat gezag     M-D^3
453-454	strekt het vergryp van den een tot vrybrief voor den ander< wordt het vergrijp van den een’, ten vrijbrief van den ander     M wordt het vergrijp van den eenen ten vrijbrief van den anderen     D^1-D^3 wordt het vergryp van den een ten vrybrief van den ander     D^4

[p. 361]

456-457	streng, en vooral niet naar europesche begrippen, moet worden beoordeeld < streng moet worden beoordeeld, en vooral niet naar europesche begrippen          M streng moet worden beoordeeld, en vooral niet naar Europesche begrippen          D^1-D^3
457-458	't - misschien uit ongewoonte - zeer vreemd vinden < het vreemd vinden, misschien uit ongewoonte,     M-D^3
459	stipt < te stipt     M-D^4
459-460	der voor zyn erf bestemde heeredienstplichtigen voorschryven < voorschrijven der voor zijn erf bestemde heerendienstpligtigen     M-D^3
463	een < het     M-D^3
465	alleen < slechts     M^a alleen     M^b
466	met verregaande uitbreiding natevolgen < natevolgen met verregaande uitbreiding     M-D^3
467	over < van     M-D^3
467	zekeren < dien     M-D^3
468	by zyn eenvoudig maal gebruikt had < gebruikt had bij zijn eenvoudig maal     M-D^3
469	aan 't hoofd zyns legers het land doortrok < het land doortrok aan het hoofd zijns legers     M-D^3 aan het hoofd zyns legers het land doortrok     D^4
470	geheel ryk < rijk     M-D^4
474	aan de mogelykheid van hoog water doet gelooven < doet gelooven aan de mogelijkheid van hoog water     M-D^3
474	mag < moet     M-D^4
475	een < het     M-D^4
477	Het gering getal lieden nu < De lieden          M De lieden,          D^1-D^3 Het gering getal lieden nu,     D^4
478	dan slechts < dan     M-D^3
479	der woning < van het huis     M-D^4

[p. 362]

479-480	van onkruid en kreupelhout vryhouden < vrijhouden van onkruid en kreupelhout     M-D^3
480-481	volslagen wildernis < wildernis     M-D^3
482-483	aan de Regeering voortestellen < voortestellen aan de regering     M voortestellen aan de Regering     D^1-D^3
483-484	even als elders kettinggangers in de residentie Bantam te doen arbeiden < kettinggangers te doen arbeiden in de residentie Bantam, zoo als elders     M-D^3
485	hy immers < hij     M-D^4
486	policievonnis < politiemaatregel     M, D^1 policiemaatregel     D^2, D^2d policiemaatregelen     D^3
487	op zyn erf te-werk te stellen < te werk te stellen op zijn erf     M-D^3
487-489	wel, of althans 't was hem meer dan voldoende bekend dat zoodanige beschikking over gekondemneerden overal de gewoonste zaak van de wereld was, maar < wel, maar          M wel; maar          D^1-D^3 wel - of althans het was hem meer dan voldoende bekend dat zoodanige beschikking over gekondemneerden overal de gewoonste zaak der wereld was - maar          D^4
491	vermeend recht < regt     M-D^3
497	ook zelfs < zelfs     M-D^3
498	het geslagen vonnis < de gegevene uitspraak     M-D^3 de gegeven uitspraak     D^4
502	smaakte < had     M-D^4
503	had voorgesteld < voorstelde     M-D^4
507	zulke < die     M-D^3
507	wanneer < als     M-D^3
509	dezen en genen < dezen of genen     M-D^4
509-510	verzocht hadden < gevraagd had     M-D^4

[p. 363]

510-511	uit zyn toespraak aan de Hoofden gehoord < gehoord uit zijne toespraak aan de hoofden     M gehoord uit zijne toespraak aan de Hoofden     D^1-D^3
515	veronderstellen < vooronderstellen     M-D^3
516	in Lebak omging < omging in Lebak     M^a omging in Leb()     M^b omging in Leb...     D^1-D^3
522-523	de landstreek waarvan het bestuur aan zyn zorg was toevertrouwd, < die landstreek     M-D^3
523-524	in een hoogsttreurigen toestand verkeerde < verkeerde in eenen hoogsttreurigen toestand     M-D^2d verkeerde in eenen hoogst treurigen toestand     D^3
525	brieven < de brieven     M-D^4
525	van zyn voorganger < zijns voorgangers     M-D^4
526	De korrespondentie met < Die brieven aan     M-D^3
527	bevatte < bevatten     M-D^3
529	tot de Regeering te zullen wenden < te zullen wenden aan de regering     M^a te zullen wenden aan de Regering     M^b-D^3
532	gedaan < gehandeld     M-D^3
537	dan ook < ook     M-D^3
537-538	waarlyk niet te veronderstellen in den zin zooals Havelaar 't bedoelde < niet te vooronderstellen in den zin zoo als Havelaar dit bedoelde     M niet te vooronderstellen, in den zin zoo als Havelaar dit bedoelde     D^1-D^3 waarlyk in den zin zooals Havelaar 't bedoelde niet te veronderstellen     D^4
540	bestond < was     M-D^3
540-541	op de klachten van Havelaars voorganger recht te doen < regt te doen op de klagten van Havelaars voorganger     M regt te doen op de klagten van Havelaar's voorganger     D^1-D^3
542-543	over de heerschende misbruiken had gesproken - geaboucheerd, zei Verbrugge - < had gesproken over de heerschende misbruiken,     M-D^3
545	een zoo hooggeplaatst ambtenaar < deze     M-D^3

[p. 364]

547-548	byna altyd reden meende te hebben om den loop van dat recht te stuiten.^118 < liever gedurig den loop van dat regt stuitte.          M-D^3 byna altyd reden meende te hebben om den loop van dat recht te stuiten.          D^4 byna altyd reden meende te hebben om den loop van dat recht te stuiten.^118          D^4a
549	ten-huize van den resident < ten zijnen huize     M-D^3
550	hy dezen < deze hem     M-D^3
550	over de Lebaksche misbruiken gesproken < gesproken over de lebaksche misbruiken     M^a gesproken over de Leb()sche misbruiken     M^b gesproken over de Leb...sche misbruiken     D^1-D^3
550-551	hierop < daarop     M-D^3
554	meende < vond     M-D^4
555	men uitdrukkelyk < men     M-D^4
555-556	tot het tegengaan daarvan geroepen was < geroepen is tot het tegengaan daarvan     M-D^3
556	wat < hetgeen     M-D^3
556-557	van Lebak wist < wist van Lebak     M^a wist van Leb(...)     M^b wist van Leb...     D^1-D^3
557	zeer < eene zeer     M-D^3
562-563	geen rechtstreeks voordeel heeft van afpersing en van willekeurig beschikken over de bevolking < van afpersing en willekeurig beschikken over de bevolking geen regtstreeksch voordeel heeft          M van afpersing en van willekeurig beschikken over de bevolking geen regtstreeksch voordeel heeft          D^1-D^3
563	zoovelen < velen     M-D^3
565	aan de Regeering kennis te geven < kennis te geven aan de regering     M^a kennis te geven aan de Regering     M^b-D^3
567	van die < dier     M-D^4
571	schynt wel < schijnt M-D^4

[p. 365]

572	de verdrietige taak < het     M-D^3
573-574	voor sommigen een reden zou wezen < eene reden zoude wezen voor sommigen     M-D^3
575	meer dan < meer     M-D^4
577	die nu eenmaal < die     M-D^4
578-579	te worden aangezien van den ongunstigen toestand dien men plichtshalve openbaart < daarvan te worden aangezien     M-D^3
580	by-voorkeur < gaarne     M-D^4
580-581	haar meesters < haren meester     M-D^3 hare meesters     D^4
583-584	zenden ook < zenden     M-D^4
584	liefst < weder     M-D^4
587	van die < dier     M-D^4
588	en < of     M-D^3
588-589	dikwyls zelfs in tegenspraak < in tegenspraak zelfs     M-D^3
589	berichten. Ik < berigten en ik     M berigten, en ik     D^1-D^3
591	van een < eener     M-D^4
592	Deze < Die     M-D^3
593	niet de zaak om de eindelyke gevolgen te ernstig ware, < de zaak niet te ernstig ware, - om de eindelijke gevolgen, -     M de zaak niet te ernstig ware - om de eindelijke gevolgen -     D^1-D^3
595	waarmee vaak < waarmede     M-D^3
596	gehouden en aangenomen, < gehouden,          M^a gehouden;          M^b-D^3 gehouden en...aangenomen,     D^4

[p. 366]

596-597	al biedt dan ook de schryver zelf weinig zinsneden verder de wapens aan < ofschoon de schrijver zelf weinig zinsneden verder, de wapenen aanbiedt          M^a ofschoon de schrijver zelf, weinig zinsneden verder, de wapenen aanbiedt,          M^b-D^3 ofschoon de schryver zelf, weinig zinsneden verder, de wapenen aanbiedt          D^4
598	tot een enkel voorbeeld bepalen < bepalen tot een enkel voorbeeld     M-D^4
599	die < die er     M^a die     M^b
600	van een < eener     M-D^4
601	bloeit < heerscht     M-D^3
601	in de geheele landstreek < alöm     M-D^3
602	worden < wordt     M-D^4
602-603	verder evenwel < verder     M-D^3 verder echter     D^4
606	Inkomend-Recht < inkomende regten     M-D^3
606	wordt < worden     M-D^3
607	behoeft men niet bezorgd te zyn! Er < zij men niet bezorgd, er     M, D^1 zij men niet bezorgd; er     D^2-D^3 zy men niet bezorgd! Er     D^4
608-609	in deze streken < hier     M-D^3
609	kapitaal < kapitalen     M-D^3
611	dergelyk < zoodanig     M-D^3
613	van de < der     M-D^4
614	of die, < of     M-D^3
615	haar niet < niet     M-D^3
618	maakt men zich daarvan een verdienste: de bedoeling is, < is dit om     M is dit, om     D^1-D^3
619	gaat < zal     M-D^4
623	kwalykgezinden < kwaadgezinden     M-D^3

[p. 367]

629	my^119 < mij.     M-D^4 my.^119     D^4a
629	Deze < Die     M-D^3
631	blyk < bewijs     M-D^4
637	houd < ik houd     M-D^3
638	volkomen in-staat < in staat     M-D^3
638	haar < zee     M^a die     M^b-D^3
638	met bewyzen te staven < te bewijzen     M-D^3
640	er zouden < zouden     M-D^3
642	voor de ware toedracht der zaken in Britsch-Indie geopend had, en < had geopend voor den waren toedragt der zaken in Britsch-Indie. Men bedenke          M^a1 had geopend voor de ware toedragt der zaken in Britsch-Indie. Men bedenke          M^a2 had geopend voor de ware toedragt der zaken in Britsch-Indie. Men bedenke,          M^b had geopend voor de ware toedragt der zaken in Britsch-Indië. Men bedenke,          D^1-D^3 voor de ware toedracht der zaken in Britsch-Indie geopend had. Men bedenke          D^4
644	getoond < gehad     M-D^3
645-646	minder bloedige wyze dan nu wel noodzakelyk geworden was < onbloedige wijze     M-D^3
647-648	Waar 't noodig is, zal ik < Ik zal, waar het noodig is,     M-D^4 Waar het noodig is, zal ik     D^4a
648-649	geroemd werden < werden opgegeven     M-D^3
649-650	en dat meermalen een bevolking die als rustig en tevreden wordt opgegeven, < en waar de bevolking als rustig en tevreden wordt opgegeven beweer ik dat ze meermalen          M en, waar de bevolking als rustig en tevreden wordt opgegeven, beweer ik, dat ze, meermalen          D^1 en, waar de bevolking als rustig en tevreden wordt opgegeven, beweer ik, dat ze meermalen          D^2-D^3 en, waar de bevolking als rustig en tevreden stond opgegeven, beweer ik dat ze meermalen          D^4

[p. 368]

651	deze < die     M-D^3
652	boek, schoon ik vertrouw < boek, ik vertrouw echter     M^a boek; ik vertrouw echter,     M^b-D^3
652	leggen zal < zal leggen     M-D^3
653	ze < die bewijzen     M-D^4
656-657	gemakkelyk zal < zal     M-D^3
659-660	opgave < opgaven     M-D^3
660	wordt < is     M-D^3
660	in twee deelen gesplitst < gesplitst in twee deelen     M-D^3
661	Wanneer < Als     M-D^3
662	welke < die     M-D^3
662	opgaven < opgave     M-D^3
663	bevinden < vinden     M-D^3
663	deze < die     M-D^3
664	volgens < naar     M-D^3
668	van deze < dezer     M-D^4
676	deze < die     M-D^3
678	den vloed < vloed     M^a1 den vloed     M^a2
679-680	betrekkelyk gebrek < gebrek     M-D^4
687-688	aan de Regeering meetedeelen, < medetedeelen aan de regering     M medetedeelen, aan de Regering     D^1-D^2d medetedeelen aan de Regering,     D^3
688	overgaan < overgaan tot     M-D^3
689	verbetering immers < verbetering     M-D^3
691-692	in de berichten aan 't bestuur alles omtebuigen en te verdraaien < alles omtebuigen en te verdraaijen in de berigten aan het bestuur     M-D^3 in de berichten aan het bestuur alles omtebuigen en te verdraaien     D^4

[p. 369]

700	dezen < dien     M-D^3
704	van den Gouverneur-generaal < des gouverneurs-generaal     M^a des Gouverneurs-generaal     M^b-D^2 des Gouverneurs-Generaal     D^2d, D^3
704	zy dan < dan zy     D^4
704	de < die     M-D^3
706-707	dan zy die vroeger den moed misten om een kordaat woord op 't papier te stellen, < zij die vroeger den moed misten om een kordaat woord te stellen op het papier, dan          M^a zij, die vroeger den moed misten om een kordaat woord te stellen op het papier, dan          M^b-D^3 zy die vroeger den moed misten om een kordaat woord op 't papier te stellen, dan          D^4
710	zy < zij eindelijk     M-D^3
715	beloont.^120 Vooral < beloont, en vooral     M-D^3 beloont.^106 Vooral     D^4 beloont.^120 Vooral     D^4a
717	dit beschermen < die bescherming     M-D^3
717	van de < der     M-D^3
718	zy < deze     M-D^3
719	op de bevolking den invloed uitteoefenen < den invloed op de bevolking te behouden     M-D^3
720	heeft om haar gezag staande te houden, < heeft,     M-D^3
724	het toepassen < de toepassing     M-D^3
724	der < van de     M-D^3
725	tegen afpersing en roof heeten te beschermen < heeten te beschermen tegen afpersing en roof     M heeten te beschermen, tegen afpersing en roof     D^1-D^3
728-729	tot spreekwoord geykte meening < overal verspreid denkbeeld     M-D^3
733-734	aanmerking mocht vallen op < sprake mogt zijn van     M-D^3

[p. 370]

739	van die < dier     M-D^4 van die     D^4a
740	minachting. Voor 't oogenblik wil ik alleen wyzen < minachting; - om nu alleen te wijzen          M-D^3 minachting. Voor het oogenblik wil ik alleen wyzen     D^4
741	van den toestand < des toestands     M-D^3
741	des mans < van den man     M-D^3
741-742	uit kracht eener < door eene     M-D^3
743	deze < die     M-D^3
743-744	voor sommige anderen zou geweest zyn < zoude geweest zijn voor vele anderen     M-D^3 voor vele anderen zou geweest zyn     D^4
747	en < of     M-D^3
748-749	als echtgenoot en huisvader te vervullen had < had te vervullen als echtgenoot en huisvader     M had te vervullen, als echtgenoot en huisvader     D^1-D^3
749	moest een vyand overwinnen < had een’ vijand te overwinnen     M-D^3
750	leiden < voeren     M^a1 leiden     M^a2
754	de waarheid < waar     M-D^3
755	van zyn < zijner     M-D^4
756	als een liefdezuster verpleegde < verpleegde als eene liefdezuster     M-D^3
760	't < een     M-D^3
767	de < die     D^1
769	een andere < eene     M-D^3
769	bestond < was     M-D^3
771	wel gedwongen < gedwongen     M-D^3
772	geest.’ Of: ‘hy < geest. Hij     M-D^3

[p. 371]

773	goed.’ Of: ‘ja, < goed. Ja     M goed. Ja,     D^1-D^3
776	Arme spartelende < Arme     M-D^3
779	hebben zou < zou hebben     M-D^3
786	u, de velen < gij     M^a u,     M^b-D^3
791	waar < naar de plek waar     M-D^3
800-801	aan de zynen hechtte < hechtte aan de zijnen     M-D^3
804	Stirnchen < Stirn     M^a1 Stirnchen     M^a2
804	glüht < ist heiss     M^a1 glüht     M^a2
806	Und < Du     M-D^3
814	fiel.^28 < fiel.’-     M-D^3 fiel.^24     D^4 fiel.     D^4a
817	die < ein     M^a die     M^c
817	der < ein     M^a der     M^c
821	Warum denn, Mutter, < Mutter, warum denn     M^a warum denn Mutter,     M^c Warum denn Mutter,     D^1-D^3
835	dir im Schooss < auf dein Knie     M^a1* auf den Knie     M^a2* dir im Schoos     M^c*, D^1*, D^2*, D^2d*, D^3*, D^4*
844	hinunter < herunter     M^a hinunter     M^c
852	dann mein Schwesterlein < sie, das Schwesterlein     M^a dann mein Schwesterlein     M^c
852	es < sie     M^a es     M^c

[p. 372]

868	's Ist < Das ist     M^a S' ist     M^c*
868	eine Feuerfliege < ein Feuerflieglein     M^a eine Feuerfliege     M^c
871	es < ihm     M^a1 es     M^a2
874	wäre Schade < würde Schade sein     M, D^1 wurde Schade sein     D^2*, D^2d*, D^3*
874	Nein, ich < ich     M-D^3
878	fliegt < fliegt     M^a schwirrt     M^c ffiegt     D^3*
878	hoch! Hoch, oben < hoch -- da oben     M hoch - da oben     D^1-D^3
882	Ein, und < Ein’ und zwei und     M Ein’, und zwei und     D^1-D^3
904	ein. Ihm < ein und     M-D^3 ein, und     D^4
907	war... < war --- Cassel, Januar 1859     M war ---cassel, Januar 1859.     D^1-D^3
908	Ja < tikar = Strohmatte pukul ampat. wörtlich Vier Uhr. auch eine Blume die sich Nachmittags um vier Uhr öffnet Saoedien. Des Kindes Aufwärter. pron: Sudin Klapper. mal: klappa. Cocosnüss Ja          M* Tikar...Strohmatte. Pukul ampat. Wörtlich vier Uhr, auch eine Blume die sich Nachmittags um vier Uhr öffnet. Saoedien...Des Kindes Aufwärter, pron. Sudin. Klapper...Mal. klappa. Cocosnusz. Ja          D^1-D^2d Tikar... Strohmatte. Pukul ampat. Wörtlich vier Uhr, auch eine Blume die sich Nachmittags um vier Uhr öffnet. Saoendien...Des Kindes Aufwärter, pron. Sudin. Klapper....Mal. klappa. Cocosnusz. Ja          D^3*