Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

XII

Doe voel scaren omtrent hem stonden, alsoe dat si malcanderen onderlinghe betraden, began hi tot sinen jongheren te segghen: Hoedt u vanden heffen der Pharizeen, dat ypocrisie is. Niet en is der bedect, dat niet gheapenbaert en sal werden, noch niet en is daer verborghen, dat men niet weten en sal. Want dat ghi inder duusternissen ghesproken hebt, dat sal inden licht gheseyt werden ende dat ghi inden oren ghesproken hebt inden cameren, dat salmen prediken inden dake. Ic segghe u, minen vrienden, en verveert u niet van dien, die dat lichame doden ende daer nae voertmeer niet en hebben wat te doen. Mer ic sal u toenen, wien ghi ontsien solt. Ontsiet dien die, nae dat hi verslaghen hevet, die macht hevet in die helle te werpen. Alsoe segic u: Desen ontsiet! Worter niet vijf musschen vercoft um enen penninc, ende een van hem en is niet vergheten voer Gode. Mer die hare uwes hoefdes sijn alle gheteelt. Hier um en wilt niet ontsien: ghi sijt meerre dan vole musschen sijn. Ic segghe u: Soe wie mi beliet voer den menschen, dat die sone des menschen sal hem belien voer die enghele Gods. Ende soe wie mi versaket voer die menschen, die sal voer die enghele Gods versaect warden. Ende soe wie een woert spreket jeghens den sone des menschen, dat sal hem vergheven warden, mer hem en sal niet vergheven werden, die inden Heylighen Gheest blasphemie spreect. Wanneer si u leyden sullen in die synagoghen ende totter meysterscap ende totter moghentheyt, en wilt niet beganghen wesen, hoe of wat ghi antworden solt of wat ghi segghen solt, want die Heylighe Gheest sal u in diere uren leren wat noot te spreken is.

Doe sprac hem een toe vander scaren: Meyster, sech minen broeder, dat hi mit mi die erfnisse deyle. Ende hi seyde hem: Mensche, wie hevet mi een richter of een deylre over u gheset? Ende hi seyde tot hem luden: Siet ende wacht u van alre ghiricheyt, want niemens leven en is in die overvlodicheyt van dien dat hi besit.

Doe sprac hi een ghelijckenisse tot hem ende seyde: Eens rikenmans acker hadde vole nutter vruchten ghebrocht. Doe peynsde hi in hem selven ende seyde: Wat sal ic doen, dat ic niet en hebbe, daer ic mine vruchten in vergadere? Ende hi seyde: Dit sal ic doen, ic sal mine scuren breken ende meerre scuren maken ende daer sal ic in vergaderen allet dat mi ghewassen is ende mijn goet. Ende ic sal dan mijnre zielen segghen: Ziele, du hebbes voel goedes op gheleyt tot voel jaren toe, ruste ende drinke ende werscappe. Mer doe seyde God tot hem: Dwaes, van deser nacht sullen si dine ziele van di eyschen, dattu vergadert hebste, wies sal dat

[fol. 41v]

wesen? Alsoe is hi, die hem selven scat vergadert ende in Gode niet rijc en is.

Ende hi seyde tot sinen jongheren: Hier um segghe ic u: En wilt niet sorchvoudich wesen uwer zielen, wat ghi eten solt, noch den licham, wat ghi cleden solt. Die ziele is meerre dan spise ende dat lichame is meerre dan cledinghe. Merket die voghele, si en sayen noch si en mayen, si en hebben kelre noch scueren, ende God voedt se. Ende en sijt ghi niet voel meer beter dan si sijnt? Wie van u denckende vermach tot sijnre lancheyt toe doen een cubitus? Of ghi dan niet en vermoeghet dat dat minste is, wat sijt ghi dan vanden anderen sorchvoldich? Merket die lelien des ackers, hoe si wassen, si en arbeyden noch en spinnen; ic segghe u, dat Salomon in al sijnre glorien niet alsoe ghecleedt en was als een van desen. Of dat hoy des ackers, dat huden inden acker is ende merghen inden oven gheworpen wort, God alsoe vercleedt, voel te meer u luden, die cleyn van gheloven sijt. Ende en wilt niet soeken wat ghi eten ende drinken solt, ende en wilt niet in dat hoghe verheven werden. Alle dese dinghen soeken dat volc der werlt. Ju vader wetet dat ghi deser dinghen behoevet. Mer sueket dat rike Godes ende alle dinghe sollen u toe gheworpen werden.

En wilt niet ontsien, cleyne cudde! Want het behaghede uwen vader, dat rike ju te gheven.

Vercopet dat ghi besittet ende ghevet aelmissen. Maket ju sackelkijn, die niet en verouden, enen scat die niet en vergaet inden hemel, daer gheen dief en coemt noch motte en verteert. Want daer ju scat is, daer is u herte.

Laet ju leynden ghegordt wesen ende die lanterne bernende in uwen handen, ende ghi sijt ghelijc dien menschen, die horen heer verwachten, wanneer hi vander brulochten sal comen, op dat si hem rechtevoert inlaten, wanneer hi comet ende cloppet. Salich sijn die knechte, die hoer heer wakende vint, wanneer hi comet. Ic segghe u, dat hi hem opscorten sal ende salse doen nedersitten ende al voerbilidende sal hi hem dienen. Ende eest dat hi coemt indie ander wake ende eest dat hi in die dorde wake comet ende alsoe vinden sal, salich sijn dan die knechte. Mer weet dat, wiste die vader van den ghesinde, in wat uren die dief comen soude, hi soude ummer waken ende soude sijn huus niet doer laten graven. Ende weest ghi bereyt, want inder uren als ghi niet en vermoedt, sal die sone des menschen comen.

Doe seyde Petrus: Heer, seghestu dese parabole alleen tot ons of tot hem allen? Die Heer seyde: Wie, waenstu, is een ghetruwe reyntmeyster ende wijs dien die heer setten sal over sijn ghesinde, dat hi hem gheve mate des weytes inder tijt? Salich is die knecht, den die here alsoe doende vint, wanneer hi comet. Ic segghe u waerlic, hi sallen setten over al dat hi besit. Mer eest dat die knecht in sijn herte dencket: Mijn heer maket merringhe te comen, ende beghinnet die kijnder ende joncwive te slaen, ende te eten ende te drincken ende dronken te werden, dies knechs heer sal comen in dien daghe, als hies niet en hapet, ende in dier uren, als hijs niet en weet, ende sceydenen hem ende sal sijn deel setten mitten onghetrouwen. Die knecht, die sijns heren wille bekennede ende niet en bereyde ende nae sijns heren wil niet en dede, sal mit voel slaghen gheslaghen werden. Mer die en niet keende sal mit luttel slaghen gheslaghen werden. Soe wien dat voel ghegheven is, van hem sal voel gheeyschet werden ende dien si vole bevoelen hebben, mere sollen si van hem eyschen.

Ic bin ghecomen dat vuer inder eerden toe seynden ende wat wilic dan dattet ontsteken werde? Een doepsel hebic in ghedoept te werden, ende hoe wort

[fol. 42r]

dit bedwonghen thent dat volbracht werde? Waendi, dat ic ghecomen bijn, vrede inder eerden te gheven? Dat en segghe ic u niet, mer een sceydinghe. Want van dien salre vive in een huus wesen ghesceyden, drie in tween ende twe in drien solre ghesceyden werden, die vader inden zone ende die zone inden vader, die moeder inder dochter ende die dochter indie moeder, die zwagher in die snaer ende die snaer in die zwegher.

Ende doe seyde hi totten scaren: Wanneer ghi die wolken vanden weesten inden oesten siet, te hant segdi: Die reghen comet, ende het ghesciet alsoe. Ende wanneer ghi siet enen oesten zuden wijnt, dan segdi: Het sal droeghe wesen, ende alsoe ghescietet. Ypocriten, die ghedaente der eerden ende des hemels condi proeven, ende hoe en mercti dese tijt niet?

Ende waer toe en oerdelt ghi van u selven niet dat gherechtich is? Wanneer du gaest inden weghe mit dinen wederzake totten prince, ghif daer vliticheyt toe van dien verloest te werden, op dat hi di niet en trecke totten richter ende die richter di over gheve den pijnre ende die pijnre di dan werpe inden kerkener. Ic segghe di: Du en salt daer niet uutgaen thent du oec mede den leesten pennincg betaelste.