Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

XV

Ende somighe, die van Judeen neder clommen, leerden die brueders ende

seyden: Het en si sake dat ghi na Moyses ee besneden waert, ghi en moghet niet behoelden werden. Doe waert Pauwel ende Barnaba een grote twijnghe ghemaket jeghens die manne. Doe overdroghen si, dat Paulus ende Barnabas vander eenre siden ende somich ander van den anderen op solden climmen te Iherusalem totten apostelen ende totten priesteren om dese questie te scheyden.

Ende die brueders gheleydense soe dat si leden doer Phenicen ende doer Samarien ende si vertelleden, hoe die heydene twoert ontfanghen hadden ende makeden alle den brueders grote blijscap. Doe si te Iherusalem quamen, worden si ontfanghen vander kerken, van den apostelen ende van den ouden ende si kundichden hem, hoe veel God mit hem ghewrocht hadde.

Doe stonder somighe manne op, die vander Phariseen onghelove waren die gheloveden, ende seyden: Het is noet, dat si besneden warden ende dat Moyses ee gheboden waerde te hoelden.

Ende die apostelen ende die oude quamen te gader om te besien van deser saken. Ende doe daer menigherhande talen ghesciede, stont Petrus op ende seyde tot hem: Ghi manne, ghi bruders, ghy weten, dat my God van ouden daghen in ju vercoren heeft, dat die heydene doer minen mont dat woert solden horen ende gheloven. Ende God, die de herte kennede, gaf tghetughe, hem den Hilghen Gheest ghevende als ons, ende en ondersceydet niet tusschen hem ende ons, in den ghelove haer herten reyn makende. Waer om pijnd ghi dan ju nu enen last opter jongheren hals te legghen, dat noch onse vaders noch wy draghen en mochten? Waer om wy gheloven overmids der ghenaden Ihesu behoelden te waerden alse si.

Doe sweech al die ghemeente ende hoerden Barnabam ende Paulum vertellen hoe voel teyken ende wonderen God overmids hem ghedaen hadde onder die heydene. Ende doe si sweghen, antworde Jacob die minre ende seyde: Ghi manne ende brueders, hoert my! Simon hevet vertellet als God ierst sinen name ghevandet hevet een volc te ontfanghen vytten heydenen. Ende mit desen overdraghen der propheten woerde, als ghescreven is: Daer na sal ic weder kiren ende Davids tabernakel timmeeren, ende dat daer an vedorven is, sal ic weder stichten ende salt op rechten, op dat ander lude den Here soeken, ende alle heydenen, daer minen naem [over] angheropen is. Dit sprect die Here, dese dinghe doende. Van beghinne der werlt is den Here sijn werc bekant. Daer om ondersceyde ic, datmen die ghene nie moyen en sal, die vytten heydenen te Gode bekeert werden, mer datmen hem scrive, dat si hem hoeden van der bevleckinghe der afgoden ende van der oncuysheyt ende van der dodinghe ende van den blode. Want Moyses heft van ouden tiden die hem prediken in den sinagoghen in allen steden,

[fol. 149v]

daer men hem op alle sabbochte leset.

Doe dochtet den apostelen ende den oelden mit alder kerken guet, dat men mit hem luden manne kiesen soude ende sendense tot Anthiochien mit Paulo ende mit Barnaba, ende si koren Judam, die Barzabas gheheyten is, ende Silam, die de ghelovicste brueders waren, ende sendeden brieve, mit haren handen gh[e]screven, die aldus hielden: Die apostelen ende die oude brueders ontbieden gruete den brueders, die te Anthiochien inden lande van Sirien ende van Silicien sijn, die van den heydenen ghelovich gheworden sijn. Want wy ghehoert hebben, datter somich van ju vytgaen, die ju mit woerden verstuert hebben ende juwe ziele verkiert, dien wies niet bevolen en hadden, daer om sijn wy in een vergadert ende het dochte ons guet, dat wy manne vyt koren ende sendense tot ju mit onsen alre lievesten Paulo ende Barnaba, dat menschen sijn en[de] hoer sielen voer den name Ihesu Cristi overghelevert hebben. Daer om heb wy Judam ende Silam ghesendet, die ju oec dese selve woerde vertellen sullen. Want het duncket den Hilghen Gheest guet ende ons, dat wy ju ghenen last vorder op en legghen dan dese dinghe die noetdroftich sijn, dat is, dat ghy ju hoedet van dien dinghen die den afgoden gheoffert waerden ende van den beesten, die selve ghestorven sijn ende van den bloede ende vander oncuysheyt, ende ist dat ghi ju hijr of hoedet, soe suldi wal doen. West vroem!

Ende doe si van den apostelen oerlof hadden, ghinghen si neder tot Anthiochiam, ende doe si alle die jonghers vergadert hadden, gaven si hem der apostelen brieve. Ende doe sise ghelesen hadden, waren si blide van den troest. Ende want Judas ende Silas oec selve propheten waren, troesten si die brueders in veel woerden ende sterctense in den ghelove. Ende doe si daer een wile gheweest hadden, worden si gheorloft mit vreden te keren weder tot den ghenen die si ghesendet hadden. Mer het dochte hem guet, dat hi daer bleve, ende Judas ghinc alleen van dan.

Paulus ende Barnabas bleven te Anthiochien ende leerden ende predikeden die ewangeli mit veel andren dat woert des Heren.

Ende na wat daghen seyde Paulus tot Barnabam: Laet ons weder keren ende vanden die brueders, hoe dat si hem hebben in allen steden, daer wy in gheprediket hebben des Heren woert. Doe wolde Barnabas mit hem nemen Johannem, die Marcus toe ghenamet is, mer Paulus bat hem, dat hijs niet mede en name, om dat hy van hem scheyde van Panphilien ende niet mit hem ghecomen en was int werc. Doe ghesciede daer een twijnghe, also dat si van malcander scheyden. Ende Barnabas nam Marcum mit hem ende voer te scepe in Cipres, mer Paulus vercoes hem Silam ende voer van den bruederen daer hem die gracie Gods wisen solde, ende hi wanderde Syrien al omme ende tlant van Cecilien ende sterkede die kerke ende gheboet, datmen hoelden solde

[fol. 150r]

der apostelen ende der oude ghebode.