Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

XVI

Doe quam Paulus in Derben ende in Listram. Ende daer was een jongher, die Thimotheus heyte, eenre ghelovigher weduen zoene ende van enen heydenschen vader. Die brueders die in Listris ende in Yconien waren, gaven desen een guet ghetughe. Desen wolde Paulus, dat hy mit hem voere ende namen mede ende besneetten om der Joden wille, die inden steden waren, want si wisten alle, dat sijn vader een heyden was.

Doe si vast doer die steden voeren, bevoelen si den jongheren die leringhe vast te holden, die ghesettet waren vanden apostelen ende van den ouderen, die te Iherusalem waren.

Ende aldus worden die kerken ghesterket in den ghelove ende overvloyenden daghelics in den ghetale der ghelovigher.

Ende doe si leden doer tlant van Frigien ende van Galatien, verboettet hem die Hilghe Gheest twoert Godes in Asien te spreken. Ende doe si quamen in Misiam, pijnden si te gane in Bitiniam ende die gheest Ihesu en verhenghedest hem niet. Ende doe si Misiam gheleden waren, doe ghinghen si neder tot Toradem. Ende daer waert Paulo bi nacht een visioen vertoent. Hem dochte dat een man van Macedonien bi hem stont ende bat hem ende seyde: Ghanc over in Macedonien ende help ons. Doe hi dat visioen ghesien hadde, doe waren wijs seker, dat ons God gheropen hadde hem luden dat ewangelium te prediken ende rechtevoert begeerden wy in Macedonien te varen.

Ende wy voren te scepe van Troade ende quamen den rechten loep te Samatrachiam ende des anderen daghes te Neapolim ende van dan te Philippis, die [die] irste stat van den landen van Macedonien is. In dier stede waren wy een deel daghe, sprekende twoert Gods. Op enen sabaoth ghinghen wy buten der poerten op die rivire, daer men te bedene plach, ende daer saten wy neder ende spraken twoert Gods den wiven, die daer te samen ghecomen waren. Ende een wijf, heyte Lidda, hoerdet ende plach purpuren cleder te werken den luden van der stat van Thiathiren. Dese plach Goede te dienen, wies herte die Here op dede te horen die dinghe die van Paulo ghesproken worden. Doe si ghedopet was in haer huys, bat si ende seyde: Ist dat ghy my hoeldet den Here ghelovich te wesen, soe ghaet in myn huys ende blijft daer. Ende si dwanc ons daer toe.

Ende het ghesciede, doe wy vyt ghinghen totten ghebede, dat ons een deerne ghemoete, die enen gheest van waersagherien binnen hadde, die haeren heren mit waersaghen grote neringhe dede. Dese volgede Paulum na ende riep tot ons ende seyde: Dese menschen sijn des oversten Gods knechte, die ons den

[fol. 150v]

wech der salicheyt boetscappen. Ende dit dede si veel daghe. Ende het verdroet Paulo ende keerde hem omme ende sprach den gheest toe: Ic ghebiede di inden name Ihesu Cristi vyt haer te gaen. Ende inder selver uren ghinc hy vyt.

Doe haer heren saghen, dat die hope van hoerre neringhe en wech ghinc, doe grepen si Paulum ende Silam aen ende leyden se totten princen ende leverden se der meysterscap op die marct ende seyden: Dese menschen sijn Joden ende maecken onse stat in roere ende boetscappen een manire, die ons niet gheoerloft en is te ontfanghen nochte doen, want wy Romeyne sijn. Ende al dat volc liep jeghens hem ende die meesterscap scoerden haer cledere ende gheboden, dat men se mit roeden sloeghe. Ende doe si veel smerten ontfanghen hadden, deden si se in den kerker ende bevalen den kercware, dat hi se eerstelike wachte. Doe die beware des kerkers alsulken ghebod ontfanghen hadde, leyde hi se in den ondersten kerker ende sloechse inden stoc. Ter middernacht dede Paulus ende Silas hoer bedinghe ende loveden Goede, ende die mit hem inder vanghenisse waren, hoerden si wal. Doe waert daer haestelich een groet eertbevinghe, alsoe dat die fundamenten des kerkers beweghet worden ende rechtevoert worden alle die doren op ghedaen ende haerre alre bande sijn ontbunden. Doe die wachter des kerkers ontspranc ende die doer des kerkers open sach, wolde hi hem selven mit enen onghescuerden sweerde doden, want hy waende, dat die ghevanghen ontvloghen waren. Doe riep Paulus mit eenre luder stemmen ende seyde: Doe dy gheen quaet, want wy sijn hijr alle gader! Ende hi eyschede een licht ende ghinc in ende al bevende viel hi Paulo ende Sile te voete. Ende hi leydse buten ende seyde: Ghi heren, wat behoert mi te doen, op dat ic behoelden waerde? Doe seyden si: Gheloef inden Here Ihesum ende du salste behoelden wesen ende dijn huys. Ende si predikeden hem dat woert Gods mit alle den ghenen die in sinen huze waren. Ende hi nam die apostelen in die ure der nachten ende dwoech haer smerten, ende hi waert selve ghedoept, ende rechtevoert al sijn huys mede. Doe hi se in sijn huys ghebrocht hadde, sette hi hem een tafel toe ende is verblidet mit alle sinen huze ende ghelovede Gode. Ende doet dach gheworden was, senden die raetslude die roden draghers, die boden, ende seyden: Latet die lude gaen. Doe boetscapte die beware des kerkers Paulo dese woerde, die de rades lude ghesendet hebben, dat men ju soude laten ghaen. Daer om gaet nu vyt ende sijt in vreden. Doe seyde Paulus: Wy sijn Romeyne ende onverordelde menschen openbaerlich gheslaghen ende hebben ons in den kerker gheleyd, ende nu doen si ons al heymelic vyt ghaen. Also niet, mer si comen selve ende laten ons vyt. Doe boetscapten die rodendraghers den raets luden dese woerde. Ende si worden vervaert, doe si wisten,

[fol. 151r]

dattet Romeyne waren, ende quamen ende baden hem, daetsi vytter stat ghinghen [,ende si gingen] vytten kerker ende quamen toe Liddam, haerre weerdinnen, ende doe si haer brueders ghesien hadden, troesten si se ende voeren van dan.