Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

XXI

Doet ghesciet was, dat wy varen solden, scheyde wy van hem ende quamen den rechten loep tot Choum ende ten naesten daghe tot Roden, ende van dan voert tot Patharam ende van dan tot Miren. Ende doe wy een scip ghevonden hadden, dat in Phenicen over varen solde, daer clommen wy in ende voeren. Doe wy in Cypres nakeden, lieten wijt totter lufter hant ende voeren in Siriam ende quamen te Tirum, want daer tscip sinen last vyt doen solde. Doe wy die jongheren ghevonden hadden, bleven wy daer

[fol. 155r]

zeven daghe. Ende die jongheren seyden Paulo overmids den Gheest Gods, dat hi te Iherusalem niet op en clomme. Doe die zeven daghe verwullet waren, ghinghen wy voert ende die bruederen gheleyden ons alle mit wiven ende mit kinderen tot buten der stat, ende opten over viel wy op die knien ende bededen. Ende doe wy malcander Gode bevolen hadden, clommen wy int scip ende si keerden weder in haer steden.

Doe wy die vaert van Tiro volbrocht hadden, daelden wy neder tot op Ptolomaidam, ende doe wy die bruedere ghegruetet hadden, bleven wy enen dach by hem. Ende des anderen daghes voeren wy ende quamen te Cesariam ende wy ghinghen in Philippi des ewangelisten huys, die een van den zeven dyaconen was, ende wy bleven by hem. Dese Philippus hadde vier dochteren, die magheden waren ende prophetierden.

Ende doe wy een deel daghe toeveden, quam daer een propheet vyt Judeen, die Agabus hiete. Doe dese tot ons ghecomen was, nam hi Pauwels rieme ende bant hem selven hande ende voete te gader ende seyde: Dit spreect die Hilghe Gheest: Den man, wies dese rieme is, sullen die Joden in Iherusalem aldus te gader binden ende sullen over leveren in die hande der heydene. Doe wy dat ghehoert hadden, baden wy ende die van dier steden waren, dat hi tot Iherusalem niet en clomme. Doe antworde Paulus ende seyde: Wat doe ghi aldus wenende ende mijn herte bedruckende? Ic en bin niet alleen bereet, in Iherusalem ghebonden te waerden, mer ic [bin] oec mede bereyt te sterven om den name Ihesu des Heren. Ende doe wijs hem niet ontraden en mochten, lieten wy of en[de] seyden: Des Heren wille moet ghewaerden.

Na desen daghen clommen wy op al bereyt te Iherusalem, ende mit ons quamen wat jongheren van Cesarea ende brochten mit hem enen, heyte Jason, van Cypers gheboren, daer wy mede ter herberghe solden ligghen, ende hi was een oelt jongher.

Ende doe wy te Iherusalem quamen, ontfinghen ons die bruedere ghaerne. Ten naesten daghe ghinc Paulus mit ons tot Jacobum ende alle die oude sijn daer vergadert. Doe hi se ghegruetet hadde, vertellede hijt hem al over dat God doer sinen dienst ghewrocht hadde onder die heydene. Doe sijt ghehoert hadden, loveden si Gode grotelic ende seyden hem: Siestu wal, brueder, hoe veel dusende datter vanden Joden ghelovich gheworden sijn ende alle volghen si der eeuwen na. Si hebben van dy ghehoert, dattu theghen hem leerste ende dattu den Joden leerste, die onder die heydene sijn, theghen haren Moyses, ende seggheste, dat si haer kinder niet sculdich en sijn te besniden noch in te ghaen ende te doen na der eeuwe ghewoente. Wat rade isser toe? Die menichte sal hijr ommer moten vergaderen, want si sullen wal vernemen, dattu ghecomen bist. Daer om doe dat wy segghen: Mit ons sijn vier manne die haer bedevaert belovet hebben totten tempel; nim dese mede ende reynighe dy mit hem luden ende verwervet onder hem luden, dat si die hovede

[fol. 155v]

besceren, ende dan sullen si alle weten, dattet gheloghen is, dat si van dy ghehoert hebben, mer dattu selve wanderste ende behodeste die eeuwe. Ende den ghenen die vyt heydenen bekeert sijn, hebben wy ghescreven, dat si hem hoeden sullen van datten afgoden gheoffert is ende vanden blode ende van den versmoerden ende vander oncuysheyt. Des anderen daghes nam Paulus die vier manne mit hem ende reynichde hem ende ghinch mit hem in den tempel, ende kondighede die vervullinghe der daghe der zuverringhe thent datter een offerhande voer een yegheliken gheoffert worde.

Doe die zeven daghe volbrocht worden, die Joden die vyt Asien waren, doe si Paulum in den tempel zaghen, makeden si al tvolc te gheruchte ende sloghen hande an Paulum ende riepen: Ghi Israelsche manne, helpet ons! Dit is die mensche, die jegens den volke, die jeghens der eeuwe ende jeghens deser stede alle menschen over al leert. Daer boven hevet hi die heydene in den tempel gheleydet ende hevet dese hilghe stat besmettet! Dit seyden si, want si hadden inder stat enen man ghesien, hiete Trophinus, die van Epheso was, ende waenden, datten Paulus in den tempel hadde gheleyt, om dat sine mit hem ghesien hadden in der stat. Ende al die stat is beroert ende daer waert een gader lopinghe des volcs, ende si grepen Paulum ende toghen uten tempel, ende die doren sijn rechtevoert ghesloten.

Si wolden doet gheslaghen hebben, ende het waert den rechter te weten ghedaen, dat al Iherusalem te gheruchte is. Ende hi nam thans ridders mit hem ende wapentures ende liep daer toe. Doe si den rechter ende die ridders zaghen, hielden si op, Paulum te slaen. Doe quam die rechter toe ende vinch Paulum ende gheboet, dat men in tween ketenen solde spannen, ende hi vraghede, wie hi ware ende wat hi ghedaen hadde. Doe riep die ene in der straten dit ende die ander dat, ende doe hi gheen besceyt daer of weten en mochte om des gheruchtes willen, gheboet hi, datmen brochte in die borch. Ende doe hi quam totten trappen, ghevielt, dat hi van den ridderen ghedraghen woert om tghewoelt vanden volke, want veelheyt des volkes volghede hem ende riepen, datmen en wech solde doen.

Ende doe men began te brenghen in die borch, seyde Paulus tot den rechter: Ist my gheoerloft, wat tot dy te segghen? Ende die rechter seyde: Kanstu Griexe tale? Bistu niet een man van Egipten, die voer dese daghe nu langhe een gherucht verwecket hadde ende haddeste inder woestinen vyt gheleyd wal vier duzent manne van Sichar? Doe seyde Paulus tot hem: Ic bin een man ende trouwen een Jode, gheboren vytter stat van Tharsen, die in Celicien leghet, ende bin onder bescerm eenre stat, die du wal kenneste. Ic bidde: Laet my wat totten volke spreken.

Ende doe hijt hem gheoerloft hadde, stont Paulus op die trappen en[de] wenckede mitter hant totten volke, ende doe daer een grote stilheyt waert, sprach hi hem toe in Ebreeuscher talen ende seyde:

[fol. 156r]