Kalliope in de Nederlanden

(1975-1983)–W.A.P. Smit– rechtenstatus

Het Renaissancistisch-klassicistische epos van 1550 tot 1850

Chronologische lijst van de Nederlandse epen verschenen tussen 1550 en 1700

In deze lijst zijn niet opgenomen vertalingen van één enkel boek of canto, óók niet als deze in de voorgaande hoofdstukken om bepaalde redenen wel werden besproken.

Wèl opgenomen werden Vondel's Verovering van Grol en de twee peripheerepische gedichten van Pieter Rabus, met het oog op hun betekenis voor de geschiedenis van het epos. Ter onderscheiding werden zij echter gecursiveerd en tussen vierkante haken geplaatst.

In de kolom ‘Auteur’ wordt de naam van de schrijver vermeld, zoals hij voorkomt op de titelpagina van de (eerste) uitgave.

Tenzij in de kolom ‘Bijzonderheden’ uitdrukkelijk aangegeven wordt in proza, zijn al de vermelde werken in dichtvorm.

In de kolom ‘Herdrukken of titel-uitgaven’ worden de titel-uitgaven aangegeven met een *, terwijl een pijltje verwijst naar de editie die opnieuw werd gebruikt.

Verschenen		Auteur	Titel
jaar	plaats		oorspronkelijk	vertaald of bewerkt
1554	Antwerpen	Cornelis van Ghistele		Deerste viere boecken van Eneas ende Dido genaemt Aeneidos

1556	Antwerpen	Cornelis van Ghistele		Deerste sesse boecken van Aeneas ghenaemt Aeneidos

1556	Antwerpen	Cornelis van Ghistele		Die leste sesse boecken van Aeneas, ghenaemt int Latijne Aeneidos

1561	Haarlem	Dierick Coornhert		Deerste twaelf boecken Odysseae, dat is de dolinghe van Vlysse
1606	Amsterdam	D.V. Coornhert ende B.D.		De tweede XII. Boecken Odysseae: Dat is, De Dolinge van Vlysse

1612	Haarlem	Karel van Mander		De eerste 12. Boecken, vande Ilyadas

1615	Antwerpen	Eueraert Siceram		Il Divino Ariosto oft Orlando Furioso

[1617]	Amsterdam	D. Henrick Storm		De eerste ses boucken [....] van 't Borger Oorlog der Romeynen

1620	Amsterdam	D. Heyndrick Storm		M. Annaevs Lvcanvs, van 't Borger oorlogh der Romeynen

1627	Amsterdam	[I.V. Vondelen	Verovering van Grol]

jaar	Bijzonderheden	Herdrukken of titel-uitgaven
1554	Vrije vertaling van de Aeneis in 15-regelige rederijkers-strofen

1556	} samengebonden, met nieuw titelblad: ‘De twaelf boecken van Aeneas ghenaemt Aeneidos’ (1556)	Antwerpen 1583 Antwerpen 1589 ↑ *Rotterdam 1599 Rotterdam 1609

1556	} samengebonden, met nieuw titelblad: ‘De twaelf boecken van Aeneas ghenaemt Aeneidos’ (1556)	Antwerpen 1583 Antwerpen 1589 ↑ *Rotterdam 1599 Rotterdam 1609
1561	Herdichting van de Odyssee, boek I-XII, op basis van een Latijnse proza-vertaling ‘ad verbum’	Delft 1593 Delft 1598 Delft 1606 Amsterdam 1607

1606	Als boven voor Odyssee, boek XIII-XVIII (150 regels). Het ontbrekende deel werd aangevuld door B.D. In de herdruk van 1609 is de aanvulling geleverd door I.G.H.	Amsterdam 1609

1612	Vertaling van de Ilias, boek I-XII, voor boek I-XI naar de Franse vers-vertaling van Hugues Salel, voor boek XII naar die van Amadis Jamyn	-

1615	Vertaling van de eerste helft van de Orlando furioso, in een Nederlands aequivalent van de ottava rima, met weglatingen en toevoegingen (de geschiedenis van Bel-Imperia)	-

[1617]	Vertaling van de eerste zes boeken van Lucanus' Pharsalia

1620	Volledige vertaling van de tien boeken der Pharsalia	-

Verschenen		Auteur	Titel
jaar	plaats		oorspronkelijk	vertaald of bewerkt
1646	Amsterdam	I.V. Vondel		P. Virgilius Maroos Eneas

1646	Amsterdam	L.V. Bos	V. Boecken Belgiados (b) I Mauritiados (c)	VI. Boecken Thebaidos (a)

1648	Amsterdam	L.V. Bos	Batavias, of Batavische Aeneas

1649	Amsterdam	J.J. Schipper		De razende Roelant

1651	Amsterdam	G.V.S.		De dooling van Ulisses

1654	Amsterdam	[J.H. Glazemaker]		De Iliaden van Homerus Tweede Deel

1658	Amsterdam	J.H. Glazemaker		De Iliaden van Homerus Eerste Deel

1658	Rotterdam	J. Dullaart		Het verloste Jeruzalem, van Torquato Tasso

jaar	Bijzonderheden	Herdrukken of titel-uitgaven
1646	Proza-vertaling van de Aeneis, in: ‘Publius Virgilivs Maroos Wercken vertaelt door I.V. Vondel’	Amsterdam 1646 (2x) Amsterdam 1652 Amsterdam 1659 Amsterdam 1675 Amsterdam 1714 Amsterdam 1737

1646	} tezamen vormende de bundel ‘Essays ofte Poëtische Betrachtingen’ a. vertaling van de eerste helft van Statius' Thebais b. historie-epos over de tijd van Alva (1568-1573) c. historie-epos over de slag bij Nieuwpoort (1600)	←*Amsterdam 1647 (onder de titel: ‘Triodon of Dryling, van Heldendichten’)

1648	Legendarisch epos in 6 boeken over de lotgevallen van Baeto	-

1649	Proza-vertaling van Ariosto's Orlando furioso, naar de Franse proza-vertaling van François de Rosset Ook opgenomen is Rosset's ‘Suitte de ceste histoire’ (tot de dood van Roeland) onder de titel ‘De bezadigde Roelant’	-

1651	Bewerking van de Odyssee tot een volksboekje in proza	Amsterdam 1720

1654	Proza-vertaling van Ilias, boek XIII-XXIV, naar een Latijnse proza-vertaling ‘ad verbum’ (1650)	-

1658	Proza-vertaling van Ilias, boek I-XII, naar een andere - meer recente - Latijnse proza-vertaling ‘ad verbum’ (1656)	-

1658	Proza-vertaling van Tasso's Gerusalemme liberata, naar de Franse proza-vertaling van Jean Baudoin	-

Verschenen		Auteur	Titel
jaar	plaats		oorspronkelijk	vertaald of bewerkt
1660	Amsterdam	J.V. Vondel		P. Virgilius Maroos Eneas

1661	Dordrecht	L. van den Bos	Britannias Of Herstelde Majesteyt
1661?	's-Gravenhage	Jacob Westerbaen		[De Eerste ses Boecken van P. Virgilius Maroos Aeneis]

1662	's-Gravenhage	Jacob Westerbaen		De Laetste ses Boecken van P. Virgilius Maroos Aeneis

1662	Amsterdam	J.v. Vondel	Joannes de Boetgezant

1662	Antwerpen	R.V.E.		P. Virgilius Maro. Verduijtst.

1663	Gouda	Dirck Doncker		Publius Virgilius Maroos Twaalf boekken van Aeneas

1681	Enkhuizen	[P. Rabus	De Kruis-held, ofte het Leven van den Apostel Paulus]

1689?	Rotterdam?	[P. Rabus	Verlost Britanje]

1698	Utrecht	L. Rotgans	Wilhem de Derde, I. Deel

1700	Amsterdam-Utrecht	L. Rotgans	Wilhem de Derde, II. Deel

jaar	Bijzonderheden	Herdrukken of titel-uitgaven
1660	Berijming van de proza-vertaling uit 1646, in: ‘Publius Virgilius Maroos Wercken In Nederduitsch dicht Vertaelt door J.V. Vondel’	Amsterdam 1696

1661	Gelegenheids-heldendicht op de Restauratie in Engeland (1660)	-

1661?	} samengebonden, met nieuw titelblad: ‘De Aeneis van P. Virgilius Maro, [....] uyt het Latijn in Nederduytsche rymen gebracht door Jacob Westerbaen’ (1662) [Een titelblad van ‘De Eerste ses Boecken’ is niet bewaard gebleven]	s-Gravenhage 1672 (in ‘Het derde deel der Gedichten van Jacob Westerbaen’)

1662	} samengebonden, met nieuw titelblad: ‘De Aeneis van P. Virgilius Maro, [....] uyt het Latijn in Nederduytsche rymen gebracht door Jacob Westerbaen’ (1662) [Een titelblad van ‘De Eerste ses Boecken’ is niet bewaard gebleven]

1662	Bijbels epos in zes boeken, met Johannes de Doper als hoofdpersoon	Amsterdam 1696 (bezorgd door Abraham Bógaert) Brugge 1697 Leiden 1840 (bezorgd door J.M. Schrant)

1663	Vertaling van de Aeneis, afgebroken na reg. 46 van boek VII. De Latijnse tekst op de even, de Nederlandse op de oneven bladzijden	-

1663	Vertaling van de Aeneis ‘met 't zelfde getal der regelen’	← Gouda 1688 (samen met de ‘Herders-kóuten en Land-gedichten’) ↑ 's-Gravenhage 1703



1689?	Alleen bewaard gebleven in de verzamelbundel van Rabus' gedichten, uitgegeven door diens zoon: ‘Gedichten van Pieter Rabus (Amsterdam 1741)’

1698	Contemporain epos over stadhouder-koning Willem III tot en met de koningskroning in 1689	Amsterdam 1710 Amsterdam 1735

1700	Voortzetting van het epos tot en met de vrede van Rijswijk in 1697	Amsterdam 1735

Vorige Volgende