Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660 (1935)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.91 MB)

XML (3.25 MB)

tekstbestand






Genre

proza
poëzie

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragedie/treurspel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

(1935)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 764]
[p. 764]

Triomf over Funen.aant.Ga naar voetnoot*

FULMINA BELLI.

 
O Koppenhaegen, steeck de kruinen
 
Nu in de wolcken met uw kroon:
 
Uw koning triomfeert op Fuinen.Ga naar voetnoot3
 
Hoe klinckt zijn velttrompet zoo schoon,
5[regelnummer]
By vreemdeling, en ingezeten!
 
De triomfeerder sluit gewelt,
 
En roof, en schennis aen een keten.Ga naar voetnoot6-7
 
De braefste Ruiter schuimt de Belt,Ga naar voetnoot8
 
Geeft vier op strant, en schans, en wallen
10[regelnummer]
Van Nieuburgh, uit zijn zeekasteel.Ga naar voetnoot10
 
De brave bondtgenooten vallen
 
Aen 't stormen. elck bewaert zijn deel.Ga naar voetnoot12
 
Ziet adelaers en trotse leeuwenGa naar voetnoot13
 
Den klaeu in 't hart der Sweden slaen.
15[regelnummer]
Ay hoort hoeze om genade schreeuwen,
 
En strijcken vlag, en standertvaen.
 
Dit heir, dat flus al 't eilant klemde,Ga naar voetnoot17
 
En blanck in 't harnas brieschte op strant,Ga naar voetnoot18
 
Staet uitgeplondert in het hemde,Ga naar voetnoot19
20[regelnummer]
Versmacht van roock, geroost van brant.Ga naar voetnoot20
 
De lant-en-zeeslang, booze Wrangel,
 
Die, in den kouden wintervorst
[pagina 765]
[p. 765]
 
Geberght, met zijnen scherpen angelGa naar voetnoot23
 
Noch stack naer Fredricx hart, en borst,Ga naar voetnoot24
25[regelnummer]
Ziet, in 't gevangen vrouwetimmer,Ga naar voetnoot25
 
Zijn gade schreien naer de lucht,
 
Die Hedewich [noit tros was slimmer
 
Noch onbeschaemder oit berucht,]
 
Holp plonderen de hoftapijten
30[regelnummer]
Op Fredricxburgh, te bijster snoot,Ga naar voetnoot30
 
Het kopren dack aen slenters rijten.Ga naar voetnoot27-31Ga naar voetnoot31
 
Nu staetze voor het krijghsrecht bloot.Ga naar voetnoot32
 
Hoe krimpt Gustaef, die 't hof der KoerenGa naar voetnoot33
 
Zoo schendigh tegens eer en eedtGa naar voetnoot34
35[regelnummer]
Durf trappen, en naer Lijflant voeren,Ga naar voetnoot35
 
Zich mesten met zijn nabuurs zweet!
 
De stoockebrant, die 't graenrijck Polen,
 
Geduurende den stillestant
 
Van wapens, zette in bloet en koolen,
40[regelnummer]
Om zich te warmen by dien brant,Ga naar voetnoot37-40
 
Gevoelt de maghten, die hem drucken,
 
En streng de slaghpen in zijn vlughtGa naar voetnoot42
 
Hem uit den taeien vleugel rucken.
 
Vaert voort: zoo schept de zeevaert lucht,
45[regelnummer]
De beurs en handel geest en leven.
 
Vaert voort: ruckt uit. hy stort: hy zinckt
 
En is gereet den geest te geven,Ga naar voetnoot46-47
 
Die door de Christe weerelt stinckt.
 
Plompt hy in zee met al dat roemen,
50[regelnummer]
Men zal de zee naer hem vernoemen.Ga naar voetnoot49-50
 
 
 
J. v. Vondel.

t'Amsterdam, Voor de Weduwe van Abraham de Wees, op den Middeldam, 1659.

voetnoot*
Van 1659. Volgens de tekst van de afzonderlike uitgave in plano (Unger no. 587). Het motto, ontleend aan Aeneis VI, vs. 843, betekent: oorlogsbliksems; zie ook dl. 5, blz. 509.
Nadat verwikkelingen met Engeland ons optreden maandenlang hadden verhinderd, versloegen Nederlanders en Denen op 24 Nov. 1659 op het eiland Funen het Zweedse leger, dat in de havenstad Nyborg vluchtte. Daarop nam De Ruyter Nyborg in door bombardement en veroverde na een strijd van 15 dagen geheel Funen. (Blok, Michiel Adriaanszn. de Ruyter, 's-Grav. 1930, blz. 172).
voetnoot3
Fuinen: als V. Funen gezegd heeft - wat waarschijnlik lijkt - dan is de rijmklank ook: krunen.
voetnoot6-7
gewelt, roof en schennis zijn, naar de stijl van de tijd, allegories opgevat.
voetnoot8
braefste: dapperste (vgl. vs. 11); schuimt: zuivert (van vijanden).
voetnoot10
Nieuburgh: Nyborg, zie opschrift; zeekasteel: oorlogschip.
voetnoot12
elck bewaert zij deel: ieder volbrengt de (opgedragen) taak (bewaert: handhaaft).
voetnoot13
adelaers: de Denen; leeuwen: de Hollanders, zie Muller, De Ned. Gesch. in platen, I, nr. 2121.
voetnoot17
flus: kort te voren; klemde: in de klem, ingesloten hield.
voetnoot18
brieschte: te keer ging.
voetnoot19
Nyborg werd vreeselik geplunderd, velen, ook van de ingesloten Zweden, stonden naakt in het hemd (Blok).
voetnoot20
versmacht van: verstikt door.
voetnoot23
Geberght: veilig geborgen.
voetnoot24
Koning Frederik belaagde.
voetnoot25
't gevangen vrouwetimmer: de vrouwengevangenis?
voetnoot30
te byster snoot: buitensporig misdadig.
voetnoot27-31
Hedewich: waarschijnlik de Zweedse Koningin Hedwig Eleonora van Holstein, die hier beschuldigd wordt samen met de vrouw van Wrangel (zelf om zijn plundering berucht) Frederiksburg geplunderd te hebben.
voetnoot31
slenters: stukken.
voetnoot32
bloot voor: onderworpen aan.
voetnoot33
Koeren: Koerlanders. Zie de aantekening bij Ter Bruilofte van Peter van Heimbach (hiervóór blz. 729), vs. 41.
voetnoot34
schendigh: schandelik.
voetnoot35
durf: durft; trappen: vernederen, honen.
voetnoot37-40
De stoockebrant: Karel X Gustaaf, die in Sept. 1657 vrede met Polen had gesloten, maar die vrede in 1658 weer verbrak.
voetnoot42
streng: hardhandig.
voetnoot46-47
Zinspeling op het verwachte einde van Karel X Gustaaf, die 23 Febr. 1660 stierf.
voetnoot49-50
toespeling op Icarus naar wie de zee waarin hij verdronk, genoemd werd.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • Leo Simons

  • C.R. de Klerk

  • J. Prinsen J.Lzn

  • H.W.E. Moller

  • B.H. Molkenboer

  • J.F.M. Sterck

  • L.C. Michels

  • C.G.N. de Vooys

  • C.C. van de Graft

  • J.D. Meerwaldt

  • A.A. Verdenius