De nieuwe titels van maart 2020
Tussen 390 en 405 na Christus verscheen de Vulgaat, een Latijnse vertaling van de bijbel door Hiëronymus. De Nederlandse vertaling van deze Latijnse Vulgaat wordt ook wel de Professorenbijbel genoemd, dit omdat het vertalen uitgevoerd werd door hoogleraren. Het vertaalwerk vond plaats in de periode van 1894 tot 1911, waarna de zeven delen gebruikt konden worden door priesters in opleiding. Ze moesten het dan wel doen met enkel een vertaling van het Oude Testament. De DBNL brengt deze maand de tweede druk uit 1933 online. Naast deze bijbel staan er in de DBNL nog diverse andere belangrijke bijbelvertalingen, zoals de Delftse bijbel (1477), de Vorsterman bijbel (1528), en de Leuvense bijbel (1548).
Toneelpoëzy is een toneelverzameling, bestaande uit twee delen, van het populaire schrijversechtpaar Nicolaas Simon van Winter en Lucretia Wilhelmina van Merken. Waar in onze tijden uitgevers en auteurs contracten afsluiten en wetten hebben om op terug te vallen, was de positie van beide partijen in de achttiende eeuw niet altijd zonneklaar. Terwijl het eerste deel verscheen bij Meyer, werd het tweede uitgegeven door Uylenbroek. Tussen beide uitgevers, auteurs en de nazaat van uitgever Meyer heeft een moddergevecht plaatsgevonden dat onderzoeker Marleen de Vries prachtig uit de doeken doet. De eerste druk van Toneelpoëzy verschijnt deze maand online.
In de periode 1915-1929 verschenen vijf van de oudste Nederlandstalige handleidingen in boekvorm voor het mixen van American Drinks. Een van deze werken, nu te vinden in de DBNL, is Jo’s handig boekje voor Mixing Drinks (1924). Het boek biedt ruim 170 recepten voor cocktails en longdrinks en is verlucht met foto’s, illustraties en advertenties. Het bevat ook Engelstalige teksten en een tweetalige woordenlijst, en was zowel bedoeld voor Nederlandse barmixers als voor Amerikaanse toeristen op bezoek in Nederland. ‘Een Cocktail op zijn tijd gebruikt Geeft Eetlust en spaart den dokter uit’, aldus Jo. Een zo’n cocktail is bijvoorbeeld de ‘Lobster Cocktail’ van Wim Slagter uit het werk Cocktails American- en Fancy Drinks IJsrecepten en -Dranken (1926):
‘Voor deze Cocktail moet eerst de volgende sauce gemaakt worden:
1 Eetlepel Tomate Ketchup
1 Theelepeltje Citroensap
1 Theelepeltje Worchester sauce
1 Mespunt Paprika
2 Mespunten Cereboszout
½ Portglas Witte Wijn.
Dit goed vermengen en in een groot Champagneglas doen, dat men te voren goed gefrappeerd heeft. Hierin doet men dan het vleesch van een halven Kreeft. Garneer het dan smaakvol met Citroenschijfjes en Peterselie.’
Voor degenen onder de 18, niet-drinkers, en mensen met een kreeft-aversie: niet gevreesd, voor iedereen is er wel een leuk drankje. Sowieso geldt: geniet maar drink met mate.
Verder nieuw online deze maand: enkele jaargangen van Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift, drie bundels van dominee-dichter Johannes Petrus Hasebroek met onder andere het gepassioneerde ‘Gij bloeit steeds voort.’, wat een gezonde dosis lentegevoel bevat, en een aantal vroege jaargangen van het tijdschrift De Tijdspiegel met een brievenrubriek uit 1851 waarin een ‘trouw lezer’ zijn beklag doet over het gebruik van Engelse en Franse leenwoorden in het Nederlands.