Levende Talen. Jaargang 1935

Referendum eindexamen H.B.S. B.

Op de Algemene Vergadering van onze vereniging is in Januari 1935 uitvoerig van gedachten gewisseld over de nieuwe regeling voor de levende talen bij het Eindexamen H.B.S. B. Bezwaren werden ingebracht tegen de verkorting van het mondeling examen, zowel voor Nederlands als voor de drie vreemde talen, en tegen het schrappen van de literatuur der laatste. Vele en velerlei wensen werden uitgesproken, waarvan de voomaamste waren: herstel van de oude regeling over de gehele linie; het stellen van de eis, dat voor de vreemde talen een boekenlijst met minstens drie boeken moest worden overgelegd. Een bepaalde uitspraak werd niet uitgelokt. Aangezien de zaak vrijwel onverwacht ter sprake werd gebracht bij de rondvraag, oordeelde men het doeltreffender over de voornaamste vraagpunten, die zich in de discussie hadden voorgedaan, bij referendum de mening der leden te vragen. (Zie L.T. no. 83, p. 13 e.v.).

In L.T. no. 84 was voor alle leden een stembriefkaart gelegd met een vijftal vragen, die zo gesteld moesten worden, dat door de beantwoording een juist beeld zou ontstaan van de mening der stemmende leden. Dat bleek nog al lastig. Een eenvoudige uitspraak over ‘voor of tegen’ in een zéér bepaalde quaestie kan gemakkelijk worden verkregen door een referendum. Zodra een zaak ingewikkelder wordt en de beantwoording van een tweede of derde vraag direct verband houdt met de wijze, waarop een eerste is beantwoord, is de uitslag moeilijker te beoordelen. In de vragen was getracht deze moeilijkheden zo veel mogelijk te beperken en soms de mogelijkheid te scheppen tot het trekken van conclusies over de motieven der stemmende leden.

[p. 246]

In totaal hebben 116 leden aan de stemming deelgenomen. (Nederlandse sectie: 22; Franse sectie 34; Duitse sectie 29; Engelse sectie 29; Algemene leden: 1). Er kwamen 8 stemmen uit Indië. Op een ledental van 1050 is het aantal 116 zeker niet groot te noemen. Neemt men echter in aanmerking, dat op een paar uitzonderingen na, alleen zij aan de stemming hebben deelgenomen, die aan een H.B.S. B werken, dan wordt het percentage hoger, n.l. 20 % der aan H.B.S.en werkende leden. Bevredigend is dat ook dan nog niet.

In onderstaande overzichtjes vindt men de uitslag der verschillende stemmingen.

Men zal bij bestudering zien, dat het wel eens voorkwam, dat niet alle vragen werden beantwoord, of dat bianco werd gestemd. Dit laatste kan de betekenis hebben gehad van gebrek aan voorkeur voor een positieve of negatieve beantwoording. Dikwijls is het stellig een onthouding op een gebied, waarop men niet wenste mede te stemmen. (Zie b.v. de blanco stemmen der neerlandici bij vraag 1, waar het gaat over de vreemde talen; of de talrijke blanco stemmen in het tegenovergestelde geval bij vraag 3a).

Vraag I luidde aldus:

Wenst gij herstel van het vroegere eindexamen in de vreemde talen?

De uitslag der stemming, welke ik hier en bij de volgende vragen naar de secties verdeeld en daama in totaal geef, was:

	ja	neen	blanco
Nederlandse sectie	10	2	6
Franse sectie	20	17	-
Duitse sectie	15	13	1
Engelse sectie	16	9	-
Alg. leden	1	-	-
Totaal	62	41	7

Er is dus een meerderheid voor herstel van de oude regeling. Van een vrij algemene wens kan niet worden gesproken.

Vraag II luidde:

Zo niet, wenst gij toch kennis van een drietal literaire werken in iedere taal op het eindexamen verplicht gesteld te zien.

Bij het controleren der kaarten valt te constateren, dat deze

[p. 247]

vraag, bedoeld voor de neen-stemmers uit vraag 1, ook door menig ja-stemmer beantwoord is om zijn mening uit te spreken, voor het geval het vroegere mondelinge eindexamen in de vreemde talen niet zou worden hersteld.

De totale uitslag was:

	ja	neen	blanco
Nederlandse sectie	2	1	4
Franse sectie	19	3	-
Duitse sectie	11	4	-
Engelse sectie	12	5	-
Alg. leden	-	-	-
Totaal	44	13	4

Een grote meerderheid wil dus deze eis gesteld zien.

Van hen, die op vraag 1 neen antwoordden, was de beantwoording aldus:

	ja	neen	blanco
Nederlandse sectie	1	1	-
Franse sectie	14	3	-
Duitse sectie	10	3	-
Engelse sectie	4	5	-
Alg. leden	-	-	-
Totaal	29	12	-

Hieruit blijkt, dat van de docenten, welke niet vragen om herstel van de oude regeling, een grote meerderheid op het stellen van deze eis prijs stelt.

Vraag IIIa luidde:

Wenst ge de duur van het mondeling gedeelte weer gebracht te zien op 30 minuten?

a. Voor Nederlands.

Uitslag:

	ja	neen	blanco
Nederlandse sectie	18	2	-
Franse sectie	10	2	8
Duitse sectie	9	2	4
Engelse sectie	6	2	4
Alg. leden	1	-	-
Totaal	44	8	20

Het is dus de vrijwel algemene wens der neerlandici het mondeling examen voor hun vak te stellen op 30 minuten, terwijl de grote meerderheid der vreemde talen-docenten daarbij steunt.

[p. 248]

b. Voor de vreemde talen bij herstel van het oude eindexamen.

Uitslag:

	ja	neen	blanco
Nederlandse sectie	7	3	5
Franse sectie	20	10	3
Duitse sectie	20	8	2
Engelse sectie	16	4	-
Alg. leden	-	1	-
Totaal	63	26	10

c. Voor de vreemde talen bij de regeling van 1934.

Uitslag:

	ja	neen	blanco
Nederlandse sectie	1	4	6
Franse sectie	8	15	2
Duitse sectie	9	11	2
Engelse sectie	9	11	-
Alg. leden	1	-	-
Totaal	28	41	10

Uit de beide laatste stemmingen blijkt, dat men bij handhaving van het oude examen 30 minuten nodig acht, maar dat de meerderheid bij de regeling van 1934 wel met 20 minuten meent te kunnen volstaan. Deze meerderheid is niet groot; en enigen voegen er bij: mits de preparatie, in 1934 ingevoerd, gehandhaafd blijft.

Ten slotte meen ik aldus te mogen resumeren: Er is in de vereniging een kleine meerderheid voor herstel zonder meet van de oude eindexamenregeling. Voor het vak Nederlands is een overgrote meerderheid voor herstel van de 30 minuten op het mondeling eindexamen. Voor de vreemde talen wenst men een literatuurlijst van minstens drie letterkundige werken per taal, en acht men de tijd van 20 minuten bij de nieuwe regeling wel voldoende. Bij herstel van de vroegere regeling zou men in grote meerderheid 30 minuten noodzakelijk achten.

C.L. DE LIEFDE.