Opstellen maken, nazien, waarderen.
Bij de toelatingsexamens tot de H.B.S., waarbij door het grote aantal candidaten, een uitgebreide commissie het werk moest nazien, was het mijn taak uniformiteit in de beoordeling te brengen. De commissie bestond uit 14 leden; 14 opstellen circuleerden; het toegekende cijfer werd alleen aan mij bekend gemaakt. Daardoor kreeg ik 196 cijfers, voor ieder opstel 14. Voor een en hetzelfde opstel was het grootste verschil in beoordeling, zegge en schrijve 4 punten; de toegekende cijfers waren 5 en 9. Aan de betrokken leraren werd verzocht het betreffende opstel voor te lezen en hunne beoordeling te verdedigen. De ene leraar las het voor en liet daarbij het rhythme, dat daarin aanwezig was, uitkomen; het was inderdaad fraai rhythmisch proza; de vergadering vond het na die voorlezing inderdaad, in meerderheid, een fraai opstel. De andere leraar (die de 5 had toegekend) las het daarna voor, en liet de nadruk vallen op de herhaling van eenzelfde woord; waardoor de voorlezing stokkend werd; de vergadering vond nú het opstel minder fraai.
Om deze reden vind ik, dat bij beoordeling van een opstel door voorlezing (zie blz. 107, Aprilafl. Lev. Talen), een zeer subjectief element ingeschakeld wordt; n.l. de persoon van den voorlezer.
Bandoeng.
W.F. GISOLF.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd