|
| |
[46] Gedwongen onschuld
Commentaar
De aanleiding die Huygens had om dit gedicht te schrijven, noemt hijzelf in de tekst. Het gedicht is een weerwoord aan ‘een of andere Haagse grootheid’Ga naar eindnoot1 die Huygens van hoogmoed beschuldigd had omdat hij eens op straat niet gegroet had en zou azen op een regeringsambt.
Huygens noemt de naam van zijn opponent opzettelijk niet in deze apologie. Hij weerlegt de beschuldiging door te wijzen op zijn slechte ogenGa naar eindnoot2. Zijn schouders en zijn hoofd (r. 116 vlgg.) zijn bovendien nog veel te teer om ‘land-sorgh’ te kunnen dragen. Op de drie buitenlandse reizen die hij tot op heden heeft gemaakt, heeft hij dankzij de leiding van Van Aerssen, voldoende ervaring opgedaan. Hij heeft geleerd dat het belangrijker is onderweg deugdzaam te zijn dan aan het einde van je reis al dan niet beloond te worden (r. 157 vlgg.).
Dit gedicht is in drie handschriften overgeleverd: het ontwerphandschrift (H1) dat Huygens opnam in de kopij voor zijn Otia (H1-Ot), een netafschrift in Huygens' hand van H1 (H2) en een afschrift in andere hand van deze netautograaf (h).Ga naar eindnoot3 Het netafschrift, met een rose lintje tot een katerntje gevouwen, zou Huygens wel eens vervaardigd kunnen hebben om aan iemand uit zijn omgeving (zijn ouders? vgl. r. 151-156) aan te bieden.
| |
Uitgaven
Worp Gedichten i, p. 295-300; Zwaan 1976, p. 56-79 (met inleiding, varianten en annotatie).
| |
Literatuur
Hinlopen 1814, p. 252, 268 (woordvormingen); Vermeeren 1959, p. 266-272; Stutterheim 1976, p. 536; Verkuyl 1976, p. 278, 281; Smit 1980, p. 111; Van Strien 1990, p. 48-51, 98-102.
| |
Translitteratie
| 9 |
H1 |
onder mijn' een loze streep |
| 22 |
H1-Ot |
Huygens schreef hinckt door het reeds geschreven sucht heen. Wegens het onleesbare resultaat noteerde hij daarna het woord hinckt erachter. |
| 70 |
H1 |
sprak[e]loos. Het tweede deel van de k zag Huygens aan voor een e. |
| 71 |
H1 |
vriendt. Door de e heen is de staart van de p van sprakeloos (70) geschreven. |
| 77 |
H1-Ot |
beclapt. In deze fase de l en p verduidelijkt? |
| |
| |
| 82 |
H1-Ot |
ruckt. In deze fase u van diakritisch teken voorzien.
schielick. Aanvankelijk door schielijck heengeschreven daarna opnieuw daarachter genoteerd. |
| 85 |
H1-Ot |
Can door overschrijving van C met K in Kan veranderd. Later Kan nog eens geschreven.
nu. u verduidelijkt door plaatsing diakritisch teken. |
| |
Datering
H is gedateerd: 10 Maij. 1623.
| |
Overlevering
| H1 |
Autograaf Huygens, ka xla, 1623, fol. 11. Een ontwerphandschrift, een enkelblad papier van 305 × 190 mm, aan weerszijden beschreven in twee kolommen:
fol. 11r bevat de regels 1-54 en 55-112,
fol. 11v de regels 113-168 en 169-194.
Onder de laatste regel noteerde Huygens: 184. Dit is het aantal regels. Na de ondertekening en datering volgen in de rechterkolom van fol. 11v Latijnse citaten. |
| H2 |
Autograaf Huygens, ka xla, 1623, fol. 12-17. Een netafschrift van H1.
Een katern van drie nu los in elkaar liggende dubbelbladen papier, oorspronkelijk met rose zijde samengebonden. Afmeting in gevouwen toestand: 288 × 194 mm. Fol. 12r is beschreven met Latijnse citaten. Fol. 12v is blanco. De tekst van het gedicht is als volgt verdeeld:
Fol. 13r, regel 1-22
Fol. 13v, regel 23-46
Fol. 14r, regel 47-71
Fol. 14v, regel 72-96
Fol. 15r, regel 97-120
Fol. 15v, regel 121-144
Fol. 16r, regel 145-168
Fol. 16v, regel 169-184
Fol. 17 is blanco. |
| h |
Apograaf, ka xla, 1623, fol. 18-21. Twee dubbelbladen papier met touwtjes samengebonden tot een katern. Afmeting in gevouwen toestand: 327 × 213 mm. Dit afschrift gaat terug op H2. De tekst is, in disticha, als volgt verdeeld over de pagina's:
Fol. 19r, regel 1-36; fol. 19v, regel 37-76;
fol. 20r, regel 77-116; fol. 20v, regel 117-158;
fol. 21r, regel 159-184 en ondertekening en datering.
Fol. 21v is blanco. Het katern is gevouwen geweest: Boven en onderzijde werden omgeslagen, vervolgens werd het geheel dubbelgevouwen. Op de zo ontstane voor- en achterzijde werden de Latijnse citaten van fol. 12r (is de voorzijde van H2) geschreven. Op de voorzijde (d.w.z. op fol. 18r in niet gevouwen toestand, verticaal boven het midden) staan de citaten 4, 5, 6 en 7; op de achterzijde (onder het midden van fol. 18r) staan de citaten 8, 9 en 10. |
| H1-Ot |
Met een bredere pen en lichtere inkt bracht Huygens in H1 varianten en correcties aan in de tijd dat hij de kopij voor zijn Otia voorbereidde. Boven de |
| |
| |
| |
citaten op fol. 11v noteerde Huygens de aanwijzingen: ‘Dit opden kant’ en ‘*All* dit volgende onderaen | ende achtereen de letters’. Deze laatste mededeling wijzigde Huygens later in: ‘dit volgende op deze kant volgens de letters’. Deze laatste instructie is uitgevoerd. |
| Ot |
Otia 1625, ‘Lib vi. van als’, L2r-M2r, p. 87-93. |
| Ot-e |
Lijst van errata achter in Ot. |
| K1 |
Koren-bloemen 1658, ‘iiii. Boeck. Van Als’, 2br-[2b4]r, p. 205-211 |
| K2 |
Koren-bloemen 1672, ‘viii. Boeck. Mengelingh’, 3k2v-3lr, p. 444-449. |
| |
Varianten
In het hier volgende variantenapparaat zijn ook de varianten uit de afschriften H2 en h opgenomen. Van H2, dat een afschrift is van Huygens' eigen hand, zijn alle varianten opgenomen. Uit h kwamen alleen de substantiële varianten in aanmerking.
In het apparaat zijn de varianten uit deze afschriften cursief gezet. De siglen H2 en h zijn enigszins buiten de normale orde gesteld. Door deze presentatie blijft de overlevering van ontwerphandschrift tot laatste druk overzichtelijk, terwijl ook de variatie in de afschriften op de meest geschikte plaats in ogenschouw kan worden genomen.
| |
[titel] |
|
| |
H1a |
|
myn |
|
vyandt vreucht, |
myn' |
hater | vrede. |
|
| |
b |
|
[ |
] |
vyand vreuchd, |
|
[ |
|
] |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
myn |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
|
Gedwongen onschuld. | |
mijnen vijand [vrede.] |
| 1 |
H1a |
|
Die |
|
noch sijn tonghe noijt |
tot uwen ondienst repte, |
|
| |
b |
|
[ |
] |
t'uwen ondienst noch |
|
sijn' tonghe |
noijt en [repte,] |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
sijn Tonge |
[ |
] |
| 3 |
H1a |
α |
Die u voor onbekent |
|
altijdt heeft |
|
aengesien |
| |
b |
β |
[ |
|
] |
aengeschout |
| |
c |
|
[ |
] |
tot noch toe heeft aenschout |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
aengeschouwt, |
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
aengeschouwt |
| 4 |
H1a |
α |
En |
|
des te meer |
|
voor een van d'eere waerde lien, |
|
| |
b |
β |
[ |
] |
daerom alle |
|
deught |
onwetens |
|
toebetrouwt, |
|
| |
c |
|
[ |
|
] |
heeft betrouwt, |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
Deucht |
[ |
|
] |
| |
h |
|
ende*[daerom |
|
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
deughd |
[ |
|
] |
| |
| |
| 5 |
H1 |
Die sich noijt toe en |
|
schreef |
den roem van uwe |
|
kennis, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
schreeff |
[ |
|
] |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
schrev' |
[ |
] |
kenniss, |
|
| |
K1 |
[ |
] |
schreef |
[ |
|
] |
| 6 |
H1 |
Veel min de |
|
vreese |
van |
|
u onuerdiende |
schennis, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Vreese |
[ |
] |
uw' onverdiende |
|
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
schennis<.>>; |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
uw' onverdiende schenniss, |
| 7 |
H1a |
Groet |
|
u met desen |
|
inct; |
die |
|
dicker |
loopen |
|
souw |
|
| |
b |
[ |
|
] |
{dicker} |
[ |
|
] |
| |
b |
[ |
|
] |
{trager} |
[ |
|
] |
| |
c |
[ |
|
] |
dicker |
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
V[ |
] |
Inct, |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
souw, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
inkt; |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[niet ingesprongen] |
|
| 8 |
H1 |
Hadd' hij de tranen niet te hulpe |
vanden rouw |
|
| |
H2 |
Ontleend' hij niet te hulp de tranen |
[ |
] |
| 9 |
H1 |
Die |
|
u misgunsticheijt |
uijt mijn' onnoosel' ooghen |
|
| |
H2 |
[ |
] |
uw' misgunsticheijt |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
uw' misgunsticheid |
[ |
] |
| 10 |
H1 |
Met golpen heeft |
|
geperst, |
met |
|
bobbelen |
gesoghen. |
|
| |
h |
[ |
] |
geperst |
[ |
] |
bob+b+elen |
[ |
] |
| 11 |
H1a |
Waer bowt* ghij't seggen |
op daer soo veel galis in steeckt? |
| |
b |
Vriendt |
(soo u |
|
dese<n> |
naem het herte niet en breeckt) [= 12] |
| |
H2 |
+ Vriend |
(zoo v |
|
[ |
|
] |
| |
h |
Vriendt, |
[ |
] |
desen |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
+Vriend |
[ |
|
] |
| 12 |
H1a |
Vriendt (soo u dese<n> naem het herte niet en breeckt) |
|
| |
b |
Waer |
|
bowt* |
ghij't seggen op daer soo veel |
|
galls |
in |
|
steeckt? [=11] |
| |
H2 |
[ |
] |
bouwt |
[ |
] |
gals |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
gals |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
] |
bouwt |
[ |
|
] |
steeckt,* |
| 13 |
H1a |
Waer op de |
|
lastering |
|
daer |
|
ghij mijn <*jo*>>groene daghen |
| |
b |
[ |
|
] |
die |
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
lasteringh, |
|
[ |
|
] |
mijn' |
[ |
] |
<Jaren>>Dagen |
| |
h |
[ |
] |
lasteringh' |
|
[ |
|
] |
daghen, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
mijn' |
[ |
|
] |
|
| |
K1 |
[ |
] |
lasteringh, |
|
[ |
|
] |
|
| 14 |
H1a |
Gelijck een |
|
somer-uier |
getracht hebt op te jaghen? |
|
| |
b |
[ |
] |
somer-vier |
[ |
] |
| |
H2 |
[ |
] |
Somer-vier |
[ |
] |
| |
| |
| 15 |
H1 |
Heeft |
|
u |
des |
|
werelts |
gunst op |
|
haerder |
eeren |
|
steijl |
|
| |
H2 |
[ |
] |
v |
[ |
] |
Werelts |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
werelds |
[ |
] |
haerer |
[ |
] |
steil |
|
| 16 |
H1 |
Soo sachten |
|
stoel |
gestelt, |
|
soo |
verre |
|
bouen |
|
'tpeijl |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Stoel |
[ |
] |
zoo |
[ |
] |
boven |
|
[ |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
'tpeil |
|
| 17 |
H1 |
Van |
|
mijne |
waerdicheijt, |
en |
|
cont ghij noch de stralen |
|
| |
H2 |
[ |
] |
mijn' |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
] |
mijn |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
mijn' |
onwaerdicheid, |
[ |
] |
kont [ |
] |
| 18 |
H1a |
Van |
|
u verheuen |
|
haet |
op mijne hutt doen dalen? |
|
| |
b |
[ |
|
] |
{haet} |
[ |
] |
| |
b |
[ |
|
] |
{spijt} |
[ |
] |
| |
H2 |
[ |
] |
uw verheven |
|
spijt |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
uw' |
[ |
] |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
uw |
[ |
] |
spijt |
[ |
] |
| 19 |
H1 |
En gaet het |
|
u |
noch aen |
|
hoe |
|
mijne |
|
voet |
het |
|
padt, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
v |
[ |
|
] |
Voet |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
mijnen |
|
[ |
|
] |
padt |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
pad, |
|
| |
K2 |
[ |
|
] |
nu |
mijn |
|
[ |
|
] |
|
| 20 |
H1 |
Het |
|
leege |
padt |
betreedt dat ghij wel eer betradt, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
leeghe |
|
padt, |
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
padt |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
laege |
pad |
[ |
] |
| 21 |
H1a |
En |
|
sijt ghij noch gemoeijt |
hoe't in mijn armoed omgaet |
|
| |
b |
[ |
] |
{sijt ghij noch gemoeijt} |
[ |
|
] |
| |
b |
[ |
] |
{treckt ghij noch ter hert} |
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
treckt ghij noch ter |
|
hertt wat |
[in] |
mijn' |
armoed' |
[omgaet] |
|
| |
h |
[ |
|
] |
Hert' [ |
|
] |
mijn |
[ |
] |
omgaet. |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
treckt |
|
ghij |
noch |
ter hert wat [in] mijn' [armoed omgaet] |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
hy* |
[ |
|
] |
|
| |
Ot-e |
[ |
|
] |
ghy |
[ |
|
] |
|
| 22 |
H1a |
Die |
|
onder 'tgoet versucht |
|
en nae de |
|
weelde cromm |
|
gaet? |
| |
b |
[ |
] |
{onder 'tgoet versucht} |
[ |
|
] |
gaet? |
| |
b |
[ |
] |
{naden geltsack sucht} |
[ |
|
] |
*staet*? |
| |
H2 |
[ |
] |
nae den Geltsack sucht, |
|
[ |
|
] |
Weelde erom gaet? |
|
| |
h |
[ |
|
] |
ende* [nae |
de Weelde |
|
] |
crom'[gaet?] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
naden geltsack hinckt |
|
[en] na |
[ |
|
] |
kromm gaet? |
| 23 |
H1 |
Die ick soo weijnich |
|
gunde |
(ick gunn |
het |
|
niemant |
niet) |
|
| |
H2 |
[ |
] |
gunde' |
(Ick gun |
[ |
] |
niemandt |
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] gunn' |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
gund' |
[ |
|
] |
niemand |
[ |
] |
| |
| |
| 24 |
H1 |
Die |
|
wilde |
ick van mijn oogh het |
|
uijterlijck |
geniet |
|
| |
H2 |
[ |
] |
wild' |
[ |
] |
uijtterlijck |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
wild' |
[ |
] |
uijterlick |
[ |
] |
| 25 |
H1a |
Soo |
wel |
|
als |
|
'tinnerlijck, |
het |
|
innerlijck |
|
besnijden, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
van mijn' |
|
hert |
[ |
|
] |
| |
H2 |
Zoo |
[ |
|
] |
hertt |
[ |
] |
|
| |
h |
[ |
|
] |
besnijden: |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
innerlick |
|
besnijden; |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
als'* |
[ |
|
] |
besnijden, |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
als |
|
[ |
|
] |
|
| 26 |
H1 |
Mijn kennis |
en |
|
mijn |
gunst |
|
gelijckelijck |
|
be<s>nijden. |
|
| |
h |
[ |
|
] |
benijden: |
|
| |
H1-Ot |
Mijn' kenniss |
[ |
] |
mijn' |
[ |
] |
gelijckelick |
|
[ |
] |
| 27 |
H1 |
Maer seggens siecke sucht vervoert |
|
u |
buijten 't |
|
padt |
|
| |
H2 |
+[ |
] |
V |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
+[ |
|
] |
pad |
|
| 28 |
H1 |
Van |
|
redens |
middelmaet. |
|
Of |
hebt ghij |
|
mis-gevatt, |
| |
H2 |
[ |
] |
Redens |
[ |
] |
Off |
[ |
] |
mis gevatt, |
| |
h |
[ |
|
] |
off |
[ |
] |
misgevatt |
| 29 |
H1 |
En anderen haer schorft |
|
mijn' |
lenden |
|
ouerspoghen. |
|
| |
H2 |
[ |
] |
mijn |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
ouerspoghen? |
|
| 30 |
H1a |
Voor waer het hooge hertt |
wordt mij |
|
of |
|
opgelogen |
|
| |
b |
het hooge hertt voor waer |
[ |
|
] |
| |
H2 |
Het hooghe hertt voorwaer |
[ |
] |
off |
|
opgeloghen |
|
| |
h |
[ |
|
] |
opgelooghen, |
|
| |
H1-Ot |
O, emmers 'thooge hertt |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
opgelogen, |
| 31 |
H1a |
Of |
|
onuoorsichtelijck |
|
onwetens |
toegedacht; |
|
| |
b |
[ |
|
] |
onschuldich |
[ |
|
] |
| |
c |
[ |
|
] |
mismeijnens |
[ |
|
] |
| |
H2 |
Off |
|
onvoorsichtelijck |
|
mismeenens toegedacht: |
|
| |
ha |
[ |
] |
onversichtelick |
|
[ |
|
] |
|
| |
b |
[ |
] |
onvoorsichtelick |
|
[ |
|
] |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
onuoorsichtelick |
|
[ |
|
] |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
mismeenens toegedacht: |
|
| 33 |
H1 |
Beschuldight mijn gemoet van |
|
al |
te |
|
leeghen |
waerde |
|
| |
H2 |
[ |
] |
all |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
laeghe |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
laeghen |
[ |
] |
| |
| |
| 34 |
H1a |
Om hoogher op te sien dan |
|
'twaterpass |
der aerde, |
|
| |
b |
[ |
] |
'twatervlack |
[ |
] |
| |
H2a |
[ |
] |
'twaterpass |
[ |
] |
| |
b |
[ |
] |
'twater<*igh*> vlack [der aerde,] |
| |
h |
[ |
] |
'twater-vlack |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
't water-vlack |
[ |
] |
| 35 |
H1a |
Om |
|
ijemant |
|
smaddelijck |
te hoonen |
|
over |
|
mij |
|
| |
b |
[ |
|
] |
onder |
|
[ |
] |
| |
H2 |
[ |
] |
ijemandt |
|
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
smadelijck |
[ |
|
] |
mij, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
ijemand |
|
smaddelick |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
smadelick* |
[ |
|
] |
my, |
|
| 36 |
H1 |
Die |
|
velen achter |
loop en |
|
weijnighe |
|
voorbij. |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
achter velen |
[ |
] |
weinighe |
|
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
velen achter* |
[ |
|
] |
| |
K2 |
[ |
|
] |
voor by.* |
| 37 |
H1a |
Maer druijuen |
|
ouerdaet |
en die |
|
malcandren |
volghen |
|
| |
b |
[ |
] |
{ouerdaet} |
|
[ |
] |
| |
b |
[ |
] |
{gulsigheijt} |
|
[ |
] |
| |
c |
[ |
] |
ouerdaet |
[ |
] |
|
| |
H2 |
[ |
] |
overdaet, |
[ |
] |
malkander |
|
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
volgen, |
|
| |
H1-Ot |
+[ |
] |
overdaed, en, [die] malkandren volghen, |
| 38 |
H1a |
Spel, |
|
kijven |
en geuecht, <van>>naer datmen |
|
volgeswolghen |
|
| |
b |
[ |
] |
twisten |
[ |
|
] |
| |
H2 |
Spell, |
|
kijven |
[ |
] |
vol |
|
geswolghen |
|
| |
h |
[ |
|
] |
geswolghen. |
|
| |
Ot |
[ |
] |
twisten, |
[ |
] |
voll geswolgen |
|
| 39 |
H1 |
Tong, |
|
voet |
en |
|
vingeren |
|
beroerende |
|
nae |
|
giss |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
vingheren |
[ |
|
] |
naer |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
voet', |
[ |
|
] |
beroerende |
|
[ |
|
] |
| |
K2 |
[ |
|
] |
giss, |
|
| 40 |
H1 |
Het |
|
halue |
|
herssen-huijs |
|
geen |
meester meer en is, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
halve |
|
[ |
] |
gheen |
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
herssen huijs |
|
[ |
|
] |
| 41 |
H1 |
En |
|
hebb' |
ick noijt |
|
geuolgt: |
de |
|
vuijle vrouwen |
kennis |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
gevolght: |
[ |
] |
vuijle-Vrouwen |
|
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
gevolcht. |
[ |
] |
vuijle vrouwen |
|
kennis, |
|
| |
Ot |
[ |
] |
heb |
[ |
|
] |
kennis, |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
kennis |
|
| |
| |
| 42 |
H1a |
|
Die velen deser |
|
eew |
een onversust |
|
gewennis |
| |
b |
|
[ |
|
] |
gewen |
|
is |
| |
h |
|
[ |
] |
eeuw' |
[ |
|
] |
is. |
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
is, |
| 43 |
H1 |
|
Een |
|
condigh |
|
tijdtverdrijff, |
|
een openbare vreucht, |
|
| |
h |
|
[ |
|
] |
tijt-verdrijff, |
|
[ |
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
kondigh |
|
[ |
] |
een'[ |
] |
| |
K2 |
|
[ |
|
] |
tijd-verdrijf, |
|
[ |
] |
| 44 |
H1 |
|
Hebb' |
ick |
|
affgrijselijck |
in 't heetste van |
|
mijn |
|
jeught |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
affgrijselijck, |
[ |
|
] |
Jeught, |
|
| |
h |
|
Heb |
[ |
|
] |
Jeucht |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
mijn' |
Jeught |
|
| |
Ot |
|
Hebb |
[ |
|
] |
| 45 |
H1 |
|
Gevloden en |
|
verdoemt; |
en |
|
altijdt |
ruijme weghen |
|
| |
h |
|
[ |
] |
verdoemt. |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
altijd |
[ |
] |
| 46 |
H1 |
|
Gepresen voor |
|
't gesluijp |
van achterweeghsche |
|
stegen, |
| |
H2 |
|
[ |
] |
'tgesluijp |
[ |
] |
steghen; |
| |
h |
|
[ |
|
] |
steeghen, |
| 47 |
H1 |
|
En |
|
altijdt |
|
ouerend |
getreden voor het oogh |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
overend |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
altijd |
|
[ |
|
] |
| 48 |
H1 |
|
Der |
|
deuchdelijcken |
hier, des Heeren van om hoogh. |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
deuchdelicken |
[ |
] |
| 49 |
H1 |
|
Dus hij die |
|
heijlge |
handt van midden uijt het perssen |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
heijl'ge |
[ |
] |
| 50 |
H1a |
α |
Des |
|
werelts |
drangh |
|
geruckt |
en |
|
hebb ick |
|
'tspijtich |
knerssen |
|
| |
b |
|
[ |
|
] |
{α hebb ick} |
[ |
|
] |
| |
b |
|
[ |
|
] |
{β stondt mij} |
[ |
|
] |
| |
H2 |
|
[ |
] |
Werelts |
[ |
] |
geruckt, |
[ |
] |
stond mij |
'tspijtigh |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
β |
[ |
] |
Werelds |
[ |
|
] |
stondt mij |
[ |
|
] |
| 51 |
H1a |
α |
Van |
|
menich |
nijders |
|
tandt |
niet |
|
lichtelijck |
|
ontgaen: |
|
| |
b |
|
[ |
|
] |
{α ontgaen:} |
| |
b |
|
[ |
|
] |
{β t'ontgaen:} |
| |
H2 |
|
[ |
] |
menigh |
[ |
|
] |
t'ontgaen. |
|
| |
H1-Ot |
β |
[ |
|
] |
tand |
[ |
] |
lichtelick |
|
t'ontgaen: |
|
| |
Ot |
|
[ |
] |
menigh' |
[ |
|
] |
| 52 |
H1a |
|
De |
|
boose |
en |
|
alle die in haere weghen staen |
|
| |
b |
|
[ |
|
] |
meestendeels |
en [die] |
|
haer |
[weghen] |
|
gaen |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
meestendeel |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
] |
boosen |
[ |
|
] |
gaen, |
|
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
meestendeel |
[ |
] |
haer' |
[ |
|
] |
| |
| |
| 54 |
H1 |
In't |
|
auerechtsche |
|
bladt |
van 'sleuens eere |
|
setten; |
| |
H2 |
[ |
] |
averechtsche |
|
[ |
|
] |
setten: |
|
| |
h |
[ |
|
] |
setten. |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
blad |
[ |
|
] |
| 55 |
H1 |
'Tis quaet het quaet te |
|
doen, |
en prijsen die het |
|
schouwt |
| |
H2 |
[ |
] |
doen |
[ |
] |
schouwt, |
| |
h |
[ |
] |
doen, |
[ |
] |
schouwt; |
| |
Ot |
[ |
|
] |
schouwt, |
| 56 |
H1 |
Gods huijs |
|
t'ontimmeren |
en eeren die het |
|
bouwt. |
| |
h |
[ |
] |
t'ontimmeren, |
[ |
] |
bouwt; |
|
| |
Ot |
[ |
] |
t'ontimmeren, |
[ |
|
] |
| 57 |
H1 |
Dit heeft mij |
|
vijanden |
berockent daar ick |
|
vrinden |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Vijanden |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
vri<e>nden |
| 58 |
H1a |
Te hulpe |
|
heb |
|
en |
|
te loon |
|
gehoopt gehaeckt |
te |
vinden, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
gehaeckt gehoopt |
[ |
|
] |
| |
c |
[ |
|
] |
|
gehaeckt te loon [ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
hebb' |
|
gehaeckt, |
|
[ |
] |
vinden; |
|
| |
h |
[ |
|
] |
gehaeckt. |
|
[ |
] |
vinden. |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
gehaeckt, |
|
[ |
|
] |
|
| 59 |
H1 |
Hier |
|
hebb |
ick menichmael |
|
'tverwijten |
om gehoort |
|
| |
H2 |
[ |
] |
hebb' |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
] |
heb |
[ |
] |
tverwijten |
[ |
] |
| 60 |
H1 |
Van |
|
trots |
van |
|
eijgensin |
en |
|
menich |
spitscher |
|
woordt. |
|
| |
H2 |
[ |
] |
trots, |
[ |
] |
eijghensin |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
eijgen sin, |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
trots, |
[ |
] |
eijgensinn, |
[ |
] |
menigh |
[ |
] |
woord. |
|
| 61 |
H1 |
Dan dat |
|
v |
euenwel, |
dien |
|
rijpicheijt |
van |
|
jaren |
|
| |
H2 |
[ |
] |
V |
[ |
|
] |
Jaren |
|
| |
h |
[ |
|
] |
evenwel |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
rijpicheit |
[ |
|
] |
| 62 |
H1 |
Gestijft |
heeft en |
|
geciert met reden en |
|
eruaren |
|
| |
H2 |
Gestijf<f>>t |
[ |
|
] |
ervaren, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
ervaren, |
|
| |
K2 |
[ |
|
] |
geçiert [ |
|
] |
| 63 |
H1 |
Dat |
|
u |
|
die blinde stroom ter |
|
dwaling |
hebb' |
|
vervoert, |
| |
H2 |
[ |
] |
V |
|
[ |
] |
dwalingh |
[ |
] |
vervoert |
| |
h |
[ |
|
] |
vervoert, |
| |
Ot |
[ |
|
] |
de*[ |
|
] |
vervoert |
| |
K2 |
[ |
|
] |
vervoert, |
| |
| |
| 64 |
H1a |
Dat |
valt mij niet |
|
in 'thert: |
Daer wordt wat meer geroert |
|
| |
b |
En |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
int hert. |
[ |
] |
| 65 |
H1a |
Dat |
|
mij |
|
van |
|
hoouardij |
tot uwent |
|
schijnt te nopen |
| |
b |
[ |
|
] |
<noopte> |
|
| |
[ |
van |
|
] |
doet |
|
betichten; |
| |
H2a |
[ |
|
] |
hoovaerdij |
[ |
] |
schijnt te betichten; |
| |
b |
[ |
|
] |
doet |
[betichten;] |
| |
c |
[ |
] |
mijn hooch-herten-draff [tot uwent doet betichten;] |
| |
h |
[ |
|
] |
betichten: |
| 66 |
H1 |
Tschijnt |
|
of |
ick |
|
onuer<*x*>>hoe<t>>ds op 'tleste Sonne-lichten, |
| |
H2 |
[ |
] |
off |
[ |
] |
onverhoe<t>ds [op't] |
laeste |
[Sonne-lichten,] |
|
| |
h |
[ |
|
] |
laetste |
[ |
] |
| 67 |
H1 |
Op 'tgrauwen vanden |
|
dach |
|
u' |
defticheijt ontmoet |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
uw' |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
dach, |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
dagh |
|
uw' defticheit ontmoett |
| 68 |
H1 |
Of |
|
niet off wat te |
|
laet de kruijne van |
|
mijn' hoet |
| |
H2 |
Off |
|
[ |
|
] |
mijn Hoet |
|
| |
h |
[ |
] |
niet, [ |
] |
laet, [ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
] |
niet,[ |
|
] |
| 69 |
H1a |
Ter aerden hebb |
|
gewent, |
|
en buijten alle |
|
reden |
|
| |
b |
[ |
] |
geswiert, |
|
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
|
] |
en, [ |
] |
reden, |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
en,[ |
] |
reden, |
|
| 70 |
H1a |
Gedeckt en |
|
sprakloos |
voorbij |
|
u |
heen |
|
getreden. |
|
| |
H2 |
[ |
] |
sprakeloos |
[ |
] |
v |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
<ben> |
[getreden.] |
| |
Ot |
[ |
] |
sprakeloos |
|
[ |
|
] |
|
getreden: |
| 71 |
H1 |
Och, |
|
vriendt, hoe |
past ghij dit op't 'tandere |
|
verwijt |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Vriendt, |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
] |
vriend <g>hoe |
[ |
] |
verwijt, |
|
| 72 |
H1 |
Van mijn gelasen |
|
oogh, |
|
daer ghij soo |
|
bits |
in |
|
bijtt, |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
bijt, |
|
| |
h |
[ |
|
] |
ooch: |
[ |
|
] |
|
| |
| |
H1 |
Daermede |
ick ijeder eens |
|
gheheijmen, |
|
naer |
uw' |
|
schampen |
|
| |
H2 |
Daermed' |
[ |
|
] |
geheijmen, |
|
[ |
] |
uw |
|
[ |
|
] |
| |
ha |
Daermede |
[ |
|
] |
van |
|
u |
|
[ |
|
] |
| |
b |
[ |
|
] |
naer |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
uw |
|
[ |
] |
| |
Ot |
Daer med' |
[ |
|
] |
|
schampen, |
|
| |
| |
| 74 |
H1a |
Sijn gaen, sijn doen, |
|
sijn' |
|
oogh, |
sijn' |
letselen, |
|
sijn *crampen* |
| |
b |
[ |
|
] |
mondt, |
[ |
|
] |
sijn' rampen |
|
| |
H2 |
[ |
] |
sijn |
|
mondt, sijn |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
|
mond,[ |
|
] |
| 75 |
H1a |
Door heen te booren tracht, |
|
verr van, gelijck 'tbehoort, |
| |
b |
[ |
] |
veel minder dan 'tbehoort |
| 76 |
H1 |
Te vreden met het |
|
geen |
|
een |
ijeder siet en |
|
hoort. |
|
| |
H2a |
[ |
] |
gheen |
|
dat |
[ |
|
] |
| |
b |
[ |
|
] |
een |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
dat |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
hoort? |
|
| 77 |
H1 |
Oh! die mij hier |
|
beclapt, |
|
Leent lieuer |
uw |
|
medoogen |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
leent liever |
|
[ |
] |
medooghen |
|
| |
ha |
[ |
] |
beclapt, |
|
[ |
] |
uw' |
|
med'ooghen |
|
| |
b |
[ |
] |
becladt, |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
beklapt, |
[ |
|
] |
| 78 |
H1 |
En |
|
broederlijck |
|
beclach: |
twee |
groote |
|
flickeroogen, |
| |
H2 |
[ |
|
] |
beklach: |
Twee |
[ |
] |
flickerooghen |
| |
h |
[ |
|
] |
beklach, |
[ |
|
] |
flickeroogen |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
broederlick |
|
beklagh: |
[ |
|
] |
| 79 |
H1a |
Die in mijn |
|
aengesicht |
|
te wachte staen |
|
geplant |
|
| |
b |
|
/ |
/ |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Aengesicht |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
geplant; |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
geplant, |
|
| 80 |
H1 |
Voldoen |
|
haer' |
plichten |
|
niet: |
een ingesoncken |
|
sandt |
|
| |
H2 |
[ |
] |
haer |
[ |
] |
Een[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
niet, |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
sand |
|
| 81 |
H1 |
<Verd>> |
Becommert |
|
mij de strael die 't |
|
uijtterlijcke |
|
blincken |
|
| |
H2 |
|
[ |
] |
|
uijterlijcke |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
|
Bekommert |
[ |
|
] |
uijtterlicke |
[ |
|
] |
| 82 |
H1a |
Der dinghen van hun ruckt, en met een |
|
snel gewincken |
|
| |
b |
[ |
] |
schielijck |
wincken |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
schielick |
[ |
] |
| 83 |
H1 |
Den |
|
sinnen |
t'huijs |
|
bestelt. |
Soo |
dat ick |
|
of |
van bijts |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Sinnen |
[ |
] |
bestelt; |
[ |
|
] |
off |
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
bestelt, |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
bestelt, |
soo |
[ |
|
] |
| |
| |
| 84 |
H1a |
'Tgesicht |
|
beclemmen |
moet, |
|
of |
|
met |
|
een wijle |
|
tijdts. |
|
| |
b |
[ |
|
] |
{met} |
[ |
|
] |
| |
b |
[ |
|
] |
{in} |
[ |
|
] |
| |
c |
[ |
|
] |
|
met |
|
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
beklemmen |
[ |
] |
off |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
beklemmen |
[ |
|
] |
tijds. |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
|
een'[ |
|
] |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
|
in |
|
[ |
|
] |
|
| 85 |
H1 |
Can ijemandts |
reden nu |
|
gerechtelijck |
|
begrijsen |
| |
H2 |
|
| |
h |
[ |
|
] |
begrijsen, |
|
| |
H1-Ot |
Kan ijemands |
[ |
] |
gerechtelick |
|
[ |
] |
| 86 |
H1 |
Soo ick somwijl |
|
een |
|
vriendt |
gebreke te bewijsen |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
vriend |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
een' |
|
[ |
|
] |
| 87 |
H1 |
'Tgeen |
ick hem |
|
schuldich |
|
ben, |
|
soo |
ick somwijlen oock |
|
| |
H2 |
'Tghen' |
[ |
|
] |
Soo |
[ |
] |
| |
h |
t'geen |
[ |
|
] |
ben? |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
schuldigh |
|
[ |
|
] |
| 88 |
H1 |
Met |
|
een |
geleende hulp |
|
strael |
|
door |
der dicken |
|
roock |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
doorden |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
<d>>strael |
[ |
|
] |
roock, |
|
| |
Ot |
[ |
] |
een' |
[ |
|
] |
|
| 89 |
H1 |
Die mij |
|
allom |
ontmoet, |
|
en |
om den haet te |
|
schouwen, |
| |
h |
[ |
] |
al om |
[ |
|
] |
schouwen |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
en, |
[ |
|
] |
| 90 |
H1 |
Mijn |
|
oogh |
verbonden |
|
hebb |
|
mijn handen te |
|
betrouwen? |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Oogh |
[ |
] |
heb |
|
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
betrouwen. |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
mijn' [ |
|
] |
|
| 91 |
H1 |
Van lesens |
|
gulsicheijt |
en |
|
menich |
middernacht |
|
| |
h |
[ |
] |
gulsicheijt, |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
gulsicheid |
[ |
] |
menigh |
[ |
] |
| 92 |
H1 |
In't |
|
boeck |
en |
|
uijt |
het bedd hardneckigh toegebracht |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Boeck |
[ |
] |
buijten |
|
'tbedd har<t>>dneckigh toegebracht, |
| |
h |
[ |
] |
boeck, |
[ |
|
] |
t'bed, hertneckich |
|
[ |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
toegebracht, |
|
| 93 |
H1 |
Van |
|
menich |
smallen stipp, van |
|
dusent |
|
smaller streken |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
duijsent |
|
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
smalder streepen |
|
| |
Ot |
[ |
] |
menigh' |
[ |
|
] |
smalle*[ |
] |
|
| |
| |
| 94 |
H1 |
|
Getoghen en besternt, |
|
beerv' |
ick des' |
|
gebreken, |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
gebreken; |
| |
h |
|
[ |
|
] |
gebreecken, |
| |
Ot |
|
[ |
] |
beërv' |
[ |
] |
gebreken. |
| |
H1 |
|
[ |
|
] |
gebreken, |
| 95 |
H1 |
|
En draeghse met |
|
gedult, |
dewijl ick seker ben |
|
| |
h |
|
[ |
] |
gedult: |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
geduld, |
[ |
] |
| 96 |
H1 |
|
'Tis |
Godes |
|
geesseling, |
die ick mij waerdich |
|
ken |
| |
H2 |
|
<'Tsijn>>'Tis |
[ |
] |
geesselingh, |
[ |
] |
ken; |
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
kenn, |
| |
K1 |
|
[ |
|
] |
ken. |
| 97 |
H1a |
|
Hij heeft mijn |
|
oogh |
|
gevormt, |
hij sal't mij niet |
|
ontrecken |
| |
b |
|
[ |
|
] |
verlicht, |
[ |
] |
bedecken |
| |
H2a |
|
[ |
] |
Oogh |
|
*gevormt*, |
[ |
] |
bedecken, |
|
| |
b |
|
[ |
|
] |
|
verlicht, |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
] |
oogh' |
|
[ |
|
] |
| 98 |
H1 |
|
Can't |
eenichsins ter |
|
eer |
van sijne |
|
grootheijt |
|
strecken: |
| |
h |
|
Kan +t+ |
[ |
] |
eer' |
[ |
|
] |
strecken, |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
grootheit |
|
[ |
] |
| 99 |
H1 |
|
Wordt hij mijn langher sien off oock mijn leuen moe, |
| 100 |
H1 |
|
Wat |
|
wil |
ick |
|
worstelen? |
sijn |
|
schepsel |
hoort hem toe. |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
Schepsel |
[ |
] |
| |
h |
|
[ |
|
] |
worstelen, |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
will |
[ |
|
] |
| 101 |
H1a |
α |
Maer |
|
o ghij, wie ghij |
|
sijt, |
|
leert de gewoonte sparen |
| |
b |
|
[ |
|
] |
{α leert de gewoonte sparen} |
| |
b |
|
[ |
|
] |
{β Soo moet ghij noijt gevoelen} |
| |
H2 |
|
[ |
] |
O [ |
] |
zijt, |
|
zoo moet ghij noijt gevoelen |
| |
H1-Ot |
β |
[ |
|
] |
Soo moet ghij noijt gevoelen |
| 102 |
H1a |
α |
Van uwes euenbroers |
|
beswaernis te beswaren |
| |
b |
|
{α Van uwes euenbroers beswaernis te beswaren} |
| |
b |
|
{β Hoe hardt de slaghen sijn in 't allerteerst gevoelen,} |
| |
H2 |
|
Hoe hard de slaghen zijn |
|
in 'tallerteerst |
gevoelen, |
|
| |
h |
|
[ |
] |
int alderteerst |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
β |
Hoe hardt de slaghen |
|
sijn in't allerteerst gevoelen, |
| 103 |
H1 |
|
Bespot geen |
|
creupelen, |
soo |
|
emmermeer |
sijn voet |
|
| |
H2 |
|
Bespott gheen |
|
kreupelen, |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
] |
kreupelen |
[ |
] |
immermeer |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
|
Bespott geen' kreupelen, |
[ |
|
] |
| |
| |
| 104 |
H1 |
Hier comt te struijckelen |
|
of |
daer |
|
een |
|
mistré |
doet: |
|
| |
H2 |
[ |
] |
off |
[ |
|
] |
|
| |
h |
[ |
|
] |
mistree |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
een' |
|
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
mis-tré |
[ |
] |
| 105 |
H1 |
Benijt hem noch veel min 't ellendighe |
|
besteijgren |
|
| |
H2 |
Benijdt [ |
|
] |
| |
h |
[ |
] |
besteijg'ren |
|
| |
K1 |
[ |
] |
besteig'ren |
|
| 106 |
H1 |
Van |
|
een |
|
gedwon<c>>ghen |
krick |
daer hem |
|
sijn |
beenen |
|
weijgren, |
| |
H2 |
[ |
|
] |
weijgren; |
| |
h |
[ |
|
] |
bedwongen kruck |
|
[ |
|
] |
weijg<e>>'ren |
| |
Ot |
[ |
] |
een' |
|
gedwongen' |
[ |
|
] |
sijn' |
[ |
] |
weigren; |
| 107 |
H1 |
'Tzijn Gods |
|
bestellingen, |
en sulcke |
|
spotter met, |
| |
H2 |
[ |
] |
bestellinghen, |
[ |
] |
geckter |
|
met |
| |
h |
[ |
|
] |
met, |
| |
Ot |
[ |
|
] |
met |
| |
K1 |
[ |
|
] |
met, |
| 108 |
H1a |
Hij heeftse |
|
selfs verdient |
en mogelijck wat bet. |
|
| |
b |
Hem wacht |
|
deselue |
plaegh |
|
of arger voor sijn |
|
bedt, |
| |
H2 |
[ |
] |
de selve |
[ |
] |
off argher in |
[ |
] |
bedt. |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
bedd; |
| |
Ot |
[ |
|
]*in [sijn] |
bedd. |
| 109 |
H1 |
Noch schiet ghij feller |
|
schicht, |
en |
wilt mij heeten vreesen |
|
| |
H2 |
[ |
] |
schicht; |
En |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
schicht |
en |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
schicht; |
[ |
|
] |
| 110 |
H1 |
Noijt Vaderlands bewint |
|
te sullen deeligh wesen, |
| |
H2 |
[ |
] |
<d>>te [sullen] deelich [wesen,] |
| 111 |
H1 |
Noijt opden |
|
eeren-trap |
verhooght te sullen |
|
staen |
|
| |
H2 |
[ |
] |
eerentrap |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
] |
eeren trap |
[ |
] |
staen, |
|
| 112 |
H1 |
<N>> |
Daer |
|
mijn |
|
hoochherticheijt schijnt |
|
heen |
te willen |
|
gaen, |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
hen* |
[ |
] |
gaen |
|
| |
ha |
|
[ |
|
] |
hen* |
[ |
|
] |
|
| |
b |
|
[ |
|
] |
heen |
[ |
] |
gaen. |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
hoochhertichheit[ |
|
] |
|
| |
Ot |
|
[ |
] |
mijn' |
|
[ |
] |
hen* |
[ |
] |
gaen: |
|
| |
K2 |
|
[ |
|
] |
heen |
[ |
|
] |
| |
| |
| 113 |
H1 |
|
Des ben ick |
|
met |
|
u |
eens, |
wanneer ghij alle menschen |
|
| |
H2 |
|
[ |
] |
eens |
|
met |
|
V, |
[ |
] |
| |
h |
|
[ |
|
] |
u |
[ |
] |
| |
K2 |
|
[ |
|
] |
u, |
[ |
|
] |
| 114 |
H1a |
|
Aen |
|
u |
verbonden hadt |
|
met |
eenen will en |
|
wenschen. |
|
| |
b |
|
[ |
|
] |
tot |
[ |
|
] |
| |
H2 |
|
[ |
] |
V |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
|
] |
wenschen, |
|
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
wenschen, |
|
| |
K1 |
|
[ |
|
] |
wenschen: |
|
| 115 |
H1 |
|
Maer lieue |
leeft gerust, noch mogelijck in |
|
lang |
|
| |
H2 |
|
Maer, lieve, |
[ |
] |
langh |
|
| |
Ot |
|
Maer, lieve, |
[ |
|
] |
| 116 |
H1 |
|
Siet |
ghij mijn schouders niet in |
|
staten-volghers drang, |
| |
H2a |
|
*Soeckt* |
[ |
|
] |
Staten-volghers |
|
drangh; |
|
| |
b |
|
Vindt |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
|
] |
drangh, |
|
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
mijn'[ |
|
] |
| |
K1 |
|
[ |
|
] |
drangh; |
| 117 |
H1a |
|
Ick kense veel te |
|
swack, |
en 'tkopstuck dat sij |
|
dragen |
|
| |
b |
|
[ |
] |
{swack,} |
[ |
|
] |
| |
b |
|
[ |
] |
{teer,} |
[ |
|
] |
| |
H2 |
|
[ |
] |
teer, |
[ |
] |
draghen |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
teer, |
[ |
|
] |
| 118 |
H1 |
|
Te groen, te licht, te |
|
holl |
om |
|
land-sorg |
op te |
|
waghen; |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
Landsorgh |
[ |
] |
waghen. |
|
| |
h |
|
[ |
] |
holl, |
[ |
|
] |
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
wagen. |
|
| 119 |
H1 |
|
Hebb' |
ick de slechte gift van |
|
mijn |
|
genegentheijt |
|
| |
h |
|
Heb |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
genegentheit |
|
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
mijn' |
|
genegentheid, |
|
| 120 |
H1 |
|
Mijn |
|
vaderlandt |
nu |
|
eens |
nu drijmael |
|
voorgeleijt |
|
| |
H2 |
|
[ |
] |
Vaderlandt |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
|
] |
eens, |
[ |
] |
voorgeleijt; |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
vaderland |
[ |
|
] |
voorgeleit |
|
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
eens, |
[ |
] |
voorgeleidt, |
|
| 121 |
H1a |
α |
'Tis buijten 'shuijs geweest, en onder |
|
'twijs |
|
beleijt |
|
| |
b |
β |
[ |
|
] |
beleijden |
|
| |
h |
|
[ |
] |
t'wijs |
|
[ |
] |
| |
| |
| 122 |
H1a |
α |
Van sulcken als ick wensch |
|
mijn jeugt noijt van gescheijdt |
| |
b |
β |
[ |
] |
noijt van te |
|
mogen |
|
scheijden |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
moghen |
|
scheijden: |
| |
h |
|
[ |
|
] |
scheijden, |
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
scheiden. |
| 123 |
H1 |
|
Die hebben met |
|
gedult |
|
mijn' |
rouwe trouw |
|
omhelst |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
mijn |
[ |
] |
omhelst, |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
geduld |
[ |
|
] |
| 124 |
H1a |
|
Mijn' |
|
domme |
groenicheijt |
|
gebogen |
als een Elst, |
|
| |
b |
|
[ |
] |
swacke |
[ |
|
] |
| |
H2a |
|
Mijn |
|
*domme* |
[ |
] |
geboghen |
[ |
] |
| |
b |
|
[ |
] |
swacke |
[ |
|
] |
| 126 |
H1 |
|
Gelijck de |
|
sneewen-cluijt<eruaring af *mach*>>eruarings schatt vervoeren |
| |
H2 |
|
[ |
] |
Sneewen-kluijt, ervarings [schatt vervoeren] |
|
| |
h |
|
[ |
] |
sneeuwen cluijt, |
eervaringhs-schat *vervoeren, |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
sneewen-kluijt |
[ |
] |
| |
K1 |
|
[ |
] |
Sneeuwen kluyt |
[ |
] |
| 127 |
H1 |
|
En |
|
werelts wetenschap |
in |
|
Hollandt |
brenghen |
|
mocht. |
|
| |
H2 |
|
[ |
] |
Werelts-wetenschap |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
] |
werelts wetenschap |
[ |
|
] |
mocht; |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
Holland |
[ |
|
] |
|
| 128 |
H1 |
|
Hebb' |
icker in |
|
uw |
oogh soo weijnich |
|
afgebrocht, |
| |
H2 |
|
Hebb |
[ |
|
] |
aff gebrocht |
|
| |
h |
|
Hebb' |
[ |
] |
u |
[ |
] |
affgebrocht, |
|
| |
K1 |
|
Heb |
[ |
|
] |
| 129 |
H1a |
|
Dan |
|
u soo hopeloos van mij |
|
can |
|
leeren |
|
hopen, |
|
| |
b |
|
Als |
|
[ |
|
] |
| |
H2 |
|
[ |
] |
V[ |
|
] |
heeten |
|
[ |
] |
| |
h |
|
[ |
|
] |
hoopen: |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
kan |
|
[ |
|
] |
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
heeten |
[ |
] |
| 130 |
H1 |
|
Bruijckt |
|
lijdsaemheijt |
en wacht, mijn |
|
lang |
en langher loopen |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
langh |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
lijdsaemheit |
[ |
|
] |
| 131 |
H1 |
|
Belooft noch |
|
beteringh: |
|
dat d'eene mensch |
|
bespringt |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
bespringht |
| |
h |
|
[ |
] |
beteringh, |
|
[ |
] |
bespringht, |
| |
K1 |
α |
[ |
|
] |
Dat een mensch hier bespringht |
| 132 |
H1a |
|
Bekruijpt |
|
den |
|
anderen: |
de handt |
die alles |
|
dwingt |
|
| |
b |
|
[ |
] |
de |
|
[ |
|
] |
| |
H2 |
|
[ |
] |
den |
|
[ |
|
] |
dwinght |
|
| |
h |
|
[ |
|
] |
anderen, |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
andere: |
[ ] hand |
[ |
|
] |
| |
K1 |
α |
Bekruypt |
|
een |
|
ander daer: |
[ |
|
] |
| |
| |
| 133 |
H1a |
Verdeijlt |
|
verscheijdlijck |
|
haer |
|
afgesonden |
giften, |
|
| |
b |
Vertiert |
|
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
verscheijde<n>lijck |
[ |
] |
affgesonden |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
verscheijdelick |
|
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
haer' |
|
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
afgesonden' |
giften; |
|
| 134 |
H1 |
Gietse |
hier met tobben uijt, verstuiftse daer met |
|
siften: |
|
| |
H2 |
Stolpts' |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
siften, |
|
| |
Ot |
Giets' |
[ |
|
] |
|
| 135 |
H1a |
Waer d'eenes |
|
onuerstandt |
den anderen |
|
tot |
pijn, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
{tot} |
[ |
] |
| |
b |
[ |
|
] |
{een} |
[ |
] |
| |
H2 |
[ |
] |
onverstandt |
[ |
] |
een |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
Waer'[ |
] |
onuerstand |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
een |
pijn |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
een' |
pijn, |
|
| 136 |
H1a |
Geen armer schepselen dan die |
|
de cloeckste |
|
sijn. |
|
| |
b |
[ |
] |
minst beesten |
|
[ |
] |
| |
H2 |
Gheen [ |
|
] |
zijn. |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
zijn. |
|
| |
Ot |
Geen' [ |
|
] |
| 137 |
H1a |
Soo doch in |
|
'tlange |
lest |
|
mijn |
|
affgeploeghde |
|
jaren |
|
| |
b |
[ |
|
] |
opgeploeghde |
|
[ |
] |
|
| |
H2 |
[ |
] |
'tlanghe |
[ |
|
] |
Jaren |
|
| |
h |
[ |
|
] |
jaren, |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
mijn' |
|
[ |
|
] |
| 138 |
H1 |
Noch |
|
pluckenswaerde vrucht |
noch |
|
bloessemblomm |
en baren, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
pluckens-waerde Vrucht, |
[ |
] |
bloessemblom |
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
bloessem-bloem |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
pluckens waerde vrucht, |
[ |
] |
bloessembloem |
[ |
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
bloessem-bloem |
[ |
] |
| 139 |
H1 |
Noch sal ick eene |
|
deucht betrachten aller |
|
macht |
|
| |
h |
[ |
|
] |
macht. |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
deughd[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
macht, |
|
| 140 |
H1a |
Noijt meer |
|
mijn |
|
schouderen |
te verghen dan |
|
haer |
|
cracht, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
zenuwen |
[ |
|
] |
|
| |
H2a |
[ |
|
] |
schouderen |
[ |
|
] |
<m>cracht, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
zenuwen |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
cracht; |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
kracht, |
|
| |
Ot |
[ |
] |
mijn' |
|
[ |
|
] |
haer' |
|
[ |
] |
|
| |
| |
| 141 |
H1 |
En |
|
eijghen |
baets |
|
gewinn |
veel |
|
lieuer |
sien |
|
versincken |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
gewin |
[ |
] |
liever |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
versincken, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
eighen |
[ |
|
] |
|
| 142 |
H1a |
Dan |
|
Land |
en |
|
Luijden |
|
eer |
naer mijnen dienst sien hincken. |
|
| |
b |
[ |
|
] |
dienst [naer mijnen dienst] te [hincken.] |
| |
H2 |
[ |
|
] |
luijden |
|
eer |
|
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
land' |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
eer |
|
[ |
] |
| 143 |
H1a |
Gewinn' |
ick oock 'tgerucht van |
|
*nutt* |
|
of aengenaem |
| |
b |
[ |
|
] |
dienstigh of bequaem |
| |
H2 |
Gewin |
[ |
] |
nut off |
|
aengenaem |
| |
h |
[ |
|
] |
aengenaem, |
| |
H1-Ot α |
[ |
|
] |
nutt of |
|
aengenaem |
| |
K1 |
[ |
|
] |
aengenaem, |
| 144 |
H1 |
En |
|
'taengenaeme |
loff van <B>>Waerde |
|
burghers |
naem, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
't allerliefste [loff |
|
] |
Burghers |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
t'alderliefste |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot α |
[ |
] |
'tallerliefste |
[ |
|
] |
| 145 |
H1 |
Dewijl |
|
't der |
kinderen ter |
|
scholen |
eerste leer |
|
is |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
Scholen |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
] |
't<'e>>der |
[ |
|
] |
is, |
|
| 146 |
H1 |
Dat |
|
weldoens |
eijghen loon, |
|
alleen |
en all de Eer is, |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
alleen, |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
weldoen t'eijgen loon alleen |
|
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
wel-doens |
[ |
] |
alleen, |
[ |
] |
| 147 |
H1 |
Wat reden |
|
can |
mij noch doen spenen van de |
|
hoôp |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
hoop |
|
| |
h |
[ |
|
] |
hoop, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
kan |
[ |
|
] |
| 148 |
H1 |
Die |
|
allen |
|
eijgen |
is, |
|
een' croone |
voorden |
|
loop, |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
een |
|
kroone |
[ |
] |
loop? |
|
| |
h |
[ |
] |
all<e>en |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
eigen |
[ |
|
] |
kroone |
[ |
|
] |
| 149 |
H1 |
Een' |
|
spade |
|
toebetrout |
om binnen Hollands hecken |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Spade |
|
toebetrouwt |
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
toevertrouwt, |
[ |
] |
| 150 |
H1 |
Een' |
struijck te |
|
wortelen, |
een ongewas te trecken? |
|
| |
H2 |
Een |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
wortelen |
[ |
] |
| |
| |
| 151 |
H1 |
Die mij ter |
|
wereldt |
heeft |
|
gevoordert |
en |
|
geteelt |
|
| |
H2 |
[ |
] |
Werelt |
[ |
|
] |
| |
ha |
[ |
|
] |
gevoordert |
[ |
] |
geteelt, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
gevordert |
[ |
|
] |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
Wereld |
[ |
|
] |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
gevordert* |
[ |
|
] |
|
| 152 |
H1 |
Heeft aende selve |
|
Ploegh |
|
sijn' vingheren |
vereelt, |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
sijn Vingheren |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
plough |
|
[ |
|
] |
| 153 |
H1 |
En |
|
menich |
|
hagel-stoot, |
en |
|
menich |
|
middach-commer |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
hagelstoot, |
[ |
] |
menigh |
|
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
|
middach-kommer, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
menigh' |
|
[ |
|
] |
menigh |
|
middach-kommer |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
menigh' |
|
middagh kommer |
| 154 |
H1 |
Beslapen buijten dack, |
|
bearbeijt |
buijten |
|
lommer; |
| |
H2 |
[ |
|
] |
lommer: |
|
| |
h |
[ |
|
] |
lommer, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
bearbeit |
[ |
|
] |
| 155 |
H1a |
Waer |
|
het |
|
het |
vreemst |
|
geuall |
daer |
|
Hollant |
oijt |
|
af |
|
sprack |
|
| |
b |
[ |
] |
dit |
|
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
|
] |
<de>>het |
[ |
] |
gevall |
[ |
] |
Hollandt |
[ |
] |
aff |
|
[ |
] |
| |
h |
[ |
|
] |
sprack, |
|
| |
H1-Ot |
Waer' |
|
[ |
|
] |
| |
Ot |
Waer |
|
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
sprack, |
|
| 156 |
H1 |
Van |
|
een |
|
goedaerdigh' |
Boom een |
|
sijns |
|
gelijcken |
tack? |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
goetaerdich |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
sijns-gelijchen |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
een' |
|
[ |
|
] |
gelijcke |
[ |
] |
| 157 |
H1a |
Verdien ick |
|
oijt |
mijn |
|
loon, |
en wordt het mij |
|
onthouden, |
|
| |
b |
[ |
] |
*oick* |
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
oock |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
|
] |
loon |
[ |
] |
onthouwen, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
oock |
[ |
|
] |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
onthouwen, |
|
| 158 |
H1 |
Ontloopen |
|
of |
|
ontwijdt, |
noch |
|
salt |
mij niet |
|
berouden |
| |
H2 |
[ |
] |
off |
|
ontnijdt; |
[ |
|
] |
berouw<en>>den |
| |
h |
ontloopen, |
|
[ |
] |
ontnydt, |
[ |
|
] |
berouwen |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
sal't |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
ontnijdt; |
[ |
|
] |
berouwen |
| |
| |
| 159 |
H1 |
Mijn Manne-jaren |
|
cracht, mijn |
|
Kinderheit, |
mijn |
|
Ieucht, |
| |
H2 |
[ |
|
] |
|
kindertijdt, |
[ |
] |
Jeught |
| |
H1-Ot |
Mijn'[ |
] |
kracht, mijn' |
|
[ |
|
] |
Ieughd, |
| |
Ot |
[ |
|
] |
Kindertijd, |
mijn' |
Ieughd |
| 160 |
H1 |
Te hebben |
|
afgerent |
ind'oorlogh vande |
|
Deucht. |
|
| |
H2 |
[ |
] |
affgerent |
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
Deughd. |
|
| 161 |
H1a |
Die 'tende van |
|
sijn reijs, |
|
verbijstert in het |
|
gissen, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
misrekent [ ] sijn |
|
[ |
] |
| |
c |
[ |
|
] |
verbijstert [ ] het |
|
[ |
] |
| |
H2 |
[ |
|
] |
ghissen, |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
sijn' reis, |
|
[ |
|
] |
| 162 |
H1 |
Ten ende van |
|
sijn reijs |
|
verdrietigh |
|
comt |
te missen, |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
verdrietich |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
sijn' reis |
|
[ |
] |
komt |
[ |
] |
| 163 |
H1 |
Heeft |
|
emmers |
|
bijden wegh |
de |
|
reijsens vreucht |
gehadt, |
|
| |
H2 |
[ |
|
] |
bijde wech |
[ |
] |
reijsens-vreucht |
[ |
|
] |
| |
h |
[ |
] |
immers |
|
[ |
|
] |
reijsens vreucht |
gehadt; |
|
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
reisens[ |
|
] |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
reisens-vreughd |
[ |
] |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
reisens vreughd |
[ |
] |
|
| |
K2 |
[ |
|
] |
reisens-vreughd |
[ |
] |
|
| 164 |
H1a |
En |
loopt de rest te niet, het |
|
onderwegh |
is wat. |
|
| |
b |
[ |
|
] |
onderweegh |
[ |
|
] |
| |
H2 |
En, |
[ |
] |
onderwegh' |
[] wat: |
|
| |
h |
En |
[ |
] |
onderweegh' |
[] wat. |
|
| |
H1-Ot |
En, |
[ |
|
] |
|
| |
Ot |
[ |
] |
onderwegh' |
[ |
] |
|
| 165 |
H1a |
(Oh |
|
dien |
met dat bespreck uw' |
|
burighe |
|
Landouwen, |
|
| |
b |
[ |
] |
die |
[ |
|
] |
| |
H2 |
(Oh! |
|
dien |
[ |
|
] |
landouwen |
|
| |
h |
(och! |
|
[ |
|
] |
vuijrighe* |
|
landouwen, |
|
| |
H1-Ot |
(Oh, |
|
[ |
|
] |
|
| |
Ot |
[ |
] |
dien |
[ |
|
] |
landouwen |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
landouwen, |
|
| 166 |
H1 |
Verschimmelt Roomens |
|
puijn |
gebeuren mocht t'aenschouwen, |
|
| |
h |
[ |
] |
puijn, |
[ |
] |
| |
K1 |
[ |
] |
puyn, |
[ |
] |
| 167 |
H1 |
En vanden |
|
valschen |
|
baas |
van |
|
Heijl'ghe |
Pieters |
|
school |
| |
H2 |
[ |
|
] |
Baes |
[ |
] |
heijl'ge |
[ |
] |
School |
|
| |
h |
[ |
|
] |
school, |
|
| |
K1 |
[ |
] |
Meester-knecht en |
[ |
|
] |
| |
| |
| 168 |
H1a |
Noch croon noch |
|
stoel |
te |
|
sien |
|
noch |
|
vischers-ring, noch |
sool!) |
| |
b |
[ |
] |
Cruck |
[ |
|
] |
| |
H2 |
Noijt Croon, noijt |
|
[ |
|
] |
sien, |
|
noijt |
|
Vischersring, |
|
noijt |
Sool!) |
|
| |
h |
[ |
|
] |
|
visschers ringh, |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
Noijt kroon noijt |
|
[ |
|
] |
noijt |
|
[ |
] |
noijt |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
Visschers ringh, |
[ |
|
] |
| 169 |
H1 |
Mij salmen mede soo |
|
mis-loont |
sien en te vreden, |
|
| |
H2 |
[ |
] |
<mis>vergist [sien |
] |
| |
H1-Ot |
[ |
] |
vergist |
[ |
] |
| 170 |
H1 |
Verstooten |
en |
|
getroost: |
Noijt spijtighe |
|
gebeden, |
| |
h |
Verstooten, |
[ |
|
] |
gebeden |
| |
Ot |
[ |
|
] |
getroost; |
[ |
] |
gebeden |
| 171 |
H1a |
Noijt |
|
wraecke-vloeck |
sien doen op |
|
'svaderlands |
|
bestier |
|
| |
b |
[ |
] |
wraecke-vloecken |
[ |
|
] |
| |
H2 |
[ |
] |
wrake-vloecken |
[ |
] |
's Vaderlands |
|
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
wraecke vloecken |
[ |
|
] |
bestier, |
|
| 172 |
H1a |
Daer ick misdeelt in |
|
ben: |
|
niet |
een suer ooghe schier |
|
| |
b |
[ |
|
] |
{niet} |
[ |
] |
| |
b |
[ |
|
] |
{noijt} |
[ |
] |
| |
H2 |
[ |
|
] |
|
Noijt |
[ |
] |
| |
h |
[ |
] |
ben, |
|
[ |
|
] |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
|
noijt |
[ |
] |
| 173 |
H1a |
Sien stralen |
opden |
|
rugh |
van die ick sal bekennen |
|
| |
b |
Besteden |
[ |
|
] |
| |
H2a |
Sien stralen |
[ |
] |
rugg |
[ |
] |
| |
b |
*Verwijten* |
[ |
|
] |
| |
c |
Besteden |
[ |
|
] |
| 174 |
H1 |
Voor |
|
cruijschers |
van |
|
mijn |
wegh, voor stuijters van mijn |
|
rennen: |
| |
H2 |
[ |
] |
kruijschers |
[ |
|
] |
rennen. |
|
| |
H1-Ot |
[ |
] |
kruijschers |
[ |
] |
mijn' |
[ |
|
] |
| 175 |
H1a |
Neen, |
|
seluer |
niet op |
|
u, |
die mij, dus |
|
jong |
|
gedreijght |
| |
b |
[ |
|
] |
V, |
[ |
|
] |
gedreight |
| |
H2 |
[ |
] |
selver |
[ |
] |
V, |
[ |
] |
jongh |
|
gedreijght |
| |
H1-Ot |
[ |
|
] |
gedreight, |
| 176 |
H1a |
Een hert ontsloten hebt |
|
misgunstich |
|
toegeneijght, |
| |
b |
[ |
|
] |
toegeneight, |
| |
H2a |
[ |
] |
soo |
|
[misgunstich] |
toegeneijght. |
| |
b |
[ |
|
] |
wangunstigh |
[toegeneijght.] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
toegeneight. |
| 177 |
H1a |
Neemt tot versekeringh van mijns gemoets |
|
bedaertheijt |
| |
b |
[ |
] |
bedaertheit |
| |
| |
| 178 |
H1a |
|
Dees' |
onberoerde |
|
penn, |
die uwen naem gespaert |
|
heijt, |
| |
b |
|
[ |
|
] |
heit, |
| |
H2a |
|
Des' |
[ |
] |
Pen, |
[ |
] |
*heeft* |
| |
b |
[ |
|
] |
heijt, |
| |
h |
|
dees |
[ |
] |
pen |
[ |
] |
heijt |
| 179 |
H1a |
α |
En willens |
|
ouer slaen |
|
de feijlen die sij |
|
*minacht*, |
|
| |
b |
β |
[ |
|
] |
dat ijemant min |
|
geterght, |
|
| |
H2 |
|
[ |
] |
overslaen <dat> 'tghen' ijemandt [min] geterght |
| |
h |
|
[ |
] |
overslaen, |
'tgeen ijemant, [min] |
|
geterght, |
|
| |
Ot |
|
[ |
] |
overslaen |
[ |
|
] |
geterght |
|
| |
K1 |
|
[ |
] |
overslaet |
[ |
|
] |
| 180 |
H1a |
α |
(Wie leefter sonder |
|
een?) |
voor 'swerelts oogh |
|
gebracht, |
|
| |
b |
|
[ |
|
] |
feijl?) |
[ |
|
] |
| |
c |
α |
(Wie leefter sonder |
|
feijl?) |
voor 'swerelts oogh |
|
gebracht, |
|
| |
b |
(Daelt in u self en |
|
swicht) |
beswaerlick had geb<r>>erght, |
| |
H2 |
|
(Daelt in uw selfs en |
|
swicht) |
beswaerlijck hadd geberght. |
|
| |
h |
|
[ |
|
] |
|
u selffs |
[ |
|
] |
|
| |
H1-Ot |
β |
(Daelt in |
|
u self |
en swicht) beswaerlick had |
|
geberght, |
|
| |
Ot |
|
[ |
] |
uw selfs |
[ |
|
] |
geberght. |
|
| 181 |
H1 |
|
Een |
|
deuchdelijcke |
wraeck suit ghij alleen |
|
besueren |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
besueren, |
|
| |
h |
|
[ |
|
] |
besuijren |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
] |
deuchdelicke |
[ |
|
] |
| |
Ot |
|
Een' |
|
[ |
|
] |
besuren, |
|
| 182 |
H1 |
|
Mijn |
|
lijff |
mijn |
|
leuen mij te moeten soo sien |
|
stueren, |
|
| |
h |
|
[ |
] |
lijff, |
[ |
] |
leuen, [ |
] |
stuijren |
|
| |
Ot |
|
[ |
] |
lijf, |
[ |
|
] |
| 183 |
H1a |
|
Dat |
|
uwen achterclap |
van <z>>Zijn |
en Schijn |
|
berooft |
|
| |
b |
|
[ |
] |
uw |
beschuldighen |
[ |
|
] |
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
<sij>Zijn |
[ |
|
] |
| |
h |
|
[ |
] |
u |
[ |
|
] |
berooft, |
|
| 184 |
H1 |
|
Bij ijeder |
een verdacht, bij |
|
niemandt |
|
werd |
gelooft. |
|
| |
H2b |
|
Den quaden |
|
werd' |
verdacht, den goeden |
|
noijt |
[ |
] |
| |
h |
|
[ |
] |
<v>>werd |
[ |
|
] |
niet |
[ |
] |
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
niemand |
|
[ |
|
] |
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
werd' |
[ |
] |
| |
| |
[ondertekening en datering] |
|
| |
H1 |
|
Constanter. |
|
| 10a. Maij. 1623. Hag. |
|
| |
H2 |
|
[ |
|
] |
| Hag. Com. Maijo | mdcxxiii. |
|
| |
H1-Ot |
|
[ |
|
] |
| 1623. Hag. |
|
| |
Ot |
|
mdcxxiii. |
|
| |
K1 |
|
1623. |
|
| |
| |
| |
Citaten
[In H1 noteerde Huygens na de ondertekening en datering een twaalftal citaten. Ik geef ze hier weer in de volgorde waarin Huygens ze neerschreef.]
| 1 |
|
Plato, cum quidam ei retulisset esse nonnullos, qui ipsum conuitijs et maledictis insectarentur. At ego, inquit, ita mores componam, ut illis fides non habeatur. Anton. serm. de Contumelia |
| 2 |
|
Qui nullum qaumuis malum laedit, gauisurus, Etiam si resipiscat, satis opinor Christianè diligit omnes. Erasm. dial de Amicitia. |
| 3 |
|
Ad calumnias tacendum non est, non ut contradicendo nos ulciscamur: sed ne mendacio inoffensum progressum permittamus: aut eos qui seducti sunt, damno inhijtere sinamus. Basil. ep. 65. |
| 4 |
|
Jehoua, non fuit altus animus meus. neque elati oculi mei. Ps. 131. |
| 5 |
|
Cauete à murmuratione inutili, et ab obtrectatione <inutil> contincte linguam, quia sermo occultus non est imponé abiturus. Sap. 1.11. |
| 6 |
|
Multiloquorum labia narrant quae non attinent ipsos, prudentum verò sermones staterâ ponderantur. Eccles. 21.28: |
| 7 |
|
Tu autem quis es qui iudicas proximum tuum? Jac. 4.12. |
| 8 |
|
Aiunt homines plus in alieno negotio uidene quam suo. Senec. 19. ep. 110. |
| 9 |
|
Tenue est mendacium; perlucet, si diligenter inspexeris. Id. 11 ep. 80. |
| 10 |
|
Non est prudentis errantes odisse; alioquin ipse sibi odio erit. Id. de Irâ. |
| 11 |
|
Non credunt? esto. *Hi*lum non ego deterior, sed nec tristior: qui sto apud Iudicem, cui nemo mentitur. Curuae illae mentes sunt, quae de me tam curua. -. de sermunculis parum est, quos nemo pas mihi uitauit nemo major. Lips. Ep. ad *Borrol*. |
| 12 |
|
Deposite mendacio loquamini veritatem quisque a proximo suo quoniam sumus alij aliuntur membra. Eph. 4.25. |
| 13 |
|
Neque *detilateram* calumniatam. Ibid. 29. |
| |
H2 |
Op fol. 12r nam Huygens over de citaten: 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 en 11. De enige varianten zijn: |
| |
citaat 8 |
H1 in alieno negotio videre] H2 uidere in alieno negotio |
| |
citaat 11 |
[vindpaats] H1 Lips Ep ad *Borrol*. ] H2 Lips. ep.
Bij regel 182 en na de ondertekening nam Huygens op fol. 16v de citaten 1 en 3 over. Bij beide noteerde hij alleen de auteur en niet het geschrift waar het citaat uit afkomstig is. |
| |
H1-Ot |
In deze fase koos Huygens uit de citaten die hij in H had genoteerd er vijf uit die hij als marginalia in de Otia opgenomen wenste te zien. Hij plaatste nr. 4 bij regel 30, nr. 2 bij regel 175, nr. 7 bij regel 179, nr. 1 bij regel 182 en nr. 3 bij de laatste regel, regel 184.
Bij dit laatste citaat schrapte Huygens het gedeelte na permittamus. |
| |
| |
| Ot-e |
Het citaat bij regel 179 (H1-Ot) wenste Huygens blijkens Ot-e liever bij regel 180 te plaatsen. |
| K1 |
In deze fase werden twee citaten toegevoegd: Bij regel 100: Δοιδορ μενοι ἐυλογμεν. 1. Cor. 14.12. (Het eerste woord begint hier abusievelijk met een Δ het behoort te beginnen met een Λ. Zo ook in K2) Bij regel 108:
Quae tibi res | animos in me | facit impro - | be? curve Ca - | sibus insultas | quos potes ipse | pati? Ovid. | 5. Trist. 8.
In het laatste citaat, kwam de volgende variant tot stand: |
| Ot |
[... nos ulxiscamur: sed ne mendacio...] |
| K1 |
[ ulciscamur ut mendacio...] |
|
-
eindnoot2
- Zie de uitgebreide annotatie bij Zwaan (1976, p. 67) en Van Lieburg 1987, p. 172.
|
Auteursrechtelijk beschermd