Nederlandse gedichten 1614-1625. Deel 2. Apparaat en commentaar

[63] Een dwergh

Commentaar

Na de alchimist, een armoedzaaier die met list en bedrog zelfs aan het hof zijn kunsten weet te slijten, portretteert Huygens een andere figuur die men ook, om redenen van curiositeit aan de hoven kon aantreffen: de dwerg. Een portret kan men dit gedichtje eigenlijk niet noemen. Huygens karakteriseert zijn onderwerp aan het slot van zijn print negatief. De dwerg lijkt net zoveel op een man als een pint op een kan, een zweep op een dorsvlegel, een koot op een kegel en dit versje op een kaars. Met deze laatste woorden wijst Huygens op de vorm van zijn gedicht. Met zijn lange versregels aan het begin en korte aan het einde lijkt dat absoluut niet op een rechte kaars. Men zou in deze vorm wel een gebochelde dwerg op korte beentjes kunnen zien.

Uitgaven

Worp Gedichten ii, p. 11; Eymael 1891, p. 18 (aantekeningen p. 77).

Literatuur

Strengholt 1982, p. 105

Overlevering

H	Autograaf Huygens, ka xl^a, 1623, fol. 39^r. Het gedicht is geschreven rechts onder op de derde pagina van een dubbelblad papier van 310 × 192 mm dat gefolieerd is: 36 en 39.
H-Ot	H heeft deel uitgemaakt van de kopij der Otia. Het potloodcijfer naast de titel (eerst 10, vervolgens 12 dat daarna 13 werd) en de formaatsignatuur duiden daarop. Zie voor een samenhangende bespreking van de gehele kopij der ‘printen’ p. 503-511.

[p. 549]

Ot	Otia 1625, ‘Lib. v. Characteres. Dat zijn Printen’, [E4]^v - F^r, p. 40-41.
K1	Koren-bloemen 1658, ‘Derde boeck. Zede-printen Ende Stede-stemmen’, [Q4]^v-R^r, p. 136-137).
K2	Koren-bloemen 1672, ‘Derde boeck. Zede-printen Ende Stede-stemmen’, R3^v, p. 134.

Datering

Huygens dateerde H: 19 7bris 1623 (= 19 september 1623).

Varianten

1	Ha	Hij is een Reus van verr; een Reusen		teen	van bijds;
	b	[	]	duijm	[	]

2	H	Een		groote dopper's erwt;	een schier-heel-hooft voll spijts;
	H-Ot	[	]	poppen Oliphant;	[	]

4	Ha	Een		duijvels brood in 'tvel<t>>d, dat ijeder een		moet		aensien,
	b	[			]	{moet}		[	]
	b	[			]	{will}		[	]
	c	[			]	moet		[	]
	Ot	[	]	Duyvels-brood[			]	aensien
	K1	[					]	aensien,

5	H	En niemant mijnen derft; een' ronde		middagh-schauw;
	Ot	[	]	middagh-scha'uw;
	K1	[	]	middagh-scha'uw,

6	H	Een' Ziel-doos, volle kort, doch daerom niet te		nauw.
	Ot	[	]	nauw;

7	Ha	Een man bij		een	man
	b	Sulck [Een]				]
	K1	[	]	een'	[	]

8	H	Als een' pint bij		een	kan,
	Ot	[	]	een'	[	]

10	H	Als		een duijm	bij		een	kegel,
	H-Ot	[	]	een' koôt	[				]
	Ot	[	]	een kloôt	[	]	een'	[	]
	K1	[	]	een' kloot	[				]

11	H	Als dit		vaers
	K1	[	]	veers

12	H	Bij een'		kaers.
	K1	[	]	keers.
		[ondertekening en datering]
	H	Constanter. Hag. 19^a. 7bris. 1623. febricitans.