Logo DBNL
Nederlandse gedichten 1614-1625. Deel 2. Apparaat en commentaar (2001)

Nederlandse gedichten 1614-1625. Deel 2. Apparaat en commentaar

(2001)–Constantijn Huygens–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[66] Een professor

Commentaar

De print ‘Een Professor’ heeft Huygens in portefeuille gehouden. In de linkermarge, bij deze tekst, die met de bundeling van de andere printen meeging naar de zetterij, schreef hij: ‘Dit niet te drucken’. Volgens Strengholt wilde Huygens ‘zijn Leidse leermeesters en connecties niet kwetsen met de karakteristiek van een hoogleraar die zich behalve door zijn geleerdheid voornamelijk onderscheidt door zijn verslaafdheid aan de drank.’1

Uitgaven

Worp, Gedichten ii, p. 16-18; Eymael 1891, p. 43-45, aantekeningen p. 118-122; Van der Heijden, Spectrum, p. 250-254 (geannoteerd); Zes zedeprinten, p. 92-113 (kritische tekst met annotaties, cultuurhistorische toelichting en als bijlage een diplomatisch afschrift met aantekeningen en foto's van het handschrift).

Literatuur

Stoett 1936; Smit 1967; Strengholt 1987c.

Translitteratie

15-16a   Deze regels haalde Huygens door. Ze keren terug als regel 19 en 20.
37 Hb hoor-huijs. Van het eerder genoteerde hoor-plaets haalde Huygens alleen aets door.

Overlevering

H Autograaf Huygens, ka xla, 1623, fol. 42r-43r. Een dubbelblad papier van 310 × 195 mm in gevouwen toestand. Verdeling van de tekst: Fol. 42r, regel 1-20; fol. 42v, regel 21-50 en fol. 43r, regel 51-70.
Het dubbelblad maakte deel uit van de kopij der ‘printen’. Op fol. 42r bovenaan staat het slot van gedicht [65]; onderaan fol. 43r begint gedicht [67] dat doorloopt op fol. 43v. Door gedicht [66] heeft Huygens een verticale streep gezet. Links naast de titel schreef hij: Dit niet te drucken. Zie voor een samenvattende bespreking der kopij van de ‘printen’, p. 503-511.
Hh Vanaf regel 39 is het gedicht geschreven door Huygens' moeder. Onder het gedicht noteerde Huygens: AEger manu Materna (ziek, in de hand van moeder).

Ook de ondertekening en de datering schreef Huygens zelf. Voor hij het gedicht ondertekende corrigeerde Huygens in regel 44 een hoorfout. Blijkbaar heeft hij de tekst aan zijn moeder gedicteerd.

Datering

H is gedateerd: 4a. 8bris [= 4 oktober 1623]

Varianten



illustratie

2 Ha Een   Mannen abc; een Kluijsenaer in Stadt;  
  b [ ] {Mannen abc;} [een ]
  b [ ] {pre<d>>ker buijtens koors;} [een ]
  c [ ] {Mannen abc} [een   ]
  c [ ] {preker buijtens koors;} [een   ]
  c [ ] {weeldrigh werelts Abt,} [een   ]

3 H Een wett-steen vande Ieught; een schaef van groene rijsen,

7 Ha Een trommel inde stall   *waer* 'toneruaren veulen,  
  b [ ] daer [ ]

9 H Den Iongen Reijsigher, dien Francfords groote Miss

11 Ha Hij schouwt een kinder-Baes met euen sulcken   ooghen
  b [ ] ooghe

14 H En met een nedrigh spijt sijn vedren <'>t'samen ruckt.

15 Ha Sijn boeck-kass is een bosch daer all de   boomen spreken,
  die hoort hij [→ 19, 20]
  b Vermach hij sijn begeert met Leijden te   palen,
  c [   ] bepalen,

18 Ha En inde gulden eew van 't Rijck   te vreden leeft.  
  b {En} [ ] Te vreden [ ]
  b {Die} [ ] Te vreden [ ]

22 H En weder stroomeling de drooge Ieught bebaedt.

24 H H Sijn <beste>liefste vrager is, die kruijssen in sijn hand boor<D>>t;

27 Ha Sijn   kommer is eene daeghs van vier en twintich uren,  
  b [ ] sorg [ ]

29 H Maer leght hij luijer-sieck of<f>>t inde kelderklem,



illustratie

36 Ha Ten laesten komt hij   weer als uijt een mist geresen  
  b [ ] op [ ]

37 Ha En straelt sijn   hoor-plaets door, en klatert door sijn baer<t>>d  
  b [ ] hoor-huijs [ ]

39 Hh Den nutten Reden strijdt   jonge letter haenen  
  H [ ] van [jonge ]

44 Hh Midts hij vergolden blijft, en   alles gaet te buijten  
  H [ ] aller scha [ ]

54 Hh Doet Rispen in   hebreuxs en braeken in latijn,  
  H [ ] <h>>Hebreews [ ]

58 Hh Roept ijmant onverhoeds, wat Deugdelicker   man.
  H [ ] man!

59 Hh Wat tuchtelicker   le<*s*>er Daer staender onder allen  
  H [ ] leer! [ ]

64 Hh Dat sij hem heeft gebrockt in Dagerae<d>>ts ontbijten.


Vorige Volgende