|
| |
[72] Een boer
Commentaar
De print ‘Een Boer’ is een fraai voorbeeld van Huygens' veelzijdig poëtisch talent. Tot en met regel 40 past dit gedicht uitstekend in het stramien dat hij ook voor de andere printen hanteert. Na de inleiding met de naamwoordelijke aanvullingen op de openingswoorden ‘Hij is’, volgt een beschrijvend gedeelte waarin Huygens de boer vooral tekent als slachtoffer van de oorlog. Als men die oorlogstijden buiten beschouwing laat (‘Kipt Trommel-tijden uijt’ (r. 25) dan is de boer een koning van een woning waar Vrede woont en 'tkostelick Genoegh' (de kostbare tevredenheid). Bij wijze van slot volgen dan de regels 29-40 met een beschrijving van de zesdaagse arbeid van de boer en zijn redengeving voor de zondagse rustdag. Voor hem is die dag niet een dag om niet te hoeven werken maar een dag om zijn God te leren kennen. Dit is een min of meer afgerond geheel.
Hier knoopt de dichter vervolgens een dubbel genrestuk aan vast. Eerst beschrijft hij een scène waarin de boer in een gloedvol betoog in Hollands dialectGa naar eindnoot1 een vrouw, Trijn, overhaalt met hem te trouwen (r. 45-80A). Als dat huwelijk inderdaad gesloten en gevierd is, volgen vanaf r. 99 nog ruim 50 versregels met een wederom in Hollands dialect gevoerde dialoog tussen de boer, die Jan Govertse blijkt te heten, en zijn boerin. Dit gesprek wordt gevoerd op de kar waarmee zij hun producten ter verkoop naar de stad brengen en behelst commentaar op de wijze waarop men in de stad gekleed gaat. Trijn geeft commentaar op de vrouwen, Jan op de mannen. Hun dialoog is een boeren-variant op Huygens' eigen Costelijck Mall [37]. Met kennelijk plezier nam Huygens dat thema weer op. In de regels 114, 150 en 156 verwijst hij woordelijk naar zijn eigen satire.
In de laatste tien regels van dit gedicht geeft Huygens de moraal van dit boerencommentaar. Onder verwijzing naar de exemplarische wijsgeer Diogenes, die zelfs geen nap nodig had om uit te drinken, besluit hij met de sententie:
| |
| |
‘Geleerde spreken veel, maar Boeren seggen 's meer, De beste School-vrouw is de dadelicke Leer.’
Wat begon als een karakterisering van een boer eindigt aldus via twee uiterst levendige beschrijvingen in de directe rede in een algemene beschouwing over de ware wijsheid.
| |
Uitgaven
Eijmael 1891, p. 23-27 (‘Aanteekeningen’ p. 85-92); Worp Gedichten ii, p. 31-34; Terwey 1902, p. 54-63 (met annotaties); Meertens 1942, p. 40-41, fragment r. 1-40 met annotatie; Van der Heijden Spectrum 10, p. 242-250 (met annotatie).
| |
Overlevering
| H |
Autograaf Huygens, ka xla, 1623, fol. 50r-53r. Fol. 50 is het tweede blad van het dubbelvel 49-50 (afmeting: 312-187 mm). Ook fol. 51 en 52 vormen samen een dubbelblad (afmetingen: 310 × 202 mm). Fol. 53 is een enkelblad met een schuin afgesneden rechtermarge (afmetingen: 312 × 192 tot 197 mm.). Verdeling van de tekst:
fol. 50r, regel 1-8; fol. 50v, regel 9-36; fol. 51r, regel 37-64, fol. 51v, regel 65-92; fol. 52r, regel 93-120; fol. 52v, regel 121-148; fol. 53r, regel 149-170. |
| H-Ot |
H heeft behoort tot de kopij voor de Otia. Het potloodcijfer naast de titel, signaturen en instructies voor de zetter (Dit innewaert r. 11, 29.) wijzen daarop. In lichtere inkt bracht Huygens ook varianten en correcties aan. Zie voor een samenvattende bespreking van de gehele kopij der ‘printen’ de pagina's 503-511. |
| Ot |
Otia 1625, ‘Lib. v. Characteres. Dat zijn printen’, [H4]r-G3r, p. 47-53. |
| K |
Koren-bloemen 1658, ‘Derde Boeck. Zede-printen Ende Stede-stemmen’, [R4]r-S3r, p. 143-148, 151 [sic]. |
| K2 |
Koren-bloemen 1672, ‘Derde Boeck. Zede-printen Ende Stede-stemmen’, S2r-[S4]r, p. 139-143. |
| |
Datering
H is gedateerd: 13.a 9bris. 23. (= 13 november 1623).
| |
Varianten
In H-Ot heeft Huygens de dialogen aan het begin van de regels gemarkeerd door aanhalingstekens. Alleen waar hij een kennelijke fout hierin verbeterde, komen deze aanhalingstekens in het apparaat voor.
| 1 |
H |
Hij is een |
|
Edelman, |
soo wel als d'aller eerste, |
|
| |
K1 |
[ |
] |
Edel man, |
[ |
] |
| |
K2 |
[ |
] |
Edel-man, |
[ |
] |
| 2 |
Ha |
Die in geen' Stadt en |
|
woonde, |
en, off hij't <h>>all beheerste, |
] |
| |
b |
[ |
] |
woond', |
[ |
] |
| 3 |
H |
Beploegde's maer een deel; Een Houenier in 'twild; |
| |
| |
| 4 |
Ha |
Een soon die om den kost sijn Groote Moeder vilt; |
| |
b |
{Een soon die om den kost sijn Groote Moeder vilt;} |
| |
b |
{*Een gistloose geback; een ongesoden wilt;*} |
| |
c |
Een Soon die om den kost |
|
sijn |
|
Groote Moeder |
vilt; |
|
| |
Ot |
[ |
|
] |
Groote-Moeder |
[ |
] |
| |
K1 |
[ |
] |
sijn' |
[ |
|
] |
| 7 |
H |
In 'tspreken maer een half', ten zij bij ongeuall, |
| 8 |
H |
Soo braeckt hij wel een woord dat wijsen wel geuall', |
| 9 |
Ha |
Soo |
|
rispt |
hij wel |
|
een vraeg |
|
die |
|
Letter-luij |
uijt suijpen |
|
| |
b |
[ |
|
] |
daer |
|
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
] |
ripst* |
[ |
|
] |
Letter-luij' |
[ |
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
een' vlaegh [daer] Letter-li'en [uijt |
] |
| 11 |
H |
Hij leeft gelijckmen leeft daer 't |
|
Leuen |
leuend is, |
|
| |
H-Ot |
+ [ |
] |
leuen |
[ |
] |
| 13 |
H |
Tot <t>>dat de Trommel komt, en Lonten die hem <d>>tergen |
| 16 |
H |
Oft |
malen't uijt |
|
sijn |
Terw, |
|
oft |
maeijen 't van sijn gras. |
|
| |
Ot |
Of |
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
of |
[ |
] |
| |
K1 |
Oft |
[ |
|
] |
| 17 |
H |
Die stormen duijckt hij door soo lang sij hem |
|
vermannen, |
| |
Ot |
[ |
] |
vermannen; |
| 18 |
H |
Maer |
schept hij uijt den nood het hert van wederspannen |
|
| |
K1 |
Maer, |
[ |
] |
| 19 |
H |
Door Boeren-buren |
|
hulp, Soldaten |
kiest de |
|
wijck, |
| |
K1 |
[ |
] |
hulp; Soldaten, |
[ |
] |
wijck; |
| 20 |
Ha |
Elck vlegel wordt een Roer, en elcke |
|
vorck |
een |
|
Pijck. |
|
| |
b |
[ |
] |
pols |
|
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
Pijck; |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
een' |
[ |
] |
| 21 |
H |
De wraeck sitt in sijn hert, de |
|
Wanhoop |
in sijn' handen, |
|
| |
Ot |
[ |
] |
wanhoôp |
[ |
] |
| |
K1 |
[ |
] |
wanhoop |
[ |
] |
| 23 |
H |
Noch Room, noch Schapenkaas voor menschen |
|
vleijsch |
en |
|
bloed; |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
vleisch |
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
bloed: |
|
| 25 |
H |
Kipt Trommel-tijden uijt, geen sijns gelijcke Koning; |
|
| |
K1 |
'k Neem [Trommel-tijden |
] |
| 26 |
H |
Sijn't |
|
andre |
van een Rijck, hij is het van |
|
een |
|
Woôning, |
| |
Ot |
[ |
] |
and're |
[ |
] |
een' |
|
Wooning, |
| |
K1 |
[ |
] |
andre |
[ |
|
] |
Wooning; |
| |
| |
| 28 |
H |
En 'tkostelick Genoegh; dat hebben |
|
andre |
min. |
|
| |
K1 |
[ |
] |
and're |
[ |
] |
| 29 |
H |
Den sess-dagh sweet hij uijt, van dat de |
|
Son te |
karr klimt |
|
| |
H-Ot |
+ [ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
] |
Son 'te * |
[ |
] |
| |
K2 |
[ |
] |
Son' te |
[ |
] |
| 30 |
H |
Tot dat de <d>>Nacht-bodin, de |
|
Minne-Moeder-starr |
glimt; |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
Minne-Moeder-Starr, |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
Minne-Moeder-Sterr, |
[ |
] |
| |
K1 |
[ |
] |
Minne-Moeder-Starr |
[ |
] |
| |
K2 |
[ |
] |
Minne-Moeder-Starr, |
[ |
] |
| 31 |
H |
Soo voedt hij met |
|
sijn |
hand sijn lustigh lijf in 'tgroen, |
|
| |
Ot |
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
| 33 |
H |
De |
|
seuendaeghsche |
Rust en wenscht hij niet verschenen |
|
| |
Ot |
[ |
] |
seven-daegsche |
[ |
] |
| 34 |
H |
Om werckens vrij te zijn |
|
(gewoonte |
doet hem meenen |
|
| |
K1 |
[ |
] |
(gewonte* |
[ |
] |
| 35 |
H |
Dat sweeten Mensch zijn is, en arbeit |
|
Leuens lot) |
| |
K1 |
[ |
] |
Levenslot) |
| 36 |
H |
Maer om des ijuers will ter <W>>Kennis van sijn' God, |
| 40 |
Ha |
Dan daer |
|
'tgeleert |
Gebed door Amber-wanten gaet. |
|
| |
b |
[ |
] |
'tgeleerd |
[ |
] |
| 41 |
H |
Verlengt de Somer-Sonn |
|
sijn |
achter-Middagh-uren, |
|
| |
K1 |
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
| 42 |
H |
Hij schenckt het ouerschott |
|
sijn' |
naestgelegen' buren, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
den |
[ |
] |
| 43 |
Ha |
En |
|
hangt daer 'tcroontgien |
uijt, den Avond blijfter bij; |
|
| |
b |
[ |
] |
hangter 't |
|
Kroontgien |
[ |
] |
| |
K2 |
[ |
|
] |
Kroontjen |
[ |
] |
| 44 |
H |
Daer vindt hij mogelick sijn' gadingh aende |
|
Rij, |
| |
K1 |
[ |
] |
Rij; |
| 45 |
H |
En |
wringter sich ontrent, en segt haer met |
|
een |
|
douw, |
Trijn, |
|
| |
Ot |
En, |
[ |
] |
een' |
|
[ |
|
] |
| |
K1 |
En |
|
| |
K2 |
[ |
|
] |
douw |
[ |
] |
| 46 |
H |
Trijn 'kweet gien langer |
|
raedt, |
me denckt je moet men Vrouw zijn, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
raedt, |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
raed, |
[ |
] |
| |
| |
| 47 |
H |
Me denckt je |
|
moetse |
zijn, en inden Hemel benje't, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
seltse |
[ |
] |
| 48 |
H |
We |
|
staender |
lang te |
|
boeck; |
en, Troosje, noch ontken je't, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
staender |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
] |
staender |
[ |
] |
boock; |
[ |
] |
| 49 |
H |
Noch blijf j<e>>'-en stickgien IJs, soo klaer, soo hard, soo koel, |
| 50 |
Ha |
Al |
waer men hart en haert, en |
|
Aenbeelt |
of en |
|
Oue, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
Ambeelt |
[ |
] |
Ove, |
|
| |
Ot |
As |
[ |
|
] |
| 52 |
Ha |
En slijpstien of en Pott; men suchjes doen |
|
hem |
stoue, |
|
| |
b |
[ |
] |
him |
[ |
] |
| 53 |
H |
Men |
|
traentgies |
lengen 'tsopp; en, ofter vier <ont>ombrack, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
traentgies |
[ |
] |
| 54 |
H |
Iou vierige versier ontsteeck <t>>de |
|
kolen |
strack; |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
kole |
[ |
] |
| 55 |
H |
Die |
|
kolen |
sijn men Long, men Leuer en men Niertgies, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
kole |
[ |
] |
| 56 |
H |
Soo |
|
veulderhande |
vonck, soo |
|
veulderhande |
viertgies; |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
veulderhangde |
[ |
] |
veulderhangde |
[ |
] |
| 57 |
H |
En ick wel eer de knechtgroen licken as en |
|
gras |
| |
Ot |
[ |
] |
gras, |
| 58 |
Ha |
Ga |
|
dorren |
lick en hoij, ga stuijue lick en ass; |
|
| |
b |
[ |
] |
dorre |
[ |
] |
| 59 |
Ha |
Wie wenst hem bij en aer sen <w>>Weuning te |
|
verwarmen? |
| |
b |
[ |
] |
verwarme? |
| 60 |
Ha |
En benje 'n Meijsgie, Trijn, en doe je 't bij |
|
sen |
|
darmen? |
| |
b |
[ |
|
] |
darme? |
|
| |
K1 |
[ |
] |
men |
[ |
] |
| 63 |
Ha |
All |
vloogh ick bij de |
|
gront? |
nouw weer en |
|
are |
slinger, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
grond? |
[ |
|
] |
| |
H-Ot |
Al |
[ |
] |
grongd? |
[ |
] |
aere |
[ |
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
grond? |
[ |
|
] |
| 64 |
H |
Mick, mick, men hieltgie drilt all waer 't de Speulmans |
|
vinger. |
| |
Ot |
[ |
] |
vinger: |
| 65 |
H |
Hoe slofter Teunis bij, hoe |
|
staetet |
Kees ter |
|
hand, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
staetet |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
hangd, |
| |
| |
| 66 |
Ha |
Hoe sleeptet logge goet de biendere |
|
door |
|
'tsand, |
| |
b |
[ |
|
] |
'tsand! |
| |
Ot |
[ |
] |
door't sangd! |
| 67 |
H |
De |
|
Waerheit |
wilder uijt, all stinckt den |
|
aêm |
van 'tprijsen, |
| |
Ot |
[ |
] |
waerheid |
[ |
] |
aêm |
van't prijse, |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
a'em |
[ |
] |
| 68 |
H |
All dangst' jck inde kleij, 'ken mocht niet taeijer |
|
rijsen. |
| |
Ot |
[ |
] |
rijse. |
| 72 |
H |
Verbij de |
|
watering |
is all men |
|
eijghen |
slijckje, |
|
| |
H-Ot |
[ |
|
] |
eighe |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
Waetering |
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
iege* |
[ |
] |
| |
K2 |
[ |
|
] |
eige |
[ |
] |
| 73 |
H |
Klinck |
|
klare |
klaeuer, Kind: Ick weet van huer noch |
|
pacht, |
|
| |
Ot |
[ |
] |
klaere |
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
pacht; |
|
| 74 |
H |
Men eruen hoore mijn, gelicken ick 'tgeslacht: |
| 75 |
H |
Lett op men |
|
Laen |
erreijs, hoe roijtse na men hecke; |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
Laen |
[ |
] |
| 78 |
H |
Om ijou, men Hartegin, te vatte voor sen <v>>Vrouw. |
| 79 |
Ha |
Een soen, een lonck, een snick, een kneep, een tré, een |
|
suchgien |
| |
b |
[ |
] |
suchtgien |
| 81 |
H |
Dat 'sanderdaegs moij weer, of water |
|
dreijgt |
of wind: |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
dreigt |
[ |
] |
| 82 |
H |
En |
jong, en |
|
welbekleijd, |
en goelick, ienigh kind? |
|
| |
H-Ota |
En |
[ |
] |
welbekleid, |
[ |
] |
| |
b |
En |
[ |
|
] |
| 83 |
H |
Wat |
lett him? segt haer hart, en 'tspringt gelijck |
|
haer |
kuijten. |
|
| |
H-Ota |
‘Wat |
[ |
|
] |
| |
b |
Wat |
[ |
|
] |
| |
Ot |
‘Wat |
[ |
] |
haer' |
[ |
] |
| 84 |
H |
Die |
pankoeck schuijft, denckt hij, of 't sell him haest gedij'n: |
|
| |
H-Ota |
‘Die |
[ |
] |
| |
b |
Die |
[ |
] |
| |
Ot |
‘Die |
[ |
] |
| 86 |
Ha |
Men Vaer en ick sijn ien, lick Druijue-sopp en |
|
wijn, |
| |
K1 |
[ |
] |
wijn; |
| 87 |
Ha |
Wilt |
|
slegh, |
we selle ijou het |
|
Klavre |
Vrouwtgie maken |
|
| |
b |
[ |
] |
slech, |
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
klav're |
[ |
] |
| |
| |
| 88 |
H |
Bin icker 't Heertgien |
|
of. |
Sij antwoord met de |
|
kaken. |
|
| |
Ot |
[ |
] |
of: |
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
] |
of. |
[ |
] |
kaecken; |
| 89 |
H |
Met glijdt |
|
een |
silure Trouw van sijn' aen haren duijm; |
|
| |
K1 |
[ |
] |
een' |
[ |
] |
| 91 |
H |
Of |
|
sij |
|
half *crachteloos*. |
T'huijs derfts' hem sien en |
|
toonen; |
|
| |
H-Ot |
[ |
|
] |
melaets van hand. |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
] |
sy'* [melaets |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
thoonen: |
| 93 |
Ha |
De Bruijgom binnens koijs; |
|
Daer |
vindt hij soo |
|
veel |
vreught, |
|
| |
b |
[ |
] |
{Daer} |
[ |
] |
{veel} |
vreughd, |
|
| |
b |
[ |
] |
{Die} |
[ |
] |
{voll} |
vreughd, |
|
| |
c |
[ |
] |
Daer |
[ |
] |
veel |
[ |
] |
| 94 |
Ha |
Als Alexander oijt kost |
|
eijschen |
van |
|
sijn |
|
Ieugt, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
Ieugd, |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
eischen |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
sijn' |
[ |
] |
| 96 |
H |
En brachten niet te |
|
bedd<d> |
als vier ontkleedde |
|
Lijuen. |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
saem |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
Lijven: |
|
| 99 |
H |
Nu is hij dobbeld Man; en 'tleuen van te voren |
| 100 |
H |
Gelijckt hij bij |
|
een |
|
Doodt; |
soo kan hem Trijn bekoren, |
|
| |
H-Ot |
[ |
|
] |
Dood; |
[ |
] |
| |
Ot |
[ |
] |
een' |
[ |
|
] |
| 101 |
Ha |
Soo reddert sij sijn' stall; soo serpt sij vloer en |
|
Tin, |
| |
b |
[ |
] |
Tinn, |
| 102 |
H |
Soo klaert sij Mouw en |
|
Tonn; |
soo draeft sij naer |
|
sijn' |
sin |
|
| |
Ot |
[ |
] |
Tonn, |
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
sijn |
[ |
] |
| |
K2 |
[ |
|
] |
sijn' |
[ |
] |
| 106 |
H |
En heeft |
|
sijn liefste schatt van achteren |
|
gelaên: |
| |
K1 |
[ |
] |
sijn' liefsten [schatt |
] |
gela'en |
| 108 |
H |
Het |
|
veulen |
met het kalf sijn mannelick bestieren; |
|
| |
Ot |
[ |
] |
Voelen |
[ |
] |
| 110 |
H |
Des Avonds munt bij munt, en |
|
beijde |
borsen stijf. |
|
| |
H-Ot |
[ |
] |
beij de |
[ |
] |
| 114 |
Ha |
Op't kostelicke mall van't steedsche |
veelder' hand! |
| |
b |
[ |
]/ |
/ |
velerhand! |
| |
| |
| 115 |
H |
Kedaer, |
Ian Gouertse, segt sij, dat benne |
|
bouwens, |
| |
Ot |
Ke daer, |
[ |
] |
|
| |
K1 |
[ |
|
] |
bouwens; |
| 115 |
|
[marge] |
| |
H |
[ontbreekt] |
| |
H-Ot |
Ridiculum acri Fortiùs et meliùs magnas plerùmque secat res. Hor. |
| 116 |
H |
O rijcke Lieuen Heer wat kost |
|
je 'tgoetgien |
houwens! |
|
| |
K2 |
[ |
] |
het goetien |
[ |
] |
| 117 |
Ha |
Kedaer |
begett, dat |
|
staet, |
goud |
|
spellenwerck |
op zij, |
|
| |
b |
[ |
|
] |
speldewerck |
[ |
] |
| |
H-Ot |
[ |
|
] |
staet, |
[ |
|
] |
| |
Ot |
Ke daer |
[ |
|
] |
| |
K1 |
[ |
|
] |
staet; |
[ |
|
] |
| 119 |
H |
<Sij>Kijck sij |
|
nouw |
|
mitten |
Hoep, en m<etter>>ittet spitse hieltgie, |
|
| |
Ot |
|
[ |
|
] |
met den |
[ |
] |
| |
K2 |
|
[ |
] |
nouw, |
|
[ |
|
] |
| 120 |
H |
Ia wel toch moer in 'tslick, ja lieve flenter-sieltgie, |
| 121 |
Ha |
Wat geeft de |
|
Scheij |
an 'tMess, den blaker |
|
an |
de kaers? |
|
| |
b |
[ |
] |
Schei |
[ |
|
] |
| |
K2 |
[ |
|
] |
aen |
[ |
] |
| 122 |
H |
<*In't hem vergoedie niets*> Die moij is is't in 't hem, Ick toon je naers om naers. |
| |
K1 |
[Die moy is ist in't] hemd, [ick toon je naers om naers.] |
| 123 |
H |
En jij mé, |
|
Moolicken, |
rock of ereijs de Luijue, |
|
| |
Ot |
[ |
] |
Moolicke, |
[ |
] |
| 124 |
H |
Laet |
kijcke wat je deckt, ick schatt je bijde kuijue |
|
| |
H-Ot |
Lae |
[ |
] |
| 125 |
H |
Voor Molenare Wijfs; hoe is't m<e>it Neus en Wang? |
| 126 |
Ha |
D'ien |
|
mach |
bepockpett |
|
sijn, |
den andre slim, of |
|
lang; |
|
| |
b |
[ |
] |
magh |
[ |
] |
zijn, |
[ |
|
] |
| |
Ot |
[ |
|
] |
langh: |
| 127 |
Ha |
Well, hadd ick't niet |
|
esien |
ick hiet men Vaertgie |
|
fluijten, |
| |
b |
[ |
|
] |
fluijte, |
|
| |
K1 |
[ |
] |
esien, |
[ |
|
] |
| 131 |
H |
Still, Trijne-Moer, segt hij, laet <w>>Wijfgies wat bedrijve, |
| 132 |
H |
Se <s>>zijnder Wijfgies voor; Maer Manne werde Wijue: |
| 134 |
Ha |
In't |
|
Le'êre |
Wagentgie, sen lockgies mé voll ass; |
|
| |
Ot |
[ |
] |
Le'ere |
[ |
] |
| |
| |
| 135 |
H |
|
T'en hangt him opte schoer; en <vro>vrouw die half ehult is |
|
| |
H-Ot |
|
'Tien[ |
] |
| 137 |
H |
|
Hoe hangt him 'tlubbe-tuijch efommelt ouer |
|
ien, |
| |
K1 |
|
[ |
] |
ien! |
| 138 |
H |
|
'Tis schier en heele webb, all mach het nimmend si<e>>en, |
| 139 |
H |
|
O 'tis en |
|
wondre |
krull van veulderhande |
|
laeghies, |
| |
K1 |
|
[ |
] |
wond're |
[ |
] |
laeghies: |
| 140 |
H |
|
Al staetet bouen op gelick men hemde |
|
kraeghies, |
| |
K1 |
|
[ |
] |
kraeghies; |
| 141 |
Ha |
α |
All eueliens*oo*, Trijn, of ick en Bijbel hadd |
| |
b |
β |
[All eueliens] [of ick en] dicke [Bijbel |
|
hadd] |
| |
K1 |
|
[ |
] |
had, |
| 142 |
Ha |
α |
En |
|
nimmend |
nimmend sien as oppet opper-blad. |
|
| |
b |
β |
[ |
] |
liet him |
[ |
] |
| 143 |
Ha |
|
Siet nouw sen |
|
Manteltgie, |
van buijte rood as |
|
panne, |
|
| |
b |
|
[ |
] |
Mangteltgie, |
[ |
] |
Panne, |
|
| |
K2 |
|
[ |
] |
Mangteltie, |
[ |
|
] |
| 144 |
Ha |
|
Van binnen as en grass, voll sije |
|
bont |
|
espanne, |
|
| |
b |
|
[ |
] |
bongt |
|
[ |
] |
| |
K1 |
|
[ |
|
] |
espanne: |
|
| 145 |
H |
|
Trijn, |
|
onse |
Domine <p> die preeckten op en dagh |
|
| |
Ot |
|
[ |
] |
ongse |
[ |
] |
| 146 |
H |
|
Van 'tHemels |
|
Brulloft-kleed, |
of 't dit kleur wese magh? |
|
| |
K1 |
|
[ |
] |
Brulloft-kleedt; |
[ |
] |
| 147 |
H |
|
Ick houw j'en biertgie, neen 't. Maer lett op 't |
|
wammes tuijtgie, |
| |
K1 |
|
[ |
] |
wammes-tuytgie; |
| 148 |
Ha |
|
Hoe |
|
sluijttet |
na den Riem, lick 'tvoorste van men schuijtgie, |
|
| |
b |
|
[ |
] |
sluijcktet |
[ |
] |
| 149 |
H |
|
En all <fij>fijn klatergoud tot snippertgies |
|
versneen, |
| |
K1 |
|
[ |
] |
versneen |
| 150 |
H |
|
Ia heer hoe kostelick is 't mallen inde ste'ên! |
| |
Ot |
|
[ |
] |
Ste'ên! |
| |
K1 |
|
[ |
] |
Ste'en! |
| 152 |
Ha |
|
Trots trotser Keijseren, haer |
|
eijgen <*gier*> |
Wooning-wagen |
|
| |
b |
|
[ |
] |
eigen |
[ |
] |
| 153 |
H |
|
Is haer |
|
Victori-koets; |
daer sien sij van om laegh |
|
| |
K1 |
|
[ |
] |
Victori-koets, |
[ |
] |
| 154 |
H |
|
Of een geLauwert Vorst sijn' slauen oversaegh; |
| |
| |
| 155 |
H |
|
En roepen binnens monds, Siet, Slauen, ghij sult |
|
steruen, |
| |
Ot |
|
[ |
] |
sterven |
| |
K1 |
|
[ |
] |
sterven, |
| 156 |
H |
|
En 't Malle kostelick wel moeten leeren deruen; |
| 157 |
H |
|
Begint het tijds genoegh: Wat baet hem ouervloed |
| 159 |
H |
|
'T is uijt een' Boeren-lipp |
|
een |
hooge less gesogen, |
|
| |
K1 |
|
[ |
] |
een' |
[ |
] |
| 160 |
H |
|
Maer diese niet en <*siet*> hoort |
|
begrijpse met |
sijn' oogen: |
|
| |
H-Ot |
|
[ |
] |
onthaelse door |
[ |
] |
| |
[De regels 161 en 162 zijn in H-Ot marginaal toegevoegd.] |
| 161 |
H |
|
[ontbreekt] |
|
| |
H-Ot |
α |
Wie een' geraghen geest op allen voorvall |
|
slaet |
| |
K1 |
|
[ |
] |
slaet, |
| 162 |
H |
|
[ontbreekt] |
| |
H-Ot |
|
Studeert in't groote Boeck, ter Scholen waer hij gaet. |
| 163 |
H |
|
De Bedelaer sweegh still, die op sijn' koten |
|
huckt<en>>e |
| |
K1 |
|
[ |
] |
huckte, |
| 164 |
H |
|
En met |
|
een |
holle hand na 'tBeken-water buckte, |
|
| |
K1 |
|
[ |
] |
een' |
[ |
] |
| 165 |
H |
|
En schept<e'm>>en in die kruijck dien nooddruft uijt dat |
|
vat, |
| |
K1 |
|
[ |
] |
vat: |
| 166 |
H |
|
Maer die daer in |
|
sijn |
Kuijp sich selfs en all besat, |
|
| |
Ot |
|
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
| 168 |
H |
|
En schaemde sich sijn' Napp ten ouervloed te huijsen. |
| 169 |
H |
|
Geleerde spreken veel, maer Boeren seggen 's |
|
meer, |
| |
K1 |
|
[ |
|
] |
meer; |
| |
| |
[ondertekening en datering] |
|
| |
H |
|
Constanter. Hag. 13.a 9bris. 23. |
|
| |
H-Ot |
|
< |
> |
|
|
-
eindnoot1
- Zie voor een systematische beschrijving hiervan Hermkens 1992, Tweede deel, volumen 1, p. 47-108.
|
Auteursrechtelijk beschermd