Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Etymologicum teutonicae linguae (1972)

Informatie terzijde

Titelpagina van Etymologicum teutonicae linguae
Afbeelding van Etymologicum teutonicae linguaeToon afbeelding van titelpagina van Etymologicum teutonicae linguae

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (38.30 MB)

XML (5.38 MB)

tekstbestand






Editeur

Frans Claes



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon
taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Etymologicum teutonicae linguae

(1972)–C. Kiliaan–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[I]

I A

IA.

Sic, sanè, certè, etiam, imò, videlicet, ita est. ger. ia: ang. yea, yee.

ia dat meer is.

Imò verò, quid quod, adde quod.

ia-heere, iae-man, iae-schepen.

Iudex pedarius siue pedaneus.

ia-woord.

Consensus, affirmatio.

Iachte. j. iaghte.

Venatio.

Iack.

fland. Thorax, diplois, lorica. gal. iaque: ital. giacco.

iacke.

germ. sax. fris. sicamb. Praetexta toga: vestimentum quod tunicae superinduitur: & Supparus, supparum: & Endromis, vestis rudis aut villosa: & Gallica palla: & Tunica. germ. iack: ang iacke: iacket.

Iacke.

fland. j. kletsoore. Scutica, flagellum aurigarum.

iacken.

fland Flagellare scutica.

iackener.

Auriga.

Iaeghen. j. iaghen.

Venari.

iaegh-pijcke. j. iaght-spriet.

Iaer.

Annus. ger. iar: ang. yere, yeare.

iaer ende dagh.

Annus & sex septimanae: & (veteri saxonum more) tres insuper dies.

iaer-boeck, iaer-tijd-boeck.

Annales, chronica.

iaer-dicht.

Versus chronologicus, chronographicus.

iaer-draed. j. hout-iaer, hout-draed.

Pecten, pectines: lineae siue venae in arboribus.

iaer-ghetijde.

Anni tempus.

iaer-ghetijde.

Annus vertens.

iaer-ghetijden. j. iaer-tijden.

Annalia tempora, anni partes.

iaer-ghetijde.

Sacra anniuersaria, feriae solennes, statae, certae, & quotannis recurrentes: anniuersaria solennitas, dies anniuersarius, memoria anniuersaria. Annuus dies, apud Tertullianum. & Annuae parentationes.

iaer-ghe-tijde houden.

Feralia vel parentalia annua celebrare: oblationes annuas reddere, Tertullian. annua die facere pro defunctis: annuis diebus dormitionis offerre, Tertull. anniuersaria die agere memoriam defuncti.

iaer-gheld.

Annua, orum: solarium vnius anni

iaer-kost.

Annona, ae.

iaer-loon.

Annua merces, annuum stipendium.

iaer-merckt.

Nundinae, forum nundinarium, mercatus, panegyris.

iaer-schaere.

Annorum multitudo, numerus annorum, anni praefiniti: & Pubertas, tempus pubertatis, aetas quatuordecim annorum. & Annus plenus, completus, integer: anni spatium: & Prouentus anni, opora.

iaer-tanden.

Gnomones iumentorum.

iaer-tijden.

Horae anni, tempora anni. Vier iaer tijden. Anni horae quatuor anni tempora, nempè hyems, ver, aestas, autumnus.

iaer-tijd-boeck.

Annales, libri chronici, chronica, orum.

iaers-auend.

Pridie calend. Ianuarij.

iaers-dagh.

Calendae Ianuarij.

iaers misse.

Calendae Ianuarij: primus dies incipientis anni.

iaeren.

Annuare, perennare.

iaerens, t'iaeren.

Arino elapso, anno superiore.

iaerigh, iaerlinck.

Anniculus, annotinus. & Hornus, hornotinus.

iaerigh oft iaerlingh kind.

Puer anniculus, puer vnum natus annum. Twee-iaerigh. Biennis. Drij-iaerigh. Triennis.

iaerighen tijd.

Tempus annale, tempus vnius anni.

[pagina 208]
[p. 208]

iaerigh, van desen iaere.

Hornus. Iaerighen wijn. Vinum hornum, hornotinum.

iaerigh, be-iaert.

Maturus annis, maior annis, pubes.

iaerlick.

Annuus, anniuersarius, solennis.

iaerinck in-komen.

Census, annuus reditus.

iaerlicks.

Annuatim, singulis annis, quotannis, in singulos annos, anniuersariè, annua vice.

iaerlingh.

Anniculus, vnius anni.

Iaghen.

Venari, indagare, agitare feras, insequi feras, sectari beluas, apros, ceruos: & metaphor. Festinare, properare, deproperare.

iaghen deur de spiessen.

Prępilatis hastis obiicere, spiculis ludibrium obiicere.

iagher.

Venator, indagator, vestigator.

iaghers gaeren. j. iaght-gaeren.

Cassis.

iagherande.

vetus. Viuarium. & Velitatio.

iaghersse.

Venatrix.

iagherije.

Venatio: & Viuarium, leporarium.

iaght.

Venatus, venatio.

iaght, iaghte, iaght-schip.

Liburnica, celox: nauis praedatoria piratica, myoparo, piraticus myoparo. nauis triremis forma, incredibilis celeritatis.

iaght-garen.

Plagae, retia, cassis.

iaght hond.

Canis venaticus, canis venator, canis Gallicus.

iaght-horen.

Lituus, cornu venatorium.

iaght-net.

Plagae, cassis.

iaght-peerd.

Venator equus: & Veredus.

iaght-schip. j. iaghte.

Liburnica.

iaght-spriet, iaght-stock.

Venabulum.

iaght-vogel.

Accipiter.

iaght-werck.

Venatio.

iaghten.

Venari, cursicare: & Festinare, properare, accelerare.

iaghtigh.

Venaticus: & Properus, praeproperus, valde celer & festinus.

iaghtigh.

sax fris . j. loopigh. Catuliens.

Ialoes, ieloes.

Zelotypus, zelotes. gall. ialoux: ital. zeloso, geloso: hisp. celoso: angl. ielouse.

ialoesije, ialoesheyd.

Zelotypia.

Iamer, iammer.

Miseria, calamitas, & aerumna.

iammeren, iammerlick klaghen ende schreyen.

Lamentari, voce querula & tristi damnum ac dolorem tristari.

iammeren, deren.

Misereri, miserari, miserescere. My iammert. Miseret me.

iammerlick.

Lamentabilis.

iammerlick gheschrey.

Lamentatio, lamentum.

iammerlicken.

Miserabiliter, miserè: miserandum in modum.

iammer-hertigh.

Misericors.

Iampelen. j. sanckelen.

Iancken, keffen.

Gannire. & Vagire.

iancken huylen.

Vlulare.

iancken, bassen.

Latrare.

iancker

Gannitor, latrator.

Iannette, iennette, iennetteken.

Narcissus, lychnus siluestris.

Iatten, ietten.

Sarrire agrum, sarculare, runcare.

iat-houweel.

Sarculum, capreolus.

Iauelijne.

Hasta: lancea velitaris, leuis: spiculum, sarissa. gal iaueline: ital. iauerina: ang. iauelin.

iauelijnken.

Aclis, tragula.

Iaute

fris. Scyphus ligneus: & Donum.

I B

Iben boom.

holl. fris . j. ieuen-boom. Taxus.

I C

Icht. j. iet.

Aliquid.

icht-wat. j. wat, etwat.

Aliquid.

Ichten.

fris . j. ghichten. Fateri.

Ick.

Ego, ipse. ger. ich: gal. ie: ang. i.

ick selue.

Ego ipse, egomet, idem ego.

I D

Id

sax fris . j. het. Id, hoc, &c.

Ider. j. ieder.

Quisque.

I E

Ie.

vetus Aliqui: & Vnquam.

ie-ghelick.

Omnis, quilibet, quiuis, quisque, vnusquisque.

ie-man,

& per paragogen, iemand. Aliquis, quispiam, vllus, quisquam, vnus, aliquis homo.

ie-mer.

Vnquam: & Imò. & Aeternùm, aeternè, perpetuo: & Saltem, imò, tamen, maximè.

ie-wat. j. iet-wat, et-wat.

Aliquid.

ie-wers, ie-waers, ie-weringhs.

Vsquam, vspiam, alicubi.

Iechte. j. ghichte.

[pagina 209]
[p. 209]

Iecke.

Passeris siue plani piscis genus.

iecke.

holl. fris. Opus mellarium vilius: mel vilius, ex apum genitura & mellis faece expressum.

Iecke.

Oesypum, oesypus, osca, ouium sordes: succus ab immundae vellere demptus ouis: sudo. sordesque lanis ouium adhaerentes: succidarum lanarum pinguitudo sordida.

ieck wolle, wolle met der iecken.

Lana succida, vellus succidum, lana illota, & sordibus adhaerentibus imbuta, lana ouis sordida cum suo oesypo.

Iecke, ijcke, hijcke.

Vasis mensura & capacitas, mensura capacitatis & ponderis iusti: limitatio: signum siue nota iustae mensurae.

ieck-maete.

Mensura designata.

ieck merck, ieck-ijser.

Tudicula.

iecken ijcken, hijcken.

Limitare, mensuram & pondus in vase designare: signum siue metam mensurae iustae indere.

Ied, iet, iet-wat.

Aliquid.

Ieder.

germ sax. sicamb. holl. Quilibet.

ieder man, een-ieder.

Quilibet, quiuis, quisque, vnusquisque.

ieder-tijdts.

vetus. Omni tempore, quouis tempore.

Ief.

vetus. holl . j. scheer-garen. Stamen.

ieft.

fland . j. aerd-vele. Hedera. ang. yuie.

Ieghelijck. j. ie-ghelijck.

Omnis.

ieghe-welck.

vetus . j. ie-ghelijck.

Ieghen.

holl . j. teghen. Contra.

Ieghen-wordigh. j. teghen-wordigh.

Praesens.

Ieloes. j. ialoes.

Ieman. j. ie-man.

Aliquis.

Iemer j ie-mer.

Vnquam.

Ieneuer boom. j. gheneuer-boom.

Iennette. j. ghennette, iannette.

Ient. j. ghent.

Bellus, scitus.

Iepen-boom.

sic. holl . j. olm. Vlmus. ger. yssenholtz.

Ierghend, iergens. j. ergens.

Vsquam.

Iet, ied.

Aliquid.

Iette.

fris. Tunica.

Ietten. j. iatten.

Sarrire agrum.

Ieucken. j. ioocken.

Ieuen.

sax Hedera terrestris. ang. iuye.

ieuen-boom, ieuen hout.

Taxus, smilax. vulgò ifus. germ. eyben: gal. if: ang. yevv

Ieughd.

Iuuenta, iuuentus, aetas iuuenilis, adolescentia, praetexta aeta, florens aetas, pubertas. germ. iugend: ang. youthe.

ieugh-dom.

Iuuenta, aetas florens, adolescentia.

ieughdigh.

Iuuenis, iuuenilis, adolescens, vigens, vegetus, florens aetate.

ieughdighlick.

Iuueniliter.

ieughden.

Iuuenescere.

Ieweringhs. j. ie-wers.

I G

Ighel. j. eghel.

Echinus.

I I

Iiben-boom. j. ieuen-boom.

Taxus.

Iicke. j. iecke.

Iidel.

Inanis, vacuus, vanus, cassus. ijdel, ang. Otiosus, desidiosus, inanis.

ijdel, lichtveerdigh.

Nugalis, friuolus, leuis, vanus.

ijdel van hoofde.

Amens, demens, delirus.

ijdelen haerinck.

Halec inane, lactibus & ouis carens.

ijdel-darm.

Intestinum ieiunum: intestinum semper inane. & metaph. Homo vorax & semper famelicus.

ijdel-tuyte.

Ambubaia, mulier vana, vaniloqua, vanidica, inaniloqua.

ijdelheyd.

Vanitas, inanitas.

ijdelheyd van hoofde.

Dementia, amentia, delirium.

ijdelick.

Vanè, inaniter.

ijdelen.

Inanire, exinanire, vacuare, euacuare.

Iif, ijf-boom.

fland . j. ieuen-boom. Taxus.

Iile.

ger. sax. sicamb. fris. holl . j. haeste.

ijlen. j. haesten.

Properare.

ijlens. j. haestelick.

Iile.

sicamb . j. eghel. Sanguisuga.

Iipelijne.

Tilia mas.

Iipen-boom. j. iepen-boom.

Iis, eys.

Glacies. ger. eys: ang. ise, yse.

ijs, ijse. j. eye, eyse.

Hulcus.

ijsen-kruyd. j. eysen kruyd.

Verbenaca.

ijsen. j. eysen.

Horrere.

ijs-baene.

Planicies glaciata.

ijs-blocken.

fland . j. kalluyten.

ijs-bout, ijs-boutken.

Pirum acidulum, postautumnale.

ijs-dacke.

vetus. sax Stiria.

ijs-dop, ijs-top.

louan. Trochus missilis,

[pagina 210]
[p. 210]

turbo iaculabilis: q.d. trochus glacialis.

ijs-droppel.

Stiria.

ijs-grauw.

Caeruleus instar glaciei.

ijs-hondeken.

Canis Islandicus: ex Islandia siue glaciali regione.

ijs-kekel.

Stiria, gutta gelu concreta.

ijs-koud.

Gelidus.

ijs-see.

Oceanus glacialis, Scythicus, Septentrionalis, mare Amaltheum.

ijs-spore, voet-ijser.

Encentris: stapes ferreus, aut ferreis mucronibus confixus, quo vtuntur qui lubricam glaciem calcant.

ijs-vael.

Caeruleus instar glaciei.

ijs-voghel.

Alcedo, alcyon: auis glaciali hieme pullos excludens. & Ispida: auis circa aquarum ripas glacie concretas degens.

ijsachtigh.

Glacialis.

ijsel.

Stiria glacialis. ang. ijsele.

ijsel, hijsel.

Gelicidium, pluuia glaciata, pruina glacialis.

ijselen, hijselen.

Pluere minutam glaciem, sine pruinam glacialem.

ijselinghe.

Gelicidium.

ijsen.

Glaciare gelare.

ijsen. j. bijten.

Rumpere glaciem.

ijsen.

holl . j. eysen. Horrere.

ijselick.

holl . j. eyselick. Horribilis.

Iiser.

Ferrum.

ijser, hoef-ijser.

Solea ferrea.

ijser, boeye.

Compes.

ijser-gheld.

Pretium compedum: pretium quod pro vinculis ferreis captiui penditur.

ijser-ghensteren, ijser-straelkens, ijser-voncken. j. senghel.

Stricturae.

ijser-hard.

Ferreus, aheneus, solidus & firmus instar ferri.

ijser-hard. j. ijser-kruyd.

Verbenaca.

ijser-kruyd. j. eysen-kruyd.

Verbenaca. ger. eyserhart, eysen kraut.

ijser-kuyl.

Ferraria, ferri fodina.

ijser-lijm.

Ferrumen, glutinum ferri, glutinum fabrile.

ijser-mael.

Macula ferruginea.

ijser-maeligh, ijser-mael-verwigh.

Ferrugineus.

ijser-mijne.

Fodina ferraria.

ijser-roest.

Ferrugo, ferri rubigo.

ijser-roestigh.

Ferrugineus.

ijser-slagh. j. hamer-slagh.

Ferri scoria.

ijser-smid.

Faber ferrarius.

ijser-smidse.

Fabrica ferraria, officina ferraria.

ijser-tuygh.

Arma ferraria, ferramenta.

ijser-ver-we.

Color ferrugineus.

ijser-voncken. j. ijser-ghensteren.

ijser-werck.

Ferramentum.

ijseren, van ijser.

Ferreus.

ijseren man, seer herd-baerigh.

Chalcenterus, adamentinus: laboris, frigoris & inediae patientissimus. q.d. vir ferreus.

ijseren vercken.

holl . j. eghel. Erinaceus. q.d. porcus ferreus, à setis siue spinis horridis & praeduris tanquam ferreis.

ijseren vercken.

Ericius. machina militaris vndique praepilata, ac verutis horrens, aut clauis ferreis extantibus.

Ijuer-eyuer.

Zelus, aemulatio. ger. eyffer: ang. enuy.

ijueren.

Zelari, aemulari.

ijuerer.

Zelotes, zelator, zelotypus, aemulus.

ijuerigh.

Zelotypus: & Feruens animo.

ijueringhe.

Zelotypia, zelus.

Ijuoor. j. iuoor.

Ebur.

I K

Ike. j. iecke.

Oesypus, &c.

I L

Ilder. j. elder.

Vber ouilli pecoris.

Ile.

sax. Hirudo, sanguisuga.

Illeken.

sax. Mustela siluestris, furunculus.

Iloof.

sax. Corymbus, hedera.

I M

Im.

vetus . j. in. In. germ. im.

Im-bijt. j. in-bijt.

Ientaculum. ger. imbiss.

Im-boel. j. in boel.

Supellex.

Imde. j. emde.

Imme.

ger. sax. fris. sicamb . j. bie. Apes.

Immer. j. ie-mer.

Vnquam, &c.

I N

In.

In, intro, intus. germ. ein, im: gal. en: ital. in: hisp. en: angl. in.

In.

adiectiuis praepositum exponitur per valde: vt in-arg, in-goed, in-groen, in-quaed, in-soet, &c. augetque; maximè adiectius significationem, sicut apud Latinos prae & per. & aliquando in: vt impotens, apud Martianum & Senecam. i. valde potens. Indurus. apud Ouid. i. valde durus: & Inualidus apud Lucret. valde validus.

In dien ghy dat doet.

Si id facis, modò id feceris.

[pagina 211]
[p. 211]

In-aderen.

Interiora viscera.

In-argh.

Valde malus, peruersus.

In beelden.

Imaginari, mente concipere imaginem siue similitudinem.

in-beeldinghe.

Imaginatio, phantasia.

In-bijt.

Ientaculum, prandiculum, prandiolum acratisma, acratismus, silatum.

in-bijten.

Immordere, admordere. & Ientare, sumere ientaculum.

In-blaesen.

Inspirare: & Suggerere: insusurrare in aurem ogganire.

in-blaeser. j. in-steker.

In-boel. j. boel-hoed.

holl. fris.

In-booghen.

Pandare, incuruare.

In-borelinck. j. in-gheboren.

In-bornst, in-brunst.

Animus feruens, studium flagrans, ardor, zelus.

in-bornstigh, in-brunstigh.

Feruidus, acer, flagrans animo, ardens studio, impetuosus.

In-brake, in-breke.

Irruptio, incursio, incursus, effractura.

in-braecke.

fland. Delictum, legis infractio.

in-braecke doen.

Irrumpere, irruere, incurrere, cum violentia & impetu ingredi: & Delictum committere, legem infringere.

In-branden

Inurere.

In-breke. j. in-brake.

Irruptio.

in-breke der wateren.

Eluuies.

in-breken.

Infringere, irrumpere, introrumpere, irruere.

in-breken de deure.

Effringere fores, vi & impetu frangere ostium.

in-breken den koop.

Rescindere emptionem, emptionem irritam, vanam & nullius momenti facere.

in breker van deuren, vensteren, muren, kisten.

Effractor: directarius, perfossor apud Apul.

In-brenghen.

Inferre, introducere.

In breucke. j. in-braecke.

In-brocken.

Infriare, interere.

In-brunst. j. in-bornst.

In-dachte.

Recordatio, memoria, attentio, intentio.

in-dachtigh.

Memor.

In doen.

Indere, inserere, inferre, immittere, imponere.

In-doopen.

Intingere.

in-doopsel.

Intinctus, embamma.

In-dorre.

Peraridus.

In-douwen.

Intrudere, impellere, inculcare.

In-draeghen.

Inferre, importare, ingerere.

in-dragh. j. inslagh.

Subtemen.

In-drijuen.

Impellere, impingere, adigere.

In-drincken.

Imbibere.

In-dringhen.

Imprimere, impellere, introrumpere, penetrare. & Impressionem facere. & Ingerere.

In-droeue.

Pertristis.

In-drooghe.

Peraridus.

In-drucken. j. in-dringhen.

In-druppen.

Instillare.

In-fraey.

Perdecorus, perpulcher.

In-gaen.

Intrare, introire, subire, introgredi, inire, inferre pedem, ingredi, succedere, subire. & Incipere. Ingaende iaer. Annus incipiens, exoriens, veniens.

in-ganck.

Introitus, ingressio. & Aditus. & Vestibulum, ostium, ianua, limen. & Receptaculum.

In-ghe-booght.

Pandus, incuruus.

In-ghe-boren.

Innatus, ingenitus. & Indigena, genitus eo ipso loco, quem incolit.

In-ghe-daen.

Inditus, immissus.

In-ghe-dom.

sax sicamb. holl . j. in-ghewant. Intestina, viscera.

In-gheesten.

Inspirare.

in-gheestinghe.

Afflatus diuinus.

In-ghe-land.

Possessor agri, aut fundi.

in-ghe-lande. j. ghe-goedde.

In-ghe-leghen van kinde.

Puerpera.

In-ghe-leght.

Impositus, insititius.

in-ghe-leght werck.

Emblemata, emblema vermiculatum: opera segmentis coagmentatis vermiculata, tessellata: opus segmentatum, opus museiarium, museum, musiuum: opus minutis segmentis elaboratum: opus ex secamentis & scandulis variorum lignorum studiosè commissum, picturam quandam elegantissimè repręsentans.

in-ge-leght plaueysel.

Emblema, pauimentum ex opere museio, pauimentum mosaicum, museacum, musiuum, segmentatum, scalpturatum: tessellatum, ex tesserulis insinitiis, & lapidum frustis versicoloribus.

in-ge-leghden wijngaerd-stock.

Pro-

[pagina 212]
[p. 212]

pago, vitis humi depressa, quò ex vna plures emergant.

In-ghe maeckte penssen.

Echinus conditancus, ventriculus bouis conditus.

Inghenisse. j. enghenisse.

Inguen.

In-ghe-noot.

vet . j. in ghe-seten.

In-ghe seten.

Incola, indigena, habitator.

in-ghe-seten des lands.

Prouincialis.

in-ghe-seten der stad.

Oppidanus, municeps.

In-ghesin.

vet. Familia.

In-ghe-soden.

Dedoctus ad tertias, quartas, &c.

in-ghe-soden wijn.

Defrutum, sapa: vinum decoctum.

In-ghe-souten visch.

Pisces muria conditi.

In-ghe-valle.

Si, modò, dummodo, si fortè, q.d. casu

in-ghe-vallen.

Illapsus.

in-ghe-vallen ende ver maghert.

Strigosus, cadauerosus.

in-ghe-vallen van aensicht.

Deplenus ore, facte cadauerosa.

in-ghe-vallen aerd-rijck.

Labes, discissio terrae.

In-gheuen.

Indere, immittere, ingerere: Inspirare, suggerere, instigare.

ingheuer.

Instinctor, impulsor.

ingheuinghe des heylighs gheests.

Diuinus afflatus, caelestis instinctus, diuina inspiratio.

In-ghe-vlochten.

Implexus.

In-ghe-voert.

Inductus, adductus, aduectus.

In-ghe-wand, in-ghe-weyde.

Intestina, viscera, exta, interanea: vitalia. & Praecordia, tela cordi obtenta.

in-ghewand-net.

Omentum.

In-ghe-weyde.

sicamb . j. in-ghewand.

In-ghe-wonden.

Inuolutus.

In-ghierigh.

Valde auarus.

In-ghieten.

Infundere.

In-gloedigh.

Excandescens, candens, & valde ignitus.

In-goed.

Perbonus, valde bonus.

In-goeden.

vetus . j. goeden.

In-gorden.

Instringere.

In-gram.

Excandescens ira: praeferuidus ira.

In-groen.

Peruiridis, valde viridis.

in-groen.

Clematis Daphnoides, vincaperuinca, chamaedaphne. herba cuius folia semper viridia manent.

In-hael.

Inductio.

in hael stock.

Haustus.

in-haelen.

Inducere, introducere, inferre.

in haelen, in trecken den buyck.

Contrahere ventrem.

in-haelen, in-slicken.

Haurire, glutire.

in-haelen renten oft schattingen.

Colligere reditus, cogere exactiones.

in-haeler van beden oft schattingen.

Coactor exactionum, collector vectigalium.

In-ham der zee, binnen dijck.

Sinus maris, litus incuruum mare amplectens.

In-hebben.

Continere, habere, tenere, occupare. De stadt in hebben. Habere ciuitatem, habere mures, in potestate habere vrbem, occupare.

In-heet.

Praeferuidus, perferuidus.

In-heymlick.

Intimus, penitus, in abditissima parte situs.

In-heymsch.

Domesticus.

in-heymsche orloghe.

Bellum intestinum, ciuile, domesticum.

In-herd.

Praedurus.

In houd.

Contentum, res contenta.

in-houd des ghe-schrifts.

Argumentum. vulgò tenor.

in-houden.

Capere, tenere, continere, obtinere, occupare, possessioni insistere.

in-houden de gramschap.

Iram cohibere, reprimere, comprimere, concoquere.

In-hout.

Nauis stamina, statumina, costae.

In huys.

Telonium: vbi tributum ex piscibus & aliis rebus exsoluitur.

In-kleyn.

Perminutus.

In-komen.

Intrare, ingredi.

in-kom gheld.

ἐισδέκτικα symbola quae dantur introitus causa, cùm quis recipitur in collegium aut corpus quoddam. In kom-gheld betalen. Isagogicum dependere: rudimentum tirocinij deponere.

in-komende goed, in-komste.

Reditus, prouentus anuus, vectigal, obuentio, census.

in-komelinck.

Aduena.

in-komste.

Introitus, ingressio.

in-komste. j. in-komende goed.

[pagina 213]
[p. 213]

In-koop.

Emptio, coemptio.

in-koopen.

Emere, coemere, in solidum emere.

in-kooper.

Emptor, mercator, solidarius. & Obsonator: coquus nundinarius.

In-koud.

Praegelidus.

In-krijt.

Vitalia, cor, pulmo, cerebrum, vitae instrumenta.

In krimpen.

Contrahi, arctari.

In-kruypen.

Irrepere.

In-laeten.

Immittere, admittere, intromittere.

in-laeter.

Admissionalis. i. huyssuer.

In-lander.

Indigena.

in-landsch.

Indigena, vernaculus.

in-landsche orloghe. j. in-heymsche.

In-leelick.

Perturpis.

In-legghen.

Imponere, immittere, inserere.

inlegghen, in-ghe-leght werck maecken.

Vermiculata siue tessellata opera conficere.

in-legghen den wijngaerd.

Supplantare, propagare, deponere sulco, deprimere vitem.

in-legghen het kleed, enghen.

Coarctare vestem.

in-leghsel.

Insitum, res insinitia.

in-leghsel. j. in-ghe-leght werck.

In-leyden.

Inducere, introducere.

In-lief.

Percharus.

In-ligghen van kinde.

Decumbere ex partus dolore, puerperio.

in-liggende vrouwe. j. kraem-vrouwe

Puerpera.

In-lijuen.

Incorporare, concorporare, in vnum corpus redigere.

In-loop.

Incursus, incursio.

in-loop der wateren.

Eluuio.

in-loopen.

Incurrere, incursare, occurrere, irruere.

In-loos.

Perastutus.

In-luy.

Valde piger.

In-luyde.

Personans, valde sonorus, siue clarus.

In-maecken.

vetus. Condire.

in-maecksel.

vetus. Condimentum.

In-maenen de schulden.

Nomina exigere.

in-maener, in-haeler.

Coactor.

In-nemen.

Capere, assumere, sumere sibi, occupare. & Recipere, admittere, accipere.

in-nemen, in-haelen.

Indere, introducere: & Colligere, cogere.

in-nemen, nutten.

Cibum sumere.

in-nemen de plaetse.

Occupare locum.

in-nemen een stad.

Capere vrbem, occupare vrbem armis, vi expugnare, pugnando capere: vrbe potiri.

In-onderen, in-ongheren.

sic. iul. col. Meridiari, somnum meridianum capere.

In-planten.

Inserere.

In-roepen.

Intus, siue intro vocare.

in-roepen de merckt.

Proclamare nundinas.

In-schelligh.

vetus. Furibundus.

In schencken.

Infundere.

In scherp.

Praeacutus.

In-schieten.

Iniicere. & Inuadere. & Incidere subitò.

In-schoon.

Perelegans, perbellus.

In-schrijuen.

Inscribere, asscribere. Laeten in-schrijuen ter orloghen. Dare nomen militiae, vel ad militiam.

In-schudden.

Infundere.

In-schuld.

Debitum quod nobis debetur.

In-seghel.

Sigillum.

In sencken.

Immergere.

In-setten.

Imponere, inserere.

in-setten, be-setten.

Constituere, instituere, statuere.

in-setten. j. in-stellen.

Substituere, &c.

in-settinghe.

Impositio.

in-settinghe.

Constitutio, decretum, dogma,vulgò statutum.

in-settinghe. j. schattinghe.

Indictio, exactio. vulgò impositio.

Ins-ghelijck.

Similis. & Similiter.

In-sieden.

Inferuere. & Decoquere coquendo absumere. Laeten in-sieden tot op het vier-deel. Decoquere ad palmum, coquere ad quartas, ad quartam partem.

in-siedsel.

Decoctum, decoctura.

in-sien.

Intueri, inspicere, inspectare, obseruare, attentè considerare.

in-sight.

Intuitus, inspectio. & Respectus, circumspectio, obseruatio.

In-sincken.

Sidere, insidere, pessum ire.

in-slagh.

Interectio, insertio.

[pagina 214]
[p. 214]

in-slagh, weuel-dread.

Trama, subtemen.

in-slagh-spoele.

Panus.

in-slaen.

Incutere, illidere.

in-slaen den weuel-draed.

Tramam intexere, ordiri telam.

in-slaen.

Diuertere, se recipere in hospitium, domum, diuersorium.

in-slaen de peerden. j. in-spannen.

Iungere equos.

In-slicken. j. slicken.

Glutire.

In-sluyten.

Includere, intus claudere. & Coarctare.

in-sluytsel, in-sluytinghe.

Inclusio.

In-snijden.

Incidere.

in-snijdinge, insnijdsel.

Incisio, incisura

In-soet.

Praedulcis, valde dulcis.

In-sout.

Praesalsus, valde salsus.

In-spannen.

Intendere.

in-spannen de peerden.

Iungere equos curru vel ad currum: adducere equos ad iuga, sub currum: currum equis iungere: frena & funes equis accommodare.

in-spannigher.

Miles gregarius.

In-spouwen.

Inspuere.

In-spraecke des heylighen gheests.

Inspiratio diuina, instinctus diuinus.

in-spraecke der goden.

Oraculum, responsum deorum.

In-springhen.

Insilire.

In-staen.

Insistere.

in-staen.

fland. Compensare, damnum sarcire.

in stand doen.

fland Compensare.

in-staen veur iemanden, staen veur eenen anderen.

Spondere pro aliquo, vadimonium promittere. vide staen.

In-stampen.

Impellere, infarcire, inculcare.

In-steken.

Infigere, intrudere, inferre, ingerere, subdere, inserere, indere.

in-steken, in-blaesen.

Suggerere.

in-steker, oor-blaeser.

Susurro.

in-steker, in-blaeser.

Monitor: qui verba histrionibus suggerit.

in-stekelinck.

Subdititius, subditiuus, suppositus, supposititius.

In-stel.

Institutio, constitutio. & Inceptio.

In-stellen.

Imponere, & Instituere, constituere, statuere. & Incipere.

in-stellen oft in-setten de wetten.

Condere leges.

in-stellen in eens anders plaetse.

Substituere, sufficere & Delegare preficere.

in-stooten.

Intrudere, impellere, impingere.

In-swelghen.

Deuorare, deglutire.

In-swert.

Perniger, valde niger.

In-toght.

Ingressus, illapsus, us: & Irruptio.

In-trecken.

Intro trahere. & Astringere, contrahere, arctare, coarctare, retrahere. In-trecken den boghe. Lunare, curuare, sinuare arcum. Den buyck in-trecken. Contrahere ventrem. De beenen in-trecken. Contrahere crura.

in-trecken.

Hospitari, deflectere.

In trede.

Introitus, ingressus.

in-treden.

Intrare, introire, ingredi.

in-treden, in-stampen

Inculcare.

In-twee. j. on-twee.

Di, dis: in duas partes. in-twee scheuren. Discerpere, disrumpere, in dua partes rumpere. in-twee snijden . Discindere, dissecare.

In-vaeren

Inuadere, inuehi irruere, irrumpere. & Impressionem facere.

In-val.

Illapsus, ingressus, us.

in-val, in-ghe-vallen gat.

Labes.

in-val.

Receptaculum, diuersorium. Sijnen in-val hebben. Diuertere ad hospitem, recipere se.

in-vallen.

Incidere, irruere, illabi.

in-vallen.

Diuersari, diuertere ad hospitem

in-vallen met ghe-weld.

Impressionem facere irrumpere, ingredi cum impetu.

in-vallen, in t'ghe-dachte komen.

Incidere in memoriam, in mentem venire.

in-vallen.

Collabi, concidere, ruere, corruere.

in-vallen, ver-vallen.

Recidere in morbum

in-vallen, ver-maegheren.

Strigosum & macilentum fieri: restringi macie aut aegritudine

In-vierigh.

Candens.

in vierigh worden.

Candescere, incandescere.

In-vlieghen.

Inuolare.

In-voer.

Inuectio.

in-voeren.

Inuehere, introducere, importare, inducere.

In-vouden.

Implicare.

In-waerts.

Intro, introrsus, introrsum, interius, penitus.

In-wel.

Perbene, valde bene.

[pagina 215]
[p. 215]

In-wendigh.

Internus, interaneus, intrarius, intestinus.

in-wendighlick.

Internè, intrinsecus, intra, intus.

In-werpen.

Iniicere.

In-weuen.

Intexere, texendo inserere. in-weefsel. Trama, subtemen.

In-wijck.

Riuus, sinus maris.

In-wijs.

Persapiens.

In-winden.

Inuoluere.

in-windsel.

Inuolucrum.

In-wit.

Candidus, prorsus albus.

In-woonen.

Inhabitare, incolere.

in-wooner.

Incola, habitator, inhabitator.

in-wooner der stadt.

Oppidanus, oppidum incolens.

In-worpen.

Iniicere.

in-worpen den koop.

Rescindere, irritam facere emptionem.

I N extra compositionem.

Inck, inckt. j. enck.

Incke.

vetus. zeland. Vulnus, cicatrix: & Mulcta ob vulnus illatum.

Inckel.

fland . j. enckel. Simplex.

Inghel. j. enghel.

Angelus.

Inghe. j. enghe.

Angustus.

Ingher, engher.

vetus. Exactio. vulgò angaria. i. concussio, violenta exactio.

Innen.

Indere, introducere: & Colligere, cogere, recipere.

innelick, innighlick.

Intentè, intimè.

innerlick.

Penitus. & Intestinus, intraneus, internus, interior, intimus. & Penetralis.

innerste.

vetus . j. binnenste.

innigh.

Interior, interaneus, intrarius, intimus: & Attentus, intentus: & Religiosus, piae meditationi intentus. vulgò deuotus.

innigheyd.

Attentio, intentio: & Religio, intentissima meditatio. vulgò deuotio

innighlick.

Attentè, intentè. & Medullitus, intimè, ex intimo affectu.

Inster.

sax. Interanea, viscera, exta.

Int. j. inckt, enckt.

Atramentum.

Inte. j. ente.

Insitum.

I O

Iobbe

fland. Insulsus, ignauus, obtusus homo

iobachtigh.

fland. Insulsus, bardus.

Iock, ioch, iogh.

Iugum. germ. ioch: gal. ioug: ital. giogo: hisp. iugo: ang. ioke.

iock-ghe-span.

Iugales, equi eodem iugo subacti.

iock-riem, ioch-gordel.

Subiugium lorum: lorum quo colla equorum iugo alligantur.

Iocken.

Iugare. ang. ioke.

Iock, boerde.

Iocus, ludus. ital. gioco, giuoco: hisp. iuego.

iock-wijs, in iock.

Ioco, iocosè, ioculariter, per iocum & risum.

iockachtigh.

Iocosus, iocularius, iocularis.

iocken.

Iocari, nugas agere. ital. giuocare, giocare: hisp. iuegar.

iocker.

Ioculator, iocans.

Iofferken. j. schaefken.

Dolabella.

Ioffrouwe.

fland . j. ionck-vrouwe.

Ioghet. j. ieughd.

Iuuenta.

Ioye.

vetus. Voluptas, gaudium. gal. ioye: ang. ioye.

Ioye. j. iuweel.

ioyelier. j. iuwelier.

ioyen.

Iocari, delectari: Venere delectari: venerea voluptare frui.

Iolijd.

Festiuus, scitus, hilaris, lepidus: & Festiuitas, hilaritas: io-lijd Becano dicitur iucunda temporis in laetitia gaudioque traductio. gal. ioly: ang. ioyly.

Iolleken.

holl. Linter, alueus.

Iongh, ionck.

Iuuenis. ger. iung: gal. ieune: ital. iouane: ang. yonge. Van ioncks af. Iam inde à puero, iam à pueris, à pueris, vsque à pueris, iam inde vsque à pueritia, iam inde à cunabulis, inde ab incunabulis, iam inde à teneris, à teneris vnguiculis, ab infantia, ab ineunte aetate.

iongh dier.

Pullus, foetus.

ionck-fere.

vetus. holl. Virgo.

iongh hert.

Hinnulus, hinnuleus, ceruus iuuencus.

iongh haerken.

Lanugo: tenera quasi lana in adolescentium genis.

iongh kind.

Infans, infantulus, puer, puellus, puella.

iongh man.

Iuuenis, adolescens.

iongh ruyter.

Tiro, neoptolemus.

iongh werden.

Iuuenescere.

iongh-heer, ionck-her.

Adolescens nobilis, iunior dominus. vulgò domicellus, dominellus.

ionck-heeren,

olim appellabantur baronum filij. q.d. iuniores domini. Seb Munst.

ionck-her-schap.

Nobilitas vel status iuniorum dominorum.

[pagina 216]
[p. 216]

iongh-schap.

vetus. Iuuenta, iuuentus.

iongh-vrouwe.

Virgo: & Domina iunior vulgò domicella, dominella Principum & baronum filiae olim vocabantur virgines. Seb. Munst.

iongh-vrouwe.

vetus . j. iongh-wijf. Ancilla, famula.

iongh-vrouwen hondeken. j. schoot-hondeken.

Catellus Meliteus.

iongh-vrouw-schap.

Virginitas: & Status iunioris dominae,

iongh-vrouwe-merck. j. eppe.

iongh vrouwelick.

Virginalis.

iongh-vrouwelickheyd.

Virginitas.

iongh-wijf.

Ancilla, famula.

iongheyd.

Iuuentus, iuuenta, adolescentia, aetas iuuenilis, aetas vernans.

ionghe, ionghen.

Iuuenis, puer, adolescens Ionghe der ghe-dierten. Catulus, pullus ionghe koe. Iuuenca. ionghe duyue. Pipio, columbae pullus. ionghen haen. Pullaster. ionghe hinne. Gallina iuuenca, nouella. pullastra. ionghen os. Iuuencus.

ionghen-schender.

Paederasta, paedico.

ionghen, ver-ionghen.

Iuuenescere.

ionghen, worpen.

Foetificare, foetare, foetum edere.

ionghelick.

Iuuenilis.

ionghelicken.

Iuueniliter.

ionghelinck.

Iuuenis, adolescens.

iongher.

Iunior, minor natu.

iongher, leer-iongher.

Discipulus, condiscens.

ionghsken. j. ionghelinck.

ionghheyd.

Iuuenta, iuuentus.

ionghste.

Minimus natu.

ionghsten oft wtersten dagh.

Dies novissimus, extremus, summus vltimus.

Iongleur, iougleur.

fland . j. guycheler. Ludius, Iudio, gesticulator, circulator, cybisteter, histrio, ioculator.

Ionnen.

fland . j. gunnen. Fauere.

ionste.

fland . j. gunste. Fauor.

Ioocken, ieucken.

Prurire, scalpturire, perpruriscere ger. iucken: angl. itche.

ioocksel, ioockte.

Pruritus, prurigo, scalpurigo, ardor & libido scalpendi.

ioockselachtigh.

Pruriginosus.

Ioole. j. soole.

Stulta, ignaua mulier.

Ioonen.

vet . j. hoonen. Fallere.

Ioopken.

holl. Malum Claudianum pleno saturoque colore tinctum.

Iost.

vet. fland. Impetus.

Iougleur, iongleur.

Iouw.

Io. Interiectio iubilantis & irridentis.

iouw.

Iubilatus, clamor rusticorum.

Iouweelen. j. iuweelen.

Cimelia.

I P

Ipen. j. iepen.

I R

Irren.

ger. sax. Errare.

Irricken. j. her-knauwen.

Ruminare.

I S

Is-been, isch-been, ijs-been.

Ischia, coxendix, os inferius circa nates: & Os pubis, os pectinis.

I T

Itlick. j. iedelick, etlick.

Aliquis, aliquid

Itsund.

germ. sax. fris. Nunc;, modò, statim.

I V

Iuche.

sax. sicamb. Ius, iusculum.

Iuck. j. iock.

Ieucken. j. ioocken.

Prurire.

Iuen-boom. j. ieuen-boom.

Taxus.

Iuglier. j. iongleur.

Ludius.

Iuyghten, iuychten. j. iuyten.

Iubilare.

Iuype. j. iuppe.

Supparus.

Iuyper, iuper.

vetus. Hubris: species auis nocturnae.

Iuys, iuysken.

Ius, iusculum gal. ius: ang. iuyce.

Iuyst, iust.

Iustus, aequus: & Iustè. aequè. oportunè. gal. iuste: ang. iuste.

iuyst een dozijne hebben.

Iustum habere duodenarium.

iuyst op de maete.

Examussim.

iuyst op t'hoofd ghe-raecken.

adag. Rem acu tangere: rem ipsam diuinare. nihilque aberrare.

iuyst soo veel.

Tantundem.

iuysten, iuystéren.

Aequare, adaequare.

Iuyt.

Iubilum, iubilatus.

iuyten, iuychten.

Iubilare. & Vociferari. & Ouare.

iuytinghe.

Iubilatus, iubilum.

Iuoor, auoor.

Ebur, ebor, dens elephanti, elephantus. gal. iuoire: ital. auorio: ang. yuorie: q.d. è barro. barrus enim elephas dicitur.

iuooren.

Eburneus, eburnus.

Iuppe, iuype.

ger. sax. holl. sicamb . j. kele, kedel. Supparus, tunica linea. gal. iube: iuppe, iubon hisp. & gioupone ital. thorax

[pagina 217]
[p. 217]

dicitur: giubba ital. quoque vestis manuleata siue chirodata est.

Iuweel, iouweel.

Cimelium, κειμέλιον, supellex pretiosa, bulla, monile: res pretiosa, chara, & gaudio afficiens. Res siue supellex pretiosa elegansque, soli voluptati seruiens. qua ratione etiam kleyn-nood. dici coniicio. vulgò iocale: & iubelium. gal. ioyaul: hisp. ioia: ang. ievvel

iuweel-kasse.

Cimeliarchium, conclaue, pinacotheca.

iuweellier.

Annularius, gemmarius. gal. ioylier: ang. ievveller.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken